Een leven barstensvol fanfaremuziek
REGIO
Door Parnassia zijn inzake
Regouw spelletjes gespeeld
Stijlvol
HDC970
ZATERDAG l8 OKTOBER 200
NAVRAAG
De Universiteit Leiden presenteert zich morgen tijdens Nationale
Wetenschapsdag. Belangstellenden kunnen in de Wintertuin van de
Hortus Botanicus tussen 12.00 en 17.00 uur 'praten' met de taaicom
puter Delilah,
Perfect grammaticale waar de °p|ei-
0 7 7 7> ding Taalweten-
zinnen zonder gedachte schap acht jaar
aan heeft ge
werkt. Delilah maakt perfect Nederlandse zinnen, maar drukt geen
gedachten uit. Onderzoeker CRIT CREMER belooft een prijs aan iedere
bezoeker die Delilah wél tot het uitdrukken van een gedachte kan
verleiden.
Denkt Delilah dat bezoekers haar een gedachte kunnen laten
uitdrukken?
„Ik gebruik de concepten 'zin', 'toekomst' en 'betekenis'. 'Ernstige
invoering zal iedere betekenis die zinnen bieden'. Ja, het betekent
niets, maar grammaticaal is de zin juist. Je kunt ook zeggen: 'Ern
stige boeken zullen iedere lezer dat genoegen bieden'."
Ik vind Delilah maar een raar ding. Wat heb je aan een compu
ter die zinnen maakt die niets betekenen?
„De opleiding Taalkunde doet fundamenteel onderzoek. Delilah is
niet bedacht met een toepassing in gedachten. Zij is een compu
terprogramma die grammatica verwerkt. 'Menselijkheid verbreden
de vragen schilderden menig gebruik', zegt Delilah."
tekst: Wilfred Simons foto: Henk Bouwman
UIT DE ARCHIEVEN
Wie is Delilah?
„Ze is een computerprogramma
dat grammaticaal juiste Neder
landse zinnen maakt. Je kunt haar
geen vragen stellen, maar je moet
concepten aanklikken, zoals 'zo
merdag','mijzelf'zin' of'begro
tingstekort'. Als ik nu 'mijzelf in
tik, dan kunnen we zien of Delilah
iets over zichzelf wil zeggen. Ja.
'Gewone mij geschonken zin leek
me meer dan vertrouwd verblijf.
Mooi hè? Delilah woont in haar
zinnen."
Wat venvachten jij en Delilah
van de gebruikers die morgen
naar de Hortus komen?
„Ik ben benieuwd of er bezoekers
zijn die een zin van Delilah zo
kunnen veranderen dat er een ge
dachte uit te voorschijn komt. Ze
is gebruikersvriendelijk en we
hebben snelle computers waar
mee ze bam, bam, zinnen op het
scherm tovert. Eens kijken wat Delilah verwacht. 'Crisisbeheer
singsoperaties zetten me in voor hun'. Dat daar 'hun' moet staan,
daar hoefje niet aan te twijfelen."
„Je kunt gerust stellen dat ik uit een
muzikale familie kom. Mijn moeders
vader was betrokken bij de oprich
ting van de St. Jans Fanfare in 1903.
En ook de generaties daarna werd er
veel muziek gemaakt. Het was dus
eigenlijk logisch, dat ik muziek ging
maken. Ik was zeven toen ik een keer
naar een repetitie ging, aan de hand
van mijn vader. Samen met mijn
broer van negen, Gerard.
In die tijd hadden we nog geen tele
visie thuis en geen radio. Maar dat
wil niet zeggen dat ik me verveelde
of zo. Ik deed van alles met mijn
vriendjes: schotsje springen in de
winter als er ijs lag, voetballen, sloot
je springen. Maar muziek vond ik
echt geweldig, helemaal nadat ik
naar die repetitie was meegegaan.
Dus ik werd lid. Ik begon op bugel.
