Polen nog niet klaar
voor Europese Unie
BUITENLAND
Spiderman weer aan de grond
Eindspel nadert voor 'grijze vos' Sjevardnadze
EU: Nieuwe landen moeten eindspurt inzetten
Vijf doden bij woningbrand in Duitsland
ijd laait op Vader ontvoerde Arjan Erkel doet nieuw beroep op Poetin
Gevolgen van olieramp
>Prestige> nog merkbaar
Joden willen sloop omstreden
holocaust-monument Berlijn
wm I UMHfts
Op eenzame hoogte
ikaan verdacht
i terrorisme
De politie in Noord -
ïd heeft een man uit
d-Afrika gearresteerd, om-
•m ie banden zou hebben met
J. reurorganisatie al-Qaeda
)sama bin Laden. De poli-
eld de man enkele dagen
len aan op basis van de an-
orismewet.
ih ga-botsing
ra itseriand
h - Door een massale ket-
C0 otsing in Zwitserland zijn
acht een dode en negentig
.♦jp nden gevallen. Zestig
>tst uigen waren betrokken bij
W( ttingbotsing die gebeurde
^kin!n sne'we8 die in mist was
ns(j ld. De snelweg is de be-
W( ijkste oost-westverbinding
)5 Zwitserland.
het derlander in
ït stralië verdacht
6 z ey - Twee Belgen en een
S( rlander zijn samen met
ger Australiërs aangeklaagd op
-tijk inking van de smokkel van
^ze ilo xtc naar Australië. De
eer is de een na grootste die
>nciisver Australië werd on-
>pel ihept. De drugs, 860.000
I" j-)( i, werden vorige maand na
Yve ip van de Belgische politie
"troffen in landbouwma-
k a, is die uit Europa waren ge-
elf. rteerd-
donderdag 6 november 2003
ngl
Stunt actievoerder zorgt voor miljoenenschade in Londen
ker zelfmoord
Oost-Duitsers
door onze correspondent
Hetty van Rooij
brussel - De tien landen die over
een halfjaar toetreden tot de Eu
ropese Unie moeten een eind
spurt inzetten om op tijd klaar te
zijn. Vooral Polen, met 38 mil
joen inwoners straks een van de
grote EU-landen, heeft op veel
terreinen zijn zaken nog niet op
orde. De Europese Commissie
geeft de tien landen een duide
lijke waarschuwing: voor 1 mei
moeten zij aan de eisen van de
Unie voldoen, anders grijpt
'Brussel' in.
Vrijwel alle toetredende landen
kampen nog steeds met de pro
blemen waar de Europese
Commissie hen al jaren voor
waarschuwt. Bovenaan de lijst
staan de gebrekkige controle op
de voedselveiligheid, de dierhy-
giëne en de bestrijding van cor
ruptie.
Poolse slachthuizen en melk
veehouderijen voldoen niet aan
de Europese eisen. Polen, Hon
garije, Slowakije, Malta en Cy
prus hebben bovendien nog
geen controlesysteem voor de
agentschappen die straks de
landbouwsubsidies uit Brussel
doorgeven aan de boeren.
In Polen deugt de controle op
de vloot niet, de hele visserij
sector moet worden aangepakt
en de erkenning van buiten
landse diploma's in de gezond
heidszorg is nog niet geregeld.
Maar Europees Commissaris
Verheugen (uitbreiding) ont
kent dat Polen het slechter doet
dan de negen andere toetre
dende landen: Hongarije, Tsje
chië, Slowakije, Malta, Cyprus,
Slovenië, Estland, Letland en
Litouwen. Omdat Polen verre
weg het grootste land is, zijn de
problemen daar het omvang
rijkst en dus moet het land de
grootste inspanning leveren, al
dus Verheugen.
Geen van de tien landen ligt zo
ver achter dat de toetreding ge
vaar loopt, aldus de Commissa
ris gistermiddag in het Euro
pees parlement. Hij noemde de
stand van zaken 'verrassend
goed'. De toetreders hebben in
de afgelopen jaren 80.000 pagi
na's Europese wet- en regelge
ving moeten overnemen. Wat
nu nog overblijft, is volgens
Verheugen 'een beheersbaar
klein deel'.
Zo heeft Tsjechië problemen
met de wetgeving in de trans
portsector en de erkenning van
buitenlandse diploma's, in Est
land is de arbeidswetgeving en
de gelijkheid van mannen en
vrouwen niet goed geregeld, in
Slowakije maait de Commissie
zich zorgen over de overgangs-
wetgeving voor de steun in de
staalsector en in het kleine Mal
ta is de maritieme veiligheid
een punt van 'grote zorg'.
