Zingen over seks
is voor Hind taboe
KUNST CULTUUR
'Er wordt op school te weinig muziek gemaakt' Rivaliteit
Ineke Veenhoven schittert in rol van Beatrix
en liefd
houvasfi
"Aguilera? Daar wil ik niet mee worden vergeleken'
S
Luisteraarl
verdoofd
bij pesthed
Gospeltrai
e
Leidse pianodocente Tonny Weidner stelt nieuwe bundel kinderliedjes samen enige
donderdag 6 november
De Righteous Brothers: Bobby
Hatfield (links) en Bill Medley.
Foto: AP/Ed Benz
Zanger Righteous
Brothers dood
kalamazoo - Zanger Bobby
Hatfield, lid van het soulduo de
Righteous Brothers, is gister
avond in een hotel in Michigan
overleden. Hij was 63 jaar. Hat
field werd levenloos in zijn ho
telkamer aangetroffen een half
uur voordat hij met zijn partner
Bill Medley zou optreden op de
campus van de Western Michi
gan universiteit in Kalamazoo.
Over de doodsoorzaak is nog
niets bekend. Hatfield en Med
ley formeerden de Righteous
Brothers 42 jaar geleden. Met
hun 'blanke' soul scoorden ze
hit na hit in de jaren '60. Hun
uit 1964 stammende "You've
Lost That Lovin Feeling' geldt
onder diskjockeys als een van
de meest gedraaide singles aller
tijden. Het duo ging in 1968 uit
elkaar om zich in 1974 weer te
herenigen.
Concert Iron
Maiden afgelast
Rotterdam - Het concert dat
metalband Iron Maiden van
avond zou geven in het Rotter
damse Ahoy' is op het laatste
moment afgelast vanwege een
virusinfectie van zanger Bruce
Dickinson. Het concert wordt
later dit jaar alsnog gehouden.
Sleeping Beauty
in Muziektheater
Amsterdam - In de maand de
cember brengt Het Nationale
Ballet in Het Muziektheater in
Amsterdam de familievoorstel
ling 'The Sleeping Beauty'
(Doornroosje) opnieuw tot le
ven. Op verschillende dagen is
de voorstelling te zien in Am
sterdam. De cast bestaat uit ne
gentig personen, waaronder
dansers van Het Nationale Bal
let, leerlingen van de Nationale
Balletacademie in Amsterdam
en het Koninklijk Conservatori
um in Den Haag en figuranten.
door Sandra Put
Amsterdam - Jim, Jamai en Dewi
gingen haar al voor. Nu is dan
eindelijk ex-Idol Hind aan de
beurt. Het debuutalbum van de
18-jarige zangeres ligt vanafio
november in de winkels. Voor
'Around de world' moest Hind
Laroussi een groot aantal num
mers uitkiezen en dat was niet
makkelijk. „Ik houd ook van zo
veel verschillende soorten mu
ziek."
Er was wel een voorselectie ge
maakt. Manager Henk Jan
Smits, het hoofd van de Idols-
jury, had zijn keuze al gemaakt
uit duizenden liedjes die over
de gehele wereld te koop wor
den aangeboden. „Wat dat be
treft had ik het makkelijker",
zegt Hind. Ze vertelt dat ze
heeft geprobeerd zich niets van
de zangstemmen aan te trek
ken. „Ik heb vooral geluisterd
naar de melodie en naar de tek
sten. Die moesten me allebei
aanspreken."
Ondanks die strategie bleef de
keus bijzonder moeilijk. „Ik
vind een uptempo nummer na
melijk net zo leuk als een mooie
ballad." Precies wat haar de
buutalbum bewijst. Over de
tekstuele inhoud heeft ze wel
een heel duidelijke mening. Ze
zal nooit over seks zingen zoals
Britney Spears en Christina Ag
uilera. „Dat past niet bij mij. Ik
wil ook voor geen goud met die
twee worden vergeleken."
Zingen over seks is voor Hind
taboe: „Hoe dat komt? Ik denk
door mijn opvoeding." Hind
Laroussi is half Marokkaans
(vader) half Nederlands (moe
der). „Ik ben moslim", zegt ze
en maakt duidelijk dat ze het
daar niet per se over hoeft te
hebben. Toch gaat ze verder.
