LEIDE
Experts kraken
uitsluitingsclausule
I
'Het moet schoon ziin in de stad' B?slssch°o1 De Voltreffer sluit
'Bomen gerooid voor kermis'
m
?5*
REGIO
Gevaar Roomburg lijkt geweken
stelling!
Leids duo
steelt voor
miljoenen
van museum
70
O
SU
3
BS'Oi
R
Ruud de Klerk
terug op de
iis van zijn leven
Universiteit
iden verbetert
nanciële positie
ik ik vuile
itainers succes
De eind november
jestarte campagne om de
Jing rond wijkcontainers
te dringen is een groot
i, volgens de gemeente,
ipagne is onderdeel van
rToject 'Leiden ruimt op!',
die noemer zet de dienst
en beheer gedurende
extra mensen en mid-
in om de stad op te rui-
!n opgeruimd te houden,
en Beheer verrichtte tus-
:ember 2001 en maart
in december 2002 tot en
aart 2003 metingen. Na
ijking blijkt dat de hoe-
id illegaal afval met een
is afgenomen.
»onmaak
van Bosman
- De schoonmaakdag in
svan Bosman is dit jaar
jnsdag 15 oktober. Vanaf
óluur maken kinderen uit
r|iel\vijk en het asielzoe-
"jntrum Leiden het 'Bos'
zwerfvuil. Na afloop
grote schoonmaak wor-
bloembollen geplant en
Ipannenkoeken voor de
rerkers. Het Bos van
aan de Blauwe Vogel-
irdt in november ook
[ns grondig opgeknapt
luwe bomen en struiken.
(advertentie)
titen zadelen
i burgers te
kelijk op met
hogere lasten
Geef uw mening IjM
w.leidschdagblad.nl
zaterdag 11 OKTOBER 2003
R1
'Bepaling Roomburg rammelt aan alle kanten'
door Timoteus Waarsenburg
vervolg van voorpagina
leiden - De eerste paal is van de
nieuwe wijk Roomburg is deze
week de grond in gegaan. En nu
al zijn er problemen. Tal van (as-
pirant-)kopers vragen zich af
waarom de gemeente zo graag
alle aansprakelijkheid voor mo
gelijke bodemverontreiniging in
de toekomst wil afwentelen op
hun schouders.
De buizen in Roomburg moe
ten van de gemeente onder
voorwaarden van het Garantie
Instituut Woningbouw (GIW)
geleverd worden. GIW-garan
ties gelden echter uitsluitend
voor de bouwtechnische kwali
teit van woningen in de over
eenkomst tussen bouwer en ko
per. Normaal gesproken sluit
de koper een koopovereen
komst met de bouwer voor huis
en grond. Maar Woningborg,
een uitvoerende instantie van
het GIW kon zich niet vinden in
de aansprakelijkheiduitslui-
tingsclausule en verklaarde
daarop de bewuste bepaling
nietig. Om de bouwers niet in
problemen te brengen, koos de
gemeente daarop voor een an
dere verkoopconstructie.
Wie een huis in de nieuwe wijk
wil kopen moet met de bouwer
een overeenkomst voor het
huis sluiten en met de gemeen
te een aparte overeenkomst
voor de grond, die in erfpacht
wordt uitgegeven. Aan die erf
pachtovereenkomst zit de be
ruchte 'extra bijlage'. Daarin
staat dat 'de erfpachter de ge
meente niet zal aanspreken we
gens enige tekortkoming en/ of
onrechtmatige daad, tot sane
ring van, vervanging van of het
treffen van maatregelen aan de
grond, het verrichten van ver
der onderzoek naar eventuele
verontreiniging of het verstrek
ken van verdere informatie
daarover, dan wel tot vergoe
ding van enige schade. Erf
pachter vrijwaart met betrek
king tot het verkochte de ge
meente tegen alle aanspraken
en vorderingen welke derden
ter zake van bodemverontreini
ging in de onderhavige grond
doen gelden'.
