KUNST CULTUUR
'Twintig procent kunsthandel vals'
Frictie tussen zussen in een Vlaams frietkot
5Avontuur moet terug in nachtelijk Amsterdam
Tiësto wint eerste
Dutch DJ Award
Interieur en kunst anders bekeken
LD Pennetjes uitgereikt in nepbos
Hellström krijgt
adviseurs naast
zich bij het NDT
Tenor Franco Corelli overleden
i rnUlvaeus.
)i|>:GPD/Torbjoern Andersson
31
örn opent
hip Star Art
-jkht - Björn Ulvaeus van de
roep Abba opent op 9 no-
er in het nieuwe Beatrix
:er in Utrecht de tentoon-
ig Pop Star Art, vooraf-
1 aan de première van de
ba-hits tellende musical
ima Mia!' In de foyers van
leater aan het Utrechtse
„eursplein komen ruim
"jg schilderijen, tekeningen
njcnetsen te hangen die zijn
'Piaakt door artiesten uit bin-
en buitenland, zoals Paul
™)artney, Ron Wood, David
^4ie, Jimi Hendrix, Barry Hay,
■Kjde Nijs, Herman Brood en
^4al Griffioen (beter bekend
«Mapper Def P van de Osdorp
*fe). De organisatoren van
tentoonstelling willen het
^ical-publiek op deze wijze
Slis laten maken met minder
e,ende artistieke bezigheden
r®de popartiesten.
•ei
ipendance
1 ior architectuur
„Jerdam - Het Nederlands
Ijiitectuurinstituut (NAi) in
-hferdam krijgt wellicht een
^endance in Maastricht.
,ejbij het Bonnefantenmuse-
■d^vil het een tentoonstel-
lefhal openen. Een project-
g^ikkelaar stelt de ruimte
,g|s ter beschikking. Directeur
ygftsky van het NAi is druk
g om het project te kunnen
0pcieren. Het NAi viert zon-
,efijn jubileum. Het bestaat
^n jaar en is sinds tien jaar
,ajstigd in Rotterdam, in een
ïllend pand van Jo Coenen.
■vjijks organiseert het vijftien
jeponstellingen, debatten, le
en en symposia. Om aan al
=iincties te voldoen wordt
NAi verbouwd. Op het audi-
im komt een educatieruim-
ovendien wordt de ingang
_jgd en vinden nog andere
ouwingen plaats. Zondag,
Ibileumdag, is het instituut
|s toegankelijk.
rtituur van
niljoen euro
din - Het veilinghuis Sothe-
in Jxinden brengt op 5 de-
bei een origineel partituur
componist Ludwig van
hoven (1770-1827) onder
amer. Het gaat om een deel
het strijkkwartet 127, dat
1824 tot 1825 ontstond. So
y's schat de waarde van de
agina's tellende partituur
miljGen euro. Het manu-
»t bevat talrijke wijzigingen,
ectiesen toevoegingen. Het
neel was van een Zweedse
iekstichting die met de op-
igst van de verkoop haar
tbestaan wil veiligstellen.
i
Grimmig sprookje van De Wetten van Kepler in het LAKtheater
I Marken Duijf
I Marl
Hbosch/leiden - De Wetten
(epler staat bekend om het
(n van klassiekers en zelfge-
rte t/oorstellingen over de
ntenis die mensen voelen
de plek waar ze vandaan ko
en geïsoleerde mensen die
lo: willen komen van hun
tel;'. Hier draait het ook om
'itbx', de jongste productie
lithuisgezelschap van Thea-
is n Den Bosch, dat volgen-
eek te zien is in het Leidse
Bister.
02' is een gastregie van Jos
Kan, Brabander van ge-
te Net als de succesvolle
Ikile vertelling 'Wolper-
die te zien was op Thea-
sïval Boulevard, is 'Witlox'
ÏOGukt op een tekst van ac-
1 schrijver Herman van de
qgjven. De 'Hermanstijl' zal
tuw herkenbaar zijn aan
Jaiëve poezië'. De teksten
bloemrijk en vinden hun
irong in het dialect. „Dra-
net een lichte toets. Hoe
per het probleem, hoe
iiger het is", zegt Van Kan.