„Mijn vader, hij is eenenvijftig
jaar, zegt dat ik voorzichtig
moet zijn met de dingen die ik
zeg over mijn geloof. Bepaalde
zaken zouden wel eens ver
keerd kunnen worden opgevat,
terwijl mijn moslimgeloof in
principe hetzelfde inhoudt als
wanneer iemand katholiek of
christen is. Je gelooft allemaal
in een God."
Prettig voelt ze er zich er niet bij
dat er in Nederland steeds va
ker wordt gesproken over het
slechte gedrag van de Marok
kaanse jeugd. „Ik voel me er
vreemd genoeg door aange
sproken. Ik weet dat er een gro
te groep Marokkaanse jongeren
is die het verpest, maar dat wil
niet zeggen dat heel de Marok
kaanse gemeenschap fout is. Ik
ben soms best bang dat men
sen ook zo over mij denken.
Dat ik ook zo slecht ben.
Gelukkig levert het half Marok
kaans zijn de nog jonge Hind
ook een groot aantal voordelen
op. „Het is best bijzonder om te
leven tussen twee heel verschil
lende culturen. Ik denk dat
mijn Nederlandse kant zich uit
in mijn nuchterheid. Het Ma
rokkaanse in me is mijn gast
vrijheid. En ik ken de Arabische
taal."
Haar liefde voor de Arabische
wereld heeft Hind gebruikt voor
'Around the world'. „Bij een
aantal nummers is Arabische
percussie toegevoegd, maar er
staat ook een Spaanse gitaar op
en strijkers, hoor", vertelt ze
enthousiast. „Ik vind het een
heel werelds album geworden.
Het Marokkaanse gedeelte is
trouwens wel anders dan de
originele, traditionele muziek.
De meeste Marokkaanse num
mers duren dik tien minuten,
die gaan maar door, terwijl in
het westen een liedje gemid
deld drie minuten duurt."
Wat dat betreft heeft Hind zich
aan de westerse cultuur gehou
den. De meeste liedjes halen de
vier minuten niet. Opvallend is
dat het album uit voornamelijk
lieve liedjes bestaat. „Die bijna
allemaal over de liefde gaan",
vult Hind aan. „Nee, het is niet
zo dat ik verliefd ben of zo. Nee,
ik heb geen vriend. Ik ben ge
woon blij met mijn ouders, met
mijn twee oudere zussen en
met de goede vrienden die ik
heb. Zij steunen mij allemaal en
soms zijn ze een heerlijke uit
laatklep voor als ik het even, al
die aandacht bijvoorbeeld, niet
meer zie zitten. Dat is de liefde
waar ik over zing."
'Around the world' zou Hind
het liefst willen omschrijven als
'internationaal, kleurrijk en am
bitieus'. Haar single 'Summer
all over again' wordt inmiddels
al goed ontvangen, maar het
nummer kan eigenlijk niet als
voorbeeld dienen voor haar de
buutalbum. Dat bestaat name
lijk ook uit heel swingende pop-
nummers als Something beau
tiful'. „Ik vind dat een fantas
tisch nummer", zegt Hind.
„Mijn stem klinkt zo anders.
Meer volwassen heb ik het idee.
En dan de combinatie met die
Arabische klanken en violen op
de achtergrond."
Een nummer vol pure emotie is
'Fado Mae' (Fado moeder). Het
is het enige lied op 'Around the
world' dat Hind zonder hulp
van haar manager heeft uitge
kozen. Het fado-nummer van
de Portugese zangeres Dulce
Pontes, kreeg ze drie jaar gele
den in handen gedrukt van een
vriend die zei dat het wel wat
voor haar zou zijn. „Het raakte
memeteen."
