De markt van de angst 'Mi Persoonsbeveiliging in Nederland: meer water dan vis weekendbijlage van Leidsch Dagblad Een beveiligingsagent loopt zijn ronde langs de met hekken afgesloten huizen. Foto: GPD/Phil Nijhuis Interview De meesterlijke vervalsingen van Geert Jan Jansen Achtergrond Niet iedereen die stemmen hoort is schizofreen Achtergrond Weerbureaus gaan zonnige toekomst tegemoet Het lijkt wel een golf. Twee ontvoeringen (Lusanne van der Gun en Reinier Terwindt) en drie verijdelde pogingen (acteur Johnny de Mol, voetballer Mateja Kezman en een kunsthandelaar uit Uithuizen) in drie maanden tijd. En dan is van de week ook nog eens de nieuwe Ouote 500 uitgekomen, die door sommige rijken in de opwinding een 'hitlist' voor criminelen wordt genoemd. De beveiligingsbranche vaart er wel bij - beter dan de ontvoerder zelf in ieder geval. door Hans van der Beek en Jasper Rombout eken i hielden de ontvoerders destijds Freddy Heineken en zijn chauffeur vast onder primitieve digheden in een afgeschoten ruimte van een leegstaande bedrijfshal. Archieffoto:ANP itrailleursalvo's knaEen uit de pc-boxen. Stoere mannen met zonnebrülen en strakke smokings staan als de personifi catie van veiEgheid naast aEerlei VIP's. Als je de internet sites moet geloven van de vele in persoonsbeveüiging gespeciaEseerde bedrijven - met Rocky-achtige muziek en CIA-achtige emblemen - loopt de welgestelde in Ne derland groot gevaar. Interseco, adviesbureau in beveEiging, daarentegen heeft een website als van een notariskantoor. Lawaai neemt tenslotte af naarmate reputatie toeneemt. Interseco is dan ook een voEe dochter van Ernst Young en staat in Nederland te boek als dé beveEiger van rijk en beroemd. En met die onveiEgheid, zegt alge meen directeur Aijo de Jong, valt het reuze mee. „Dit is Nederland, en Nederland is geen ontvoeringsland. Kid napping komt buitengewoon weinig voor. De kans is groter dat je van de trap valt en je nek breekt." Volgens De Jong zijn er sinds 1990 twintig 'min of meer serieuze dan wel bijna geslaagde' ontvoeringen geweest. Bovendien is het oplospercentage honderd procent. Dat percentage noemen beveEigers graag. Honderd procent. AEe ontvoerders, van Maup Caransa, Toos van der Valk, Freddy Heineken, Gerrit-Jan Heijn tot die van Lusanne van der Gun en Reinier Terwindt, zijn vroeg of laat ge pakt, aEemaal. De Jong: „Van al het losgeld dat ooit is betaald, is naar mijn weten aEeen nog die acht mEjoen gulden van Heineken spoorloos. Je moet echt van bij zonder goede huize komen om het hier te laten slagen." Toch ziet John de Graaf, beveEigingsprojectmanager van de Holkema Group, het aantal 'ontvoeringsgevoeEge' burgers toenemen. „Vooral sinds de moord op Pim For- tuyn krijgen we steeds meer aanvragen binnen. Het is een kwestie van tijd. Binnen vijf, zes jaar is de markt voor persoonsbeveiEging ook in Nederland fors. De maatschappij wordt steeds grimmiger, de mensen steeds gekker. Kijk naar de ontvoerder van Terwindt. Die had geen enkel plan. En zo lopen er veel rond." Ook De Jong maakt een onderscheid tussen een 'klassie ke ontvoering', van criminelen met een degeEjke voor bereiding die zich niet laten afschrikken door een niet bewapende bodyguard, en de 'amateurs', simpele zielen vaak, met grote persoordijke problemen, zonder duide- Ejk plan, en dus snel in paniek. „Daardoor vormen de amateurs het echte risico." En hoewel de ontvoerder van Lusan ne van der Gun de Quote 500 zeer waarschijnEjk nooit heeft bekeken - hij vermoedde aEeen maar dat haar ouders vermogend waren - wordt de jaarlijkse Ejst van rijke Nederlanders door De Graaf toch gezien als een soort hitlijst voor de wanhopigen. Als criminelen plannen maken, zul len ze ongetwijfeld die Ejst nagaan. Ze wiEen toch weten wie gèld heeft. Zo simpel is dat." Dus is het zaak om het de ontvoer der zo moeEijk mogelijk te maken. Een