„Zo'n passage, die alle verant
woordelijkheid van de gemeen
te uitsluit, is een 'bezwarend
beding'," zegt H. de la Porte
van de Vereniging Eigen Huis.
„De vraag is of dit beding 'on
redelijk bezwarend' is. Dat
hangt af van de mate waarin de
kopers geïnformeerd zijn over
de grond. Er moeten zeer uit
voerige risicoanalyses over de
vervuiling en de risico's voor de
omliggende gebieden van onaf
hankelijke onderzoeksbureaus
voor handen zijn. Op basis
daarvan kan een potentiële ko
per het risico op toekomstige
vervuiling inschatten en de af
weging maken of het risico ac
ceptabel is of niet."
Vereniging Eigen Huis raad in
elk geval af om het contract
zonder meer te tekenen. De la
Porte: „Hiermee teken je in fei
te een blanco cheque, die mo
gelijk ooit verzilverd zal wor
den. Je weet alleen niet welk
bedrag er dan ingevuld zal wor
den. Zo'n uitsluitingsclausule
moet je op z'n minst met een
gezonde, kritische argwaan be
kijken. Als het risico op vervui
ling zo klein is als de gemeente
wil doen geloven, waarom ge
troost de gemeente Leiden zich
dan zoveel moeite om zich in te
dekken?"
Juridisch medewerker R. Hui-
zinga legt uit waarom Woning-
borg de bepaling nietig ver
klaarde. „De uitsluiting van de
aansprakelijkheid door en van
gemeente in de extra bijlage
deed bij ons de nekharen over
eind gaan. Mocht in de toe
komst namelijk blijken dat de
grond toch schadelijk is voor
mens, plant of dier, dan pleit de
gemeente zich onder alle om
standigheden vrij. Zelfs in het
geval 'onrechtmatige daad'.
Dus zelfs als de gemeente de
onderzoeken naar de bodemge
steldheid bijvoorbeeld niet naar
behoren of onzorgvuldig zou
hebben laten uitvoeren, aan
vaarden ze geen aansprakelijk
heid."
Het GIW gaat zelfs nog een
stapje verder. Volgens R. van
Veen van het GIW is de uitslui
tingsclausule van de gemeente
Leiden zelfs in strijd met de
wet. „Vroeger kwamen dit soort
uitsluitingsclausules veelvuldig
voor", vervolgt Van Veen van
het GIW. „Maar in 1992 is in het
Nieuw Burgerlijk Wetboek een
Algemene Voorwaarden-rege-
ling opgenomen. De wetgever
heeft daarin bepaald dat dit
soort uitsluitingsclausules in
overeenkomsten tussen parti
culieren en instellingen onrede
lijk bezwarend en dus niet toe
gestaan zijn.
Mijn advies aan kopers zou
zijn: je kunt tekenen, maar on
der protest. En stuur direct een
aangetekende brief naar de ge
meente Leiden waarin je deze
passage onder verwijzing naar
artikel 237, boek 6 van het
Nieuw Burgerlijk Wetboek nie
tig verklaard. Er bestaat over dit
soort bepalingen sinds het be
gin van de jaren negentig heel
wat jurisprudentie. En daaruit
blijkt dat de gemeente nooit
haar aansprakelijkheid kan af
schuiven. Deze bepaling ram
melt juridisch gezien aan alle
kanten."
De gemeente laat in reactie we
ten dat de bepaling in het
Nieuw Burgerlijk Wetboek waar
Van Veen naar verwijst slaat op
'algemene voorwaarden'. „Daar
mag een aansprakelijkheiduit-
sluitingsclausule inderdaad niet
in staan. Maar het gaat hier om
een extra bijlage. En dat mag
wel. Maar die is vooral bedoeld
om te voorkomen dat er de ge
meente ooit een claim krijgt als
een bewoner bijvoorbeeld olie
heeft laten weg sijpelen."
