Afgetuigd om bier en hondenvoe
GESPREK VAN DE DAG
Anja Joos, een broze, goedmoedige, verslaafde vroirv
Profvoetballer Abdellaoui
verdacht van witwassen
Vallende bladeren
WOENSDAG 8 OKTOBER 2Q
DAGELIJKS LEVEN
W&UCE- ooeLoö
MENSELIJK
De wereldberoemde dierentemmer en ILLUSIONIST ROY, die vrijdag door een
witte tijger in de nek was gebeten, verkeert nog steeds in KRITIEKE TOESTAND.
Volgens medewerkers van het ziekenhuis kan de 59-jarige artiest inmiddels wel
weer zijn handen en voeten bewegen. Door de beet verloor Roy veel bloed. Ook
kreeg hij een beroerte.
De Amerikaanse president
GEORGE BUSH schrijft roman
tisch bedoelde gedichten voor
zijn vrouw Laura, onthulde ze
tijdens een toespraak in Was
hington. De First Lady van de
Verenigde Staten was vorige
week op reis door Europa. Bij
thuiskomst gaf Bush haar een
gedicht. Lieve Laura", begon
Bush' poëtische uiting. „Ro
zen zijn rood, violen zijn
blauw, oh mijn bobbel in bed,
ik mis jou. De afstand, mijn
liefste, was zo'n grote barrière,
de volgende keer dat je een avontuurtje wilt, land dan op een carrier." De Ame
rikaanse president verwijst met de zinsneden naar zijn landing in mei op het
vüegdekschip USS Abraham Lincoln, waar hij verklaarde dat het belangrijkste
deel van de gewapende strijd tegen Irak achter de rug was. Foto*. AP
De Russisch-orthodoxe kerk heeft
een priester U IT HET AMBT GEZET
omdat hij een homohuwelijk heeft
ingezegend. Het huwelijk werd op 1
september in Nizjni Novgorod vol
trokken. De populaire krant Komso-
molskaja Pravda deed er uitgebreid
verslag van en meldde dat het voor
het eerst was dat in Rusland een
kerkelijk HOMOHUWELIJK plaats
vond. Volgens de kerkelijke autori
teiten zat een verslaggeefster van de
krant in het 'complot'. Zij zou de
sleutel van de kerk hebben ontfut
seld aan een andere priester met het
vertiaal dat ze van haar ouders niet
mocht trouwen met de man van haar
keuze. Ze had zich voor de gelegen
heid als bruid uitgedost en haar
'aanstaande' meegenomen. De
tweede priester kreeg een verbod
opgelegd om kerkdiensten te leiden.
Homoseksualiteit is in Rusland nog
altijd taboe en het bedrijven van ho
moseks bij de wet verboden.
Vrouwen die een middagje willen win
kelen in Hamburg hoeven niet langer
bang te zijn dat een CHAGRIJNIGE
ECHTGENOOT hun plezier vergalt.
Een café in het centrum van de ha
venstad heeft namelijk een heuse
'MANNENCRÈCHE' geopend. Voor
tien euro per zaterdagmiddag kunnen
de mannen daar onder meer compu
terspelletjes spelen en doehetzelfles
sen volgen. Een maaltijd en twee
biertjes zijn bij de prijs inbegrepen.
De Mannergarten is een groot succes.
Op de eerste zaterdag, eind vorige
maand, lieten twintig vrouwen er hun
man achter. Afgelopen zaterdag wer
den er zelfs 27 mannen gedumpt voor
een middagje. Volgens de organisator
vinden de meeste mannen het erg
leuk in de crèche en zijn de vrouwen
dolblij dat ze tot 18.00 uur, wanneer
de winkels sluiten, van hun man ver
lost zijn. Er zijn plarinen de crèche uit
te breiden met een miniatuurrace
baan en cocktaillessen.
De 43-jarige Duits-Nederlandse druggebruik
ster Anja Joos overleed maandagavond in
Amsterdam nadat ze door jeugdig personeel
van Dirk van den Broek in elkaar was gesla
gen. Net nu Anja na lange onzekerheid weer
wat rust had, met een uitkering en een ver
blijfsstatus.
Haar tred kon jachtig zijn en als het moest
was ze, zeg maar. nogal assertief. Anja Joos
was geen bedeesd vogeltje. Maar ook geen
lastpak. Een goedmoedige, aardige vrouw.
Die gebukt ging onder het hiv-virus en al
decennia drugs gebruikte - heroïne, coke,
methadon. Die graag praatjes maakte met
buren en de vaste groepjes gebruikers en
alcoholisten rond het plein.
Vraag het buren, vraag het omwonenden
van het Gerard Douplein, vraag het Adri en
Peter van junkiebond MDHG en vraag het
haar kennissen in vrouwenopvang De Re
genboog op de Wallen en je hoort hetzelfde
verhaal: Anja Joos was graag op zichzelf,
geen type dat zich alsmaar in kliekjes op
houdt, maar wel iemand voor een gezellige
babbel. Spontaan, opgewekt. Na een moei
zame, onzekere periode ging het sinds een
week of zes net weer stukken beter. Met
een nieuwe uitkering en een nieuwe ver
blijfsvergunning, in haar huis in de Govert
Flinckstraat, waar ze alleen woonde. Met
haar twee honden natuurlijk, haar Mechel-
se herder Alfa en Keeshondje Rambo, die
haar volgden waar ze ging.
Zondag ging Anja nog te kerke bij de Crypte
in de Bamdesteeg op de Wallen, waar ze
graag kwam bidden, en een praatje maakte
met de pastores Gerson en Nelly van het
drugspastoraat. Bij junkiebond MDHG
sprak ze maandagmiddag nog met Adri en
Peter. Alles goed? Alles goed. Het ging ei
genlijk wel lekker, zei ze.
