Zingend met Berta de berg af
TOERISME
Frans skiparadijs bijna klaar voor de winter
Voor een prikkie
naar de tropen
Ouders verdringen zich voor goudomrand bedje in Fiss
HDC313
VRIJDAG 17 OKTOBER 2OO3
REISBERICHTEN
Winterstop Hooverspeed
Deze winter varen er geen Seacats tussen het vaste land van Eu
ropa en Croot-Brittannië. Ferrymaatschappij Hooverspeed heeft
besloten de snelle catamarans, die een verbinding onderhouden
tussen Calais en Dover, van eind december tot begin maart uit
de vaart te nemen. De wintermaanden voor de ferrymaatschap
pijen worden de laatste jaren getekend door een teruglopende
belangstelling voor autovakanties van en naar Groot-Bittannië.
Door de Seacats deze winter aan land te houden denkt Hoover
speed financieel quitte te spelen. De pauze zal benut worden
om de volledige vloot op te knappen. Doordat er niet gevaren
wordt, kan Hooverspeed dat onderhoud in het droogdok zelf
uitvoeren en ook dat levert een besparing op. De winterpauze
start op maandag 22 december na de afvaart van 18.00 uur en
eindigt op donderdag 18 maart 2004.
Skisafari in Canada
Touroperator TravelCanada biedt deze winter een geheel nieuw
product: skisafari's voor jongeren. Onder begeleiding worden
spectaculaire tochten gemaakt langs alle grote skigebieden in
de Rocky Mountains en in British Columbia. De rondreizen zijn
speciaal gericht op een jonger ski- en snowboardpubliek. Reizen
zijn mogelijk vanaf 899 euro. Meer informatie:
www.travelcanada.nl
Dresden
Hotels in de Saksische hoofdstad Dresden hebben vanaf deze
week allerlei herfst- en winteraanbiedingen. De bezoeker die
kiest uit het aanbod van de Dresden Days kan drie nachten boe
ken voor de prijs van twee. Behalve overnachting en ontbijt
krijgt de bezoeker 48 uur gratis toegang tot het openbaar ver
voer, vrije toegang tot de Dresdner kunstverzamelingen en kor
tingen bij andere bezienswaardigheden. Er doen 29 hotels uit
diverse categorieën mee aan de actie die tot en met 31 maart
loopt. Meer informatie: tel. 0049 3514 9192120 of e-maïl:
dresdendays@dresden-tourist.de
Giorgio Armani
Ruim vierhonderd kledingstukken van de beroemde Italiaanse
modeontwerper Giorgio Armani zijn van 18 oktober tot en met
15 februari te zien in de Royal Academy of Arts in Londen. Verder
kunnen de bezoekers originele schetsen en videopresentaties
bekijken. De expositie is dagelijks open van 10.00 tot 18.00 uur,
op vrijdag tot 22.00 uur. De overzichtstentoonstelling was eer
der te zien in New York, Bilbao en Berlijn en gaat na Londen nog
naar Rome, Tokyo en Las Vegas. Reisorganisatie Keith Prowse
biedt speciale arrangementen aan met de vlucht naar Londen,
overnachting en toegang tot de expositie. Meer informatie: tel.
020 6383 989 of e-mail amsterdam@keithprowse.com.
door Alice Plekkenpol
Deze winter nog zin in een ver
re vakantie? Een reis naar Zuid-
Amerika of het Verre Oosten
kost dikwijls minder dan een
weekje skiën in de Alpen. Met
dank aan de grote touropera
tors, die elkaar tot op het bot
beconcurreren. De consument
is, met een beetje geluk, de la
chende derde.
De reiswereld verkeert al enige
jaren in mineurstemming, on
der meer door externe factoren
als de ziekte sars, terreuraan
slagen en de oorlog in Irak. Om
het tij te keren hebben de twee
grootste touroperators in ons
land, TUI (onder meer Arke,
Holland International en Kras
Stervakanties) en Thomas Co
ok (Neckermann en Vrij Uit),
onlangs de handen ineen ge
slagen. Zij gaan in zee met
luchtvaartmaatschappij Air
Holland, die vanaf deze winter
hun klanten tegen bodemprij
zen de hele wereld overvliegt.
