KUNST CULTUUR
Rudi Fuchs:
vooral boos
en beledigd
i
Renate Hundersmarck schittert als 'De Meid'
ii
Leyden Art Fair: mix
tussen oud en modern
Leidse advocaat Roland Mans
presenteert tweede kinderboek
Muziek als bron van inspiratie
Pink presentatie
Recordprijs voor Modigliani
woensdag 5 november 2003
lie Chaplin. Foto: EPA
iplin in het
imuseum
terdam - Het Filmmuseum
|rama in Amsterdam komt
:en speciaal Charlie Chap-
reekeinde. Belangstellen-
ijgen van 6 tot en met 11
ber de Chaplin-films
Circus', 'Monsieur Ver
en 'The Great Dictator' te
Daarnaast bestaat het pro-
^ima uit Richard Atten-
igh's 'Charlie' en de docu-
jtaire 'The Life and Arts of
les Chaplin' van filmcriti-
ichard Schickel.
I Gestolen
jilderijen terug
s - De politie heeft in een
ilwagen in Parijs 258 gesto-
lchilderijen teruggevonden,
fcaat om kunstwerken van
r meer Picasso, Duty en de
ïrlander Van Dongen. De
■e kon na maandenlang
Irzoek drie verdachten ar-
Jren. De werken werden tij-
I inbraken en overvallen op
jculiere verzamelaars in
Frankrijk buitgemaakt.
Gogh'
iger open
rdam - Om zo veel moge-
ubliek de kans te bieden
an Gogh Museum te be-
;n gaat de instelling vanaf
aruari elke vrijdagavond
1.00 uur open. Nu is het
:um op vrijdagen tot 18.00
ipen. Met de verruiming
»gt het museum zowel re-
'ngjre bezoekers als nieuw pu-
20| tegemoet te komen. Naast
pste collectie en de tijdelij-
osities wordt het aanbod
ijdagavonden uitgebreid
lezingen, concerten en
Vertoningen.
r
theater recensie
Wijnand Zeilstra
Voorstelling: 'De Meid' van Herman
Heijermans door toneelgroep De
Timdelerclub. Regie: Auke Krispijn.
Gezien: 4/11, schouwburg Leiden.
Je gram halen - het is niet be
paald een nobel motief voor het
handelen van een mens, maar
het is wel heel herkenbaar. O]
die kurk van zoete wraak drijl
het (maatschappijkritisch be
doelde) stuk van Heijermans.
Stel je voor, mevrouw vraagt
aan haar dienstmeid: 'Waarom
heb je mijn schoenen niet ge
poetst?' En dat de meid dan zou
antwoorden: 'Wat mankeert er
aan je handen - doe het zelf.
De meid in het gelijknamige
stuk kan zich dit gedrag permit-
ul de Leeuw
^Concertgebouw
rdam - Paul de Leeuw
donderdag 18 december
Concertgebouw in Am-
jfl |am, samen met het Metro-
rkest onder leiding van
Bakker. Het concert Me-
iuI is onderdeel van de se-
ibaretiers in Concert'
theaterpersoonlijkhe-
ch van hun muzikale kant
zien. Het concert begint
10.15 uur.
door Marcel Wiegman
amsterdam/gpd - Opgelucht?
Rudi Fuchs is vooral boos en
beledigd. De oud-directeur van
het Stedelijk Museum wordt
door Justitie niet strafrechtelijk
vervolgd voor vermeende frau
de met de invoer van vijf schil
derijen van Karei Appel. „Maar
ondertussen ben ik wel meer
dan een jaar verdachte ge
weest", zegt hij.
In januari vorig jaar zou Fuchs
zijn ingegaan op een verzoek
van Appel om invoerrechten
van enkele kunstwerken te om
zeilen door ze aan te merken
als bruiklenen voor het muse
um. De stukken gingen echter
naar Appel zelf en kwamen pas
veel later bij het museum te
recht. Na een melding van me
dedirecteur Stevijn van Heus-
den, besloot burgemeester Co-
hen in april 2002 het gemeente
lijk Bureau Integriteit op de
zaak te zetten. In maart van dit
jaar werd de zaak overgenomen
door het Openbaar Ministerie,
nadat de douane daar aangifte
van vermeende fraude had ge
daan.