Vitlox' zijn. beeld, taal en
ek verweven met elkaar.
Donist/musicus Wiebe Go-
treëerde tijdens het maak-
Is zijn muziek. De zussen^.
1/oorx zingen ondermeer le
iederen. En oorspronkelijk
het idee voor 'Witlox' van
Berings, de vaste regis-
Jos van Kan en Dominique Hoste. Samen met Wendell Jaspers vertolkt Hoste de zussen Fee en Parel Wit
lox in het frietkot. Foto: GPD/Joep Lennarts
seur/artistiek leider van De
Wetten van Kepler.
„Hij zag een keer 's nachts om
drie uur een Brabants meisje
met blote buik en telefoon in
een frituur zitten. Dat beeld
vond hij zo triest. Toen opperde
Herman om er een zuidelijk
stuk van te maken. Want zo'n
frietkot is een typische Belgi
sche aangelegenheid", vertelt
Dominique Hoste die, samen
met Wendell Jaspers, de zussen
Fee en Parel Witlox vertolkt in
het frietkot. Het stuk zou al drie
jaar geleden opgevoerd wor
den, maar actrice Hoste werd
zwanger en de voorstelling
werd uitgesteld. Volgens Jos
van Kan die als gastregisseur de
honneurs waarneemt voor Be
rings is de voorstelling wel an
ders dan destijds. „Het is niet
zo dat ik achter een afgekoeld
bordje ben aangeschoven. We
hebben er onze eigen voorstel
ling van gemaakt. Het is een
grimmig sprookje geworden.
'Witlox' is dromerig en verzandt
niet in realisme, maar is ook
bijtgraag en vol opgekropte
energie die eruit moet."
De zussen wachten op minnaar
Jossip terwijl heel België wacht
op de halve finale van het WK
voetbal. In de frituur, temidden
van kratten vol aardappels en
kratten Stella Artois, stijgt de
temperatuur. Klandizie is er in
tijden niet geweest. Het zijn
twee vrouwen die hun dorp be
zien. Het dorp waar ze, onaan
gepast als ze zijn, weinig gena
de vinden. Volgens Jos van Kan
verbeelden de twee zussen, ver
noemd naar aardappelrassen,
een voor iedereen begrijpbare
situatie. „Ze verlangen er naar
weg te gaan waar ze zijn. Ze
dromen ervan dat het geluk el
ders ligt. De frictie tussen bei
den is pijnlijk, absurd en hu
morvol tegelijk."
Met Van Kan als gastregisseur
klikte het meteen, beaamt Do
minique Hoste. „De sfeer voor
het stuk was er snel. Het ging
heel intuïtief en het creatieve
proces was geweldig."
Van Kan heeft het Bossche ge
zelschap door de jaren heen ge
volgd. Hij was zeven jaar artis
tiek leider van Theater Maccus
(nu Max) en werkte als regis
seur bij Artemis, Het Zuidelijk
Toneel en profileerde zich ook
in Duitsland met een aantal bij
zondere (muziek) theatervoor
stellingen en ook opera's zoals
'King Arthur', de opening voor
het Holland Festival.
„Ik voel me verwant met De
Wetten. De manier van theater
maken, vanuit een ongeschon
denheid, naïviteit, spreekt me
enorm aan. Ik hou niet van bit
tere voorstellingen waarin je
overspoeld word door ironie of
cynisme." In 'Witlox' hebben
de zussen dan ook de drift om
iets van het leven te maken. Al
vloeken ze op de buitenwereld,
ze doen dat zonder dat het
zwaar wordt.
'Wiüox', 5 tm 7 november in
het LAKtheater, Leiden; 5 de
cember, Theater a/t Spui, Den
Haag; 22 en 23 december,
Frascati, Amsterdam.
Kleurige vlakken en uitdagende teksten op de muren van het CBK.