Nou, ik speelde al gauw. Na een
week of zes, zeven kon ik al aardig
blazen. Ach, ik had de eerste keer
een boekje mee naar huis gekregen -
tegenwoordig krijgen ze er zelfs cd's
bij, waar de muziek op staat - en ik
ben hard gaan studeren. Van toon
ladders tot etudes. Ik kreeg les van
Nic Straathof en mocht af en toe
mijn vorderingen laten horen. Het
duurde niet lang voor hij zei: kom er
maar tussen.
Prima leraar en prima dirigent, die
Nic Straathof. Vijf zonen had-ie. Al
lemaal lid van de fanfare. Dat was
ook typerend, de St. Jans Fanfare
was toentertijd een echte familiefan
fare. Je had de families De Boer,
Straathof, Verhagen en Lelieveld. Nu
heb je toch veel meer verschillende
namen. Zoals natuurlijk wel meer
verschillend is. In de begintijd dat ik
lid was, zochten de leden elkaar veel
meer op. Nu zijn het veel meer een
lingen, dat is sowieso de tendens
van tegenwoordig. Kijk, de leden
gaan nu wel goed met elkaar om,
hoor. Daar niet van. Maar als het op
het muzikale gedeelte aankomt,
staat bijna iedereen toch alleen. Is
het toch ieder voor zich, ook al spe
len we uiteindelijk samen.
Vroeger lag dat anders. Ik weet nog
dat er een
stuk of zes,
zeven
jongens
waren
die veel
samen
optrok
ken. Het
Het leven van Jan Verhagen (64) is een leven vol fanfaremuziek. Barstenvol
zelfs. De Zoeterwoudenaar is over een paar jaar zestig jaar lid van de St. Jans
Fanfare uit zijn dorp. En vandaag viert hij een ander jubileum, dat van de hon
derdjarige fanfare zelf. Nog immer als spelend lid. Omdat hij het nog zo leuk
vindt om te doen, zegt hij.
DE DINGEN DIE
VOORBIJ GAAN
was allemaal gemoedelijker. Nu
moet je presteren, vroeger hoefde
dat niet. Als je wel heel goed pres
teerde, viel dat meteen op. Tegen
woordig niet. Wat niet wegneemt dat
we vroeger heus wel ons best deden.
We studeerden er flink voor, hoor.
Het lidmaatschap kostte vijf cent per
week. Dat lijkt nu misschien niet
veel. Maar toen lag dat toch heel an
ders. Als twee kinderen van het gezin
lid waren, zoals bij ons, dan kostte
dat bij elkaar aardig wat. Tien cent,
dat was een flink bedrag in die tijd.
Mijn vader was een tuindersknecht,
echt breed hadden we het niet. Ik
weet nog goed dat ik als kleine jon
gen af en toe meeging naar een con
cours en dan soms van een van de
andere leden een uitsmijter kreeg.
Heerlijk, voor mij echt een traktatie.
Dan was meteen mijn hele jaar
goed.
Wat wel scheelde was dat we de in
strumenten niet hoefden te kopen.
Die lagen in de kerk en die konden
we gebruiken. Dat scheelde tenmin
ste. De St. Jans Fanfare was toen nog
echt een fanfare van de kerk. Die
steunde ons financieel. Je snapt na
tuurlijk wel dat we geregeld speel
den voor de kerk.
Nu ligt dat anders. Maar de kerk is
nog wel voelbaar. Al was het alleen
maar omdat we in het oude patro
naatsgebouw oefenen, aan de
Schenkelweg. Dat is nog van de kerk
geweest. De kerk is natuurlijk ook
niet weg te denken. Die zit in
onze naam en onze geschie
denis. Een aparte geschie
denis trouwens, van het
ontstaan. In 1902 waren er j
wat jongeren van een to
neelvereniging die be
gonnen te praten over de
mogelijkheid om muziek
te gaan maken. Muziek!
Dat was wat hoor.
