Nederlanders
langer vast in
roerig La Paz
BUITENLAND
Italiaanse aanpak leidt tot chaos en ergernis
'Onrust in Bakoe zal nog dagen duren'
'Werkloze hoogleraar kan ook bratwurst verkopen'
Bush en Schwarzenegger:
We hebben veel gemeen
Tienduizenden mensen op pad
Paus viert zilveren jubileum
Simpel voedseltransport
Crisis rond
homobisschop
anglicanen
rdbeving in
idwest-China
ng - Een krachtige aardbe-
in het zuidwesten van Chi-
eeft aan drie mensen het
n gekost. Zeker dertig men-
raakten gewond en een vijf-
huizen werd verwoest,
epicentrum van de beving,
een kracht van 6,1 op de
al van Richter, lag in het
iet Dayao in de provincie
nan. Hetzelfde gebied werd
li ook getroffen door een
beving.
Iscocktail geeft
ed resultaat
pen - Een zogeheten cock-
ran medicijnen blijkt de le-
verwachting van aids-pa-
en drastisch te vergroten,
vergrote meerderheid van
jnen die hun HIV-iiifectie
meerdere medicamenten
inen te behandelen, leeft
zeker tien jaar. Weten-
ppers concluderen dit na
rzoek bij 7740 besmette
inen in Europa, Australië
mada. De resultaten wor-
n de jongste editie van het
t medische weekblad The
et gepubliceerd.
verhogen
lik op Syrië
HNGTON - De Verenigde
n koersen aan op sancties
i Syrië. Het Amerikaanse
van Afgevaardigden is ak-
1 gegaan met een voorstel
oe, en de verwachting is
e Senaat en president
zelf de komende weken
net strafmaatregelen zul-
stemmen. Bush heeft zich
r verzet tegen sancties,
kortgeleden toonde hij
ilsnog voorstander. De
ies moeten Syrië dwingen
or de Amerikanen veron-
ïlde steun aan het terro-
te staken.
anese lijken
■g naar Kosovo
na - De stoffelijke resten
ïertig etnische Albanezen
t een massagraf in Servië
jgegraven zijn gisteren
ïerbegrafenis naar Kosovo
cht. De lichamen zijn met
p van DNA-onderzoek ge-
ficeerd. Het gaat om Alba-
I die op 27 april 1999, tij
de NAVO-bombardemen-
Servië, verdwenen uit
irp Meja. In het massagraf
vië zijn in totaal zo'n 800
nen gevonden. Zo'n 4.000
he Albanezen uit Kosovo
in nog vermist.
jische studie
(gewassen
n - De teelt van genetisch
paste gewassen kan nega-
tpakken voor de aan we
el van dier- en planten-
in op de plaatsen waar
ewassen groeien. Dat is
en uit een driejarig Brits
zoek op in totaal zestig
in. Milieuorganisatie
peace greep de uitkom-
isteren direct aan om op-
te pleiten voor een ver-
p de teelt van gengewas-
borstanders stellen dat de
eden teelt het gebruik van
iden kan verminderen.
bereid tot
nheid IAEA
in - Iran is bereid meer
re installaties open te
ivoor inspecties door het
ationale Atoomenergie
ichap om ingrijpen en
ijke sancties van de VN-
eidsraad te voorkomen,
eft de voorzitter van de
e parlementscommissie
ationale veiligheid en
lands beleid gezegd. Iran
ot 31 oktober de tijd ge-
i om aan te tonen dat zijn
ire programma niet ge-
i op de verwerving van
apens.
ron tegen
tanning Arafat
LEM - De Israëlische pre-
haron heeft zich uitge-
n tegen de verbanning
s Palestijnse leider Arafat,
vraaggesprek met The Je-
n Post van vandaag zegt
i dat de uitwijzing van
'niet goed voor Israël zou
i de rechtse krant laat hij
weten dat de kans om de
jnse president te verban-
inder dat hem iets over-
lein is, „ook omdat hij
jd zou zijn door een
lijke schild van Israëli's".
eling maakt
zeer goed
- De helft van de Siame-
-ling die zondag in de
gde Staten van elkaar is
iden wordt niet langer
latig in coma gehouden,
igetje begon woensdag
an te ademen, maar ligt
•1 aan de beademing, al-
i arts in het kinderzie-
s van Dallas, waar de
e is uitgevoerd. Ook met
tertje gaat het volgens de
tzonderlijk goed'.