Voor wie mocht denken dat er
met het fadonummer toch iets
minder liefelijks op het debuut
album van Hind is komen te
staan, volgt er een bondige uit
leg van de zangeres: „Nee, nee,
dit is absoluut geen klaaglied.
pel
Ex-Idol Hind: „Het is best bijzonder om te leven tussen twee verschillende culturen. Ik denk dat mijn Ne
derlandse kant zich uit in mijn nuchterheid. Het Marokkaanse in me is mijn gastvrijheid.
Foto: GPD/Evert-Jan Daniels
Dat was vroeger zo met de fado,
maar tegenwoordig gaan ze
over heel andere dingen dan
het verliezen van je geliefde.
'Fado mae' gaat over lekkere
geuren die je ruikt en mooie
kleuren die je ziet."
Welke mooie kleuren en geuren
Hind in de toekomst ziet? Als
het aan haar ligt, ruikt ze een
internationale carrière. „Maar
eh, eerst maar kijken hoe dit
gaat lopen", neemt haar Hol
landse nuchterheid het over.
theater recensie
Hans Jacobs
Voorstelling: 'Landgenoten, Beatrix
spreekt". Met Ineke Veenhoven, Hedy
Wiegner, Frank Klijn en Shirley Mehilal.
Regie: Hans Hylkema, tekst: Ger
Beukenkamp. Gezien: 5/11Engelenbak,
Amsterdam.
Tussen nep en echt was giste
ren maar een paarhonderd me
ter en een paar uur verschil. In
het paleis op de Dam was ko
ningin Beatrix aanwezig bij de
uitreiking van de Erasmusprijs.
In theater Engelenbak gaf Ineke
Veenhoven in een lange mono
loog lucht aan de koninklijke
gevoelens in dit voor de Oran
jes zo bevlogen jaar. Veenhoven
speelt de majesteit, die ze eer
der al vertolkte in het toneel
stuk 'Emily of het geheim van
Huis ten Bosch' inmiddels zo
goed dat er nauwelijks verschil
is tussen echt en nep. Of, zoals
het publiek én de kenners na
afloop zeiden: hier staat Bea
trix. Bij het slotapplaus ont
breekt eigenlijk alleen het 'leve
de koningin!'
Méxima, Margarita, Mabel - ze
passeren alledrie de revue. De
uitvoerige opmerkingen over de
Argentijnse doen bijna twee
jaar na 'Het Huwelijk' echter
gedateerd aan. Beatrix vertelt
openhartig over haar ontmoe
ting met vader Jorge Zorre-
guieta, maar aangezien de uit
komst van alle commotie rond
het huwelijk van Méxima en
Willem-Alexander bekend is,
mist het door Ger Beukenkamp
(ook de auter van het succes
volle 'Emily") geschreven 'Land
genoten' hier spanning.
Dat het anders kan, blijkt na de
pauze wanneer het spel aan
vaart en scherpte wint als Mar
garita en Mabel ter sprake ko
men. Dan staat er een gepijnig
de vorstin en Veenhoven schit
tert werkelijk in haar rol: kapsel,
mimiek, schoudervullingen,
handen, alles klopt. Je kunt je
voorstellen dat ze écht over
Margarita zegt 'dat ze bekneld
is geraakt tussen de gemiste
Spaanse troon van haar vader,
de grote handen van haar part
ner en de sprekende bomen
van haar moeder, en wij vinden
dat sneu'. Aan Mabel heeft Bea
trix nooit gevraagd niet te jok
ken. De gevolgen zijn bekend.
Beatrix begrijpt dat het volk ge
niet. „U wilt ons geluk niet, u
geniet van onze schandalen, u
wilt deze reality royalty soap',
aldus de zeer op dreef zijnde
toneelvorstin. Ze is scherp in de
beschrijving van haar onmoge
lijke positie, ook tegen een zeer
overtuigende Pim Fortuyn die
in een droom aan haar ver
schijnt. „Een pleidooi voor
openheid van de monarchie *s
een pleidooi voor afschaffing
daarvan", meent Beatrix, die in
haar bijzondere troonrede het
volk verwijt verantwoordelijk te
zijn voor haar macht. Die is im
mers gebaseerd op de onmacht
van de politici en die zijn door
datzelfde domme volk gekozen.