Dat was natuur
lijk veel te fri
vool, dat kon echt niet. De jongens
kregen dus een standje van de de
ken. Wat heet een standje, die kre
gen een preek bijna in het Latijn
voorgeschoteld. Maar ja, het idee is
toch blijven hangen. En uiteindelijk
was het ook niet tegen te houden.
In 1903 was het zover en later was er
zelfs een kerkelijke inzegening, met
Willem II. Belangrijk, dat rooms-ka-
tholieke aspect. Een niet-katholiek
was een ketter, zo dacht men nog.
Een oom van mij had een keer ie
mand begeleid, muziek gemaakt met
een protestant. Hij mocht meteen
drie maanden niet meer zingen in de
kerk. Maar ach, die normen en waar
den zijn in de loop der tijd wel ver
vaagd. Er zitten hier nu zelfs heide
nen, ha ha.
Echt groot is de vereniging nooit ge
weest. In de eerste jaren van mijn
lidmaatschap schommelde het aan
tal leden tussen de 22, 23 leden en
de dertig. Nu hebben we er een stuk
of vijftig. We zijn heel lang een lo
pend korps geweest. We liepen met
Koninginnedag, met de kermis, als
iemand veertig jaar getrouwd was,
ga zo maar door. Ik liep rechts voor
aan. Op die plek zie je alles en hoef
je niet met het lopen van de anderen
rekening te houden. Bovendien, je
loopt toch ook een beetje om gezien
te worden. Middenin lijkt me niet zo
leuk. Inmiddels zijn we een zittend
korps en lopen we niet meer.
Drumfanfare VIOS nog wel.
Rond 1970 hadden we een
drumband van en
man of acht, tien
bij de fanfare. Op
een gegeven mo
ment kregen die een
eigen bestuur, gingen
eigen muziek maken.
Dan kwam het wel
voor dat wij er
gens een
optre
den
hadden zonder drumband. Omdat
die zelf op die datum een optreden
had. En uiteindelijk zijn de twee ook
gescheiden. De drumband werd
VIOS en wij bleven de St. Jans Fanfa
re.
Inmiddels ben ik het oudste lid. Ik
ben bijna 65 en op mijn zevende
kwam ik bij de fanfare. Kun je na
gaan. Ik speel nog steeds, al is het nu
wat anders. De eerste acht jaar heb
ik op bugel gespeeld. Toen kwam de
liefde voor de trombone, dertig jaar
heb ik op de ventieltrombone gebla
zen. En nu speel ik alweer twaalf jaar
op de schuiftrombone. Waarvan al
35 jaren op de eerste partij. Dat be
tekent op zijn tijd hard studeren.
Dat geldt voor iedereen trouwens,
hoor. Maar iedereen doet het zonder
morren. Nou ja, in de jaren tachtig
liep het een beetje uit de hand. Te
gelijkertijd waren het ook prachtige
jaren. Op een gegeven moment
speelden we zelfs in de zogeheten
landelijke superieure afdeling. Dat is
de hoogste afdeling die er is. Hoog
tepunt was een keer een tweede
plaats tijdens het kampioenschap
met 324 punten. Dat was een aantal
dat tot dan toe bijna nooit was ge
haald. Toch werden we daarmee
tweede, omdat de kampioen het
presteerde 326 punten te halen. Een
Limburgse fanfare. Ach ja, je verliest
het altijd van die Limburgers, ha ha.
„Als er dan een concours naderde,
dan was het in de drie maanden er
voor keihard repeteren. Vijf avonden
in de week. En dan 's zondags nog
een keer les. Ja, dan gaat er hier en
daar wel een huwelijk naar de don
der. De fanfare heeft uiteindelijk ook
bewust een stapje teruggedaan. Kijk,
zo'n toptijd, die moet je gewoon een
keer meemaken, dat is een prachtige
ervaring. Maar je bent en blijft na
tuurlijk een gezelschap
van amateur-muzi
kanten. En dan
kun je niet jaar in
jaar uit zo ver
schrikkelijk veel
avonden per
week in de weer
zijn, repeterend als
een professional.
