KUNST CULTUUR
'Voor zingen was ik altijd veel te verlegen'
Kunstenaars gaan strijd aan met vertrutting
Tarenskeen verdie
een groter publie
Van Zweden
vertrekt naar
Hilversum
Het Weerbericht
Leidse musicalster Nathalie Haneveld avond aan avond in 'Sound of Music'
'Oude' Kast wordt Nije ir
VRIJDAG 17 OKTOBER 2OO3
Portret Kahlo
bij Christie's
new york - Veilinghuis Chris
tie's in New York veilt op 18 no
vember een zeer bijzonder zelf
portret van Frida Kahlo. Er
wordt een opbrengst van an
derhalf tot 2 miljoen dollar ver
wacht. Kahlo schilderde het
portret met krullend haar in
1935 nadat ze had ontdekt dat
haar echtgenoot, Diego Rivera,
een verhouding had met haar
zuster Cristina. Ze beeldde
zichzelf af met kortgeknipt haar
en in westerse kleding. Haar
man was altijd dol geweest op
haar lange haar en vond ook
dat Mexicaanse vrouwen hun
traditionele kleding moesten
dragen.
Jazzaward voor
Joan Reinders
heerde - De Schilperoort Award
2003 zal vrijdag 7 november tij
dens het Rabo Jazzfestival
Heerde worden uitgereikt aan
Joan Reinders, leider van het
Millennium Jazz Orchestra. De
Schilperoort Award is een twee
jaarlijkse prijs die wordt toege
kend aan een jazzmusicus die
zich heeft onderscheiden bin
nen de Nederlandse jazzmu
ziek. De Award is door de stich
ting Opmaat in het leven geroe
pen na het overlijden van Peter
Schilperoort, leider van de
Dutch Swing College Band.
Planeta-prijs
naar Skarmeta
madrid - De Chileense auteur
Antonio Skarmeta heeft de Pla
neta-prijs voor Spaanstalige li
teratuur gewonnen. Hij kreeg
de prijs, waaraan een geldbe
drag van 601.000 euro is ver
bonden, toegekend voor zijn
boek El Baile de la Victoria
(Dans van de Overwinning). De
roman vertelt een liefdesver
haal ten tijde van de dictatuur
van generaal Augusto Pinochet
in Chili. Skarmeta is een van de
belangrijkste schrijvers van Chi
li. Hij kreeg grote bekendheid
met zijn roman De Postbode,
over een opbloeiende vriend
schap tussen een postbode en
de bekende Chileense dichter
Pablo Neruda.
amsterdam/anp - Twee beken
den in het Amsterdamse uit
gaansleven gaan de strijd aan
met de 'groeiende vertrutting'
in de hoofdstad. Met 'Marie de
la Nuit' nemen kunstenaar en
nachtbraker Rob Schrama en
'levend kunstwerk' Fabiola lief
hebbers van het nachtleven
mee naar verborgen theaters en
'spannende plekjes'. Met activi
teiten op de grens van wat wel
en niet mag en met een dosis
erotiek.
„Zelfs de meest doorgewinterde
caféganger raakt in extase of in
verlegenheid tijdens onze
tocht", zei Schrama gisteren tij-
zwolle/gpd - Jaap van Zweden
gaat definitief weg bij het Or
kest van het Oosten. Dat beves
tigt zijn persoonlijk manager
Rob Groen. De dirigent heeft
voor zes jaar bij het Radio Fil
harmonisch Orkest getekend en
heeft geen tijd meer voor zijn
activiteiten in het oosten des
lands. Wel blijft hij waarschijn
lijk nog wérken voor het Resi
dentie Orkest in Den Haag.