Fuchs vertrok begin dit jaar als
directeur van het Stedelijk. Zijn
officiële afscheid in april werd
vanwege de affaire echter op de
lange baan geschoven. „We wil
den niet dat op de dag van zijn
afscheid, het OM bekend zou
maken dat er een strafrechtelijk
onderzoek naar hem was be
gonnen", zegt een woordvoer
der van Cohen. „We willen het
afscheid nu wel zo snel moge
lijk organiseren."
Zelf heeft Fuchs daar helemaal
geen zin meer in, zei hij van
ochtend. „Ik kan toch moeilijk
doen alsof er helemaal niets is
gebeurd. Ik moet nu zeker den
ken: zand erover. Dat kan ik
niet. Op zijn minst zou Cohen
mij eerst eens moeten bellen
teren, omdat ze weet heeft van
een amoureuze misstap van
mevrouw. Die mogelijkheid tot
chantage benut ze volop. Het
stuk demonstreert dat uitvoe
rig. Voor de vertolkster van de
ze begerenswaardige rol biedt
dat een uitgelezen kans om te
scoren. En dat doet Renate
Hundersmarck dan ook. Ze
speelt het brutale gedrag van de
meid met een bewonderens
waardige vanzelfsprekendheid.
Geen moment wordt ze onge
loofwaardig.
Door deze opzet van het stuk
kunnen de andere personages
hiertegen nauwelijks opboksen.
De bedrogen echtgenoot niet,
de lastige tante niet, de verne
derde mevrouw niet. Toch ge
ven ze voldoende tegengas
waardoor overigens de centrale
rol wederom nog meer glans
krijgt. Wat dat betreft, hebben
de spelers die met de meid mo
gen meefeesten het in zekere
zin gemakkelijker.
De Timdelerclub heeft voor een
enigszins ouderwetse aanpak
om uit te leggen waarom dit al
lemaal nodig is geweest. En om
zijn verontschuldigingen aan te
bieden."
Fuchs zegt nooit te hebben ge
twijfeld aan de uitkomst van
het onderzoek naar de ver
meende fraude. „De integri-
teitspolitie van Cohen heeft de
zaak gewoon verkeerd beoor
deeld. Er was niets aan de
hand. Dat wist ik al en dat had
Cohen ook kunnen weten. Wat
mij meer heeft beziggehouden
zijn de motieven om deze zaak
zo zwaar aan te zetten."
Kennen doet Fuchs ze niet,
maar vermoedens heeft hij wel.
„Het gebeurde in een tijd dat
de gemeente zelf het museum
in de problemen heeft gebracht
door opnieuw de uitbreidings
plannen te torpederen. Na tien
jaar moest opeens weer alles
anders. Dat moment viel pre
cies samen met de omstandig
heid, waarin mijn integriteit in
twijfel werd getrokken. Ook nog
eens vooraf gegaan door uit
spraken van wethouder Geert
Dales dat ik ik niet de juiste
man op de juiste plaats was."
In de buitenwereld, aldus
Fuchs, ontstond het beeld dat
niet de gemeente, maar hij er
schuldig aan was dat het muse
um 'in puin werd geholpen'.
„Dat alles bekroond met de
vaststelling dat Fuchs een op
lichter is. Opgeruimd staat net
jes."
Nu volgens Justitie blijkt dat 'er
geen sprake was van strafrech
telijke betrokkenheid' verwacht
de oud-directeur enig eerher
stel. Volgens de woordvoerder
van Cohen is het nooit de be
doeling geweest Fuchs zo lang
in het onzekere te houden. In
een vertrouwelijke brief naar de
Amsterdamse hoofdofficier van
justitie Leo de Wit gaf Cohen in
juni nog blijk van zijn onvrede
met de trage gang van zaken.
londen - Popzangeres Pink presenteerde gisteren in een Londens hotel haar nieuwe cd 'Try this'. De zan
geres was pas achttien toen zij in 2000 haar eerste album maakte. Nog niet zo'n enorm succes. Maar
haar tweede, 'Missundaztood', bracht haar wereldfaam en verkocht wereldwijd 12 miljoen exemplaren.
