Dolce vita in Beieren
TOERISME
Het Almere van Egypte
Mannenwereld in 't zand
HDC303
VRIJDAG 31 OKTOBER 2003
O v
Wenen
OOSTENRIJK
ITALIË
FEUTEN
C IJTE R S
Plaats: Garmisch-Partenkirchen Afstand vanaf Amsterdam: circa
930 kilometer. Auto: Frankfurt - Nürnberg - München - Garmisch-
Partenkirchen. Hou bij aanreis op zaterdag rekening met lange
files tussen München en Garmisch-Partenkirchen. Trein:
Garmisch-Partenkirchen ligt aan de spoorlijn. Vliegen: De
vliegvelden van zowel Innsbruck als München liggen op minder
dan 100 kilometer van Garmisch-Partenkirchen.
Hoogte: 700 - 2760 meter
Liftinstallaties: 1 treintje, 8 kabelbanen, 5 stoeltjesliften en 24
slepers
Wachttijden: In het weekeinde als München leegloopt vooral bij
de Hausberg lang (twee uur). Een goede uitwijkmogelijkheid is
het splinternieuwe dalstation van de Kreuzeckbahn, waar de lift
een veel grotere vervoerscapaciteit heeft. Wachttijden in de
gebieden zelf vallen mee en zijn bij de Zugspitze zelfs gering.
Totaal aantal kilometers aan afdaling: 120 kilometer (niet
aaneengesloten) inclusief de gebieden van onder meer Seefeld,
Lermoos en Ehrwald in Oostenrijk
Ligging van de skipisten: In Garmisch-Partenkirchen overwegend
noord.
Moeilijkheidsgraad: Simpel tot middelzwaar.
Kinderopvang: Ja.
Langlaufmogelijkheden: 40 kilometer (niet aaneengesloten),
weinig sneeuwzeker.
Snowboarden: Vooral op de Zugspitze veel mogelijkheden met
onder meer een funpark.
Verdere sportieve ontspanning: Wandelen (ruim 100 kilometer
sneeuwvrij gemaakte paden), kunstschaatsen, zwemmen
(golfbad), parapente, tennis, bowling, rodelen
Prijspeil: Zesdaagse skipas (Happy Skicard): 147 euro (16/17 jaar '35
euro en 6-15 jaar 88 euro). Deze pas is ook geldig voor Seefeld,
Mittenwald, Ehrwald en Lermoos.
Avondvertier: Er zijn in de stad veel bars, café's en zogeheten
"Nachtlokalen'.. Ook is er een casino.
Bijzonderheden: De gemeentebussen zijn bij het tonen van de
skipas en/of Kurkarte (krijgt elke hotelgast) gratis. De dalstations
liggen allemaal buiten de stad en die van Grainau (Zugspitze)
zelfs op een kilometer of twaalf. Er rijdt een treintje naartoe,
maar wie een beetje wil opschieten, is aangewezen op een taxi of
op eigen vervoer. Hou rekening met hellingspercentages van 14
procent (sneeuwkettingen!).
Nadere informatie: Kurverwaltung Garmisch-Partenkirchen,
Richard Strauss-Platz 2, D 82467 Garmisch Partenkïrchen, tel.
0049 .8821180 700 en/of internet www.garmisch-
partenkirchen.de. In Nederland: Duits Reis- Informatiebureau,
Hoogoorddreeef 76,1101 BG Amsterdam, tel. 020 6978 066 en/of
internet www.germanytourism.de.
WÊSÊ
De Ludwigstrasse, populair uitgaanscentrum in Garmisch-Partenkirchen. Foto's: GPD/Rob van den Dobbelsteen
Het 'harde-banken-gehalte' van de restaurants in
Garmisch is hoog. Ook bij de aantrekkelijke gletsjer
pistes onder de top van de Zugspitze.