De derde reisorganisatie, Oad,
wil niet meedoen met de me-
ga-order van 120.000 vliegtuig-
stoelen. „Wij gaan uit van onze
eigen kracht", zo verklaart top
man Geert Willem Boven deze
beslissing. Oad is evenmin van
plan de tarieven drastisch te
verlagen, temeer daar TUI en
Thomas Cook vooral op be
stemmingen vliegen die niet
door Oad worden aangeboden.
En, althans de komende drie
jaren, zal Oad evenmin reizen
verkopen via internet, omdat
de organisatie van mening is
dat consumenten recht hebben
op goede service bij een reis
bureau. „Dat is belangrijk, me
de door de wirwar aan moge
lijkheden en prijsstructuren."
Boven beaamt wel dat de reis
wereld in moordend tempo
verandert, en dat de klant op
de bestuurdersstoel zit.
Zijn collega Steven van der
Heijden van Thomas Cook is
het ermee eens dat de klant ko
ning is, maar pleit juist voor
een grotere rol van internet.
„Mensen zien zaterdag in de
krant de reisaanbiedingen en
boeken zondag via internet.
Een reisbureau is duurder én
op zondag gesloten. Nu al
wordt één op de zes reizen via
internet geboekt, dat zullen er
volgend jaar één op de vijf
zijn." Hij erkent de ontwikke
ling van internet onderschat te
hebben. „De consument heeft
de macht.
Dat is tevens de reden dat TUI
en Thomas Cook de samen
werking zijn aangegaan, die
zich overigens beperkt tot de
intercontinentale bestemmin
gen. .Afzonderlijk kunnen we
niet zulke goedkope reizen
aanbieden, samen wel", aldus
Van der Heijden.
Ook TUI-baas Louis Franken-
huis erkent dat de samenwer
king tussen beide reisgiganten
een noodzakelijk kwaad is.
„Vooral Arke en Holland Inter
national hebben erg geleden
onder de concurrentie (met
Oad red.)."
TUI en Thomas Cook hebben
120.000 vliegtuigstoelen inge
kocht op Air Holland-charter
vluchten naar verre bestem
mingen. Tot nog toe vliegt Air
Holland uitsluitend op de Ne
derlandse Antillen. Dat rou
tenetwerk wordt dus flink uit
gebreid met tien nieuwe verre
bestemmingen in Brazilië,
Mexico, India, Sri Lanka, Kenya
en de Dominicaanse Repu
bliek. Dankzij deze grootschali
ge samenwerking en minimale
winstmarges kunnen de consu
menten voor een koopje op
reis. Andere reisorganisaties
hebben al laten weten bang te
zijn dat er straks te veel vlieg
tuigen en te veel hotels aange
boden worden, zodat de prij
zen nog verder in een neer
waartse spiraal geiaken.
door Hans van Alebeek
Voor kilometervreters op de piste
wordt het een mooie Kerst. Half de
cember namelijk gaat in de Franse Al
pen Paradiski open, een van de groot
ste skigebieden ter wereld. Dat alles
dankzij twee mega-kabelbanen die de
vele sneeuw van Les Arcs en La Plagne
met elkaar gaan verbinden.
Op zichzelf zijn de skigebieden van
Les Arcs en La Plagne al zo verschrik
kelijk groot dat de doorsnee-skiër in
een week tijd amper alle pistes kan
bedwingen. Maar toch wordt er al ja
ren gepraat over het aan elkaar kno
pen van beide gebieden. Die discussie
L;ordt dit jaar afgerond met de inge
bruikname van de Vanoise Express, de
kabelbaan die beide wintersportbe
stemmingen met elkaar verbindt.