ontvoering helemaal voorko men is onmogelijk, maar dat hoeft ook niet. Door enkele simpele ingre pen zal de potentiële ontvoerder het een plaatsje lager zoeken op de Ejst. Degelijk hekwerk en camerabewa king. Een alarmsysteem dat verbon den is met de plaatselijke politie. Goed hang- en sluitwerk. Een tuinman, desnoods, die een busje met geblindeerde ramen te genover het huis signaleert. In het extreme geval de bad kamer laten ombouwen tot een panic-room, een soort kluis waarin de bewoners zich kunnen opsluiten, totdat de poEtie arriveert. En de poEtie waarschuwen zodra de dreiging serieus wordt, als bijvoorbeeld de brieven van de gedupeerde zakenrelatie grimmiger worden. Jaariijks wordt 'een tiental' nieuwe Wanten door Inter seco bijgestaan. De Jong: „Voor het werk in de trant van 'effe snel een paar dingetjes doen en dan weer weg', daar passen we voor. Of je doet het goed, of je doet het niet. Dus als iemand bij ons komt omdat hij zich onveiEg voelt, is het eerste dat we zeggen: Gaat u eerst eens rus tig zitten en denk er eens goed over na. Vaak is die angst ongegrond. Eenvoudig is dan uit te leggen dat er eigen lijk geen gevaar is." Trucjes Schat Interseco dat de gevaren reëel zijn, dan geven zij het belangrijkste, en meteen simpelste advies: doorbreek de routine. De Jong: „Mensen worden nooit uit hun kan toor en zelden uit hun huis ontvoerd. Iemand die iedere avond om acht uur met zijn hondje gaat lopen, of pre cies op dezeEde tijden van en naar kantoor gaat, is na- tuuriijk erg kwetsbaar. Die routine moet je doorbreken. Gemiddeld gaat aan een beetje ontvoering drie maan den voorbereiding vooraf. Die voorbereiding kun je ver storen met dit soort trucjes." Want 24-uursbewaking door bodyguards werkt volgens De Jong en De Graaf eenvoudigweg niet tegen een ont voering. De Jong:Als je die bodyguard nodig hebt, ben je eigenEjk al te laat. Dan heb je aEe preventieve moge lijkheden verwaarloosd. Die cowboys op internet probe ren de markt van de angst uit te buiten. Maar ieder be drijf dat adverteert dat de top van het bedrijfsleven niet meer veüig over straat kan zonder goriEa, is geen serieu ze partner om je door te laten beveiEgen." AEeen al de vraag: wie wordt beschermd, en wie niet meer? De heer des huizes, vanzelfsprekend. Zijn vrouw en kinderen ook. Maar dan? De ouders, de schoonou ders? De kinderen uit een vorig huwelijk? Maar voor zijn beste vriend betaalt de mEjonair ook müjoenen losgeld, als het moet. De ontvoerder vindt altijd wel een dierbare. Laat daarom die dure persoonsbeveiEging maar hele maal achterwege, adviseren sommige beveiügingsbu- reaus. Als dan iemand ontvoerd wordt, is het tenminste de müjonair zeE, en niet Zijn moeder. Maar daar gelooft De Graaf niets van. „Dat zéggen ze. Maar laten we eeriijk zijn: die beveEiging heeft een reden en uiteindelijk kies je toch eieren voor je geld. Dan kies je toch voor je eigen veiEgheid." Er is een belangrijkere reden dat de rijken niet staan te springen om zich 24 uur per dag te laten beveEigen, zegt De Graaf. „Het is een flinke aantasting van je privacy. Niet iedereen is ervan gecharmeerd om de hele dag ie mand om zich heen te hebben, laat staan drie of vier mensen." En dan is er nog het prijskaartje. De Graaf: „We hebben eens een man, vrouw en zijn kind in Spanje permanent beveüigd. Niemand veriiet het terrein zonder een bewaker bij zich, ook het kind niet als het naar school ging. Voor één maand kostte dat 25.000 euro. En dan heb ik nog hele redeEjke prijzen." Een kleine rondgang over het internet leert dat perma nente persoonsbeveiEging zo'n haE mEjoen euro per jaar kost, voor eEc beveüigd gezinsEd. De Jong gelooft daar niets van.Als er bedrijven zijn die voor een haE müjoen per persoon per jaar 24 uur bewaking en bege leiding leveren, dan zijn dat geen serieuze jongens. Een ploegendienst van 24 uur per dag, zeven