Het op slechts 700 meter hoogte liggende Gar
misch-Partenkirchen is een van de aangenaamste
wintersportplaatsen van de Alpen. Veel sfeer, ge
zellig voetgangerscentrum en tientallen Kondi-
toreien, Kneipe, Braüstubrl en Nachtlokale.
door Rob van den Dobbelsteen
Dat geluk moet je hebben natuurlijk. Dat er dik
ke tapijten sneeuw op de stoepen en bomen lig
gen. Maar dan behoort het op slechts 700 meter
hoogte liggende Garmisch-Partenkirchen ook
meteen tot de aangenaamste wintersportplaat
sen van de Alpen. Veel sfeer, gezellig voetgan
gerscentrum en tientallen Konditoreien, Kneipe,
Braüstubrl en Nachtlokale. Waarin als je even
niet oplet ook nog eens Jodler en - nog erger -
een peloton Schuplatter onder daverende toe
juichingen en met roffelend schoenengestamp
het toneel betreden. Maar had je anders mogen
verwachten? We zijn in Beieren tenslotte, hartje
Beieren.
Ook in Nederland zonder enige concurrentie de
beroemdste wintersportbestemming van Duits
land, Garmisch-Partenkirchen. Maar wie gaat er
naar toe? Gedurende vijf dagen skiën slechts
één keer Nederlands horen spreken. En dat
moet toch vrij merkwaardig worden genoemd.
Want zit, ligt en hangt niet half Holland voor de
buis als hier op Nieuwjaarsdag de Vierschan-
sentoemee begint en talrijke camera's vastleg
gen hoe koene kerels, plat over hun ski's han
gend, sprongen maken van 120 meter en meer?
Bovendien ligt Garmisch - zoals de plaats vaak
kortweg wordt genoemd - op nog geen negen
honderd kilometer van Utrecht. Waarmee het
voor Nederlanders (samen met Engelberg in
Zwitserland) het dichtstbijzijnde grote skigebied
is. Ruim honderd kilometer aan afdalingen lig
gen er rondom de Duitse Alpenstad en een deel
daarvan is nog sneeuwzeker ook. De top van de
2964 meter hoge Zugspitze immers is altijd wit -
de liften draaien er van begin oktober tot eind
mei.
Gletsjerpistes zijn vaak dodelijk saai. Omdat ze
zo makkelijk zijn dat je flink met je stokken
moet prikken om nog een beetje vaart te maken.
Maar de afdalingen onder de top van Duitslands
hoogste berg (bij elkaar zo'n 20 kilometer) vor
men een aangename uitzondering. Ze zijn bijna
allemaal middelzwaar met de 'Super G' (drie ki
lometer lang bij een hoogteverschil van 700 me
ter) als de allerheerlijkste van al dat heerlijks. Of
is dat misschien toch de brede, iets minder in
spanning vergende 'Weisses Tal', verlengd met
de daarop naadloos aansluitende 'Brunntal'
(drie kilometer lang bij een hoogteverschil van
650 meter)?
Dat werd later die middag - toen de zon achter
de bergen verdween en het plotseling bar koud
werd - nog een hele discussie. Totdat op weg
naar beneden bij Riffelriss uit het treintje werd
gestapt om de laatste vijf kilometer per ski af te
leggen. Is bij hoge uitzondering open, die zich
dwars door een bos slingerende afdaling naar
de Eibsee. Te vaak namelijk, heeft de zon de
sneeuw hier al in februari van de weides ge
brand. Maar als de conducteur, wandelend door
de coupé's, 'Riffelriss offen' roept, aarzel dan
niet en stap onmiddellijk uit. Wacht tot de
snowboarders zich joelend naar beneden heb
ben laten storten en wiek vervolgens alleen, in
de pastorale avondstilte, mijmerend naar bene
den. Een sprookje. Het kan niet anders of Ri
chard Strauss, die lange tijd in Garmisch woon
de en er ook stierf, heeft zich onder meer hier
laten inspireren voor zijn romantische symfo
nieën.
Winterspelen
Hoe anders is het in het zogeheten 'Classic Ge-
biet', middelpunt van de Olympische Winter
spelen in 1936. Vlak bij de stad, altijd druk, veel
restaurants en - ook dat moet gezegd worden -
in de vroege ochtend vaak nogal ijzig. Komt
door de geringe hoogte. De drie toppen hier
(Hausberg, Kreuzeck en Osterfelderkopf) reiken
tot respectievelijk 1340, 1719 en 2050 meter, wat
nogal laag is in een zich snel opwarmende we
reld. Gevolg: de sneeuw die in de middag smelt,
stijft in de vriesnacht op tot bikkelhard marmer.