En nu staat dan het
grote jubi
le
umfeest voor de deur. De laats i'
petities zijn weer heel goed be; i
En het repertoire zit er goed in j
is nog steeds een fanfare met h
veel potentie. Het komt er hela 1
niet altijd uit, maar wel als het 1
Zoals nu dus. 1
Mijn leven is voor een heel grcxk
deel de fanfare. Ik heb er niet a t
gespeeld al die jaren, ik heb er 1
nog veel andere dingen gedaai
heb jaren les gegeven, en een t i
terug heb ik wat dat betreft dei
weer opgepakt. Verder ben ik n
lid van het stichtingsbestuur. D
ook nog dertig jaar bestuurslid l
weest van de fanfare, waarvan a
meeste jaren als penningmeesi
Echt heel veel jaren. Kun je na| t
Het eerste jaar ging het om eer
taaibedrag aan inkomsten van 1
gulden, de laatste jaren om bet
gen van 50- tot 60.000 gulden. 1
Ja, ik weet het, ik heb er een ho
tijd ingestoken en ik steek er ru i
steeds een hoop tijd in. De mei 5
vragen zich ook af waar ik de ti
vandaan haal. Nou, ik denk dal 1
het gewoon heb getroffen. Ik le 11
een vrouw kennen die ook in d r
ziek zat. Thea is vijftien jaar tai |t
geweest bij een Voorschotense
eniging. Thea heeft altijd achte
gestaan. Bovendien schuwde z
ook het werk niet. Geld ophalei
donateurs, loten verkopen en j ij
lang helpen in de kantine van 1
muziekcentrum. Zij heeft het n
moeilijk gevonden haar privé-1
aan te passen aan de verenigin
En ik, ik ga ook lekker door. Ik
nog veertig nummers uit mijn I
en speel voor een biertje. Omd 1
het nog steeds leuk vind. Ik vin
zo erg dat er betaalde muzikan
zijn die de hele tijd van bladmi
staan te spelen. Die sti
geen plezier uit. Wij
Goed, je moet en
voor repeteren,
we spelen soms
tig vier, vijf uur
terelkaar uit het
hoofd."
L
Jan Verhagen: „Betaalde muzikanten die alleen van bladmuziek staan te spelen stralen geen plezier uit, de St. Jans Fanfare doet dat wel." Foto: Hielco Kuipers
Leidsch Dagblad
Directie: B.M. Essenberg, C.P. Arnold
E-mail: directiehdcuz@hdc.nl
Hoofdredactie: Jan Geert Majoor. Kees van
der Malen. Léon Klein Schiphorst (adjunct)
E-mail: redactie.ld@hdc.nl
HOOFDKANTOOR
Rooseveltstraat 82, Leiden, tel. 071-5 356 356
Postadres. Postbus 54,2300 AB Leiden.
Redactie fax 071-5 356 415
Advertentie fax 071-5 356 325
Familieberichten fax 023-515° 5^7
ADVERTENTIES
071-5 356 300
Sprinters (rubrieksadv.): 072-519 6868
ABONNEESERVICE
071-5128 030
E-mail: abonneeservice@hdc.nl
ABONNEMENTEN
Bij vooruitbetaling (acceptgiro)
p/m €20,20 (alleen aut. ine)
p/kw €56,70 p/j €216,90
Abonnees die ons een machtiging verstrekken
tot het automatisch afschrijven van het
abonnementsgeld ontvangen €0,50 korting
per betaling.
VERZENDING PER POST
Voor abonnementen die per post (binnenland)
worden verzonden geldt een toeslag van €0,50
aan portokosten per verschijndag
GEEN KRANT ONTVANGEN?
Voor nabezorging: 071-5128 030
ma t/m vr: 18-19.30 uur, za: 10-13 uur
AUTEURSRECHTEN
Alle auteursrechten en databankrechten ten
aanzien van (de inhoud van) deze uitgave
worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze
rechten berusten bij HDC Uitgeverij Zuid BV
cq. de betreffende auteur.