VRIJDAG 17 OKTOBER 2003
Onderhandelingen over nieuwe grondwet EU komen niet goed op gang
door onze correspondente
Hetty van Rooij
brussel - Het gevecht om de macht bin
nen de Europese Unie stagneert. Steeds
luider klinkt de kritiek op het Italiaanse
EU-voorzitterschap dat zorgt voor een
organisatorische chaos en er niet in
slaagt de onderhandelingen over een
nieuwe grondwet goed op gang te krij
gen.
De Duitse bondspresident Schroder
waarschuwde gisteren dat de huidige
gang van zaken gemakkelijk tot een 'ver
harding van standpunten' zou kunnen
leiden.
Eind november willen de Italianen met
een allesomvattend compromis komen
over de meest omstreden punten. Die
aanpak leidt bij veel lidstaten tot erger
nis en frustratie omdat tijdens de onder
handelingen eindeloos dezelfde stand
punten worden herhaald. „Vandaag was
een doublure van wat we al eerder heb
ben gedaan", zei premier Balkenende
gisteravond in Brussel.
„We draaien in rondjes, we moeten naar
de problemen die ons verdeeld hou
den", zei de Belgische premier Verhof-
stadt. „De Italianen nemen een groot ri
sico", oordeelde staatssecretaris Nicolaï
van Europese zaken, die zich 'bezorgd'
toonde. „We hebben een actief voorzit
terschap nodig dat het voortouw neemt
in de onderhandelingen en met voor
stellen komt. Op deze manier loopt het
gemakkelijk fout." De Italiaanse minis
ter Frattini was de enige die 'echte voor
uitgang' bespeurde.
Slechts op een enkel ondergeschikt punt
werden de regeringsleiders het gisteren
eens: vergaderingen van Europese mi
nisters worden in de toekomst openbaar
wanneer de discussie over nieuwe wet
geving gaat. Een van de grootste obsta
kels in de onderhandelingen over de
grondwet vormt de starre opstelling van
Spanje en Polen. In het verdrag van Nice
zijn die twee landen zeer ruim bedeeld;
in de Europese ministerraad hebben ze
net zoveel stemmen als Frankrijk, Duits
land, Groot-Brittannië en Italië, hoewel
ze veel minder inwoners hebben. Nu ge
zocht wordt naar een eenvoudiger ma
nier om de stemmen tussen de grote en
de kleine landen te verdelen, weigeren
ze hun machtspositie op te geven. „Wij
zullen vechten tot de dood erop volgt",
aldus een Poolse diplomaat.
Een uitweg uit die impasse is wellicht te
vinden wanneer de Spanjaarden en de
Polen elk een tweede Europees Com
missaris krijgen, of een paar extra zetels
in het Europese parlement. Dat legt een
extra druk op het broze compromis in
de ontwerpgrondwet, dat de basis vormt
voor de onderhandelingen.
Als na de uitbreiding alle landen recht
krijgen op een eigen vertegenwoordiger
in de Europese Commissie, eisen de
grote landen een tweede Commissaris.
Bovendien wil een groot aantal landen
meer europarlementariërs dan ze in het
verdrag van Nice toebedeeld hebben ge
kregen.
Balkenende maakte gisteren duidelijk
dat het aantal leden van het Europees
Parlement na de uitbreiding niet hoger
mag worden dan 732. Momenteel zijn
het er 626.
san bernadino/ap - De Ameri
kaanse president George Bush
en de aanstaande gouverneur
van Californië Arnold Schwar
zenegger hebben elkaar woens
dag ontmoet.
„We hebben veel met elkaar ge
meen", vond Bush. „Beiden
zijn we goed getrouwd en van
beiden wordt gezegd dat we de
taal niet goed machtig zijn. En
we hebben natuurlijk alle twee
grote biceps", aldus de presi
dent tijdens een werkbezoek
aan Californië.
Dit is een staat waar dromen
uitkomen zei Schwarzenegger
tijdens zijn ontmoeting met
Bush. „Ik had 35 jaar geleden
nooit kunnen bedenken dat ik
ooit als gouverneur van Califor
nië nog eens de president van
de Verenigde Staten zou mtro-
duceren."