De Commissie is lovend over
Bulgarije en Roemenië, de twee
landen die midden in de toetre
dingsonderhandelingen zitten
en die in 2007 lid hopen te wor
den van de Unie. Volgens Ver
heugen verdient Roemenië in
middels het predikaat 'markt
economie'.
iurg - Zelfmoord komt va-
lor in de voormalige DDR
West-Duitsland. De oos-
deelstaat Saksen heeft
^■Jnogste zelfmoordcijfer:
ilftnoorden per 100.000
lers. In Saksen-Anhalt en
igen is het cijfer 16,6. Het
Idelde over heel Duitsland
Het oosten is nog steeds
t vojenlijk armer dan het wes-
ie werkloosheid is er
jülich/anp-dpa - Door een brand in een woon
huis in het Duitse Jülich nabij Aken zijn vanmor
gen vroeg vijf personen omgekomen. De politie
repte aanvankelijk van zes doden, maar meldde
later dat een jongetje van twee is gereanimeerd.
Zijn ouders, twee zusjes en een 82-jarige vrouw
kwamen wel om het leven. Een andere bewoner
van het huis raakte lichtgewond.
Over de oorzaak van de brand, die in de kelder
van het drie verdiepingen tellende huis ontstond,
is nog niets bekend.
door onze correspondent
Esther Gotink
londen - Hij is gisteravond dan
toch echt naar beneden komen,
en werd gelijk gearresteerd: Spi
derman. Sinds vrijdag zat de 36-
jarige David Chick, verkleed als
Spiderman, in een hijskraan na
bij de Tower Bridge in Londen.
Het kunstje dat illusionist Da
vid Blaine 44 dagen in een kooi
gezeten vertoonde kan ik ook,
moet hij hebben gedacht. Spi
derman is echter een blok aan
het been van burgemeester Li
vingstone, die zich gedwongen
zag de noordkant van de we
reldberoemde brug af te slui
ten.
De tijdelijke blokkade was uit
voorzorg vanwege de harde
wind die langs de 36-meter ho
ge kraan blies en Spiderman er
uit kon slingeren. Normaal ge
sproken rijden hier zo'n 20.000
auto's per dag onder hem door,
maar de afsluiting zorgde voor
files van vijftien tot veertig kilo
meter lang. Bestuurders rea
geerden daarom woedend. Li
vingstone en commissaris van
de Londense politie Stevens be
stempelden de stunt als 'volko
men onacceptabel'.
Chick heeft de hoogwerker be
klommen om te pleiten voor
het recht van gescheiden vaders
om hun kind te mogen zien. De
man, afkomstig uit het zuidelij
ke Burgess Hill, heeft acht
maanden geen contact met zijn
dochter Laura gehad terwijl hij
een tweewekelijkse bezoekrege-
ling had. De rechtbank blijkt
De 'Spiderman'. Foto: AFP/Jim Watson
niets voor hem te doen. „Me
neer Chick heeft zijn eigen zaak
geen goed gedaan met deze
klimactie", aldus Livingstone.
De schade voor de stad Londen
is berekend op zeven miljoen
pond per dag. Dinsdagavond
ging de wind liggen en kwam
een einde aan de blokkade,
maar wel moest de burgemees
ter daarna duizenden ponden
neertellen voor het politietoe
zicht. Bouwbedrijf Taylor
Woodrow, dat de hoogwerker
bezit en werkzaamheden ter
plaatse heeft moeten onderbre
ken, loopt een miljoenenschade
op die het op Chick wil verha
len.
„Het idee dat iemand in z'n
eentje een hele stad totaal in
z'n greep houdt, is onaanvaard
baar", aldus Livingstone. „Als
het Osama bin Laden was, zou
den we het ook niet pikken.
Men kan van ons daarom niet
verwachten dat we de actie van
deze man wél acceptabel vin
den. Hij bezorgde Londenaren
groot ongerief en toont zich
niet bepaald het rolmodel dat
het verdient zijn kind te zien,
vooral niet als hij zich zo idioot
verkleedt." Chick zou zich in
een Spiderman-kostuum heb
ben gehesen omdat dat de su
perheld is van zijn 3-jarige Lau
ra.
Het protest brengt bij veel man
nen die na een scheiding het
contact met hun kinderen zijn
verloren emoties naar boven.
De Tower Bridge trekt vaders
aan die zeggen dat het rechts
systeem vrouwen bevoorrecht.