Dat 'nieuwe' gebied, Paradiski ge
doopt, is er een van de grote getallen.
Duizelingwekkende getallen. De skiër
heeft hier namelijk keuze uit 425 kilo
meter piste; 238 stuks in totaal: 29
zwarte, 65 rode, 132 blauwe en 12
groene. Een buitengewoon sneeuwze
ker gebied ook, want de laagste piste
ligt op 1200 meter, de hoogste op 3250
meter. Het gebied omvat verder twee
gletsjers en bijna 160 km aan loipes
voor langlaufers.
Afgelopen week zijn de twee reuzen-
cabines gearriveerd, waarmee de ski
ers straks het tussenliggende dal kun
nen oversteken. In elke gondel gaan
200 mensen. Die staan in twee etages
boven elkaar, zodat het in- en uitstap
pen vlugger gaat. Met een snelheid
van 45 km per uur steekt de Vanoise
Express dan in vier minuten naar de
overkant.
De beide gondels opereren onafhan
kelijk van elkaar om de stroom skiërs
zo optimaal mogelijk te kunnen ver
voeren. Afgelopen zomer zijn de enor
me kabels over het dal getrokken (een
overspanning van twee kilometer zon
der pijlers), deze week zijn de cabines
aan de draad bevestigd en begint het
uitgebreide testen van het systeem.
Op 20 december gaat de Vanoise Ex
press voor het publiek 0£>en.
Het komende winterseizoen moet blij
ken hoe groot de stroom van Les Arcs
naar La Plagne en vice versa is en hoe
die het beste verwerkt kan worden.
Vooral 's ochtends en 's avonds en bij
voorbeeld na een week slecht weer
kan het namelijk (te) druk worden bij
de gondel en zal er misschien met een
reserveringssysteem gewerkt moeten
worden. Ook wordt gedacht aan infor
matiepanelen in de skigebieden waar
op de wachttijd voor de kabelbaan
staat aangegeven. Voorlopig schatten
ze die op zo'n ben minuten.
Bij een superskigebied en een super
kabelbaan horen ook superprijzen
voor een skipas. Een 6-daagse skipas
voor heel Paradiski gaat 220 euro kos
ten. Maar in Frankrijk denken ze dat
de meeste mensen eerder zullen kie
zen voor een iets goedkopere pas die
toegang geeft tot een van beide gebie
den (les Arcs of La Plagne) inclusief
het recht op één dag skiën aan de an
dere kant. Zo'n skipas kost 190 euro,
14 euro meer dan de 'kale' pas voor
een van de twee deelgebieden van Pa
radiski. De Fransen vinden dat alle
maal niks te duur. „De Vanoise Ex
press is een luxe-product en daar wil
de liefhebber best een prijs voor beta
len." Vanaf Kerstmis zal dat moeten
blijken.
Voor meer informatie:
www.paradiski.com
Mirjam van Twisk
xjnreek zijn de reuzencabines van de Vanoise Express aan de kabels
V Foto: GPD/PR
omt nog regelmatig voor
3n|ve hem 's avonds slapend
[re effen met Berta in zijn ar-
Hij mag dan al acht zijn,
Berta, met haar zwart-gele
e lijfje en rode broekje
a imt hij zich niet. Integen-
bfde mascottekoe van het
•nrijkse dorpje Fiss wordt
isterd. Zij is synoniem voor
Kan de tofste vakanties die
21 zijn twee jaar oudere broer
neemaakten. De eerste ski-
itie heeft onuitwisbare in
maakt op het stoere duo.
weken na terugkeer dende-
vrolijke kinderliedjes uit
het huis. Meegezongen
er, uit volle borst in bijna-
2~4[Duits.