Waardoor dat zalige snoepje waarop gisteren
een formidabele skidag werd afgesloten (de
'Olympia Abfahrt') de volgende ochtend blijkt te
zijn veranderd in een piste die zelfs een redelijk
goede skiër weinig houvast biedt. Zo weinig
houvast zélfs, dat hij een tochtje over de zo mo
gelijk nog aantrekkelijkere Kandahar - niet voor
niets wereldberoemd - uitstelt tot later die dag
om schielijk uit te wijken richting Alpspitze (Os
terfelderkopf).
Daar zouden ze trouwens nog wel het een en
ander aan mogen verspjjkeren, de Duitsers. Aan
die sluip-door-kruip-door paadjes die de skiër
van de ene helling naar de andere helling
brengt. Ze zijn niet zelden opgeluisterd met een
sleepkabel die - als je niet oppast - je arm uit je
kom rukt. Niet alleen lastig en vervelend voor
kinderen. Eerst zorgeloos zwieren en zwaaien
op de Osterfeld en de Bernadien en dan plotse
ling zo'n kaal eind touw dat je met horten en
stoten naar de Kreuzeck sjouwt. Want daar wil
je na de lunch natuurlijk wel weer naar toe. Is
het niet voor nog één ritje Kandahar, dan wel
voor zich behaagziek door het woud wentelende
pistes als de Kochelberg (rood) en de Horn
(zwart). 'La Dolce Vita in Beieren.
Midden tussen al dat lekkers, op een knooppunt
van vele afdalingen, staat dan ook nog - als het
kasteel van Doornroosje - het Garmischer Haus.
Voor een laatste slok.
Één nadeel: ook dat etablissement heeft - net als
alle andere restaurants in dit gebied - een akelig
hoog 'harde-banken-gehalte'. Alsof er geen
stoeltjes met rugleuningen worden gemaakt. En
zitjes met steunen waarop je na een vermoeien
de dag je ellebogen kunt leggen. Maar ja, de
daarop aangesproken waard, had groot gelijk
natuurlijk.
„Dit is Beieren meine Herrschaften", zei hij
twee enorme pullen pils op de houten tafel
dreunend. „Ooit een bierfeest gezien waarop u
de gasten in een fauteuil heeft zien zitten?"
Bij sommige opmerkingen verstomt elke kritiek.
REISBERICHTEN
ANWB past op
skiet, de ANWB past op' is het motto waaronder wintersport
reizen voor gezinnen met jonge kinderen worden aangeboden.
Er zijn achtdaagse arrangementen in Oostenrijk (Sillian), Italië
(Vals) en Zwitserland (Champoussln). Daarbij is opvang van kin
deren van o tot 3 jaar in een crèche met Nederlandse verzorg
sters inbegrepen. Kinderen van 4 tot 11 jaar krijgen skimateriaal
en skiles. Voor alle jonge en volwassen skiërs zit de skipas ook
bij de prijs van de reis. Informatie: tel. 0900 9008070,
De Jong weg
Hans de Jong, die zijn naam gaf aan De Jong Intra Vakanties,
stapt per 1 november op als algemeen directeur. Maar hij blijft
wel bij het bedrijf betrokken als voorzitter van de Raad van Be
stuur. En hij blijft actief bij Roan, De Jong Tours, Toerkoop Reis-
buro De Jong en De Jong Intra Beheer b.v. Opvolger van de 62-
jarige Hans de Jong, die 30 jaar geleden in Ridderkerk het tou-
ringcarbedrijf uitbouwde tot de touroperator van nu, wordt Ro
land van Veen (43), momenteel voor zichzelf werkzaam als be
drijfsadviseur. Commercieel directeur bij De Jong Intra blijft Co-
by van Dongen, financieel directeur Bas Oomen.
Q Q
Winterboekingen
Met de winterboekingen - zowel naar sneeuw als naar zon - wil
het niet echt vlotten. De Nederlandse reiziger is afwachtender
dan ooit, zo blijkt uit een rondje langs diverse reisorganisaties.