Foto: Hielco Kuipers
door Ad van Kaam
leiden - Hoe kunst en interieur
architectuur zich tot elkaar ver
houden is gedurende een
maand lang te zien in het CBK
Leiden en het RAP Architec
tuurcentrum. Twee ontwerp
bureaus kregen de vrije hand
om hun eigen visie op dat on
derwerp te geven. Het leverde
twee even verschillende als op
merkelijke interpretaties op.
Trude Hooykaas, ontwerpster
van o.a de City Hall in het Leid
se stadhuis, gebruikte de grote
zaal van het CBK om een wis
selwerking tussen kunst en
ruimte te bewerkstelligen.
Kleurige vlakken op de muren
wisselde ze af met beschou
wende, filosofische en eventu
eel uitdagende teksten. 'Lelijk
went, kunst moet', poneerde ze
ergens halverwege op de
scheidslijn tussen rood, geel,
blauw en bruin. Door de ruim
te heen, plaatste ze een veertig
tal werken uit de collectie van
het Centrum Beeldende Kunst
die ze, zo op het oog, in wille
keurige volgorde rangschikte.
De kijker kon zijn gang gaan.
Het bureau CAA, dat onder
meer tekende voor de Supper
Club in Amsterdam, koos de
gevel van het RAP Architectuur
centrum uit om kunst en interi
eurarchitectuur te combineren
tot een opvallend geheel. Met
De week volgens Concrete greep
het bureau terug op oude asso
ciaties die telkens een dag van
de week verbeeldde. Zoals
maandag - wasdag, woensdag
- gehaktdag, zondag - rustdag.
De ruimtes achter zeven ramen
zijn hierbij ingericht als een
soort etalages. Voor elk kunst
werk een eigen ruimte.
Nick Oudshoom, interieurar
chitect en kunstenaar, leidde
gisteren de dubbeltentoonstel
ling van het CBK en RAP in. In
zijn openingstoespraak hief hij
het vingertje en waarschuwde-
de bezoekers: dat mochten ze
hier op zoek zijn naar de oplos
sing van hun interieurpro
bleem, ze die hier ongetwijfeld
niet zouden vinden. „Maar
wel", zo sprak hij, „hoop ik dat
de expositie een stimulans
biedt om eens anders naar uw
interieur en vooral naar uw
wanden te kijken. Het kan
nooit geen kwaad enigszins
verward, vrolijk of opgewonden
een museum of expositie te
verlaten."
Amsterdam/ anp - Twintig pro
cent van de werken die worden
aangeboden op de Nederlandse
kunstmarkt is vals. Dat schrijven
Sander Kooistra en Ard Huiberts
in een boek, dat vandaag ver
schijnt bij uitgeverij LJ. Veen.
Beiden zijn medewerker van het
blad Origine, dat publiceert over
kunsthandel.
In het boek Valse Kunst - hoe
de kunstkoper bedrogen wordt'
staat dat bij de Nederlandse
veilinghuizen jaarlijks ongeveer
50.000 werken te koop worden
aangeboden. „Naar schatting
tienduizend werken daarvan
zijn geheel of gedeeltelijk ver
valst. Kunstkopers gaan jaarlijks
voor miljoenen euro's het schip
in", aldus de uitgever.
Het zou vooral gaan om etsen
en litho's van kunstenaars als
Picasso, Miró, Dali en Chagall.
Die worden gekopieerd of na
gedrukt en daarna voorzien van
een ferme ondertekening. Jon
ge, onervaren kunstkopers zou
den er veelal de dupe van wor
den. De schrijvers constateren
dat bij politie en justitie de situ
atie op de kunstmarkt helemaal
onderaan staat op de prioritei
tenlijst.
Directieleden van de twee grote
veilinghuizen in Nederland,
Christie's en Sotheby's, reage
ren wisselend op de aantijgin
gen. Adjunct-directeur P. van
Maris van Sotheby's wil eerst
het boek lezen en noemt de
conclusie 'boud'. „Vervalsingen
worden bij ons nauwelijks aan
getroffen. Er zijn veel interne
controles en als later blijkt dat
een aangekocht werk toch vals
is, dan kunnen kopers de koop
terugdraaien." Van Maris
vraagt zich af wat de auteurs al
lemaal onder kunsthandel
scharen. Volgens zijn collega J.