Als de skiklasjes een of twee dagen bezig zijn, wordt het rustig in Berta's Kinderland. Foto: GPD/Mirjam van Twisk
ebben er lang mee ge-
die eerste wintersport
ilaPtie met het gezbi-
imdat we het die koters
linden, maar omdat je van
lure vakanüe ook collec-
oet kunnen genieten. Je
jmmers naar de sneeuw
skiën. Dus wil je daar ook
lange latten en niet halve
1 thuiszitten omdat de uk-
et skiklasje niet leuk, te
jeiend of te koud vinden.
as onze afweging. Niet die
ile anderen, zo wordt wel
lijk op de eerste lesdag als
sjes worden samenge-
Uit de vele honderden
ren die zich melden bij de
YJ100I, kan slechts één be-
rsklasje voor oudere kin-
worden geformeerd.
;oed, dat ene klasje is vol-
we dus weloverwogen
vakanüe beginnen,
iteert zich al direct een
de voorbereiding. Nooit
reden we aan het begin
hui ivoorjaarsvakanüe naar
irei ieuw. Natuurlijk kennen
52 horrorverhalen van ellen-
3tn files op Duitse snelwegen,
et:lm vertrekken we al op
dui [ochtend, lekker voor de
uit. En dat lukt. Zonder
ponthoud nemen we aan
id van de dag onze intrek
m hotel dicht bij de Duits-
a- irijkse grens.
ig maar een paar uurtjes
e boeg, vertrekken we za-
ochtend rond een uur of
en. Fout dus, die paar
e s hadden we beter de
tevoren kunnen afleg-
4fant vlak voor de grens,
1 we een file in waar we
jen later, en nog geen
[kilometer verder, pas
lit komen.
Oi rdt het dus toch nog laat
it we arriveren in Fiss.
pQ ir tijd te verliezen met uit-
n, gaan we direct door
s 0 et bergstaüon, waar ook
cl reau van Skischool Fiss/
in enkele skiverhuurders
vestigd. Makkelijk, zo al-
elkaar. De kinderen wor-
geschreven voor skiles en
n direct de volgende dag
ïen. Ski's en schoenen
n in geroutineerd tempo
neten en blijven achter
grabs depot om zeulen
!die spullen te voorko-
if uurtje en een smak
ter is alles geregeld en
naar goed ook, zo blijkt.
1 die later aangekomen
die langer gewacht heb-
et aanmelding bij de ski-
krijgen te horen dat er
1 Bn geen plek meer is in
'n [roepen. Ze moeten na
^(j gen nog maar eens te
men. Een kwestie van te
personeel? Welnee. Een
p lat er deze week zeker
mderd man op de loon
ei1 de skischool staan, zal
r bezijden de waarheid
)rd aar hier is vol ook echt
iiaraan worden in Fiss
Dncessies gedaan, want
gaan de lessen er onder
En, hoe zuur ook voor
igen, gelijk hebben ze.
Teruglopend naar ons piepklei
ne appartementje, waarvoor we
in de voorjaarsvakanrie een
heel normale prijs van 135 euro
per nacht neertellen, verbazen
we ons over Fiss. Wat een maf
dorp.
Eerste indruk: een boerenge
hucht, onberoerd door de üjd.
Veel traditioneel Oostenrijkse
huizen en her en der wat boer
derijen die, te oordelen naar de
geur, de stallen niet hebben
omgebouwd tot gastenverblijf.
Hoe is het in hemelsnaam mo
gelijk dat de wintersportgasten
in de rij staan om in dit dorpje
een goudomrand bedje te hu
ren?
Het antwoord op die vraag zal
ons de komende dagen duide
lijk worden. Achter die rusüeke
dorpsfacade schuilt een goed
geolied toerisbsch bedrijf, dat
koketteert met zijn ouderwetse
uiterlijk. Het gemoedelijke
dorpse sfeertje blijkt het goed te
doen bij jonge Nederlandse ge
zinnen en op die markt behoort
Fiss bij de koplopers.