Na de Irak-oorlog en de ziekte Sars krijgen zij het opnieuw voor 5
hun kiezen. Veel touroperators vrezen dat zij deze winter (vei
onder het niveau van vorig jaar blijven - en dat was al niet zo'i
best seizoen. Zelfs het stunten met bodemtarieven naar ver-
weg-bestemmingen heeft nog niet tot gewenst resultaat ge
leid. Integendeel. Zo heeft de spectaculaire samenwerking tus
sen de twee grootste touroperators TUI en Thomas Cook op be
stemmingen als India en Kenia vooralsnog tot dermate weinig n
boekingen geleid dat de geplande charters in november moes-'01
ten worden geannuleerd. 'Maar in december volgt de inhaal
slag', zo verzekeren de reisorganisaties optimistisch.
Q
Alpen Expres
Alle begin is moeilijk, zo ervoeren de neven Leo en Huub Wee-
ber toen hun bedrijf Euro Express Treincharter b.v. in Delft vorig
jaar naam, formule en enkele rijtuigen van de bekende winter-
slaaptrein Alpen Expres overnamen van de Nederlandse Spoor
wegen. Vervoerde de NS 's winters zo'n 30.000 wintersporters,
vorig seizoen bleef de teller steken op 20.000. Voor komende
winter wordt een toename van zo'n 5 procent verwacht. Loon
stop, dure euro en afnemende interesse voor sneeuw staan ho
gere groeicijfers in de weg. Maar over twee a driejaar moeten
het er wel 35.000 zijn. Het heeft het bedrijf, dat naast de Alpen
Expres ook de Skitrein (met een 'wild' Rail Dance deel en een
rustiger Basic deel) exploiteert er niet van weerhouden fors te
investeren in het opknappen van treinstellen en het opkrikken
van overige voorzieningen. Ook Zwitserland zit weer in het rou
teschema en deze winter rijden in totaal zeven Alpen Expres-
treinen meer dan vorig jaar. Voor meer informatie: www-
.skitrein.nl en www.alpenexpres.nl, of 030 2977 291.
Berglandexpres
Maar de Weebers krijgen concurrentie, want het Utrechtse Th
Train Company, opgericht door Harry de Boer, blaast deze win
ter eenmaal per week de vroegere Berglandexpres (met één
nieuw leven in, ooit naam van ook een NS-wintertrein. Via Be
gië rijdt deze trein op vrijdagnacht naar onder meer Zeil am Sei
in Oostenrijk. De plannen zijn echter nog zo vers, dat boekei
pas mogelijk is vanaf medio november. Zo moet nog met he
garantiefonds SGR en brancheorganisatie ANVR onderhandel!
worden over het lidmaatschap en met NS Travel over boekings
mogelijkheden. The Train Company exploiteerde afgelopen zo
mer voor het eerst de Lourdes-express voor bedevaartgangers
Voor meer informatie: www.ttconline.nl.
q
Zomerse autotreinen
Meer nieuws van het internationale slaaptreinenfront. Zowe
1 Euro Express als Train Company willen volgend jaar zomer 00
auto(slaap)treinen naar Zuid-Frankrijk laten rijden. Ook al zo'
activiteit waar de NS mee stopte. De Train Company rijdt dez(
zomer ix per week naar zowel Bologna als Narbonne/Fréjus, Eu
ro Express toert met dezelfde frequentie naar Bologna en Avig
non. Nadere details over tijden en prijzen worden over een paa
weken bekend gemaakt
door Rob van der Heiden
Er is geen piramide te zien.
Toch is Sharm el Sheik heel erg
Egyptisch. Het zuidelijkste
puntje van de Sinaï-woestijn is
een toeristenenclave die in en
kele tientallen jaren uit het
woestijnzand gestampt werd.
Ook in de wintermaanden is
het er goed toeven.
Sharm el Sheik is het Almere
van de Sinaï-woestijn. Het heeft
een ontstaansgeschiedenis die
lijkt op een oerknal. Dus zijn de
wegen recht, de huizen niet erg
gevarieerd en de hotels groot en
luxe. Sharm el Sheik is ge
bouwd voor de toerist en an
ders niet.