Peter Ouist van Wijkvereniging Noordvest is boos dat de gemeente twee bomen aan de lammermarkt
heeft gekapt voor de kermis. Foto: Hielco Kuipers
leiden - Twee stompjes resteren
van de bomen die pas vorig jaar
zijn aangeplant. Ze zijn weer
gerooid om plaats te maken
voor de kermis op 3 oktober.
De Wijkvereniging Noordvest is
daar boos over. Voorzitter Peter
Quist vindt dat de gemeente
veel gemakkelijk door de knieën
gaat voor wat hij het 'eliteclub
je' noemt: de 3 October-Ver-
eeniging. De gemeente heeft
zich 'de inrichting van de open
bare ruimte laten voorschrij
ven' door twee bomen weg te
halen van de Lammermarkt.
„Die stonden blijkbaar in de
weg", schrijft Quist aan de ge
meente.
„Deze bomen zijn pas eind vo
rig jaar geplaatst, inclusief dure
boomspiegel en bescherming.
Het waren bomen van een re
delijke maat die voor een fraai
aanzicht van dit deel van de
Lammermarkt zorgden."
Quist noemt het 'kapitaalver
nietiging' om bomen te plaat
sen en meteen weer te verwij
deren. Hij vindt dat het weste
lijk deel van Noordvest het ka
rakter van een 'wegwérpbuurt'
krijgt. „Fietsenrekken, zitban
ken, alles is goedkoop en moet
eenvoudig kunnen wijken voor
de kermisattracties.
De gemeente is bezig de zaak
uit te zoeken en kan nog geen
reactie geven.
leiden - Het Legermuseum in
Delft denkt dat het tussen de 2
en 4 miljoen euro schade heeft
opgelopen door een lange reeks
diefstallen die dit voorjaar werd
ontdekt. Dat meldt een woord
voerder van het openbaar mi
nisterie in Den Haag. De twee
verdachten, 37 en 44 jaar oud,
zijn afkomstig uit Leiden.
De zaak blijkt veel omvangrijker
te zijn dan oorspronkelijk ge
dacht. In april meldde het OM
nog dat het schadebedrag werd
geschat op 400.000 euro. Gedu
rende vijf jaar zouden honder
den boeken, kaarten en uit boe
ken gesneden prenten zijn ge
stolen.
Het bedrag tussen 2 en 4 mil
joen euro geeft volgens muse
umdirecteur G. Groenendijk al
leen een indicatie van de waar
de van de gestolen spullen.
„Het is niet te zeggen hoe groot
het schadebedrag precies is. De
waarde van dit soort dingen
schommelt."
Het museum ontdekte inhet
voorjaar tijdens een vijfjaarlijk
se controle dat boeken en pren
ten uit de collectie ontbraken.
„We waren voor een presenta
tie op zoek naar een bepaalde
prent", legde Groenendijk uit.
„Toen we die niet konden vin
den, dachten we eerst dat ie
mand 'm verkeerd had opge
borgen, maar hij bleek uit het
boek verdwenen te zijn."
Half juli werden twee Leidse
verdachten aangehouden. De
37-jarige is de hoofdverdachte.
Welke rol justitie de andere
man toedicht, is nog onduide
lijk. Hij werkte niet voor het
museum, aldus directeur Groe
nendijk.
De museumdirecteur wilde niet
ingaan op de vraag of de dieven
de gestolen stukken wellicht
hebben verkocht. „Over de in
houd van het onderzoek wil ik
niets zeggen, omdat dat scha
delijk kan zijn."
De 37-jarige conservator werkte
van begin 1997 tot half juli van
dit jaar bij het museum. Maan
dag heeft in zijn zaak een zoge
heten pro forma-zitting plaats.
De tweede verdachte moet in
november voorkomen.
