Cabaretesk kijkje achter schermen van musical
KUNST CULTUUR
Volvette meligheid bij Kaandorp en Klunder
Grote contrasten bij Dance Works
Fortis Bank
handhaaft
3,5% op
internet
sparen
Rosenberg Trio superiet
'Lustrum' is vooral een Brigitte Kaandorp-show. Publiciteitsfoto Ben van Duin
theater recensie
Ruud Buurman
Voorstelling: 'Lustrum' van Brigitte
Kaandorp en Bert Klunder. Gezien: 21/10,
Turbinehal in de Lichtfabriek,
Minckelersweg 2 Haarlem. Nog te zien
aldaar: tot maart 2004. Kaarten:
Stadsschouwburg Haarlem (023-5121212),
Ticketservice (0900-3001250) en overige
bekende voorverkoopadressen.
Een christelijke school is een
fort van fatsoen, van normen
en waarden. Op een christelijke
school is het keurige docenten
corps een voorbeeld voor de
leerlingen. Er wordt niet gehun
kerd, er is geen geilheid, geen
ontucht, niemand loopt uit de
pas. Tot het 'Lustrum' wordt
gevierd met een feestelijke re
vue, opgevoerd door de leer
krachten.
Juist op die avond blijkt de
christelijke scholengemeen
schap Mea Culpa jarenlang een
slapende vulkaan te zijn ge
weest. Hormonen zijn niet
meer te houden en spuiten met
volle kracht uit de krater. Een
leerkracht is ook maar een
mens en heeft lusten. En te
midden van de chaos probeert
de rector, die de feestelijke
avond aan elkaar praat, de
schone schijn hoog te houden.
Tot het zelfs hem teveel wordt
en hij ten lange leste ook maar
zijn grote geheim prijs geeft aan
de aanwezigen in de zaal.
Zie daar in een notendop de in
houd van 'Lustrum' van Brigitte
Kaandorp en Bert Klunder. Ze
zijn voor de derde keer in acht
jaar tijd weer eens bij elkaar
gaan zitten. Na 'Chez Marcanti
Plaza' in 1995 en de uiterst
knappe en hilarische musical
persiflage 'Brigitte, de musical'
in 1998, staan ze nu drie keer
per week, zes maanden lang,
weer samen op een podium.
Lustrum wordt gespeeld op lo
catie in de 'Lichtfabriek', een
tot theater omgebouwde lege
turbinehal van een energiebe
drijf op een industrieterrein in
Haarlem.
En ze hebben zich eens volle
dig, maar dan ook volledig uit
geleefd. 'Lustrum' is de over
treffende trap van meligheid,
van humor die gierend uit de
bocht vliegt. Maar bij tijd en
wijle zó aanstekelijk dat je op
een flink aantal momenten
moeite hebt de broek droog te
houden door het lachen.
Alles kan dus, als het maar met
vakmanschap wordt gebracht.
En aan dat vakmanschap man
keert weinig in deze voorstel
ling van Kaandorp en Klunder,
bijgestaan door drie studenten
van de kleinkunstacademie en
een vierkoppig 'schoolorkest'
onder leiding van Bas Odijk. De
volvette meligheid blijft in 'Lus
trum' in de meeste gevallen fier
overeind omdat het in de juiste
context is gezet: die van een
feestelijke revue-avond van een
middelbare school.
'Lustrum' is vooral een Brigitte
Kaandorp-show. Zij verschijnt
in allerlei lullige personages op
het podium. Eerst nog als de
brave lerares Engels met een
nummertje op de ukelele, ver
volgens onder andere als de al
jarenlang miskende lerares Ne
derlands - afgestudeerd op het
woord 'verongelijkt' in het werk
van Joost van den Vondel. - die
het schoollied met de zaal mag
zingen. Zo vals dat het pijn aan
de oren doet. Een giller is haar
rol als de aangeschoten voorzit
ster van de oudervereniging,
die kort voor haar optreden in
de wc van achteren is genomen
en daar behoorlijk last van
heeft.