Bush koppelde zijn bezoek; aan
Californië aan een fundraiser
voor zijn herverkiezingscam
pagne en spekte zijn 'oorlogs
kas met 1,75 miljoen dollar. De
president mag sinds de veirkie-
zing van Schwarzenegger iets
meer hoop koesteren op een
overwinning in Californië b ij de
verkiezingen van volgend jaar.
De 'Golden State' levert rneer
dan een vijfde van het bencdig-
de aantal kiesmannen voor het
winnen van de presidentsr ace,
maar geldt traditiegetrouw als
een Democratisch bolwerk.
la paz-den haag/anp-afp - Bui
tenlanders die zich momenteel
in de Boliviaanse stad La Paz be
vinden kunnen voorlopig nog
niet naar huis. Het eerste vlieg
tuig vertrekt mogelijk pas dins
dag. Intussen wordt de sfeer in
de stad steeds grimmiger en
wordt het voedsel schaarser.
Gisteren vertrokken tienduizen
den Bolivianen voor een mars
naar het centrum van La Paz
om het aftreden van president
Gonzalo Sónchez de Lozada te
eisen. Het is de grootste de
monstratie in weken. Volgens
schattingen zijn er ongeveer
50.000 mensen op de been.
Vele duizenden arbeiders en
(coca) boeren betogen in Bolivia
al drie weken tegen de sociale
misstanden in het arme land.
De politie treedt daar hard te
gen op. Bij die gewelddadige
acties zijn volgens mensenrech
tenorganisaties al 65 doden ge
vallen, de autoriteiten houden
het op een aantal van zestien.
Directe aanleiding voor de
volkswoede was het inmiddels
opgeschorte plan om aardgas
via het weinig geliefde buur
land Chili naar de Verenigde
Staten te exporteren. De baten
daarvan komen volgens tegen
standers nauwelijks ten goede
aan de bevolking, van wie het
overgrote deel in armoede leeft.
Sdnchez de Lozada ziet intus
sen zijn politieke steun afkal
ven. De vice-president heeft
zijn steun aan de president op
gezegd en verscheidene minis
ters zijn opgestapt. Gisteren
gingen nog eens twee ondermi
nisters weg.
Het ministerie van buitenland
se zaken zei gistermiddag dat in
EU-verband wordt gesproken
om buitenlanders uit La Paz
weg te krijgen. Op dit moment
zitten er naar schatting 122 Ne
derlanders in de stad, onder
wie 43 toeristen. Vooral die
laatste groep moet volgens een
woordvoerster zo snel mogelijk
uit het gebied worden gehaald.
door onze correspondent
Hans Celeijnse
Vaticaanstad - Het 'amen' na
de mispreek werd gevolgd door
een vermoeide grimas: Johan
nes Paulus II vierde gisteren op
het Sint Pietersplein zijn zilve
ren jubileum als paus met zo'n
50.000 gelovigen. Zij en de we
reld zagen een 83-jarige kerk
vorst aan het eind van zijn La
tijn, ook al won
zijn stem af en
toe aan kracht.
„De paus is niet
uitgeblust, zijn
ogen staan hel
der, maar fysiek
heeft hij het zeer
zwaar. Ik moet
zeggen dat dit
het begin van het
einde is", had de
Nederlandse kar
dinaal Simonis al
eerder gezegd.
Hij had de paus
van nabij gezien,
omdat deze eer
der op de dag het
voltallige kardinalencollege en
daarna elk van de aanwezigen
de hand had geschud.
Volgens Simonis kreeg de paus
een spontaan en lang applaus
van 130 leden tellende college.
Maar het voorlezen van een
Foto: AFP
lange toespraak liet hij, op het
begin en het einde na, aan een
bisschop over. Simonis zei af en
toe de 'adem in te houden' bij
het zien van het fysieke lijden
van de paus. Maar hij vond het
tonen van doorzettingsvermo
gen om dat te overwinnen een
geweldige inspiratiebron voor
oudere mensen. „Oude mensen
schrijf je niet", zei de kardinaal.