Het nieuwe album van Pink ligt op 10 november in de winkels. Foto: AP/John D. McHugh
gekozen. Het taalgebruik bij
voorbeeld is hier en daar be
wust archaïsch gehouden. Dat
pakt goed uit, juist omdat de
spelers er goed mee uit de voe
ten kunnen. Die aanpak is
eveneens zichtbaar in de histo
rische kostuums en bij de effec
tieve invulling van het decor.
Bij dat laatste zullen financiële
overwegingen vast en zeker ook
gewicht in de schaal hebben
gelegd. Het moest sober blijven.
Door de stijging van alle kosten
wordt voor amateurverenigin
gen het uitbrengen van een
dergelijke toneelproductie een
steeds hachelijker onderne
ming. Des te meer respect dus,
als het dan toch maar weer is
gelukt, en zelfs met succes -
dankzij de inzet van zeer velen
en ditmaal vooral ook dankzij
de ster van de avond: Renate
Hundersmarck.
door Herman Joustra
leiden - De economische reces
sie heeft ook de kunstwereld in
een stevige greep. Kunstliefheb
bers houden steeds vaker de
hand op de knip; galeries en
kunstenaars verkopen minder
dan in de gouden jaren ervoor.
Dat heeft ook gevolgen voor de
Leyden Art Fair, die de komende
dagen voor de derde keer in suc
cessie wordt gehouden. Rond de
vijftig deelnemers bevolken de
stands in de Groenoordhallen,
terwijl de teller vorig jaar op 62
stond.
Op papier is dat een fors ver
schil, maar in de praktijk is de
situatie minder nijpend, zegt
organisator Richard Kempf.
„Voor volgend jaar hebben we
al een paar sponsors weten te
strikken. En wat het deelne
mersveld van dit jaar betreft
zijn we bij onze keuze strikter te
werk gegaan. We hebben er zelf
een paar weggestreept. Zo is
het aantal deelnemers dat an
tiek verkoopt flink terugge
bracht. Het is per slot van reke
ning een kunstbeurs. Alleen an
tiquairs met hoge kwaliteit
staan er nog."
Dat neemt niet weg dat ook een
aantal deelnemers van vorig
jaar er zelf voor gekozen heeft
verstek te laten gaan. „Galeries
die het moeilijk hebben, waar
veel financiële pijn zit, die heb
ben gezegd dat ze de kosten
willen beperken en het even
rustiger aan willen doen. On
danks het feit dat we een huur
prijs hebben van 45 euro per
vierkante meter voor vier da
gen. Dat is het goedkoopst van
Nederland."
Kempf is desondanks tevreden
over het aanbod. „Ik denk zelfs
dat de inhoud van de beurs nog
mooier is dan vorig jaar. Dank
zij een goede mix van oude,
moderne en hedendaagse
kunst. Precies de mix die wij
willen, omdat er dan voor elke
kunstliefhebber wel iets van
diens gading is."
Kempf is ook blij met de mede
werking van Museum Mesdag,
dat speciaal voor deze beurs
een expositie heeft ingericht
van twee bij het grote publiek
wat minder bekende Leidse
kunstenaars uit vervlogen tij
den, Henri van Daalhoff (1867-
1953) en Hein von Essen (1886-
1947). Beiden kregen niet al te
veel waardering tijdens hun le
ven. De twee kunstenaars voel
den zich aangetrokken tot de in
Nederland niet zo populaire
stroming van het Symbolisme.
Voor de tentoonstelling is een
keuze gemaakt uit hun werken
op papier. De kunstwerken zijn
niet te koop.
Verder is op de Leyden Art Fair
nog een speciale verkoopten
toonstelling van Kunstcentrum
Haagweg 4 en galerie Kunst
Vliegwerk, onder de titel 'Duo
De Zilveren Veer 1 op herha
ling'. Beide instellingen won
nen een keer de Zilveren Veer,
de cultuurprijs van Leiden en
de regio.