Ubbens, algemeen directeur
van Christie's, 'zit 'em juist daar
de kneep'. Hij kan zich voor
stellen dat in het 'tertiaire cir
cuit' vervalsingen regelmatig
opduiken. „Dan moet je dus
niet denken aan huizen als Sot
heby's en Christie's, maar aan
de kleinere veilinghuizen in de
provincie."
Ubbens heeft het boek al wel
gelezen en wijst het gestelde
percentage van twintig niet di
rect van de hand. Maar het gaat
hem te ver de kunstmarkt de
meest ontregelde bedrijfstak in
de Lage Landen te noemen, zo
als de schrijvers doen. De au
teurs stellen dat vergeleken met
de kunstmarkt „de handel in
tweedehands auto's een won
der van regulering en legitimi
teit" is.
leiden - Aan tien kinderen uit de Leidse regio is gistermiddag het LD
Pennetje overhandigd. In het gebouw van het Leidsch Dagblad was
als decor voor de uitreiking een nepbos geschilderd. In die entourage
onderhield boswachter G. van der Tak zijn toehoorders met een 'one-
man-show' over zijn activiteiten in een bos zo groot als Wassenaar.
De jaarlijkse schrijfwedstrijd van het Leidsch Dagblad trok dit jaar
meer inzenders dan ooit. Meer dan achthonderd kinderen namen de
moeite een verhaal of gedicht te schrijven over het bos. Per leeftijds
categorie (8-9 en 10-12 jaar) zijn vijf prijzen toegekend. Deze inzen
dingen zijn afgelopen zaterdag gepubliceerd in de wekelijkse bijlage
Erbij. En gisteren volgde voor dit tiental het prijzenpakket, bestaan
de uit een T-shirt met daarop hun inzending, een oorkonde, een foto,
een poster en uiteraard het felbegeerde LD Pennetje.
De winnaars zijn: Maartje Bakermans (Leiden), Babette Boezaard
(Katwijk), Nancy Dantese (Oegstgeest), Jan Morgan Bomhof (Leiden),
Paulette Imanse (Lisse), Vanessa Lin (Rijnsburg), Koen Nijenhuis
(Oegstgeest), Justin van Tol (Oude Wetering), Eline Westra (Voor
schoten) en Marjolein Zevenhoven (Leiden). Uit handen van kunstre
dacteur Theo de With ontvingen de winnaars hun prijzen. Ze moch
ten veelal nog een stukje voorlezen van hun verhaal of gedicht en
kregen soms de vraag voorgelegd of ze liever schrijver of boswachter
wilden worden. Dat was moeilijk kiezen. 'Een schrijvende boswach
ter' bedacht een van de kinderen daarom als compromis.
Foto: Hielco Kuipers
den haag/gpd - De nieuwe ar
tistiek directeur van het Neder
lands Dans Theater, Anders
Hellström, krijgt choreograaf Ji-
ri Kylian en het choreografen-
duo Lightfoot/León als artistie
ke adviseurs naast zich. Nog
meer dan de afgelopen jaren zal
het NDT een 'Kylién/Lightfoot-
gezelschap' worden.
Dat heeft NDT-bestuursvoorzit-
ter Ton Rombouts gistermiddag
bekendgemaakt. „We willen
onze traditie behouden en tege
lijk komen tot een vernieuwing.
Hellström zal dat ingewikkelde
proces gaan bundelen en orga
niseren. We hebben bewust ge
kozen voor een artistiek leider
die zelf geen choreograaf is",
aldus Rombouts. Kylién en het
duo Paul Lightfoot/Sol Léon
worden behalve artistiek advi
seur ook huischoreograaf.
Rombouts zei met nadruk dat
Hellström in artistieke zaken
wel het laatste woord heeft.
Anders Hellström werd gisteren
voorgesteld aan de danspers.
Hij zei zich te hebben gereali
seerd dat hij, met zulke zware
adviseurs naast zich, niet de
vrije hand krijgt. „Daarom heb
ik intensief gesproken met Ky-
lidn en Lightfoot. Er is een goe
de chemie en we hebben veel
respect voor elkaar."