A>rdt op het stadhuis omschreven als een 'zware' wethouder van financiën. Dat komt vermoedelijk
wal doordat hij zo goed op schema ligt in de zware bezuinigingsoperatie waaraan Leiden dit jaar
>u Die ingreep is nog lang niet voltooid, maar na de besparing van dertien miljoen euro van dit jaar
Igend jaar heeft Rogier van der Sande (36 jaar, vader van twee kinderen) 'goede hoop' dat ook de
iljoen extra die voor 2005 en later op de rol staat, bij elkaar geschraapt kan worden. „Het is veel ja,
naar op dat vlak is er wel degelijk bestuurskracht", zegt de WD-wethouder. Dat Leiden er als
plaats intussen alleen maar duurder op wordt, kan hij niet betwisten. „Maar relatief gezien is dat
niet het geval. Het is hier minder duurder geworden dan in andere steden", zegt Van der Sande.
tnou niet leuk zijn om als WD-wethouder
te te zijn die Leiden goedkoper maakt, in
m duurder?
Taag vind ik dat, maar ik zal toch ant-
;n. Leiden is misschien de facto niet goed-
jeworden, maar in vergelijking met andere
wel. Dat scheelt 20 tot 30 procent, omdat
^/£n hier met minder dan de inflatiecijfers
gzijn gegaan. Met de helft om precies te
lardoor is Leiden op de lijst van dure ge-
tn inmiddels gezakt van plaats drie naar
lertig. We zijn nu heel erg schappelijk en
oorwaar geen slechte prestatie."
niet meer worden bespaard bij de gemeen-
Erzit toch genoeg lucht in de organisatie?
lar is het oude clichébeeld weer over amb-
die uitslapen, om tien uur beginnen en
uur naar huis gaan. Ik heb zelf in de pri-
rtor gewerkt, bij een bank, en ik kan zeg-
er echt niet zoveel verschil is Pissen die
n. Wel een verschil is of je in een kleine
latie met 15 mensen werkt, of met circa
nbtenaren, zoals hier. Dan heb je altijd
rerheadkosten. Maar dat is geen lucht, dat
1 maken met coördinatie en met afstem-
yver het clichébeeld dat ambtenaren niet
werken, kun je mooie grappen maken,
m goede grap is nog niet de waarheid. Ik
leigen ervaring zeggen dat dit beeld abso-
t klopt. Sterker nog: mensen die kiezen
lorken voor de overheid maken die keuze
richter en bewuster dan in de private sec-
a hebben feeling met hun werkveld en wil-
die reden vaak een stapje extra doen."
vft nog altijd het idee dat afdelingen langs
teen werken, dat het een traag apparaat is.
jn, maar daar waar het beeld van ineffici-
ïstaat, is dat niet anders dan in de private
Zelfben ik in elk geval zeer tevreden over
irsteuning die ik krijg.
ag tien miljoen extra zou krijgen,
\u u dat dan aan besteden?
iu ik vijf miljoen doorsluizen naar de al-
reserve, die terugmoet naar tien miljoen,
nou een nette wethouder van financiën
zou ik die andere vijf miljoen sparen
jenvallers in de toekomst. Maar als ik ze
't uitgeven, zou ik het ook wel weten. Ik
|f 2 miljoen extra geven voor het schoon
houden van de stad. Niet dat die nu niet schoon
is, maar het kan altijd beter. Een ander miljoen
zou ik besteden aan investeringen: het Aalmarkt-
project, de Lammermarkt, de Lakenhal. Daar
doen we al veel, maar niet met grote bedragen.
Het resterende geld mag aan het onderhoud van
de fysieke leefomgeving besteed worden. Aan de
verbetering van wegen, trottoirs, fietspaden, het
groen. Het beheer van de openbare ruimte dus,
zodat de stad er in het Rembrandtjaar 2006 pico
bello bij ligt."
Daar moet Leiden zich meer mee profileren?
„Zeker. Te weinig toeristen weten Leiden nu te
vinden. Bij het Centraal Station in Amsterdam zie
je wel touringcars die naar Delft en de Keukenhof
gaan, maar op geen enkel bordje staat Leiden.