De bouw begon in 1967, toen
de Sinaï-woestijn in handen
was gevallen van Israël. Er werd
een weg aangelegd vanaf Eilat,
naar het uiterste zuidelijke
puntje van de woestijn. Natuur
lijk om te zorgen dat het Israëli
sche leger zich snel en efficiënt
kon verplaatsen, maar dat was
niet het enige. De Israëli's ont
dekten de koraalriffen in de
Golf van Akaba, even fraai als
eenvoudig bereikbaar en be
gonnen met de bouw van ho
tels langs de kust. Toen de Sinaï
in 1982 weer Egyptisch werd,
zetten de Egyptenaren de ont
wikkeling van het gebied door.
Het resultaat is een enorme,
kunstmatig aangelegde oase.
Met veel hotels en een paar
centra met kleine winkeltjes,
waar de toerist volgens oud
Egyptisch gebruik met overdre
ven veel overredingskracht naar
binnen wordt gelokt. Die men
sen, maar ook de bouw zorgt
voor een authentieke uitstra
ling, terwijl Sharm el Sheik nog
geen veertig jaar oud is.
In het zuiden van de Sinaï is
geen piramide te bekennen,
maar er is genoeg te doen en te
zien. De meeste toeristen ko
men naar Sharm el Sheik om te
duiken en te snorkelen. Begrij
pelijk. De Rode Zee en de Golf
van Akaba zijn één groot aqua
rium en wie wil stapt er zomaar
in. Om te kunnen duiken is wat
meer vaardigheid vereist, maar
een doodgewoon zwemdiplo
ma is genoeg om mee te kun
nen doen aan een snorkeltripje.
Sharm el Sheik is een mannenwereld. In de moderne hotels is af
en toe een vrouwelijk personeelslid te ontwaren, maar verder is de
bevolking masculien. Zelfs de kamermeisjes zijn mannen. Dat
heeft alles te maken met de prijzen in het woestijnstadje. De kos
ten van het levensonderhoud zijn dermate hoog, dat het niet mo
gelijk is van een gewoon salaris een gezin te onderhouden.
De mannen die in Sharm el Sheik werken, laten dus hun gezin
achter in Cairo en reizen met tussenpozen naar de hoofdstad voor
een bezoek aan het thuisfront. De taxichauffeurs in zijn stokoude
stinkende Peugeot 504 gaat iedere drie maanden, de man die goud
verkoopt in Sharm el Sheik ziet zijp kinderen om het halfjaar. Het
is de prijs die ze betalen voor een werkkring.
En natuurlijk maken toeristen een woestijnsafari op het 'schip van de
woestijn'.
De Egyptenaren varen dagelijks
met tientallen boten uit om op
zoek te gaan naar de pracht van
de zee. Er zwemmen zelfs dol
fijnen.
Het mooie van Sharm el Sheik
is, dat de koraalriffen vlak on
der de kust liggen. Soms is het
zelfs mogelijk er vanaf het
strand van het hotel naartoe te
zwemmen. Maar met een boot
ben je zeker in een vloek en
zucht bij de mooiste koralen.
De Sinaï-woestijn biedt ook
cultuur, met het Catharina-
klooster als voornaamste expo
nent. Het ligt al eeuwen in het
roodgranieten gebergte op de
hellingen van de berg Sinaï.
Volgens de bijbel is dat de berg
die Mozes beklom om de tien
geboden in ontvangst te ne
men. Het klooster is gebouwd
op de plaats waar God tot Mo
zes sprak vanuit het brandende
braambos.
Dat verhaal is niet alleen in de
christelijke wereld bekend.. Ook
joden en moslims koesteren de
plaats waar de schepper het
woord richtte tot zijn volk. Dat
is in het Catharinaldooster te
zien. De kloosterkerk -de Basi
liek van de Transfiguratie - is
Grieks-orthodox en de (voorna
melijk Griekse) monniken koes
teren het gebouw. Maar binnen
de kloostermuren is ook een
moskee en een joodse gebeds
plaats. Vooral de kloosterkerk is
een bezoek waard. De klooster
bibliotheek, waar drieduizend
oude manuscripten liggen, is
doorgaans niet te bezoeken,
maar de vroeg-Byzantijnse ico
nen in de kerk maken veel
goed.