dagen per week - dat red je niet met een half müjoen." Ook bodyguards hebben een CAO. Kwait miljoen Interseco van De Jong biedt voor de helft van dat geld een degeEjke beveüiging - zonder bodyguard. „Voor een kwart müjoen euro aan vaste kosten, zonder extra mate riaal of systemen, kun je een gezin van vier prima bevei ligen. Dan heb je een gedegen risicoanalyse, een per- soorüijke preventie-aanpak, en één professional in dienst, die de signalen herkent wanneer het echt gevaar- Ejk is. Dat is voldoende." Bij serieus gevaar wordt de politie direct.ingeschakeld. Want, daar zijn de meeste beveüigers het wel over eens, aEeen de poEtie en de marechaussee zijn in staat bur gers te beschermen tegen zware criminelen. De politie en.de marechaussee zijn bewapend. De bodyguard is, welbeschouwd, slechts een uit te kluiten gewassen bur ger, zonder bevoegdheden, maar met een prijskaartje van een half müjoen euro per jaar. Want bodyguards mogen, net als gewone burgers, geen wapens dragen. Al gelooft niet iedereen dat de body guards zich ook aan die wet houden. „Ik heb het nooit gezien", zegt Marvin Irion van beveüigingsbureau To Serve and Protect uit Mijdrecht, „maar ik weet van som mige bedrijven honderd procent zeker dat ze wapens dragen, al zeggen ze natuurlijk van niet. Maar dat kan ook niet anders. Je kunt een topper uit de zakenwereld niet bewaken zonder wapen. Daarom is het ook best wel hypocriet. Bepaalde mensen zuEen echt wel toestem ming krijgen voor bewapende beveüiging. Het is toch een wereldje van ons kent ons." Maar volgens De Graaf dragen zijn beveüigers - spijtig genoeg, dat wel - geen wapens.Als het echt dreigend wordt, kom je niet ver zonder wapens. Dat is nu een maal de Nederlandse wetgeving. Je mag in Nederland al leen een scherpe zakdoek meenemen, meer niet. Dit is het land van regeltjes. Al zijn ze nu wel bezig een wet er door heen te krijgen dat wij in ieder geval een tie-wrap (plastic handboeien) mogen gebruiken." Irion van To Serve and Protect wü nog wel een misver stand uit de wereld helpen. Zo spannend is dat hele per- soonsbeveüigingswereldje niet. „Er is meer water dan vis. Het wordt geromantiseerd. Het Ejkt aEemaal Miami Vice of James Bond, maar je moet geluk hebben wie je moet beveiEgen. Sommigen klanten zijn heel aardig. Die zeggen inderdaad: 'Ik ben hier, jij ook, doe alsof je thuis bent'. Maar als je pech hebt, heb je een pain in the ass (lastpak) en dan sta je de hele dag buiten op de gang voor een hotelkamer, of zitje uren aEeen in de auto." Bovendien moet je ook nog oppassen wie de opdracht gever is. Irion: „We checken altijd eerst bij de politie of het geen crimineel is. En dan Egt het er ook aan waar we moeten beveiEgen. Hier in Nederland is het meestal geen probleem, en we hebben ook eens iemand een paar maanden in MarbeEa beveüigd. Maar aanvragen in het Oostblok doen we niet. Dan is de kans groot dat er echt iets gebeurt." Het mag duideüjk zijn - werk voor 'Rambo's' is het niet. Irion: „Er gebeurt bijna nooit iets. Het is spannender om als beveüiger op een treinstation te staan. Daar sta je el ke dag bloot aan gevaar. Dan kun je beter iedere dag meerijden in een gepantserde auto. Het komt ook bijna nooit voor dat een persoonsbeveüiger gewond raakt, of wordt aangevaEen. Maar het werk is geesteEjk zwaar, juist omdat er zelden iets gebeurt. Je moet wel alert bEj- ven, dag in dag uit." Avonturiers, zegt ook De Graaf, worden dan ook niet ge zocht voor het vak van beveiligingsmedewerker. „Je moet boven aEes een beschermend karakter hebben naar mensen toe. Dat künkt soft, maar zo werkt het wel. De meeste tijd is het wachten, wachten, wachten." De loods waar Freddie Heineken drie weken lang door zijn ontvoerders werd vastgehouden. Foto: ANP/Robin Utrecht ZATERDAG 8 NOVEMBER 2003

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2003 | | pagina 1