HDC Uitgeverij Zuid BV, 2003
De publicatierechten van werken van
beeldende kunstenaars aangesloten bij een
CISAC-organisatie zijn geregeld met Stichting
Beeldrecht te Amstelveen.
HDC Uitgeverij Zuid BV is belast met de
verwerking van gegevens van abonnees van
dit dagblad. Deze gegevens kunnen tevens
worden gebruikt om gerichte informatie over
voordeelaanbiedingen te geven, zowel door
onszelf als door derden. Heeft u hier bezwaar
tegen, dan kunt u dat schriftelijk laten weten
aan HDC Uitgeverij Zuid BV, Afdeling
Lezersservice, postbus 507,2003 PA Haarlem
SCHRIJVENDE LEZERS
Ik wil reageren op het ar
tikel 'Daklozen en ver
slaafden maken meubels
bij De Zaak' (LD 20/9).
Als goede vriend van Si-
mone Regouw was ik di
rect betrokken bij het
proces, van op non-actief
stellen van Regouw, tot
aan haar ontslag via de
kantonrechter.
Door Parnassia zijn inza
ke Regouw vreemde spel
letjes gespeeld. Zo is nim
mer de inhoud vrijgege
ven van achter haar rug
door medewerkers verza
melde verklaringen van
zogenaamd verkeerd ge
drag. Daar komt bij dat
de telkenmale door Par
nassia aangedragen alter
natieve functies niet ble
ken te bestaan, of rap
werden ingetrokken.
Daarna bleek het niet
moeilijk Regouw van de
tafel te knallen. Ik noem
dit min gedrag.
Het aanvankelijke doel
van het laagdrempelige
dagbestedingsprogram
ma De Zaak was om te
trachten verslaafden zo
mogelijk toe te leiden
naar reguliere behandel-
circuits. Dit doel blijkt
met de komst van Peter 't
Hoen te zijn verlaten,
waarmee De Zaak een
van de circa drie instellin
gen in Leiden is die voor
dezelfde doelgroep onge
veer hetzelfde aanbod
heeft, met drie synchrone
geldstromen: belasting
geld door Leidenaars, of
breder, opgebracht.
Het gehele veld, inclusief
de Leidse wethouder,
duur betaalde Leidse
ambtenaren en inmiddels
ook de Leidse gemeente
raad, weet dat er subsi-
dieoverlap is, zonder dat
de doelgroep maximaal
wordt bediend. Wat in
Leiden - en het geldt ui
teraard voor meer steden
- voor de doelgroep echt
nodig is, is één brede or
ganisatie die 7 keer 24 uur
actief kan zijn, met dag
en nachtopvang en actie
ve toeleidingsmogelijkhe-
den naar de behandelcir-
cuits.
Dit alles laat trouwens
onverlet dat Peter 't
Hoen, die ik eveneens
lang ken, een uitstekende
kracht is voor het werk.
Alfred Lagerweij,
Voorschoten.
OEGSTGEEST, 15.45 UUR
De Pauw-vrouw is stijlvol en elegant. Heeft
een goedgevulde portemonnee en woont
niet in Leiden. Wel in Oegstgeest. Ze is chic, maar
ingetogen. Nooit overdressed, nooit underdres-
sed. Het type dat alles onder controle houdt. Voor
alles heeft ze een eigen tijd, plaats, vorm en kleur.
Haar kledingkast is gevuld met goed-voor-de-
dag-pakjes. Zwart, bruin, grijs of blauw. „Nee
groen hebben we niet", zegt de verkoopster in de
De Kempenaerstraat. „Moeilijke kleur." Ze advi
seert een kort fluwelen jasje. „Kan netjes, kan
ook op een spijkerbroek." En wat denkt de klant
van het marineblauwe wollen jasje? „Nee, niet
met een witte blouse eronder. Dat ziet er al snel
goedkoop uit. Wit, tja, 't is zo wit, hè. Dan zou ik
eerder ecru nemen. Da's een stuk chiquer."