Kinderrestaurant
Alles in Fiss staat in het teken
van jonge gezinnen. De eerste
beginselen van het skiën wor
den bijgebracht in een uitnodi
gend Kinderland. Het grut heeft
er zelfs een eigen restaurant
waar het, samen met hun ski
juf of -meester, tussen de mid
dag een warme maaltijd geser
veerd krijgt. Zodra de hap ach
ter de knopen zit, komt een
clown de kinderen vermaken
tot de lessen weer beginnen. Pa
en ma hoeven hun skidag dus
niet per se te onderbreken om
de kinderen bjdens de lunch op
te vangen.
Voor de skiklasjes is er, behalve
de gebruikelijke afsluitende ski
wedstrijd op vrijdag, halverwe
ge de week een feest. Op een
van de lesdagen worden rond
een kampvuur broodjes geroos
terd in het Indianendorp op de
piste. Voor kinderen van drie
maanden tot drie jaar is er een
crèche. En zelfs buggy's zijn in
het dorp te huur.
Disco's zul je in Fiss tevergeefs
zoeken. De après-ski beperkt
zich tot een paar plekken waar
ook kinderen naar hartelust
Achter de facade van een onbedorven traditioneel Oostenrijks dorp,
gaat een goed geolied toeristisch bedrijf schuil. Foto: GPD/PR
kunnen dollen. En de restau
rants zijn vrijwel zonder uitzon
dering ingesteld op kinderen.
Wie tot in de kleine uurtjes wil
feesten, moet zijn heil zoeken
in het even verderop gelegen
Serfaus.
Zondagochtend lijkt het voor
de jongens maar geen negen
uur te willen worden. Eindelijk,
eindelijk, mogen ze hun skipak-
ken aanbekken en wandelen
we in iets meer dan vijf minu
ten naar het bergstaüon, waar
het zwart ziet van de mensen.
Toch vergt het niet meer dan
ben minuten om met de Son-
nebahnlift naar het middensta-
tion te komen, waar Berta's
Kinderland sinds afgelopen
winter een plekje heeft gekre
gen.
Je moet gewoon wel even stil
staan om dit kakelbonte plaatje
in je op te nemen. Aan de voe
ten van een kolossale opblaas-
Berta krioelen honderden kin
deren, vrolijke Berta-muziek
schalt uit de luidsprekers. Er is
een enorm podium, er zijn wip
jes, schommels en grote plasüc
zitkussens, een tent en speel-
hutjes en een serie kindvrien
delijke afdalinkjes, waarop de
eerste beginselen van het skiën
worden bijgebracht. Geen
sleepliften, maai' lopende ban
den zorgen voor het transport
van het grut naar boven. Lekker
veilig en minder inspannend
dan de gebruikelijke sleepliften.
Snel en doeltreffend wordt de
enorme massa kinderen inge
deeld bij de verschillende Was
jes en nog geen half uur later is
iedereen begonnen aan de eer
ste les. Gevorderden zoeken de
moeilijker pistes op, de begin
nertjes werken zich in het zweet
om die lasüge lange laben on
der controle te krijgen.
Dat duurt overigens niet lang.
Na de eerste dag wat rondge
hangen te hebben in de buurt
van het Kinderland, ziben we
daar de tweede dag al voor spek
en bonen. Het is het domein
geworden van de allerkleinsten
die de beginselen van het skiën
spelenderwijs wordt bijge
bracht. Alle andere lesklantjes,
en dus ook onze jongens, zijn
de hellingen van het Kinder
land al ontgroeid en elders in
het skigebied op pad. Zo snel
gaat dat dus met die jonkies.
Om jaloers op te worden
Niet kinderachtig
Tijd om zelf de lange latten on
der te binden en de omgeving
te ontdekken. Anders dan je
zou verwachten bij zoveel kind
vriendelijkheid, is het skigebied
van Fiss allesbehalve kinder
achtig. Zelfs de meest ervaren
skiër zal zich er niet vervelen,
zo uitgestrekt en gevarieerd zijn
de mogelijkheden in het gebied
dat sinds drie jaar verbonden is
met dat van Serfaus.
Het dorp ligt op een 1436 meter
hoog plateau, dat bij goed weer
de hele dag baadt in de zon.