Een republiek zou beter zijn,
want de vraag van haar moeder
Juliana - die als klankbord fun
geert in een bankje, al nippend
van de sherry - 'wie ben ik dat
ik dit doen mag', zoals ze dat
zei bij haar inhuldiging in 1948,
is ook volgens Beatrix nog altijd
niet beantwoord.
Volgens Ger Beukenkamp is het
geen gewoon toneelstuk. Het is
volgens hem misschien niet
eens een voorstelling, maar
Beatrix' eerste zelfgeschreven
troonrede: een biecht, een
schuldbekentenis, een bericht
aan het volk. Het is serieus be
doeld, maar de talrijke herken
ningspunten geven genoeg re
den tot lachen. En meeleven
met Beatrix.
muziek recensie
Lidy van der Spek
Concert: The Gospeltrain, leadv
Berget Lewis. Gehoord: 5/1
Stadsgehoorzaal, Leiden.
Berget Lewis' Gospeltraii
staat uit een koor van tel
topvocalisten (als je het va
gramma wilt geloven) ei g,
man band: twee slagwe
een (elektrisch) gitarist,
synthesizer, en in het eer J
cfiva soulzangeres Berget I
Deze volle gospeltrain is
mate verschrikkelijk ver; V
dat de eerste luisteraar va
toch al niet zo volle zaal n|
minuten verdoofd afdruipg
valt letterlijk niets te oj
scheiden: divastem noch
toetsenist noch andere ii
menten, handgeklap, laat
vingergeknip, aanvankelijlse
niet één woord. Je begrijp te
dat getalenteerde musicida
verstand van zaken zoiets
nen produceren.
Daar komt nog bij dat mi
me de entertaining van on
va zo zouteloos en licl
platvloers is, 'muziek is
mij ontlasting, o sorry ik
me, ontlading, slip of the
gue', dat je daar ook al niejBv
lijk van wordt. In die en
pestherrie duikelen drie
sers als slangenmensen
het toneel, 't Had leuk kt
zijn. Trouwens, alles hac1,11
kunnen zijn als alle verstfJC
rigoureus aan banden wi
legd. Een heel enkele keer
je 'in heaven' of 'Jesus lovi
maar daar moet je reuze j
voor doen.
Pas als het koor alléén op
in 'Glory, glory, hallelujal"
wordt het best mooi, maa
topartiesten valt hier n
praten. Als de hele sai
raam even later weer op
sterkte 'musiceert', drup01
weer een aantal mensen v10
gen weg: en in de pauze,s'
de garderobe het even dru1?.
Ie malen heeft het team v
Stadsgehoorzaal zijn on
geuit, ook al bij de repet:'
middags: „vergeet niet joe
dat jullie in een concertzai0.
gen." En in de pauze is eP1
delijk aan gesleuteld. W('e
gen dan luisteren naar i'
love with Jesus'. En volgei 'e
lijkt dat na de pauze ooi e
meer het geval. Ook iier
kerstliedje, met werkelijk iov
zoete begeleiding van dfj?'
thesizer, hoor je tenn
waar het inhoudelijk en
kaal over gaat, zelfs als he
even uit de hand loopt
'stemmen' zijn nu beter I
ceren. Ik vraag me af, hi10;
concert naturel had gekloe
voor mijn part er voluit l 'p
aan; pas dén was er iets z
over te zeggen.
it(
lii
door Theo de With
leiden - Een statig herenhuis
aan het Plantsoen in Leiden. De
achterkamer op de eerste verdie
ping. Een zwarte vleugel van
Steinway. Een jaar lang zonderde
de 71-jarige Tonny Weidner zich
af op deze plek. Kinderliedje na
kinderliedje voorzag zij van een
bijpassend notenschrift. Niet
voor het eerst. Veertig jaar gele
den deed zij dit ook al. Met haar
zus Mien stelde zij in 1963 de
bundel 'Een mandje vol amande
len' samen.
Het boek werd een klassieker
op de kleuterscholen. Genera
ties kinderen zijn opgegroeid
met liedjes uit deze bundel. „Er
was in die tijd ook heel weinig",
zegt Tonny Weidner. „Mijn zus
was kleuterleidster op de Haan-
straschool aan het Rapenburg.