Onlangs nog verwachtte direc
teur Pieter Prick van het Orkest
van het Oosten dat zijn voor
malige chef-dirigent tien weken
per jaar aan het orkest verbon
den zou blijven. Prick had voor
Van Zweden zelfs een eretitel in
petto. Toen Van Zweden in on
derhandeling ging met het Ra
dio Filharmonisch Orkest
meldde zijn manager echter
desgevraagd dat de werkzaam
heden voor het Overijsselse or
kest met ingang van 2005 'uit
gesloten' zijn. „Honderd pro
cent zeker," aldus de manager.
Geruchten over een overstap
naar Hilversum gingen al eer
der rond, maar gisteren bracht
het Radio Filharmonisch Orkest
(RFO) naar buiten dat Van Zwe
den de nieuwe chef-dirigent
wordt. Het contract gaat in
2005 in. Het RFO heeft al uitno
digingen verstuurd voor de on
dertekening van het contract op
7 november in het Concertge
bouw te Amsterdam. Het Resi
dentie Orkest is ook nog met
Van Zweden in onderhandeling
over het deels voortzetten van
werkzaamheden daar.
Gedurende zijn chefschap bij
het Residentie orkest heeft Van
Zweden ook altijd nog een bij
na vergelijkbare functie bij het
Orkest van het Oosten gehad.
Onder Van Zweden is dat orkest
gegroeid van een regionaal or
kest naar een orkest met inter
nationale uitstraling.
dens een toelichting op het
project. Met de tocht willen de
twee kunstenaars laten zien dat
Amsterdam bruist en dat het er
na twee uur 's nachts nog
steeds leuk is. Schrama: „De
nacht is meer dan alleen dan
sen en bier drinken." Fabiola:
„We breken de stad open als
een blik lekkere groentesoep."
Zo voert de tocht langs de
'Pick-Up Club' alias de 'Pin-Up
Club', een verborgen en illegaal
theater. „Daar gebeurt altijd
iets spannends", zegt Schrama.
„Een toneelstuk of een Russi
sche disco." Dat het theater tij
dens de toer misschien wordt
gesloten, nemen de initiatiefne
mers op de koop toe.
De Pick-Up Club is al lange tijd
in gevecht met de rechter en
wordt bedreigd door de eige
naar van het pand en bouw- en
woningtoezicht. De club heeft
ruimte voor 350 personen,
maar er mogen van de contro
lerende instanties niet meer
dan 50 mensen in. „Wij willen
op illegale basis een bijdrage le
veren aan de diversiteit van het
nachtleven", zegt de exploitant.
Ook de 'duikboot' kan op het
programma staan, een onder
zeeboot in het IJ die alleen per
boot bereikbaar is en waar je
een drankje kunt drinken. Of
een boot in de haven waar ie
mand zijn eigen bier brouwt of
een arabische homobar waar
de mannen zich niet echt ara-
bisch gedragen. „Je moet goede
wandelschoenen aan hebben
en je moet klimmen, maar je
moet ook je naaldhakken in een
rugzakje meenemen", zegt
Schrama.
De tocht begint altijd bij de
opening van een expositie in
een van de kunstbroedplaatsen
van Amsterdam en eindigt al
tijd bij 'Metje in Bedje', op het
peesledikant van ex-prostituee,
auteur en fotografe Metje Blaak.
Dat peesbedje, waar zij 25 jaar
haar diensten heeft aangebo
den, is ook de plek waar de
meeste erotiek is te verwachten.
De kunstenaars willen het pro
ject klein en onvoorspelbaar
houden. Bij te grote poj
teit en massaliteit houd
nachtbrakers er mee op.
schijnlijk niet tot ontevj
heid van de gemeente, di
en perk wil stellen aan zi
prikkelende handelingen
strippen en paaldanse
streng optreedt tegen hor
legenheden die hun boi
buiten gaan.
De kunstenaars hebbei
burgemeester Cohen ui
digd mee te gaan tijdens
ste nachttoer. Schrama:
secretaresse heeft ons lat
ten dat de burgemeesti
kon die avond."
