Van 'hotero' tot brave huisvader
Jan Rot is een gelukkig mens geworden
'Weetje dat
ik voorkom
in de regionale
puzzelroute?'
'Die tijd van
jongensliefde
bijna uit een
vorig leven'
is
Biografie
1
ZATERDAG
18 OKTOBER
ot: „Geld is niet interessant. Frans Bauer zit met al z'n miljoenen ook frikadellen te eten in de schuur."Foto: GPD/Con Clasqu
Van notoire
jongensversierder in
nachtelijk Amsterdam tot
brave huisvader in
Ossendrecht. Van 'de
bekendste Nederlandse
ipzanger zonder hits' tot
hertaler' van klassieke
kunst. Jan Rot (45) is een
der mens geworden. Een
gelukkig mens. 'De
todzaak om pijnliedjes te
"schrijven is er niet meer'.
door Jacques Hendriks
Is je via het gehucht Calfven
naar Ossendrecht rijdt, begrijp
.je meteen waarom Jan Rot, zijn
vrouw Daan en hun dochtertje Elvis (nu
bijna twee jaar) hier zijn gaan wonen.
West-Brabant op zijn schoonst. Dat
geldt iets minder voor de voormalige
burgemeesterswoning, sinds anderhalf
jaar hun liefdesnest. De heer des huizes
excuseert zich voor de lichte chaos. Een
volgende stap in de broodnodige ver
bouwing laat even op zich wachten.
De zanger/schrijver/presentator is ook
erg druk met andere zaken. Hij maakte
een cd-album met voornamelijk herta
lingen (geen letterlijke vertalingen, maar
eigentijdse, Rottiaanse interpretaties)
van liederen van Schubert, begon een
nieuwe theatertour ('Muziek voor Mil
joenen'), vertaalde Bachs Matthaus Pas
sion en schreef een boek dat net uit is:
Meisjes.
Om met het laatste te beginnen: zoals
we van de schrijver Rot gewend zijn, is
het een opmerkelijk openhartige, auto
biografische roman. De eerste, sterk ero
tisch getinte helft speelt zich af in de
Amsterdamse homo-scene, waar hij ja
ren in verkeerde. Maar dan volgt de om
mekeer. De onvermoeibare jongensjager
Jan Rot ontmoet Daan, de vrouw van
zijn dromen ('Wat een wonder. Een jon
getje met tietjes en toch een echte
vrouw!'), ze trouwen en krijgen een
dochtertje na een loodzware bevalling
die Rot ook zeer beeldend en liefdevol
weet te beschrijven.
Je moet het maar durven, zo onbe
schroomd je privé-leven blootgeven. „Ik
maak nooit iets waarvan ik denk dat ik er
wel eens succes mee zou kunnen heb
ben, maar schrijf over iets waar ik zelf
vol van ben", zegt hij..Al
tijd al zo geweest. Daar
door is het eerlijk, puur. Ik
maak wat ik moet maken,
zoals ik denk dat het 't
mooiste is. Juist de dingen
die voor mij het meest in
grijpend zijn, zijn ook de
interessantste dingen. Die
probeer ik onverbloemd
vast te leggen, daarna is
het voor mij ook klaar.
Ik heb er bij het schrijven
van Meisjes wel over nagedacht. 'Ik kan
het ook laten, ik ben nu een gelukkige
huisvader, ik heb het nooit meer over
vroeger'. Maar dan begint af en toe toch
weer een journalist: 'Jan, maar jij was
vroeger toch...?' Moet ik antwoorden:
'Dat was vroeger...' Ik vind het fijner om
het ook voor mezelf leeg te schrapen in
een boek. Ik hoef niks kwijt, het gaat mij
er in de eerste plaats om dat ik het een
waanzinnig verhaal vind dat ik nog nooit
eerder heb gelezen. Je hebt wel mensen
die een brave huisvader zijn en dan op
een gegeven moment in een ruig leven
terecht komen, maar andersom? Nee."
Maar door in zijn boek geen detail te
verzwijgen uit de periode dat onrust en
vooral lust nog baas waren van zijn li
chaam en geest, vraagt Rot er toch om
dat dat wilde homo-verleden steeds
wordt opgerakeld? ,,Ja," geeft hij toe,
„maar het aardige is dat ik nu naar het
boek kan verwijzen. Daar staat het in. Zo
kan niemand me verwijten dat ik er niet
over wil praten. Ik draag geen geheim
met me mee. Voor mij vervaagt dat ver
leden, het is mijn werkelijkheid niet
meer. Die hele tijd van jongensliefde is
voor mij hetzelfde als mijn periode met
de Streetbeats (band, waarmee Rot rond
1980 optrad, JH). Ik weet nog wel dat het
toen mooi was, maar het is bijna uit een
vorig leven. Ik heb het opgeschreven, het
is vastgelegd. Nu hoef ik me er niet meer
mee bezig te houden."