Leyden Art Fair, Groenoord
hallen, Leiden. Open: donder
dag 11.00 tot 21.00 uur, vrij
dag, zaterdag en zondag 11.00
tot 19.00 uur.
new york/anp - Op een veiling van impressionistische en moder
ne kunst in New York zijn gisteravond recordbedragen betaald
voor werken van Amedeo Modigliani en Femand Léger. Een bie
der betaalde in het veilinghuis van Christie's 26.887.500 dollar voor
Modigliani's 'Liggend naakt'. Het vorige record voor een schilderij
van de Italiaanse schilder en beeldhouwer stond op 16.777.500
dollar. Légers "Vrouw in groen en rood' bracht 22.407.500 dollar
op. Het hoogste bedrag dat tot nog toe voor een werk van de Fran
se beeldend kunstenaar werd betaald was 16.726.000 dollar. Ook
twee stukken van Vincent van Gogh kwamen onder de hamer:
'L'allee des Alyscamps' bracht 11.767.500 dollar op.
door Theo de With
leiden - De Leidse advocaat
Roland Mans presenteert mor
genavond bij boekhandel Kooy-
ker zijn tweede kinderboek. Vo
rig jaar debuteerde Mans bij
uitgeverij Lannoo met 'Het Ver-
dwijnboek'. Bij dezelfde uitge
ver verschijnt nu 'De gele trui',
een boek, zoals de titel al aan
geeft, over wielrennen.
Het eerste exemplaar wordt
morgenavond overhandigd aan
oud-wielrenner Peter Winnen.
„Een jeugdidool", zegt Roland
Mans (34). „Ik heb mijn ouders
gevraagd mijn agenda's van de
middelbare school op te zoe
ken. Die van 1983 is van voor
naar achter volgeplakt met
wielrenners. Peter Winnen
komt er het vaakst in voor. Hij
is net als ik een Limburger en
won in de Tour twee keer de rit
naar de Alp d'Huez. Hij was
mijn held. Klasgenoten aanba
den popsterren en ik had mijn
idolen in de wielerwereld."
Inmiddels bewondert hij Win
nen om twee redenen. „Naast
een voortreffelijk wielrenner
heeft hij zich inmiddels ook tot
een goed schrijver ontpopt.
Daarom vind ik het geweldig
dat hij mijn boek in ontvangst
wil nemen. Hij komt er zelfs in
voor." In 'De gele trui' be
schrijft Roland Mans de avon
turen, van Bart, een jongen die
tot een getalenteerd wielrenner
blijkt uit te groeien. Hij heeft
echter één probleem: hij durft
niet zonder zijwieltjes te fietsen.
„Het idee ontstond terwijl ik
champignons stond te snij
den", vertelt de Leidenaar,
werkzaam voor het advocaten
kantoor De Clerq. „In feite gaat
het om een ingebeeld gebrek.
Die jongen is een paar keer ge
vallen nadat zijn vader de
steunwielen had verwijderd en
1%
Roland Mans: „Klasgenoten aanbaden popsterren en ik had mijn ido
len in de wielerwereld." Foto: Hielco Kuipers
daarom denkt hij dat hij niet
zonder kan. Verder is het hele
maal geen sukkel. Het is een
hartstikke leuke knul."
Zelf is Roland Mans ook een
fervent wielrenner. „Vroeger
was ik nog fanatieker, maar na
een herseninfarct beperk ik me
tot twee k drie keer per week op
de hybridefiets." Hij verwacht
dat zijn derde kinderboek nu
wel een jaar of drie op zich laat
wachten. „Ik heb nog maar een
vaag idee. Bovendien ben ik in
de eerste plaats advocaat en
pas in de tweede plaats kinder
boekenschrijver.
De presentatie van 'De gele
trui' is donderdag om 19.00
uur in boekhandel Kooyker,
Breestraat 93, Leiden.
}ag||
.c.m
veejeti
Mi
E
M
12\
i_
i_
i B"
iter
uur lang a capella zingen
dat in een taal die tamelijk
afstaat van de onze: het
isisch. Het Leids Toon-
ïstkoor houdt wel van een
daging en heeft de Vespers
kei 1 Rachmaninov aangegre-
om de grenzen verder te
leggen. Dirigent Hans van
Toorn zal alles uit de kast
ten halen om deze tour de
tot een goed einde te
ngen. „Als je voor de mu-
je broek moet laten zak-
zei mijn leermeester Da-
Porcelijn vroeger, „dan doe
als dirigent!"
is natuurlijk maar bij wijze
spreken, maar Van der
>m bedoelt er wél zoveel
te zeggen dat je ver moet
in het nastreven van de
te van perfectie die je wilt
eiken. „Deze Vespers van
hmaninov zijn niet eenvou-
Het is Russisch-orthodoxe
kmuziek. Het klinkt niet on-
cend, hoor, het heeft wel wat
van ons Gregoriaans, van
iantijns ook. In dat opzicht
vaa lit stuk zeker toegankelijk.
t is heel dynamisch, echt
ssisch drama. Van pianissi-
15k
;0 lat a
25n:
nnii
mo tot zeer zwaar aangezet.