„Petje af voor de man", aldus
de gescheiden Charlie Harrison
die het tafereel bezocht. „Dit is
de enige manier. Vaders en kin
deren lijden, maar er is nie
mand die luistert."
De actievoerder zou via een
walkie-talkie, waarmee hij in
contact staat met 'Fathers 4
Justice', geërgerd hebben ge
reageerd op de wegafsluiting.
Volgens hem was dat niet nodig
geweest en hadden die hoge
kosten niet gemaakt hoeven te
worden.
Kisij Burundi
neef
len |«BURA - Duizenden men-
ijn op de vlucht geslagen
n dtjgevechten tussen het
kwapdese leger en rebellen ten
ijks p van de hoofdstad Bu
it djura. De strijd begon zater-
w<pen rebellen van het Na-
itblijal Bevrijdingsleger een le-
teitsprouille aanvielen in Ru-
tenja. 30 kilometer van de
Istad. De burgeroorlog in
rodéidi woedt sinds 1993 en
(ceiJnaar schatting 200.000
>er Jen het leven gekost.
vangenenruil
t Hezbollah
t alem - Israël en de vanuit
ion opererende Hezbol-
Trujeweging zijn het vrijwel
n bi over een grootschalige ge-
este enenruil. De Israëlische
;t v( ier Sharon vraagt zijn ka-
lev volgende week in te stem-
ke d met de vrijlating van enke
nderden Libanese en Pa
al ise gevangenen in ruil
;ijn de vrijlating van de Israëli-
sjo zakenman Tannenbaum
;slot 1 teruggave van de licha-
van drie in Libanon ge
velde Israëlische militai-
door onze correspondent
Hans Geleijnse
rome - „Verbitterd zijn we als
gezin niet", zegt Dick Erkel,
„maar erg veel waarde aan de
beloften van politici hechten,
dat is wat anders." Toch is de
vader van de vorig jaar augus
tus in de Russische deelrepu
bliek Dagestan ontvoerde Arjan
Erkel met het bestuur van Art
sen zonder Grenzen naar Rome
afgereisd om het lot van de 33-
jarige hulpverlener onder de
aandacht te brengen van de
Russische president Poetin en
zijn Italiaanse gastheer Berlus
coni.
Poetin is in Rome voor de van
daag te houden Russisch-Euro-
pese top. Gisteren praatte hij
langdurig met Berlusconi alvo
rens bij de paus op bezoek te
gaan. Of de naam Erkel ook ge
vallen is, mag worden betwij
feld, maar Artsen zonder Gren
zen en Erkel hebben het ont
voeringsdrama eerder onder
aandacht van Berlusconi ge
bracht. In de hoop dat de Euro
pese voorzitter 'zijn vriend' Po
etin zal vragen om persoonlijk
te ijveren voor de vrijlating van
Arjan.
Artsen zonder Grenzen en Erkel
zijn niet onder de indruk van de
activiteiten die de Russische
autoriteiten ondernemen om
een einde te maken aan het nu
450 dagen durende drama. Po
etin heeft in mei bij een vorige
Rusland-Eurotop publiekelijk
gezegd niet alleen op de hoogte
maar ook bezorgd te zijn over
het lot van de hulpverlener. Vo
rige maand verklaarde de Rus
sische minister van buitenland
se zaken Ivanov over informatie
te beschikken dat Arjan nog in
leven is.
Daarvan gaan Artsen zonder
Grenzen en Erkel ook uit. Be
halve de verklaring van Ivanov
zijn er videotapes, de laatste
deze zomer. Maar over de iden
titeit van de ontvoerders tasten
AzG en Erkel in het duister.
Over verhalen dat losgeld zou
zijn gevraagd kunnen of willen
zij niets zeggen. Het feit dat van
verschillende kanten is beves
tigd dat Erkel de aandacht en
de surveillance van de Russi
sche geheime dienst FSB had -
zeker nadat hij in hoofdstad
Machatsjkala met twee militaire
attaches van de Amerikaanse
ambassade had gesproken -
maakt de zaak er nog geheim
zinniger op. Twee FSB-agenten
zouden hebben gezien dat Er
kel werd ontvoerd, maar heb
ben niet ingegrepen.
cipier aanslag
s in Suriname
maribo - Een van de da-
van de bomaanslagen op
ndonesische eiland Bali die
3%]l 1 jaar aan meer dan 200
;en het leven kostten, Ali
leinela n (3^ heeft ruim een jaar
riname gewoond. De Suri-
ïse autoriteiten zijn bezig
len onderzoek naar terro-
che cellen onder Suri-
ise moslims, die ongeveer
ocent van de bevolking
aken.
singer
+530*ei
ilngen
tivit
e fai
:elin
wiaü
We^
Dver
5. Va
ook
we
wc
j?"' a
ditie
Udoer
Kel^l
door onze correspondent
Bob Kroon
genève - Ondanks geruststel
lende verzekeringen van de
Spaanse overheid kampt het
kustgebied van Galicië nog
steeds met de gevolgen van de
olieramp van de 'Prestige', een
jaar geleden.