Rector Comelis Putman (waar
mee Klunder teruggrijpt op zijn
solo als Meester de Windt in
'De Doorwerkers') glimt bij al
die knulligheid van trots. Tot
het moment dat een leerling
zijn seksuele uitspatting met de
lerares Frans bezingt en diezelf
de lerares Frans later zijn illu
sies van waarden en normen
aan gort schiet met het zi
van 'Je 't aime, moi non
en de leider van het scho
kest zich niet meer kan bel
sen en zich aan haar verj
op het podium. Dan ontsj
de feestavond totaal en
schijnt de rector in een gec
te, waarvoor in de bijbel
goedkeuring is verleend.
Niet alles in 'Lustrum' is
leuk, dat moet gezegd,
schiet soms wel erg dóó:
goochelact van de 'dame:
de administratie' is ecl
flauw. Om de slapstick
Kaandorp maakt van Wa
Walküre heeft Bert Kli
misschien hard gelachen,
die gaat onacceptabel ov
flauwekul-top en is zelfs
knullige echte schoolrevu
waardig. Gezien de lengtf
de voorstelling, ruim twee J
zou een snoeimesje ook
kwaad kunnen, 't Is zonde
kromme tenen krijgt, aj«
dan van het onbedaarlij j
chen. H
Nieuwe voorstelling Erik Brey beleeft première in Leidse Schouwburg
Johan Cruijff.
Foto: GPD/Rob Keeris
De Spaanse
tijd van Cruijff
amsterdam/anp - En UTl mO-
mento dado is de titel van een
Nederlandse documentaire
over de Spaanse periode van
voetballer en trainer Johan
Cruijff. Begin 2004 gaat de film
tijdens het Internationaal Film
festival Rotterdam in première.
Dit maakte producent Pieter
van Huystee Film gisteren be
kend. De titel is de letterlijke
vertaling van de uitdrukking 'op
een gegeven moment'. Behalve
met zijn spel en zijn werk als
trainer, maakte Cruijff zich on
sterfelijk met zijn interpretatie
van de Spaanse taal. In de 90
minuten durende documentai
re, geregisseerd door Ramon
Gieling, vertellen dertien Cata
lanen over het moment waarop
de wereldberoemde vedette in
hun leven kwam en wat dat
voor hen heeft betekend. Ook
Cruijff zelf vertelt over zijn mo
ment. En un momento dado,
mede geproduceerd door de
Humanistische Omroep, is van
af medio maart in de Neder
landse bioscopen te zien.
Drukte verrast
Haags festival
den haac/anp - Uit onderzoek
mag dan weliswaar blijken dat
Hagenaars niet zo trots zijn op
hun stad, de praktijk wijst wel
anders uit. De organisatie van
het Haags Songfestival, waaruit
nieuwe Haagse liedjes a la bij
voorbeeld O. o, Den Haag moe
ten voortvloeien, heeft al in de
voorrondes publiek moeten
buitensluiten, omdat de zaal
vol was. Het Songfestival is een
initiatief van de Haagse enter
tainer Sjaak Bral. De afgelopen
weken werden veertig deelne
mers geselecteerd, vijf per
stadsdeel. Elke week is in een
van de stadsdelen een voorron
de. Uiteindelijk kiest het pu
bliek op 28 november de win
naar.
door Theo de With
leiden/alphen aan den rijn -
Musical doet het sinds een jaar
of tien ongekend goed in Neder
land. Onder aanvoering van Joop
van den Ende, de ongekroonde
koning van het genre, trekken
spektakelshows een miljoenen
publiek. In de marge komen er
ook allerlei kleinere producties
tot stand. Een vreemde eend in
de bijt is 'Musical, de cursus', die
dinsdag in de Leidse Schouw
burg in première gaat. Een beet
je cabaret, en heel veel musical.
In de kleedkamer van het Parkt
heater in Alphen aan den Rijn
brengen Gerrie van der Klei en
Fredérique Sluyterman van Loo
hun schmink op. Ze maken
zich gereed voor de tweede try-
out van 'Musical, de cursus'.