Dat moet veranderen en dat kan in het Rem
brandtjaar. Voor de toeristen die daar op af ko
men, moet de schoonheid van de stad een visite
kaartje zijn. In dubbel opzicht. De historische
binnenstad van Leiden is prachtig, maar het
moet er ook letterlijk schoon zijn. Dus zonder
zwerfvuil of hondenpoep. Dat vinden de inwo
ners van Leiden zelf heel belangrijk en dan ko
men ook de toeristen misschien wat sneller terug
en kunnen ze zien dat Leiden veel meer te bie
den heeft."
Zoals?
„Zoals de mooie hofjesroute en die prachtige
binnenstad. Ik heb er zelf middenin gewoond, in
de tijd dat ik hier politicologie studeerde. Drie
hoog achter op de Haarlemmerstraat. Daar ben
ik ook met mijn vrouw blijven wonen, omdat ik
gegrepen was door de schoonheid en de sfeer
van de binnenstad. Die spraken mij als geboren
Brabander aan. Ik ben verhuisd voordat de kin
deren kwamen. Met pijn in mijn hart, maar ik
realiseerde me dat het voor de kinderen beter
zou zijn als ze konden opgroeien in een huis met
een tuintje in de Professorenwijk."
Met welke bezuiniging heeft u zelfde meeste
moeite?
„Met bezuinigingen op de openbare ruimte. Bo
ven of onder de grond. Ik weet dat we er niet aan
ontkomen, maar het gaat me aan het hart. Niet
alleen omdat het in mijn portefeuille zit, maar
vooral omdat het 't visitekaartje van de stad is."
Tekst: Paul de Tombe
Foto: Henk Bouwman
door Silvan Schoonhoven
leiden - De christelijke privé-
basisschool De Voltreffer aan
de Leidse Turkooislaan moet
dicht. Vast staat dat 16 leerlin
gen per 3 november worden
ondergebracht op basisschool
Het Kompas, de overige leerlin
gen gaan naar een groot aantal
andere scholen. Financiële pro
blemen zijn er de oorzaak van
dat de school de deuren moet
sluiten. Met 62 leerlingen was
De Voltreffer de grootste parti
culiere school van Nederland,
stelt directeur Jeroen Timmers.
De Voltreffer begon in 1999 in
het gebouw van de Grote Op
dracht Gemeente aan de Tur
kooislaan. Dat is een pinkster
gemeente met een kinderdag
verblijf, een peuterspeelzaal,
een centrum voor verslaafden-
opvang en een uitzendbureau
voor (ex-)verslaafden.
De Grote Opdracht Gemeente
verkeert zelf ook in financieel
zwaar weer. In juli werd bekend
dat de kerk een schuld van
900.000 euro heeft. Het sluiten
van de school houdt verband
met de problemen van de kerk,
geeft voorganger Dennis Sieval
toe.
De schoolleiding heeft gekeken
naar de mogelijkheid van de
Voltreffer een dependance te
maken van een andere school.
Ook een fusie is overwogen.
Het bleek echter niet mogelijk
een partnerschool te vinden
met dezelfde christelijke identi
teit. De schoolleiding is bezig
met de ouders om de kinderen
onder te brengen op andere
scholen. Ook wordt geprobeerd
nieuw werk te vinden voor de
docenten.
Het sluiten van basisschool De
Voltreffer heeft geen gevolgen
voor het kinderdagverblijf en de
peuterspeelzaal van de Grote
Opdracht Gemeente. Die zaten
tot augustus ook aan de Tur
kooislaan maar zijn verhuisd
naar de Herenstraat. „Die
draaien prima en hebben abso
luut niet te vrezen voor hun
toekomst", verzekert Sieval.