Het NDT blijft de komende ja
ren opereren met de drie gezel
schappen, die gezamenlijk
tweehonderd voorstellingen per
jaar zullen geven. Het gezel
schap wil nieuwe dingen gaan
doen en risico's nemen. Er
komt meer ruimte voor eigen
talent en voor een nieuwe ge
neratie choreografen. Het NDT
zal de komende jaren een aan
tal grote Europese coproducties
presenteren, die in Nederland
alleen in Den Haag te zien zul
len zijn. Daarmee krijgt het
Danstheater aan het Spui een
exclusievere status.
Verder is gisteren aangekon
digd dat behalve met het orkest
Holland Symfonia ook structu
reel zal worden samengewerkt
met het Nederlands Blazers En
semble. Anders Hellström
(1961) begint in Den Haag per 1
januari. De Zweed begon zijn
carrière als danser bij het Royal
Swedish Ballet in Stockholm.
Daama danste hij in Hamburg
en Frankfurt. Van 1999 tot 2002
was hij artistiek directeur van
het Göteborg Ballet.
rome/ap - De Italiaanse helden
tenor Franco Corelli, die wordt
beschouwd als een van de
grootste operazangers van de
twintigste eeuw, is woensdag
op 82-jarige leeftijd overleden.
Corelli boekte in zijn loopbaan,
die 25 jaar duurde, in operahui
zen over de hele wereld grote
successen. Zijn debuut maakte
hij in 1951 in Spoleto als Don
José in 'Carmen' van Bizet en
drie jaar later opende hij met
Maria Callas het operaseizoen
in de Scala, in Spontini's 'La
Vestale'. In latere jaren zong hij
nog vele malen met Callas. In
1957 zong hij voor het eerst bij
The Royal Opera in Londen,
maar zijn favoriete operahuis
was de Metropolitan in New
York, waar hij 368 keer optrad,
voor het laatst in 1975, een jaar
voor zijn pensionering.
Amsterdam/anp - De stad Amsterdam
moet volledig op zijn kop wil het weer
de hippe culturele uitgaansmetropool
van Europa worden. Amsterdam mist
nu veelal de bereidwilligheid van het
stadsbestuur en het avontuur bij veel
ondernemers om de nacht aantrekke
lijk te maken. Als er al iets wordt geor
ganiseerd, is het oude wijn in nieuwe
zakken of vaak te weinig vernieuwend,
beklaagt Stichting Nachtwacht Am
sterdam zich in haar nachtnota.
De organisatie is een collectief van
acht personen die werken aan wat
heet de emancipatie van de nacht. In
haar eerste nota schetst zij de huidige
situatie van de Amsterdamse nachten
en zet zij haar visie en plannen voor de
nieuwe nacht uiteen. Het collectief wil
dat de hoofdstad in de kleine uurtjes
weer warm wordt en bruist van ver
nieuwende initiatieven. Niet alleen op
muzikaal- en cultureel gebied, maar
ook in de horeca zelf.
.Amsterdam ontbeert bijvoorbeeld
een goede nachtelijke eetstraat met
een rijke diversiteit in aanbod. Buiten
de normale vette bek zou men ook
avontuurlijk kunnen snacken: van sus
hi tot echte Spaanse tapas en Italiaan
se antipasti en voor ons part: de culi
naire gehaktbal." Als het aan de
Nachtwacht ligt worden de koks de
nieuwe popsterren van de eeuw,
„maar geef ze daar dan ook een podi
um voor". Zoals er ook podia moeten
komen voor undergroundkunstenaars,
de inspiratiebron voor de vernieuwing.
„Om de titel 'Gay Capital of Europe'
terug te winnen zou de Gaypride een
veel groter festival moeten worden,
waarbij alle organisaties de krachten
bundelen." Die uitbreiding zou vorm
kunnen krijgen in exposities in grote
musea van gay-kunstenaars en in the
aters van gay- en lesbische theaterma
kers. Bovendien moet de popbandjes-
cultuur terugkomen door daar plekken
voor te realiseren. Om het nieuwe ho-
reca-experiment te laten slagen stelt
de Nachtwacht dat er behoefte is aan
kleinschalige horecazaken.