Na zes dagen ter hoogte van
Kaap Finisterre met averij op
zee te hebben rondgezwalkt,
verging de supertanker op 19
november in de Atlantische
Oceaan. Daarbij kwam 64.000
ton zware stookolie in zee te
recht, waardoor een kuststrook
van honderden kilometers in
Spanje en zuidwest Frankrijk
door een kleffe teermassa werd
overdekt. Zo'n dertigduizend
Spaanse vissers en het plaatse
lijke toerisme leden een geza
menlijke schade van vijf miljard
euro.
Duizenden vrijwilligers hebben
de stranden inmiddels redelijk
opgeknapt, maar schijn be
driegt, zegt het Wereldnatuur-
fonds (WWF). In een uitgebreid
rapport constateert de in Zwit
serland gevestigde milieuorga
nisatie, dat er nog steeds der
tienduizend ton olie in het lek
kende wrak zit en vijfduizend
tot tienduizend ton olie 'op
drift' is.
Ook is een deel van de door
weer en wind ingedikte olie
naar de zeebodem gezonken,
waardoor volgens het rapport
in de ondiepe kustwateren ge
vaar dreigt voor vergiftiging van
zeebaars, inktvis, garnalen en
krabben.
berlijn/anp - Bij Duitse joden
gaan stemmen op om het holo
caust-monument in Berlijn
compleet te slopen. Zij vinden
het onverdraaglijk dat een deel
van het gedenkteken, dat zich
in aanbouw bevindt, is gemaakt
door een bedrijf dat in de
Tweede Wereldoorlog fout was.
Sloop is de enige oplossing,
mocht blijken dat de firma De-
gussa bij de bouw betrokken is,
meldde de Duitse krant Rheini-
sche Post gisteren. De krant ba
seert zich op kringen rond de
raad van die toeziet op de bouw
van het monument.
Het dagblad ontdekte dat een
dochterfirma van Degussa ma
teriaal leverde voor de funda
menten van de 2700 betonnen
zuilen, waaruit het monument
bestaat. Onlangs ontstond al
een rel toen bleek dat Degussa
de pilaren met een bescher
mingsmiddel tegen graffiti be
handelde.
Het chemiebedrijf was een
dochteronderneming van de
omstreden firma Degesch die
in de Tweede Wereldoorlog het
giftige Zyklon-B produceerde
waarmee joden en andere nazi-
vervolgden werden vergast.
Voyager 1 nadert rand zonnestelsel
■gen vervolgd
er moord
en - Een 15-jarige jongen
jj insdag op een school in
Dorp in het oosten van En
id een medescholier dood-
wordt vervolgd wegens
rd. Het slachtoffer, de 14-
e Luke Walmsley, werd bij
vechtpartij in een gang van
hooi, in het dorp North
ircotes, in zijn hart gesto-
los angeles/ap - De ruimteson-
de Voyager 1 heeft het einde
van ons zonnestelsel bereikt of
staat op het punt om dat te
doen. Dat zeggen wetenschap
pers in twee nieuwe studies cfie
vandaag het tijdschrift Nature
verschijnen. Voyager is het
verst van de aarde verwijderde
voorwerp dat door de mens is
gemaakt.
Voyager is zo'n 13,5 miljard ki
lometer van de zon verwijderd.
Dat is 90 maal de afstand van
de zon tot de aarde. Voyager 1
werd in september 1977 gelan
ceerd, twee weken na zijn tra
gere tweelingsbroertje Voyager
2. De sondes moesten de plane
ten Jupiter en Satumus van na
derbij gaan bestuderen. Het
Amerikaanse ruimtevaartagent
schap NASA besloot om de
sondes ook naar Neptunus en
Uranus te sturen.