Een beetje somber zijn de kleuren voor het win
terseizoen. Al mag een oranje mantelpakje ook.
Tussen lange, kuitlange en knielange rokken han
gen zelfs enkele supermini's: gekkigheid waar de
meeste Pauw-vrouwen niet in lopen. Zo is er ook
een lange leren broek met wollen manchetten
aan de pijpen. De verkoopsters vonden 'm eerst
'heel lelijk'. Totdat een klant 'm aantrok en he
verrassend leuk stond. „Al moet je er wel het f
guur voor hebben. Lang, slank, absoluut geen
dikke bovenbenen. En dan trek je die pijpjes t
beetje op. Krijg je een soort kuitbroek. Best ge
Uitgebreid passen is noodzakelijk. Een gabari
rok met een zijden overslagblouse en een griji j
rok van geschoren leer met een katoenen trui
Mixen, meten, matchen. Pauw-vrouwen kieze
hun kleding niet met gevoel, maar met verstal
De verkoopster loopt als mental coach om de
klant heen. „Wilt u die rok nog een keer aanti
ken, dan kijk ik nog even. We zouden die zijna
een beetje kunnen uitleggen." En anders belt
de vestiging in Soest wel even. „Misschien het
ze daar een maatje groter."
Wie weet krijgt Leiden ook Pauw-vrouwen. Ee
ondernemer in de Breestraat doet pogingen 0
het modehuis naar de stad te halen. Stijlvol ei
elegant, dat kan het straatbeeld van Leiden be
gebruiken.
Erna Straatsma
ANNO 1978, woensdag 18 oktober
NOORDWIJKERHOUT- „Het beleid van de provincie hinkt volgens
ons op twee gedachten. Aan de ene kant belooft men om van het Oos-
terduinse meer een recreatie gebied te maken. Aan de andere kant is
er nog steeds niet besloten of de kalkzandsteenfabriek Van Herwaar
den weer vergunning krijgt om zand uit het meer te halen. En dat is te
genstrijdig." Aldus wethouder Heemskerk van Noordwijkerhout. Vorige
week heeft het college van burgemeester en wethouders van die ge
meente de toezegging gekregen dat het Oosterduinse meer op kosten
van de provincie tot een recreatiegebied gemaakt zal worden. Een na
tuurgebied, dat voor iedereen toegankelijk zal zijn. Er wordt nu op war
me dagen al druk gebruik gemaakt van de mogelijkheden die de voor
malige zandafgraving biedt.
Ongeveer een jaar geleden was Van Herwaarden uit Hillegom 'klaar'
met het zuigen van zand uit het Oosterduinse meer. Het zandzuigen
had toen ongeveer 10 tot 11 jaar geduurd. Er was een provinciale ver
gunning voor nodig en daaraan was de voorwaarde verbonden dat de
provincie na afloop voor een symbolisch bedrag de beschikking zou
krijgen over het
ANNO 1978,
woensdag
18 oktober
LEIDEN - Schrijf
ster Miep Diek-
man en illustra
tor The Tjong
King waren gis
termiddag in het
kader van de kin
derboekenweek
bij V&D om hun
boeken van een
handtekening te
voorzien. Het
ging met name
om het nu met
de gouden griffel
en het gouden
penseel bekroon
de boekje 'Wiele
wiele stap', be-
doeld voor peu-
ters van twee, jP h- -
driejaar. jk
Foto: archief WH
Leidsch Dagblad
Foto's in deze rubriek kunnen worden nabesteld door binnen veertien dagen na
plaatsing 2,50 (voor een exemplaar van 13 bij 18 in zwart wit) over te maken op
gironummer 57055 Ln.v. Dagbladuitgeverij Damiate b.v. Postbus 507,2003 PA
Haarlem, onder vermelding van Leidsch Dagblad, ANNO dd.(datum van
plaatsing) of door contante betaling aan de balie van het Leidsch Dagblad,
Rooseveltstraat 82 te Leiden. U krijgt de foto binnen drie weken thuisgestuurd.
COLOFON