Londen- Het weer is een dagelijks onderwerp van gesprek. Zet twee Hollanders bij elkaar en geheid dat
ze elkaar vertellen wat ze beiden allang weten - dat het warm, winderig, guur, koud, zonnig, regenachtig
of bewolkt is. Het Leidse museum Boerhaave vond het allemaal 'Uit de lucht gegrepen' en wijdt momen
teel zelfs een tentoonstelling aan het weer. Maar nog meer dan bij ons houden de Britse eilandbewoners
zich bezig met de temperatuursschommelingen. Het dagelijkse praatje daar vertaalde de kunster
Olaf Eliasson in het zogenaamde Weerbericht, een project in het Tate Museum of Modern Art. De
der gebruikte spiegels, licht, geluid en rook om bepaalde effecten te bewerkstelligen. Maar in de
nehal, het moge duidelijk zijn, schijnt vooralsnog de zon. Foto AP
door Theo de With
leiden - The Sound of Music' is
onverslijtbaar. Bijna iedereen
kent de film met Julie Andrews
uit 1965 en kan een paar liedjes
meezingen. Vorig jaar trok de
film zelfs nog volle zalen in Ne
derland als meezingspektakel
met Paul de Leeuw. Ook de mu
sical van Joop van den Ende doet
het boven verwachting. Na een
tournee van een jaar langs de
theaters in de grotere steden is
Nederland er nog niet op uitge
keken. Daarom heeft de musical
een verlenging van vijf maanden
in het Circustheater in Scheve-
ningen. Daarna wacht Antwer
pen. Voor de Leidse musicalster
Nathalie Haneveld lijkt The
Sound of Music' haar definitieve
doorbraak te worden.
Nathalie Haneveld (26) speelt
in de succesmusical de rol van
Liesl, de oudste van de zeven
kinderen Von Trapp. Haar
broertjes en zusjes worden ver
tolkt door kinderen onder de
zestien. Omdat die van de Ar
beidsinspectie maar beperkt
mogen werken, zijn er wisse
lende groepen die aan de voor
stelling meedoen. „Ja, dat kan
lastig zijn", erkent de Leidse ac
trice. „Elke avond moet ik op
nieuw inspelen op de kinderen.
Soms heb ik een brutale
Friedrich en de volgende avond
een verlegen Friedrich. Liesl is
als oudste zus een steunpilaar
voor de jongere kinderen Von
Trapp, maar die rol vervul ik in
het echt ook. Ik probeer even
tuele fouten zoveel mogelijk op
te vangen."
Danseres worden, dat was ja
renlang het ideaal van de in
Leidschendam geboren Natha
lie Haneveld. Ze deed een voor
opleiding dans in Rotterdam en
ging naar dansacademie Fontys
in Tilburg. „Na het oriëntatie
jaar heb ik toch gekozen voor
de musicalopleiding. Dans
vergt fysiek heel veel van je. De
concurrentie is moordend. Ik
was bang dat ik het niet zou
trekken. Ik vond het ook te be
perkt, want gaandeweg was ik
erachter gekomen dat ik zingen
ook heel leuk vind."
„Nee, in mijn jeugd heb ik
nooit gezongen. Daar was ik
veel te verlegen voor. Met dans
kon ik me nog wel uiten, maar
zang kwam te dicht bij mezelf.
Op de academie kwam ik er
achter dat ik het wel in me had.
In het begin ging ik echt door
een hel. 'Dat kan ik niet', heb ik
diverse keren geroepen. Pas
toen ik er plezier in kreeg, kreeg
ik ook lef." Haar stageplek was
in het ensemble van de musical
'Annie'. Ze was pas negentien,
maar besefte dat ze haar plaats
had gevonden. „Ik vond het ge
weldig om te zingen, te dansen
én te acteren."