Maar de taal is een flinke bar
rière, want die is gewoon moei
lijk. Zeker als het snel gaat. Wie
trouwens goed heeft opgelet
destijds bij de begrafenis van
prins Claus, heeft delen van
deze Vespers kunnen horen."
Vormt de taal een probleem,
het a capella zingen vergt nog
méér van het 80 man en vrouw
tellende koor. „Je kunt name
lijk nergens ook maar een mo
ment ergens anders op steu
nen dan op je eigen stem en
die van je medekoorleden. Het
orkest neemt niets over, want
dat is er niet, nog geen piano!
Sommige stukken zijn 12-
stemmig. Dat maakt deze uit
voering tot een moeilijke. Maar
tegelijkertijd is het een uitda
ging. En zoals gezegd, die heb
je nodig om verder te komen
als koor. Spannend voor de le
den, spannend ook voor de
toehoorders. Afwisseling is be
langrijk. Je moet niet steeds
met de Mattheus Passion ko
men. Hoe mooi die ook is."
Jan Peter Wiersema is voorzit
ter van het Leids Toonkunst
koor en is niet alleen content
De visie van Hans van der Toorn, dirigent van het Leids Toonkunstkoor. Foto: Mark Lamers
met de Vespers als keuze maar
vooral ook met de locaties
waar het erfgoed van Rachma
ninov ten gehore wordt ge
bracht. „Het koor is voor het
eerst live op de radio te horen
geweest, afgelopen zondag bij
de AVRO in de Spiegelzaalcy
clus. Een primeur waar we best
trots op zijn. Maar op 9 no
vember staan we in de Panora
mazaal in Huis ter Duin. Dat is
pas apart. Er kunnen zo'n 300
toehoorders in. Meer niet, an
ders klinkt het niet meer. En
als afsluiting staan we vanzelf
sprekend in de Marekerk, onze
thuishaven, zeg maar. De
akoestiek van die achthoekige
barokkerk is perfect, zeker voor
zo'n stuk als dit. Er kunnen 450
mensen in. We hopen op een
vol huis."
Hans van der Toom tikt nog af
bij vier andere koren, in de
omgeving van Rotterdam. Vol
gend jaar is hij 25 jaar verbon
den aan het Leids Toonkunst
koor. Hij wil nog niet vooruit
lopen op dat jubileum, maar
zegt na een kwart eeuw nog
niets aan ambitie te hebben in
geboet. „Muziek is mijn bron
van inspiratie. Puur de muziek.
Ik kan doodmoe zijn na een
dag werken, maar hoor ik de
eerste noot dan ben ik direct
weer bij de les en kan het kne
den en schaven beginnen. Dat
gaat bij het koor wel op mijn
manier, ja. Ik leg vantevoren
altijd uit wat een componist
bedoelde of wilde bereiken met
zijn stuk, heb zelf een visie op
de partituur en laat me tijdens
het proces van repetities niet
beïnvloeden door andere inter
pretaties of door discussies.
Daar is later eventueel ruimte
Vespers van Rachmaninov -
Leids Toonkunstkoor o.l.v di
rigent Hans van der Toorn: 9
nov. Huis ter Duin Noordwijk,
15 nov. Marekerk Leiden.
Kaarten verkrijgbaar bij o.a
Barning en K O.
Ad van Kaam
In Leiden en de regio bestaat grote belangstelling voor
irofessionele en amateuristische kunstbeoefening. Heilig
Vuur volgt stad- en regiogenoten die musiceren, zingen,
tnsen, toneelspelen, fotograferen of op andere wijze actief
zijn. Vandaag: Dirigent Hans van der Toorn en het Leids
Toonkunstkoor.