Schotelantenne
Vijf procent van de 73 miljoen
inwoners van Egypte zijn be
doeïenen, de afstammelingen
van de oorspronkelijke bewo
ners van de woestijn. Dat bete
kent niet dat ze nog steeds als
nomaden leven. Dat zijn er nog
maar zo'n duizend. De rest
woont in nederzettingen, waar
soms zelfs scholen zijn ge
bouwd. Want leerplicht is er
ook voor de kinderen van de
bedoeïenen. Dat betekent niet
dat ze keurig van negen tot vier
in de schoolbanken zitten. Het
gemiddelde bedoeïenenkind
ziet het nut van de lessen niet
in en ontvlucht de klas bij de
's Zomers kunnen de temperaturen in Sharm el Sheik oplopen
tot ver boven de veertig graden Celsius. In de wintermaanden is
de temperatuur meer gerieflijk: minder dan 20 graden wordt
het zelden. In april kan de temperatuur vaak al oplopen tot 30
graden Celsius. De watertemperatuur is in de wintermaanden
rond de 20 graden.
Diverse maatschappijen vliegen enkele keren per week op
Sharm el Sheik. Logeren kan vanaf ongeveer 340 euro in een
eenvoudig duikershotel of appartement (prijzen per persoon,
per week en inclusief vlucht); voor ongeveer 200 euro meer ver
blijft is dat een van de super de luxe hotels (zoals het Ritz Carl
ton). Ook in Sharm el Sheik zijn meer en meer zogeheten 'all
inclusive'-hotels te vinden. Voor een bedrag vanaf 400 euro zijn
alle maaltijden en (lokale) drankjes inbegrepen in de reissomr—-
Een duikcursus voor beginner (PADI, 4 dagen) komt op onge
veer 260 euro p.p.
De Rode Zee, een perfecte plek om te duiken en të snorkelen. Foto's: GPD/PR ISROPA REIZEN
eerste de beste gelegenheid.
Het heeft de architecten er al
toe gebracht de ramen wat ho
ger te maken. In de praktijk
komt het erop neer dat ze de
basis van het lezen en schrijven
leren en vervolgens de school
deur achter zich dichttrekken.
Het leven van de bedoeïenen
bevat mooie tegenstrijdighe
den. Want hoewel ze in de
woestijn leven in een sobere
barak, staat er niet zelden een
schotelantenne op hun dak. De
geitenhoeders van weleer oefe
nen tegenwoordig allerlei be
roepen uit, maar veel van hen
werken in de toeristenindustrie.
Ze hijsen toeristen op een dro
medaris, wandelen een tijdje
door de woestijn en verkopen
wat zelfgemaakte armbandjes.
Het lijkt allemaal erg kunstma
tig, maar toch biedt een be
zoekje aan een bedoeïenenslam
een blik in hun wereld. Als je in
een kring middenin de prachti
ge woestijn zit en aan de water
pijp lurkt, krijg je toch een idee
hoe dit volk al eeuwenlang
leeft. En wie de zoete thee
proeft, proeft een andere cul
tuur.
Viagra
De dromedaris neemt in de cul
tuur van de woestijnvolken een
belangrijke plaats in. Niet al
leen tegenwoordig om er toeris
ten op rond te rijden, maar al
eeuwen. De dromedaris staat
voor overleven en voor viriliteit.
Zijn vlees wordt niet voor niets
beschouwd als een voorloper
van de viagrapil.
Wat bedoeïenen tekent, is hun
tevredenheid. Ze hebben eigen
lijk niks, maar dat lijkt geen en
kele probleem. „We zijn blij 0
met wat God ons geeft", zegt'de
man die deze dag de thee in
schenkt en de waterpijp stopt
Het toeristenbedrijf wordt ge
leid door de mannen, met de
kinderen als assistent en ter 0
luistering. De vrouwen blijven
buiten beeld. Zoals dat al eeu
wen het gebruik is in de woes
tijn.
Veel is hetzelfde gebleven in c
woestijn, maar er is ook veel
veranderd. Er zijn nog dro
medarissen, maar ook auto's,
en de meeste bedoeïenen wo
nen nog wel in de woestijn,
maar niet meer in tenten. Tot
maakt het een gekke indruk a
na het bezoek aan de stam in
de woestijn, ook de woestijnb
woner in de bus stapt en direi
enthousiast aan de knoppen
van de airco begint te draaien
Ze gaan naar huis, na een lanj
werkdag. De dromedarissen,
blijven achter in de woestijn?