De misviering op het Sint Pie
tersplein begon on
geveer op hetzelfde
tijdstip waarop 25
jaar geleden de wit
te rook boven het
Vaticaan verscheen
die aankondigde
dat een nieuwe
paus was gekozen.
Volgens Curiekar
dinaal Joseph Rat-
zinger, die de mis
viering opende,
had de paus zich
gedurende al die
jaren 'onvermoei
baar' voor vrede en
gerechtigheid op
de wereld ingezet.
De paus zelf doorstond de mis
viering goed. Zijn programma
voor de komende dagen is met
talloze vergaderingen en zon
dag een nieuwe misviering en
de zaligverklaring van Moeder
Teresa indrukwekkend.
Monrovia - Een Liberiaans meisje draagt een bundel cassaveplanten op haar hoofd. Ze is op weg naar een drie kilometer verder gelegen vluchtelingenkamp om daar een maail-
tijd te bereiden. Want hoewel de hulpverlening in Liberia inmiddels op gang begint te komen is er nog steeds een groot tekort aan voedsel in het Afrikaanse land. Unicef, de
hulporganisatie van de VN die de voedseldistributie in het land volgt, meldt dat er dagelijks tientallen kinderen door de honger sterven. Foto: EPA/Nic Bothma
Waarnemers noemen verkiezingen Azerbeidzjaan oneerlijk
door onze correspondent
Frank Hendrickx
bakoe - Een vertegenwoordiger
van de mensenrechtenorgani
satie Human Rights Watch
noemde het politieoptreden in
de hoofdstad van Azerbei-
dzjaan 'walgelijk'. Waarnemers
verwachten dat de onrust nog
dagen zal voortduren.
Woensdagnacht voerden speci
ale eenheden in Bakoe zonder
directe aanleiding charges uit
op aanhangers van de opposi
tieleider Isa Gambar. Een paar
uur later escaleerde de situatie
toen een paar duizend woeden
de demonstranten optrokken
naar een regeringsgebouw in
het centrum van de stad. Ze be
kogelden de politie met stenen
en gooiden auto's omver. De
politie zette vervolgens traan
gas in, lieten honden los en
hakte in op iedereen die in de
buurt was. Enkele agenten los
ten waarschuwingsschoten.
Toen de meute uit elkaar was
geslagen, begon de politie te
juichen.
De rellen volgen op de verkie
zingsoverwinning van Ilham
Alijev, de nieuwe president van
de olierepubliek. Volgens de
autoriteiten kreeg hij in de eer
ste ronde bijna 80 procent van
de stemmen. Internationale
waarnemers zeggen dat de ver
kiezingen niet eerlijk zijn verlo
pen. Stembusfraude, intimida
tie en geweld stelden de over
winning van het regime veilig.
De 42-jarige Ilham Alijev volgt
zijn doodzieke vader Gejdar
Alijev op. Het is voor het eerst
dat in een voormalige Sovjetre
publiek een 'democratische dy
nastie' ontstaat. Waarnemers
verwachten dat het verschijnsel
navolging zal krijgen in de re
gio. De meeste jonge republie
ken in de Kaukasus en Cen-
traal-Azië worden op zeer auto
ritaire wijze geleid.
door onze correspondent
Wierd Duk
Berlijn - Voor Duitsers staat het pakket hervor
mingen, waarover de Bondsdag vandaag beslist,
gelijk aan een rigoureuze ingreep. In het kader van
haar 'Agenda 2010' brengt de rood-groene coalitie
van bondskanselier Gerhard Schroder (SPD) haar
hervormingsplannen voor de arbeidsmarkt in
stemming. Nu in de afgelopen weken de bezwaren
aan de linkervleugel van de SPD zijn weggemas
seerd, staat vast dat de Bondsdag de voorstellen
zal aannemen.
Duitse werklozen - en iedereen is het erover eens
dat dit er veel te veel zijn - krijgen het een stuk
moeilijker. Niet alleen zullen ze gedwongen wor
den eerder een baan aan te nemen, ze gaan er
ook financieel op achteruit. Tot nog tpe hadden
Duitsland stemt
over hervorming van
stugge arbeidsmarkt
werklozen na hun WW-periode recht op Arbeit -
losenhilfe', 57 procent van het laatst genoten net
to-loon. In plaats hiervan komt nu het 'Arbeitslo-
sengeld', dat ligt op het niveau van de bijstand.