In diverse tijdschriften publi
ceerde zij liedjes voor kleine
kinderen. Op een gegeven mo
ment werd zij door uitgeverij
Ploegsma benaderd of ze niet
een bundel wilde samenstellen.
Ik werd erbij betrokken, omdat
ik als pianiste en pianolerares
de muziek kon bedenken. Mijn
zus deed de teksten."
De Leidse zusters gingen samen
op zoek naar geschikte liedjes.
„We zijn stad en land afgereisd.
Vooral in een Rotterdamse bi
bliotheek hebben we heel veel
Kinderliedje na kinderliedje voorzag Tonny Weidner van een bijpassend notenschrift: „Het is een heiden
se klus geweest." Foto: Hielco Kuipers
gevonden. We waren op zoek
naar niet te moeilijke liedjes die
op de piano begeleid konden
worden. De meeste liedjes ble
ken te ernstig, te zwaar, te ge
dragen. Ja, zelfs voor de jaren
zestig. Ik heb er daarom nieuwe
begeleiding bij gemaald. Omdat
zo'n tachtig liedjes een nieuw
jasje verdienden, heb ik de hulp
ingeroepen van de vorig jaar
overleden pianoleraar en com
ponist Rudolf Perdeck. Hij heeft
ook een deel voor zijn rekening
genomen."
Verder kwamen in die eerste
editie van 'Een mandje vol
amandelen' zo'n 25 nieuwe
liedjes te staan. Tonny Weidner
koos daarvoor bestaande rijm
pjes en versjes van onder ande
ren Annie M.G. Schmidt, Han
Hoekstra en Herman Broekhui
zen. „Ik heb gezocht naar ver
zen met een goed ritme, zodat
ze voor kinderen gemakkelijk
mee te zingen zijn." De bundel
werd een verplicht nummer op
de kweekschool, waar toekom
stige onderwijzers werden op
geleid. 'Een blijver op de boe
kenplank', oordeelde een re
censent. Het boek beleefde dan
ook druk na druk.
Blijkbaar hadden de zusters een
goede keuze gemaakt. „Tja,
waar moet een goed kinderlied
je aan voldoen? De stemom-
vang moet beperkt blijven, liefst
binnen een octaaf, Kleine kin
deren kunnen nog niet zo hoog
en laag. Herhaling is ook heel
prettig voor kinderen. Daarom
is het handig een bepaald the
ma drie of vier keer te laten te
rugkeren, waardoor een be
paalde dreun ontstaat. Ze moe
ten een liedje zonder begelei
ding kunnen zingen in bijvoor
beeld de kring. Liedjes als 'Drie
maal drie is negen' en 'De Ze
vensprong* zijn daar uitermate
geschikt voor. Zulke klassiekers
zullen altijd blijven. Ze gaan
over van generatie op genera
tie."
Halverwege de jaren tachtig
hielden Tonny en haar zus
Mien nog eens grote schoon
maak in de bundel. En nu ligt er
anno 2003 opnieuw een volle
dig herzien liedjesboek met
kleurrijke eigentijdse illustra
ties. Er zijn zo'n vijftig oude
liedjes overgebleven en hon
derd nieuwe toegevoegd. „We
hebben iemand uit het onder
wijs, Ingrid Rietveld, erbij be
trokken om erachter te komen
waar leerkrachten van tegen
woordig behoefte aan hebben.
Veel van die oudere liedjes zijn
toch te belerend van toon. Een
lied over Gijs die zijn beker
melk leeg moet drinken, heb ik
er bijvoorbeeld uitgegooid.
Maar er zijn er genoeg gehand
haafd hoor. 'Berend Botje' staat
er nog in, net als 'Kortjakje',
'Elsje Fiderelsje', 'Hans Pansje
Kevertje' en tal van sinterklaas-
en kerstliedjes."