Daarboven strekken de pistes,
tot 2700 meter hoogte, zich in
alle windrichüngen uit. Gehol
pen door sneeuwkanonnen ga
randeert die gevarieerde ligging
in combinaüe met uitstekend
onderhoud alüjd wel ergens in
het gebied perfecte sneeuw.
Het is slechts twee dagen later
als we op de flanken van de Sat-
telkopf even stoppen om op
adem te komen. 'Hallo', klinkt
een triomfantelijk geschreeuw
de groet. Die stemmen kennen
we. Het geluid volgend, zien we
hoog in de lucht ons nageslacht
in een stoeltjeslift naar de top
zweven. Snelle vorderingen zijn
leuk, maar dit is toch wel erg
confronterend.
Iedere skidag levert nieuwe
sterke verhalen op. Met rode
konen wordt enthousiast ver
haald over de 'zwarte pistes' die
werden genomen, de 'jumps'
die werden gemaakt en de
'buggies' die geen belemmering
vormden. Skiërslatijn, natuur
lijk. Maar desniettemin sluiten
de heertjes hun lesweek af op
het ereschavot. De medailles
krijgen een speciaal plekje in
hun kamertjes thuis; trotsma-
kende souvenirs van een meer
dan geslaagde wintersportva-
kantie.
FEITEN&CIJFERS
Plaats: Fiss (Tirol, Oostenrijk)
Afstand vanaf Amsterdam: circa 965 km. Auto: Bregenz,
Arlberg Schnellstrasse (E60), bij Landeck afslag
Reschenpass/Sankt. Moritz, na 15 km. in Ried afslag Fiss. Ook
via Memmin gen (D), Fernpass, Imst, Landeckertunnel naar
Ried. Trein: Station Landeck, daar vandaag met taxi of bus
naar Fiss. Vliegen: Innsbruck, de VW Fiss verzorgt de transfer.
Hoogte: 1220-2700 meter.
Liftinstallaties: 1 gondelbaan, 8 kabelbanen, 10 stoeltjesliften,
18 sleepliften, 15 lopende banden.
Wachttijden: Hoewel het 's ochtends bij het bergstation erg
druk kan zijn, is die mensenmassa veelal binnen twintig
minuten weggewerkt door de drie kabelbanen die daar
samenkomen. Tussen de middag en aan het einde van de dag
is het vaak druk bij de verbindingslift tussen Serfaus en Fiss.
Totaal aantal kilometer aan afdalingen: 160 kilometer.
Ligging van de skipistes: Alle windrichtingen.
Moeilijkheidsgraad: Makkelijk tot middelzwaar.
Kinderopvang: Ja, vanaf drie maanden.
Langlaufmogelijkheden: in kilometer loipen, waarvan 25 km
op 2000 meter hoogte.
Snowboarding: Snowboarders zijn in het hele gebied welkom.
Bij Fiss vinden zij een funpark.
Verdere sportieve ontspanning: Rodelen en wandelen.
Prijspeil: Een 6-daagse pas voor volwassenen kost 182 euro,
voor kinderen 102 euro, houders van een gastenkaart krijgen
aanzienlijke kortingen.
Wenen
O
DUITSLAND
Salzburg
-Innsbruck
\)>Linz Klagenfurt4
Avondvertier: Fiss kent enkele bars, maar geen disco's of
nachtclubs.
Bijzonderheden: Fiss is vooral ingesteld op gezinnen met
jonge kinderen. Het dorp met slechts 840 inwoners telt 3300
gastenbedden, die tijdens de voorjaarsvakantie allemaal
gevuld zijn. Vroeg boeken is derhalve noodzaak.
Nadere informatie: Bij de VW in Fiss, tel. 0043 - 54 76 64 41,
internet: www.fiss.at, e-mail: in fo@fiss.at of bij het
Oostenrijks Toeristenburo in Amsterdam, tel. 020-468.4793,
e-mail: info@oewams.nl