Daarna zetten de sondes hun
weg voort in de iMiting van de
rand van het zoimestelsel, waar
de invloed van de zon begint af
te nemen.
uw centrales
Jgeschort
i - De bouw van twee kern-
ales in Noord-Korea wordt
aar opgeschort en zal pas
len hervat als alle bij de
N betrokken partijen, te we-
le Verenigde Staten, Zuid-
a, Japan en de Europese
daarmee instemmen. De
vvan de centrales wordt
schort om Noord-Korea
ir druk te zetten zijn kem-
ïnprogramma op te geven.
td-Korea zou de centrales
:n op grond van een ak-
-d dat het in 1994 sloot met
J? in S, waarin het beloofde de
dkkeling van kernwapens
aken.
door onze correspondent
Frank Hendrickx
moskou - Duizenden mensen op de straten
van hoofdstad Tiblisi eisen zijn aftreden, speci
ale eenheden schermen zijn residentie aftegen
de woede van het volk en de oppositie is vast
besloten om een einde te maken aan zijn be
wind, maar Eduard Sjevardnadze blijft ijzig
kalm. Hij heeft voor hetere vuren gestaan. De
Georgische leider overleefde twee moordaan
slagen, diende Gorbatsjov toen die toenadering
zocht met het Westen en hij was er bij toen de
Sovjet-Unie uit elkaar viel.
Sjevardnadze's partij 'Voor een nieuw Geor
gië' is volgens de laatste uitslagen met 25 pro
cent van de stemmen - zestig procent is ge
teld - de winnaar van de parlementsverkie
zingen, maar de oppositie is desondanks dui
delijk gesterkt. Bijna zeventig procent van de
kiezers heeft zich tegen het bewind van Sje
vardnadze gekeerd. Vooral oppositieleider
Michail Sakaasjvili, een Harvard-jurist die
met een Nederlandse vrouw is getrouwd,
heeft de aanval geopend op de 75-jarige pre
sident. Sjevardnadze moet de 'frauduleuze
overwinning' van zijn partij terugdraaien of
aftreden.
Sjevardnadze zal niet onder die druk bezwij
ken, menen politieke analisten in Georgië. De
voormalige sovjetminister van buitenlandse
zaken heeft nog achttien maanden te gaan tot
de presidentsverkiezingen, waarin hij zelf
geen kandidaat meer zal zijn. Dat de opposi
tie nu een meerderheid heeft in het parle
ment hoeft geen grote belemmering te zijn.
Sjevardnadze kan eventueel onwelgevallige
beslissingen vrij eenvoudig blokkeren. Boven
dien slaagt de president er steeds weer in om
de verdeelde oppositie tegen elkaar uit te spe
len.
Het zal meer moeite kosten om een eigen,
kansrijke kandidaat naar voren te schuiven
voor het presidentschap. De bevolking is vol
komen gedesillusioneerd door het beleid van
Sjevardnadze. Georgië is in veel opzichten A
een mislukte staat. Tal van overheidsvoorzie
ningen functioneren niet meer, er is een
enorme corruptie en criminaliteit en de helft
van de bevolking leeft onder de armoede
grens. Sjevardnadze is er evenmin in geslaagd
de problematiek rond Abchazië en Zuid-Os-
setië op te lossen. De twee provincies ver
klaarden zich in de begin jaren negentig na
een gewapende strijd onafhankelijk, maar
niemand heeft ze erkend.
Sjevardnadze is wel uitgegroeid tot een trou
we bondgenoot van de VS. Amerikaanse troe
pen trainen tegenwoordig het Georgische le
ger en het land kreeg bijna een miljard dollar
financiële steun. Als gevolg is de relatie met
Rusland al jaren extreem gespannen. Het gro
te buurland doet er alles aan om Georgië
weer terug in de eigen invloedssfeer te krij
gen. Op kritische momenten draait Rusland
gewoon de gaskraan dicht of legt de elektrici
teitsvoorziening lam.
De oliepijpleiding van Bakoe naar Turkije, via
Georgië, moet het land eindelijk minder af
hankelijk maken van Rusland, maar het duurt
nog zeker tot 2005 voordat het project vol
tooid is. Dat is laat voor Sjevardnadze, die in
dat jaar moet aftreden.
De situatie lijkt hopeloos voor de president,
maar niemand sluit uit dat hij toch nog zijn
eigen opvolger naar voren weet te schuiven.
In Georgië noemen ze Sjevardnadze niet voor
niets al jaran 'de grijze vos'.
Chicago - National Geographic toont in een speciale uitgave de honderd beste niet gepubliceerde foto's. Een letterlijk hoogstandje is de foto van de serviceman die op duizeling
wekkende hoogte bezig is bij het John Hancock gebouw. Foto: AP/Lynn Johnson