Timmers: „Vier jaar lang heb
ben we er ontzettend veel in De
Voltreffer geïnvesteerd. Leer
krachten, ouders waren alle
maal even enthousiast. Kinde
ren waarbij andere scholen met
de handen in het haar zaten,
kinderen die anders naar het
speciaal onderwijs hadden ge
moeten, die konden hier te
recht. Maar financieel is het
moeilijker geworden. De school
groeide, maar de kosten namen
ook toe. We konden er niet mee
doorgaan als we de standaard
zo hoog willen houden als we
tot nu toe deden."
Omdat De Voltreffer eep privé-
school is en geen rijkssubsidie
ontvangt, moesten ouderbijdra
gen de school draaiende hou
den. Hoewel het aantal leerlin
gen in vier jaar tijd groeide van
7 naar 62, wegen de inkomsten
volgens Timmers niet op tegen
de lasten die groei met zich
meebrengt.
Geen vervuiling Bult naar nieuwbouwwijk
door Robbert Minkhorst
leiden - Het te veel wegpompen
van grondwater heeft voorals
nog geen schade aangericht in
Roomburg in Leiden, waar dui
zend huizen worden gebouwd.
Door de fout is geen vervuild
grondwater in de polder terecht
gekomen, blijkt uit een eerste
analyse van monsters.
Het werk mag voorlopig door,
heeft de provincie bepaald.
Zuid-Holland wacht af wat de
uitgebreide resultaten van de
peümonsters opleveren. De
provincie is toezichthouder in
Roomburg.
Omwonenden sloegen deze
week alarm toen zij sterke aan
wijzingen hadden dat aan de
rand van de vroegere vuilstort
De Bult, nu een recreatiege
bied, te veel grondwater werd
weggepompt. Dat pompen is
nodig voor de bouw van drie
woontorens met parkeergara
ges, maar is aan strikte voor
waarden verbonden. Vervuiling
die in de stortplaats zit, is nu
'ingepakt'. Wie echter direct in
de buurt grondwater onttrekt,
loopt het gevaar de verpakking
van die verontreiniging stuk te
maken.
De aannemer blijkt zich niet
aan de voorschriften in de ver
gunning te hebben gehouden.
Zijn fout komt op een pikant
moment: juist nu een hevige
discussie woedt over de aan
sprakelijkheid voor eventuele
vervuiling die in de nieuwe
woonwijk terecht komt. Vol
gens papieren ontrekt de ge
meente zich aan iedere verant
woordelijkheid.
CDA-raadslid A. Flippo, toxico
loog en oud-secretaris van wijk-
comité Meerburg - de wijk
naast Roomburg, volgt de bouw
kritisch. Dat doet ook oud-di
recteur L. Barendregt van ge
meentewerken, die ooit verant
woordelijk was voor wat in De
Bult verdween. Samen hebben
zij aangedrongen op het stilleg
gen van de bouwwerkzaamhe
den. Barendregt heeft de pro
vincie al eerder in een brief ge
vraagd om op te treden, omdat
hij het wegpompen van flinke
hoeveelheden grondwater on
verantwoord vindt. Flippo heeft
zich inmiddels met hetzelfde
verzoek bij de provincie ge
meld, nadat hij zelf heeft gezien
dat er te veel grondwater om
hoog werd gepompt. f
Flippo: „Dat is strikt verooden.
Dan ga je zuigen aan De Bult."
Met een ingenieus pompsys-
teem wordt het grondwater in
De Bult op een lager peil ge
houden dan in de directe om
geving. Zo blijft de vuilstort een
gesloten circuit. Wie pal daar
naast grondwater wegpompt,
doorbreekt dat circuit.
Woordvoerster E. Sonnega op
het provinciehuis bevestigt dat
overwogen is om in te grijpen.
„Er is een controle geweest. Er
is meer water weggepompt dan
is toegestaan. Nu wordt geke
ken hoe we hier verder mee
gaan. De eerste analyse is dat er
geen nadelig effect is geweest
voor de omgeving." Of het werk
moet worden stilgelegd, is aan
gedeputeerde staten. Zij nemen
daar maandag of dinsdag een
besluit over.