Ondertussen vullen ze via de
spiegel Erik Brey, de initiatief
nemer van de voorstelling, aan.
„Musical is helemaal mijn we
reld niet", zegt Brey met gevoel
voor understatement. „Maar ik
heb nu eenmaal de afwijking
dingen te willen uitleggen. In
mijn soloprogramma heb ik dat
bijvoorbeeld eerder gedaan met
jazz. Niet zo serieus natuurlijk,
maar er zit altijd een kem van
waarheid in. En nu pakken we
de musical bij de kop."
Theaterminnend Nederland
kent de 46-jarige Erik Brey
vooral van Purper. Na zestien
jaar lang de vaste spil van dit
cabaretgezelschap te zijn ge
weest, besloot hij in 1997 solo
te gaan. Hij heeft inmiddels
drie soloprogramma's op zijn
naam staan. Je zou bijna den
ken dat hij het groepsgevoel
heeft gemist nu hij weer met
twee \TOuwelijke collega's op
pad is. „Dat heeft er niets mee
te maken", ontkent hij. „Aan de
voorstelling ligt ten grondslag
dat ik heel graag weer eens met
Gerrie, die ik al 21 jaar ken, op
tournee wilde."
Gerrie van der Klei is een 'ouwe
rot' in het vak met hoofdrollen
in musicals als 'Foxtrot', 'De
zoon van Louis Davids' en
'42nd Street'. „Ja, we leerden el
kaar kennen in de Nelson Re
vue, een show die in 1982 in het
kader van het Holland Festival
Fredérique Sluyterman van Loo, Erik Brey en Gerrie van der Klei in het Alphense Parktheater, terwijl de speelvloer in gereedheid wordt gebracht voor de voorstelling van die
avond. Foto: Mark Lamers
werd gemaakt met cabaret uit
het Interbellum. Sindsdien heb
ben we nog geregeld samen
schnabbels gedaan en eens een
zomer in Scheveningen ge
staan. Maar ja, nooit echt sa
men op tournee. Erik wordt
niet gewaagd voor musicals.
Tja, het is zijn wereld niet." Een
vleugje ironie is aan Van der
Klei wel besteed.
Op oudejaarsavond 2001 ston
den ze weer samen, aangevuld
met Fredérique Sluyterman van
Loo, op het podium van theater
Diligentia in Den Haag. Brey
legt uit waarom: „Die avond
was in principe altijd voor Pur
per gereserveerd. Na achttien
jaar zag Purper daar van af. Ik
heb die oudejaarsavond over
genomen. Toen ik Gerry vroeg
samen met mij een voorstelling
voor die gelegenheid te maken,
zat zij net met Fredérique in
'42nd Street'. Ze was helemaal
weg van haar en daarom is zij
er ook bij betrokken geraakt.
We hebben een cabaretachtige
voorstelling gemaakt en het
plan gesmeed op een later mo
ment nog eens iets met zijn
drieën te doen. En dat is na"
Voor Fredérique Sluyterman
van Loo, winnares van de John
Kraaijkamp Musical Award
2002, was het wel even wennen
om met deze twee oudgedien
den te werken. Zij heeft zich in
middels losgerukt van de spie
gel en schuift aan. „Ik ben ge
wend met een kant en klaar
script te werken. Je studeert je
eigen rol in en dat is het enige
waar je verantwoordelijk voor
bent. Ik vond dit doodeng. Bij
de voorbereiding zaten we
soms met zijn drieën bij elkaar
en dan begonnen die andere
twee driftig te schrijven. Ik ben
ook met een blocnote gaan zit
ten, maar het duurde lang voor
dat ik een letter op papier had."