Iemand die een brutoloon van drieduizend euro
verdiende, alleenstaand en kinderloos is, zal
daardoor niet langer een uitkering krijgen van
886 euro, maar van 652 euro. En mensen die een
aangeboden baan afwijzen worden gekort op
hun uitkering. Jongeren kan de steun zelfs geheel
worden afgenomen.
Dit laatste leidde de afgelopen weken tot een dis
cussie binnen de SPD. Linkse dissidenten opper
den dat van een hoogleraar, die zijn baan ver
liest, niet geëist kan worden dat hij dan maar
'bratwurst' moet verkopen. Maar 'superminister'
Clement (SPD), van werkgelegenheid en econo
mische zaken, vindt dit flauwekul. „Ik zou het
toch ook doen", aldus Clement, die van aanpak
ken houdt.
Veel Duitsers bekennen geen idee te hebben
waar de debatten over de details van de hervor
mingsvoorstellen nu precies over gaan. Feit is dat
achter de hervormingsplannen een bedrukkende
waarheid schuilgaat: Duitsland gaat door de ern
stigste economische crisis sinds de Tweede We
reldoorlog. De economische motor van Europa
hapert en sputtert al tijden.
Ook in het buitenland maakt men zich serieuze
zorgen. „Duitsland is het belangrijkste land van
Europa, het kan de EU versterken of verzwak
ken", merkte de president van de Nederlandse
Bank, Nout Wellink, op in een interview met het
weekblad Stem. Wellink betreurt het dat Duitse
poUfici kennelijk pas sinds kort de urgentie in
zien van de hervormingen. „Heel Europa lijdt
onder de Berlijnse traagheid. Duitsland trekt de
Europese economie naar beneden in plaats van
als trekpaard te fungeren."
Hoewel politici van links tot rechts inmiddels in
zien dat veranderingen onomkoombaar zijn, is in
Duitsland de kans altijd groot dat hervormings
voorstellen in de loop van het politieke proces
worden afgezwakt of zelfs geblokkeerd. Zo be
reikte Gerhard Schroder weliswaar een compro
mis met de linkervleugel van zijn partij, maar
loopt hij nu het risico dat de grootste oppositie
partij, CDU/CSU, de arbeidsmarkthervorming
zal afwijzen in de Bondsraad. In die deelstaten-
kamer heeft de oppositie een meerderheid.
Duitse media hekelen de kloof tussen 'hervor-
mingsretoriek' en concrete daden. Hoewel veel
politici in hun uitspraken een haast ongekend
pragmatisme ten toon spreiden, ontbreekt het in
Duitsland toch aan de no-nonsense aanpak uit
buurlanden als Nederland en Scandinavische
landen, hekelen commentatoren.
londen/anp-afp - Na twee da
gen crisisberaad in Londen
hebben leiders van de Angli
caanse Kerk gisteravond de be
noeming van een homoseksu
eel tot bisschop veroordeeld. 2'ij
waarschuwen dat de aanstaan
de wijding van de Amerikaan
Gene Robinson tot bisschop
van New Hampshire de een
heid van de kerk in gevat ir
brengt.
In een verklaring spreken de 3 7
anglicaanse leiders hun diepe
spijt uit over de benoeming. D e
geestelijken waren bijeengeko
men op aandringen van he t
geestelijk hoofd van de zeventig
miljoen anglicanen in de wqi-
reld, aartsbisschop Williams
van Canterbury.
Na het buitengewone beraad
spraken conservatieve leiders
de hoop uit dat de druk die op
Robinson wordt uitgeoefend,
hem zal dwingen af te zien van
de benoeming tot bisschop.
Volgens hen is homoseksuali
teit een zonde.
Zij beschouwen de wijding vam
Robinson als een 'cruciale en
kritieke' kwestie voor de Angli
caanse Kerk.
In een eerste reactie verklaarde:
het bisdom New Hampshire1
vast te houden aan de benoe
ming van Robinson.
Ondanks de bezwaren van an
glicaanse leiders zal hij zoals,
gepland op 2 november wordem
gewijd, aldus de verklaring.