Bij het Noord Nederlands To
neel deed ze vervolgens mee in
'De Driestuiversopera' en daar
na volgde de groots opgezette,
maar jammerlijk geflopte voor
stelling 'Grace, the musical'
over het leven Grace Kelly. Vo
rig jaar stond ze zelfs op het
rondreizende theatercircus De
Parade in de dansvoorstelling
'Fortuna's Wedding'. „Dat was
zo leuk. We hebben alles zelf
gedaan. Ik heb me bijvoorbeeld
intensief met de choreografie
bemoeid. Helaas moest ik er
voortijdig mee stoppen, omdat
ik aangenomen werd voor 'The
Sound of Music'. Die buiten
kans wilde ik niet laten lopen.
De eigen inbreng is daar na
tuurlijk een stuk minder. Het
hele concept van de musical
staat al vast. Alleen je eigen rol
kun je nog een beetje inkleu
ren."
Nathalie Haneveld is er inmid
dels achter dat werken in het
theater een aanslag betekent op
je sociale leven. „Ik werk als
mijn vrienden vrij zijn, maar
het is het me waard. Echte
vrienden begrijpen dat. Geluk
kig werkt mijn vriend ook in het
theater. In de musicalwereld
heb ik verder weinig vriend
schappen. Je werkt een periode
intensief samen en dan zie je
iemand weer drie jaar niet. En
de collega's blijven tot op be
paalde hoogte ook concurren
ten."
Amsterdam verruilde ze een
paar jaar terug voor Leiden.
„Via een kamer in een pand
aan de Hogewoerd ben ik in
een hofje beland. Lekker knus.
6>
Leiden heeft de gezelligheid
van Amsterdam, maar niet die
vreselijke drukte. Ik word daar
altijd zo gestrest van. Ik voel me
hier beter thuis." Ze heeft bo
vendien het geluk dat ze mo
menteel dicht bij haar werk
woont nu 'The Sound of Music'
voor een paar maanden in
Scheveningen is neergestreken.
Even geen files, geen gejakker.
„Ik kan nu om vijf uur 's mid
dags van huis en ben soms al
voor twaalven terug. Een ver
ademing! Ik pak gewoon de
trein. Het Circustheater is een
thuis geworden. De kleedkamer
heb ik ingericht met mijn eigen
lampjes en knuffels."
Tot en met 11 januari kan ze
zich in deze luxe wentelen.
Daarna verhuist de voorstelling
voor een paar weken naar de
Stadsschouwburg van Antwer
pen. Dat betekent van woens-
»I!
dag tot en met zondag in een
hotel huizen. „Ach, dat heb ik
wel over voor mijn eerste bui
tenlandse avontuur", zegt ze.
De meeste hoofdrolspelers (o.a.
Maaike Widdershoven en Hugo
Haenen) worden vervangen,
maar Nathalie Haneveld had
nog ruimte om de rol van Liesl
even door te spelen. Zo lang
heeft ze deze rol nog niet onder -
haar hoede. „Ik ben begonnen
in het ensemble en dan ben je
onder meer één van de non
nen. Het leuke daaraan is dat je
een heel klassieke zangpartij
mag doen. Die hoor je zelden in
musicals. Verder was ik eerste
vervanger van Liesl en tweede
vervanger van Maria. De hoofd
rol van Maria heb ik tot nu toe
twee keer mogen spelen. Zij
draagt de show. God, wat was
dat spannend! Het publiek is in
eerste instantie afwachtend,
want ze komen toch voor Maai
ke Widdershoven. Als ik de toe
schouwers toch enthousiast
weet te krijgen, is mijn missie
geslaagd."
Voor de 'Grande Finale' in
Scheveningen mocht de Leidse
de rol van Liesl helemaal over
nemen van Céline Purcell, die
moest beginnen met de repeti
ties van de Abba-musical
'Mamma Mia!' die vanaf 9 no
vember in Utrecht te zien is.
„Liesl is tien jaar jonger dan ik
zelfben. Ik ben dus in mijn her
innering gaan graven, maar ben
tot de conclusie gekomen dat ik
een heel ander type was. Liesl is
bijvoorbeeld best vrijpostig te
genover postbode Rolf, op wie
ze verliefd is. Ik was heel verle
gen en durfde absoluut niets op
dat terrein. Op deze manier
krijg ik de kans mijn jeugd als
het ware nog eens over te
doen."