Wel is geprobeerd verder te kij
ken dan de traditionele cliriste-
lijke feestdagen. Er staat nu ook
een lied in over koninginnedag
en zes nummers uit andere cul
turen. Met liedjes uit onder
meer de Molukken, Suriname
en Turkije wordt gepoogd aan
sluiting te vinden bij de ge
kleurde kinderen in de school
banken. „Die waren er in de ja
ren zestig nog nauwelijks. Laat
staan dat er serieus aandacht
aan werd besteed." Het is niet
de enige aanpassing aan de
moderne tijd. Naast de piano
begeleiding zijn de liedjes ook
voorzien van gitaarakkoorden.
Er staat immers nog maar zel
den een piano in een klaslokaal.
Tot haar grote spijt. „Er wordt
helaas nog maar weinig aan
muziek gedaan op Nederlandse
scholen. In België en Engeland
wordt muziekonderwijs veel se
rieuzer genomen. Met deze
nieuwe bundel geef ik de leer
krachten weer een handvat. Ik
hoop dat ze het oppakken,
want het is een heidense klus
geweest."
'Een mandje vol amandelen',
Mien Stam en Tonny Weidner
e.a., uitgeverij Ploegsma, 24,95
euro.
X)
theater recensie
Susanne Lammers
Voorstelling: 'Witlox', door de Wetten
van Kepler. Tekst: Herman van de
Wijdeven. Regie: Jos van Kan. Spel:
Dominique Hoste en Wendell Jaspers.
Gezien: 5/11, LAKtheater, Leiden. Nog
te zien aldaar 6 en 7/11
25 Juni 1986: heel België
wacht gespannen op de uit
slag van de halve finale van
het wereldkampioenschap
voetbal. Zelfs in een frietkot in
Overpelt staat de radio aan,
ook al wachten de meisjes
Witlox op iets heel anders.
Hun leven staat namelijk op
het punt van beginnen.
Het is een troosteloze kooi,
dat glazen huisje waarin friet
gebalcken wordt. Voor nie
mand - want het dorp mijdt
de tweeling Fee en Parel als
de pest. Hun moeder overleed
bij hun geboorte, hun vader is
verdronken tijdens de kermis
dertien jaar geleden. Er hangt
een luchtje rond deze twee.
Maar op deze dag zal Jossip,
hun held, redder en minnaar
uit het gevang komen, naar ze
toe.
Witlox gaat over verlossing en
bevrijding, of liever over de il
lusie daarvan. De beeldende
tekst van Herman van de Wij
deven laat verrukkelijk lang in
het midden of ontsnapping
werkelijk mogelijk is, heel
langzaam laat hij het drama
zich ontvouwen, telkens licht
gu
koi
een sprankje hoop, een
tertje fantasie op waar
aan vast kunt klampen,
minique Hoste en Wen
Jaspers doen er alles aan
de ambiguïteit en de magi
stand te houden.
Hoste, als de iets wereldwtPe
re, net ietsje krengerige P
Jaspers als de lievere, naïe op
Fee, spelen met ongeloof Idi
felheid en verbetenheid
twee zusters die willen en
len ontsnappen. Aan het 1 it
en hun miezerige leven t )0£
en aan elkaar. Hun tragif ee
dat ze volkomen op el uil
zijn aangewezen. Ze hebrd
niet veel leuks meegem; /ijl
en met hun weinige aangiier
me herinneringen betwi ert
ze elkaar.
Die liefde en rivaliteit is
enige houvast. 'Nu, nu,
zingen ze op het ritme va al
trein die hun geliefde naa n v
toe moet brengen, dwinjtkc
en verwachtingsvol. Ze p ing
backen en dansen hun ta
men naar een punt waaro -el
wel in vervulling mo
gaan, en hoewel dat soort
stapjes vaak een bf inf
obligaat zijn, komt het
werkelijk tot schrijnen.
Knokke-hit 'Diep in mijn ide
kan ik niet boos zijn op
botst gemeen met het des I.
te décor en de mislukking
niet beter verwoord woi izc
dan met het vrolijke sonj de
tivaldeuntje 'J'aime, j'ain'"
vie'. De Rode Duivels vefsta
zen - en ook hun redder 1
niet. Dromen laten zich
dwingen, hoogstens breketert
11a;
d(
:tr