Uiteindelijk werd het een kijkje
achter de schermen van de mu
sical. De voorstelling is gegoten
in de vorm van een cursus,
waarbij de toeschouwers onge
vraagd de rol van cursisten op
zich nemen. Het drietal neemt
het publiek mee langs allerlei
bekende melodieën uit musi
cals. Doordat ze veelal zijn
voorzien van een Nederlandse
tekst is het soms even graven in
het brein uit welke musical
lied ook al weer komt. O
'Grease'. En deze dan? Natq
lijk, 'The Sound of Music'. In
liedjes wordt uit de doeken
daan hoe het leven van
musicalster in elkaar stei
Steeds maar weer auditie d<
en de bijbehorende vernedei
gen ondergaan. Steeds m
weer in de bus op weg naar
schouwburgen diep in de p
vincie. Of als zogeheten lint
study steeds maar weer hoj
dat de hoofdrolspeler 2
wordt, zodat je zelf een avi
in het spotlicht mag schitteri
In 'Musical, de cursus' is op
lend genoeg weinig muziek 1
Andrew Lloyd Webber te hoi
met onder meer 'Cats', 'Ev
en 'Phantom of the Opera' t<
de meest succesvolle musii
componist aller tijden. Ze I
ken alle drie een voorliefdi
hebben voor de musicals
Stephen Sondheim, die
minder commercieel en
meer intellectueel te werk g
„Afgelopen zomer heb ik in
to the Woods' van Sondh
gespeeld", vertelt Fredéri
Sluyterman van Loo. „Het
een kleinschalige productie
we opvoerden in de bossen
Amersfoort. Dat is abso
mijn favoriete musical. De t
en de muziek zijn fantasti
Er zit zoveel humor in, n
ook zoveel waarheid. Ik h
dat we er ooit nog eens mei
tournee kunnen door Ne
land en dan het liefst in
openlucht. Gelukkig spee g
vanaf januari bij het Konin ri
Ballet van Vlaanderen in ri
andere musical van Sondh ji
'Merrily we roll along'." el
Erik Brey wijst 'The Soun 1
Music' aan als zijn favo t
„Dat is toch de musical e
musicals. Die zit zo goed it g
kaar dat die nog steeds volli
len trekt. Ik heb 'm zelf één
gespeeld en toen was ik Ma
Gerrie van der Klei kiest vat d
ge de muziek voor 'Westil
Story'. „Een klassiek verhi
maar toch een lekkere swin
de musical." 1
'j
'Musical, de cursus' - 28 0 li
ber première Leidse Schc ir
burg. Aanvang 20.15 uur v
tournee voert daarna
langs Amsterdam (4-6 ;i
Rijswijk (5/12), Gouda (11,
en Amstelveen (20/12). 1
n
>1
(advertentie)
theater recensie
Maarten Baanders
Voorstelling: Werk van Adams, Listopad
en Simons door Dance Works
Rotterdam. Gezien: 24/10 LAKtheater
Leiden. Aldaar nog te zien: 25/10
Dance Works Rotterdam zoekt
het avontuur. Voor het nieuw
ste programma maakte niet al
leen artistiek leider Ton Simons
een choreografie, maar ook
Phillip Adams en Bruno Listop
ad. Groter contrasten zijn bijna
niet denkbaar. Na de dicht te
gen elkaar uitgevoerde kluwen-
dansen van Adams en de
vreemde bewegingsimpulsen
met knakkende gewrichten in
het werk van Listopad, zien we
dat de groep uiteindelijk het
meest overtuigt in 'Quantum Q'
van Simons.
Vaak is de felle, heldere bewe
gingstaal van Simons onrustig
en bestaat het gevaar dat de
veelheid van vormen en lijnen
vermoeiend wordt. In 'Quan
tum Q' echter is alles precies
goed gedoseerd. De zes danse
ressen en twee dansers komen
af en aan met uitgekiende be
wegingsreeksen, als de partijen
in een muziekstuk. Wat dit be
treft gaan ze gelijk op met de
orgelmuziek van Bach, terwijl
de lichtheid er juist weer een
spannende tegenstelling mee
vormt. Telkens duiken speelse
accenten met heup en romp op
in de klassieke stijl en bewegen
de dansers vloeiend op de
vloer. 'Quantum Q' is fris en
spannend, Simons op zijn best.