'Sound of Music', t/m 11 janu
ari, Circustheater, Schevenin
gen. Reserveren: tel. 0900-
3005000. Meer informatie:
www.musicals.nl
>0
muziek recensie
Ken Vos
Jazz - Olaf Tarenskeen Acoustic Trio.
Gezien 16-10 in de Burcht, Leiden
Voor een zaal als het grand café
van De Burcht lijkt een akoes
tisch trio nogal gewaagd van
wege de gebruikelijke overlast
van de luid converserende be
zoekers, maar 'acoustic' kun
nen we hier met een korreltje
zout nemen. Het akoestische zit
hem vooral in de instrumenten
die gitarist Tarenskeen han
teert.
Tarenskeen behoort tot de zo
geheten 'finger-style' gitaristen
die met de nagels in plaats van
het plectrum de snaren bespe
len, daardoor vaak genuanceer
der, maar ook minder krachtig
klinkend. Als instrumentalist is
hij kieskeurig, gebruik makend
van een elektro-akoestische Ri
chard Heeres met nylonsnaren,
voor de heldere, snelle attaque
en voor de dikke, meer
omfloerste ouderwetse jazz-
sound een hollow-body Low-
den. Zowel de leider als contra
bassist Harry Emmery maken
voor de gelegenheid goed ge
bruik van geluidsversterking.
Eveneens opvallend is het in
strumentarium van slagwerker
Joshua Samson die speciaal
voor deze zaal een dnimstel
met kleine, snel reagerende
trommen heeft meegenomen,
waarmee het groepsgeluid al
thans vlakbij de speakers opval
lend compact en wendbaar
wordt. Jammer is het dat de bas
van Emmery soms onbedoeld
dominant klinkt.
Tarenskeen is een van u
zikanten die vooral doo ai
liefhebbers wordt gewa n
maar is na een serieuze s
in diverse genres, voor D
jazz als in de klassieke si
nog niet bij een breder j
is doorgebroken. Toch I ai
spel van het trio, dat ei
jaar de cd 'Missing Li e
bracht, niets esoteriscln
crowdachtigs. Zowel ja g
dards als eigen stukken x
in toegankelijke arrangi m
met melodieuze impi
vormgegeven. Geïmpi
wordt er door alle drie
ci met veel aandacht
melodische ontwikkelin r
bij echter hier en daar g
ning verloren gaat doo
brek aan aandacht voc
lijke rust tussen de tod
le noten die gespeeld
Haast vanzelfsprekend u
dit instrumentarium
ende ritmiek van de b
va, maar ook swinger )Q
notes worden niet vergi n,
Tarenskeens empathie
fusion-vocabulaire la
haar invloed gelden in
beeld het titelstuk van a,
nadruk op directe gro )e
actie resulteert in eeue
ensemblegeluid dat wa Q
lijk onder andere omst
den beter tot zijn rechlg
komen. Als voorbeelde A
enkele leuke eigenaai
nen van dit trio kunner
noemd worden: Josh
sons spel op de steelp w
ge hang en Tarenskee
kunstelde bewerking u
ontwapenend typisch
popliedje. Dit trio ven jg
groter publiek. ut
- b(
Leeuwarden - De Friese pop
groep De Kast heeft haar naam
veranderd in De Nije (nieuwe)
Kast. Op 28 oktober wordt de
eerste cd gepresenteerd. De
'oude' Kast is vooral bekend
van de hit 'In nije dei' uit 1997.
Toenmalig zanger Syb i°i
Ploeg en drummi "ai
Outhuijse vertrokken 1
en richtten de nieui ||gr
Spanner op. Zij zijn v en
door zanger Jan Te aa)
drummer Fokko de Joitiefi
ide