Holqes
Toch is hij bereid om die zo opmerkelij
ke, omgekeerde coming-out nog een
keer toe te lichten. „Mensen hebben
overal hokjes voor, behalve één groot
hok voor mensen die niet in hokjes pas
sen. Daar hoor ik bij. Ik ben nooit homo
geweest. Ik noemde mezelf vroeger 'ho
tero'. Ik heb altijd gezegd dat ik meisjes
seksueel misschien zelfs wel aantrekke
lijker vind, maar dat ik in de liefde liever
met jongens te maken had. Meisjes
maaide ik zo gauw stuk. Zij werden ver
liefd op mij, ik niet op hen. En dat ging
onmiddellijk wringen. Ook al zei ik dit
tegen mensen, dan nog was de reactie:
jij doet het met jongens, düs ben je ho
mo.
In allerlei interviews heb ik ook gezegd
dat ik na mijn veertigste naar de meisjes
terug zou gaan. Op het moment dat je
dat dan ook doet, geloven ze je nóg niet.
Ik merk dat sommige mensen toch zit
ten te wachten op het moment dat ik
ook in Ossendrecht jongens in hun kont
knijp. Ik probeer het uit te leggen door te
vragen of ze zelf wel eens écht verliefd
zijn geweest. Als je echt van je partner
houdt, dan let je niet op andere mensen.
En of dat nou jongens of meisjes zijn,
dat doet er niet toe. Ik kijk echt niet
meer naar jongens. Maar mensen hou
den er blijkbaar niet van als je onder je
stempeltje wegduikt."
De verhuizing van Amsterdam naar Os
sendrecht was niet alleen opportunis
tisch. Ik had altijd al de gedachte dat ik
ooit een tijdje op het platteland wilde
gaan wonen. Vraag was alleen: wan
neer? Dit was het juiste moment om het
te doen. Ik kan me voorstellen dat als
Elvis twaalf is, we weer naar een grote
stad gaan omdat zij een beetje streetwise
moet worden."
Jan Rot zegt geen idolen na te leven.
Maar zijn eerdere uitspraak 'In mijn
hart ben ik altijd een Brelvis geweest' is
duidelijk. Een verwijzing naar The King
en naar de 25 jaar geleden overleden
chansonnier Jacques Brei, die stopte op
het toppunt van zijn roem en ging va
ren. Je zou dat kunnen vergelijken met
een verhuizing naar de luwte van Os
sendrecht. Alle grote geesten hebben
wat gemeen," grijnst Rot, om zijn grap
meteen te relativeren. „Brei was een A-
talent, net als Lennaert Nijgh, Frank Si
natra, Elvis Presley. Ik behoor tot de B-
talenten. Die zijn ook goed, hoor. Bou-
dewijn de Groot heeft jarenlang met de
grootste tekstdichter aller tijden ge
werkt, Lennaert Nijgh. En nu neemt hij
voor zijn nieuwe cd zomaar twee num
mers van mij op. Dat zie ik wel als een
bevestiging.
Wat Brei betreft: ik snap heel goed dat
hij verdween. Het publiek aan zijn voe
ten krijgen was een kunstje geworden.
Dan is het niet meer interessant. Ja, fi
nancieel misschien, maar, geld is toch
niet interessant? Frans Bauer zit met al
zijn miljoenen ook gewoon frikandellen
in de schuur te eten. Dat vind ik prach
tig hoor, maar dat kon hij vroeger ook
al."
Gezinsgeluk
Om geld geeft Jan Rot niets, wel om ge
luk. „Veel mensen roepen dat het vast
heel slecht voor de kunst is nu ik zo ge
lukkig ben. Maar moet je eens kijken
wat ik dit jaar allemaal gemaakt heb!
Mijn twee meisjes gaan om negen uur
naar bed, dan heb ik de hele avond en
Optreden met Fay Lovsky in Countdown.
nacht nog. Ik hoef niet meer uit, dat ge
loof ik allemaal wel. Dus als ik niet hoef
te spelen kan ik de hele nacht doorwer
ken. Dan kom ik 's ochtends om elf uur
uit bed en heb ik ook nog een hele dag
gezinsgeluk.
Zielenpijn. Ja, je moet het wel hebben
meegemaakt als artiest. En ik kan het zo
weer naar boven halen. Ik hoef er maar
aan te denken dat mijn meisjes er niet
meer zouden zijn. Vroeger overleefde ik
door zwaarmoedige liedjes te maken.
Maar de noodzaak om pijnliedjes te
schrijven is er niet meer. De tekst kan
met mij te maken hebben, maar dat
hoeft niet. Daarom kan ik nu juist heel
droevige liedjes schrijven, omdat ze mij
niet in mijn diepste wezen raken."
Neem het lied Café Maria, op de wijs van
Schuberts Ave Maria. Gaat over een man
die al twintig jaar in dezelfde bar komt
om de stilte te ontvluchten. Heeft niets
met mij te maken, maar is toch zeer ont
roerend omdat ik die man zo voor me
zie, omdat iedereen wel zo'n man kent."