Nieuwe uitgaansgebieden kunnen
worden gecreëerd op plaatsen die
worden opgeknapt of in stadsvemieu-
wingswijken, zoals de Westelijke Tuin
steden, langs en onder de A10-West,
aan de Noordelijke IJ-oevers, in Nieu-
wendam Noord en in de Banne. Het
vergunningensysteem kan veel gemak
kelijker door het introduceren van een
éénloketsysteem. „Er moet ook helder
heid komen in de regels." Bovendien
moet het stadsbestuur niet meer
moeilijk doen over alcohol en soft
drugs, mits die op een recreatieve ma
nier worden gebruikt, staat in de nota.
Om problemen met vooral partydrugs
te voorkomen, moeten de testen te
rugkomen, vindt de Nachtwacht.
amsterdam/gpd - Dj TiëStO is
winnaar geworden van de eer
ste Dutch DJ Award, een nieu
we Nederlandse dj-prijs van
dance-organisatie ID&T. De
award, een vergulde koptele
foon, werd hem gisteren in Ho
tel Arena in Amsterdam, op de
openingsavond van het Amster
dam Dance Event, (ADE) uitge
reikt.
Tiësto (Tijs Verwest uit Breda),
nummer één van de wereld vol
gens het Engelse DJ Mag, won
zowel de publieks- als de vak
prijs van de Dutch DJ Award.
Vannacht wordt overigens in
Londen bekend of Tiësto zijn
wereldtitel zal behouden. Het
toonaangevende dancetijd-
schrift DJ Mag maakt dan de
nieuwe nummer één bekend.
Als Tiësto de beste dj van de
wereld blijft, breekt de Neder
lander weer een record, want
het is nooit eerder voorgeko
men dat een dj twee keer tot
beste van de wereld werd ver
kozen.
In Nederland staat hij echter
onbetwist op de eerste plaats.
Bij het publiek van de Dutch Dj
Award was hij met in totaal
4821 stemmen afgetekend win
naar. Tweede werd de vrouwe
lijke hardstyle-dj Dana (2253
stemmen), derde de Duitse
trance-dj Paul van Dyk (1893).
Als vierde eindigde verrassend
dj Luna, tot voor kort een onbe
kende hardstyle-dj.
De zegetocht van dj Tiësto is tot
nu toe ongekend. Het lijkt wel
of de Bredanaar alles wint wat
er te winnen valt. Verwest
bracht eind jaren negentig de
vrolijkheid terug in de house
met melodieuze trance. Dat
maakte de dj bijzonder geliefd
bij een groot deel van het
dancepubfiek. In 1999 vestigde
hij zijn naam in de dancescene
met liits als 'Gouryella' en 'The-
Dj Tiësto.
Foto: ANP/Juan Vrijdag
me From Norefjell'. Het optre
den op Innercity in de Amster
dam Rai in datzelfde jaar wordt
in dancekringen gezien als zijn
nationale doorbraak.
Het jaar 2002 gaat echter we
reldwijd de boeken in als het
jaar van Tiësto. De disk-jockey
werd niet alleen uitgeroepen tot
de beste dj van de wereld maar
won tevens twee TMF-Awards,
een Zilveren Harp, De Ibiza
Award, de Dance Star Award
USA en de Popprijs 2002. Daar
naast ging hij op tournee door
Amerika met Moby en David
Bowie en scoorde hij hits met
'Flight 643' en 'Lethal Industry".
In mei wist hij in het Gelredo-
me in Arnhem als eerste deejay
een compleet stadion te vullen
met dansende fans en scoorde
hij bovendien een nummer één
hit met 'Traffic'.
Voor de Dutch DJ Award brach
ten bijna 30 duizend mensen
een stem uit, via de site www-
.dutchdjaward.nl. ID&T stelde
daaruit een top-100 samen, die
is afgedrukt in het jongste num
mer van haar eigen magazine,
dat vanaf vandaag in de winkel
ligt.
lelijk wen
it ik niet begnjp kap ook wet uitlegger
kunst moet