Dankzij een vloeiende en tref
zekere uitvoering straalt dit stuk
nog eens extra.
Adams verwerkt in 'Fem Tree
Gully' herinneringen aan een
jeugdkamp in de natuur. Het
stuk begint sterk met woest
kronkelende samendans. Hoof
den worden tussen benen ge
klemd, lichamen omstrengelen
elkaar, alsof ze zoveel mogelijk
raakvlakken zoeken. Het is
wonderlijk en verrassend en
roept de mengeling van ge
worstel en ontwakende erotiek
op die in dat soort kampen
rondspookt. Helaas zakt dit
stuk in. Aanvankelijk energieke
groepsdansen, die iets van ritu
elen oproepen, verzanden in
onoverzichtelijkheid. Maar de
grootste zwakheid komt aan het
eind. Mensen in slaapzakken
worden gekoesterd en over de
vloer gesleept. Van meeslepen
de dansbewegingen is hier vol
strekt geen sprake meer. Wat
wil Adams hiermee?
Listopads unieke bewegingstaal
wordt in 'Robinson out of Con
text' ontkracht door het verhaal
van Crusoë die in een samenle
ving terechtkomt. De verschrik
te reacties en de onderlinge
communicatie worden te veel
en op een naïeve manier uitge
beeld. Hierdoor en door het feit
dat de groep minder met deze
bewegingsstijl vertrouwd lijkt,
heeft dit werk niet de indrin
gendheid die Listopad gewoon
lijk laat zien.
Waar andere aanbieders hun internet-spaarrente verlagen,
handhaaft Fortis Bank onverkort 3,5%*
Kom langs bi) Fortis Bank,
Bargelaan 10,
2333 CT Leiden
of bel (071) 525 81 81
Rente vanaf 1 juli 2003. Rentewijzigingen voorbehouden.
muziek recensie
Lidy van der Spek
Concert Rosenberg Trio en Los Reyes.
Gehoord: 24/10, Stadsgehoorzaal, Leiden.
Heetgloeiend familiegevoel en
muzikaal genetisch materiaal,
dat hebben beide ensembles
gemeen, het Rosenberg Trio en
Los Reyes. Maar ze uiten dat
behoorlijk anders. De familie
Rosenberg groeit op in een Sin-
ti-gemeenschap, waar zigeu-
nermuziek centraal staat. Aan
vankelijk spelen ze in Spaanse
kerken en zigeunerkampen,
worden ontdekt door Hans
Meelen, breken door in 1989 en
gaan de wereld in onder hun
familienaam Rosenberg.
Volmaakt op elkaar ingespeeld
kan het bijna niet anders dan
dat er opgedragen wordt aan de
familie, vader, zusje, kleine
zoon. Heldere trotse schwung
voor zusje Sephora, met strak
gedoseerde dynamiek. Het vol
gende stuk is voor de jo
zoon Pepito. Ritmisch ha
met drammerige thema's
Pepito wijdbeens voor je.
Ook na de pauze is het Rl
berg superieur. Messcher
per muzikaal overtuigt s
taar Stochelo in 'Spain' ei
ravan', bijgestaan door
send 'slagwerk' van bro
neef.
Ook bij Los Reyes is de fa
naam legendarisch. Ook z
len al 25 jaar meeslepend,
wel een stukje 'platter'. Wz;
versterking bij het Rosebei
Trio feilloos afgestemd, Le
Gipsy Swing van Los 1st
banjert het geluid door d ld»
terwijl Los Reyes - met z/er
genen - veel minder verst en
nodig hebben. 1 o
Op een warm zinderend sld e
onder een pinkelende st>m
hemel, daar hoort deze n :an
thuis. Populaire meekknal
als 'bamboleo', heftige i Ve
mentale kanjers als 'Al >01
kolken de pan uit. Het i; nli
aanstekelijk, gezellig maawa
houdt het wel mee op. pn