Café Maria, maak me mens
Verhoor mijn stille hartsgebeden
Vervul mijn allerdiepste wens
Ik heb al veel te langgeleden
We zakken zeker door tot morgen
Wat of de buurt er ook van vindt
Maria1 wil je voor me zorgen
Als moeder voor een dorstig kind
„Café Maria, dat is natuurlijk een schit
terende woordspeling. Mensen krijgen
er regelmatig de slappe lach van. Dat
mag ook. Ik vind het mooi om dat lied te
ontheiligen. Maar uiteindelijk gaat het
om hetzelfde gevoel: een man die in de
kroeg warmte zoekt en mensen die via
de aria bij Maria warmte zoeken. Een
groot deel van de zinnen is zelfs letterlijk
vertaald. Ik heb al veel te lang geleden.
Dat is een grappige zin, maar tegelijk
ook mooi. Dat vind ik het fijnste wat er
is. Iets wat grappig én ontroerend is."
Het 'hertalen' van klassieke muziek is
sinds enkele jaren de nieuwe passie van
Jan Rot, die zich daarmee inzet voor de
wedergeboorte van de liedkunst. Dich-
terliebe van Schumann, met teksten van
Heine, en Schuberts Winterreise kregen
een Nederlandse, eigentijdse tekst. Som
mige liederen zingt hij zelf. 'Wmterreis',
zoals de Nederlandse versie luidt, liet hij
vertolken door bariton Maarten Ko
ningsberger. 't Kruidvat verkocht maar
liefst 20.000 exemplaren. „Voor 3,59 eu
ro, dus rijk ben ik ook daar niet van ge
worden", aldus Rot.
Hoorspel
Het volgende project is niets minder dan
De Matthaus Passion van Johann Sebas
tian Bach. Rond Pasen 2004 zou de pre
mière plaats moeten vinden. Met welke
zangers is nog niet duidelijk. „Ik twijfel
nog steeds tussen een kleinkunst- en een
klassieke versie. Kan allebei heel goed,
want het is in feite een hoorspel. In de
tijd dat Bach het maakte vond het kerk
bestuur het verschrikkelijk. Het was een
soort van opera, theater in de kerk, met
heel moderne vormen. Dat was niet hun
bedoeling."
Rot gaat bij zijn hertaling uit van de mu
ziek. „Wat die mij zegt, vind ik belangrij
ker dan wat Bach bedoeld heeft, al kom
je vaak op hetzelfde uit. Ik probeer het
spannend te maken, vermakelijk en af
en toe ontroerend. Maar die hele devotie
vind ik niet interessant. Ik ben vaak naar
de traditionele Matthaus geweest, maar
dan zat ik na een half uur al op mijn hor
loge te kijken."
Hoewel geld hem niet interesseert, re
kent hij zich toch even arm. „Drie maan
den heb ik me voor misschien één of
twee kwartjes per uur mesjokke gewerkt
aan de Matthaus. Gelukkig doe ik af en
toe een quizje op
tv voor 500 euro,
dan heft dat elkaar
weer op. Nadeel is
dat mensen je dan
alleen kennen om
dat je in zo'n quiz
zit. Word je een
soort Lous Haas-
dijk. Maar als Lous
Haasdijk van
avond in het thea
ter staat, komt er
niemand kijken..."
Hij houdt zich even in. Zegt dat hij zich
zelf van zijn vrouw niet te veel mag neer
halen, anders wordt ze kwaad. Tja, en
dat Meisjes tot nu toe 'nog voor geen
meter' verkoopt en dat op een voorstel
ling van Muziek voor Miljoenen in Baarn
slechts vijftig mensen afkwamen, doet
ook de artiest wel degelijk pijn. Maar al
snel is daar weer die licht spottende
glimlach. Relativeren, dat mag toch wel?
„Weet je dat ik hier voorkom in de regio
nale puzzelroute? 'Welke bekende Ne
derlander woont sinds enige tijd in Os
sendrecht?' luidt de vraag. Kijk, van zo
iets word ik toch wel weer voor één dag
extra gelukkig..."
Meisjes; Jan Rot; Uitgeverij Nijgh Van
Ditmar; 17,50 euro.
Jan Rot werd geboren op eerste kerstdag
1957 in Makassar, Celebes (Indonesië) als
zoon van een zendingsarts. Terug in Neder
land belandde het gezin Rot in Drenthe. Ê-
ter ging Jan (even) in Groningen studeren.
Zijn muzikale carrière was toen al begonnen,
in bands als Bluesgroep Drenthe, Streetbeats
enRatata.
In 1982 haalde de inmiddels in Amsterdam
neergestreken Rot met zijn debuut-solosingle
Counting Sheep de tipparade. In de jaren
daarna werkte hij voor muziekblad Oor, pre
senteerde diverse tv-programma's, schreef
columns voor onder meer Nieuwe Revu en
enkele romans, maakte diverse platen en
ging de theaters rond. Na een turbulent leven
als 'hotero' (mix van homo en hetero) trouw
de hij in 2001 met zijn vriendin Daan. Op 14
januari 2002 kregen ze een dochter, Elvis. In
datzelfde jaar verhuisde het gezin naar de
voormalige burgemeesterswoning in Os
sendrecht, niet ver van Daans ouderlijk huis
in Hoogerheide.