Tot maandagavond. Sindsdien is de omge
ving van Anja in rouw. Dinsdagmiddag
staat Iwan midden op het Gerard Doup
lein. In de stromende regen spreidt hij zijn
handen. Hij kijkt omhoog schreeuwt tegen
de druppels in.Anja, je bent nu in de he
mel. Hier regent het voor jou. Geloof me: er
gaan koppen rollen in de Pijp. Jullie zijn
vuile moordenaars. Jullie hebben mijn zus
doodgeslagen."
Zijn zus noemde hij haar, zijn zus van de
straat. Hij schudt zijn hoofd waar een soort
cowboyhoed met een blauwe glittersjaal
bovenop staat. Dikke regendruppels han
gen in zijn witte weelderige bakkenbaar-
den. Jaren kende hij Anja. „Ze was erg op
zichzelf. Maar ze deelde alles wat ze had. Er
waren dagen dat ze zich door haar ziekte
heel slecht voelde. Dan was ze niet aan
spreekbaar en dan was ze er alleen voor
haar honden." Anja was volgens Iwan geen
echte dief, ze deed wel eens 'boodschap
pen' bij de Dirk. „Tuurlijk stal ze wel eens,
dat moeten wij verslaafden allemaal. Maar
ze jatte alleen als ze honger had of eten
moest hebben voor de honden. Daar sla je
een mens toch niet voor dood? Ze was een
mens, geen junk of beest of dief: een
mens."
Veel bewoners van de Pijp kennen haar van
gezicht. De vrouw met de honden en de
grote mond die volgens velen op het plein
'niet helemaal honderd procent' was. „Ze
zat vaak op een bankje buiten mijn winkel
tje. Als een gek sigaretten te roken. En ze
schold. Altijd", vertelt een winkelier.
Otis van Aerde (40) kende Anja intiemer.
Ook hij is een gebruiker. „Het was een lieve
vrouw, geen rotzooitrapper. Wel een grote
mond, maar niet agressief." Via de metha-
donbus leerde hij haar kennen, een jaar of
vijftien geleden. „De bus was een soort
moeder voor haar." Daar kreeg ze haar me
thadon en haar cocktail om het aidsvirus te
remmen. Die ziekte en haar drugsversla
ving bepaalden haar leven. „Ze was brood
mager, at slecht." Anja kwam uit Duitsland,
uit Düsseldorf volgens Otis. Kinderen had
ze niet. Haar honden, dat waren haar kin
deren.
Anja was nooit chagrijnig. Alsof ze geen
problemen had. Maar die had ze wel, aldus
Otis. Bijvoorbeeld met haar uitkering. Vol
gens Otis had ze een vriend. „Die zit nu in
de gevangenis waarschijnlijk een drugs
dealer, denkt hij. Volgens Otis werkte Anja
als prostituée. .Alleen niet achter het sta
tion. ze ging met klanten mee naar huis."
Alexandra Vocht (36) en Stefanie Diefen-
bosch (23) kennen Anja ook van de straat.
Niet als medegebruikers maar als hulj
leners. De twee uit Duitsland alkomsti
Christenen werken met verslaafden er
roïnehoertjes. „Anja was erg aan het v
deren de laatste tijd. Door haar ziekte
ze meer bezig met het geloof en de do
weet Vocht te vertellen. De dood van t
is hard aangekomen bij het tweetal.
wisten dat ze een keer zou gaan, daar
ze te ziek voor. Maar dat mensen haar
ben afgeranseld is onbegrijpelijk. Ze w
totaal niet bedreigend. Ze was zo kwej
en dun, haar armpjes waren de laatste
zó dun", verzucht Vocht.
Anja's sociale kant kwam bij haar twe<
landgenoten heel sterk naar boven. Di
bosch: „Ze was altijd bezig om ons in
tact te brengen met andere verslaafdei
instanties, ze wilde ons helpen. Maar i
haar verleden in Duitsland liet ze niet
los. „Ze was heel erg bezig met het 'ni
minderde in gebruik en probeerde hai
zaakjes op orde te krijgen. Ze was rust
het inbouwen."
Anita Rappange (42) kent Anja 'van de
„Soms had ze geen geld, vroeg ze iede
die ook op de bus liep om eten. Dan v
waarloosde ze zichzelf. Vaak zorgde zt
ter voor haar honden dan voor zichzel
Maar haar honden zorgden ook voor 1
„De honden waren haar kracht. Ze wa
bang, een tengere vrouw. Door haar h
den durfde niemand haar iets te doen
ze de Dirk inging had ze de honden all
bij zich, dan voelde ze zich veiliger." c
Justitie verdenkt de twee weken gele
den gearresteerde profvoetballer
Yassine Abdellaoui (28) ervan een
miljoen euro te hebben witgewassen.
Dat zou zijn gebeurd via het post
agentschap van zijn eveneens aange
houden vriend Abdel F. (33) in win
kelcentrum Heksenwiel in Breda.
Van daaruit is het geld eerder dit jaar
overgemaakt naar een bankrekening
op de Kaaiman-eilanden.
Dat zeggen bronnen in de omgeving
van zowel de speler van De Graaf
schap als van de postagent
schaphouder, die ook verdachte is in
het onderzoek Abdellaoui ontkent
de verdenking die het openbaar mi
nisterie (OM) tegen hem heeft, zo liet
zijn advocaat J. Kabalt eerder weten.
De oud-voetballer van NAC en Wil
lem II beschuldigt zijn Bredase
vriend ervan dat hij zijn naam en
paspoort stiekem heeft misbruikt om
de geldtransacties uit te voeren.
Abdellaoui's zaakwaarnemer Mo
hammed Sinouh bevestigt dat de
Kaaiman-constructie een bekende
fiscale route is voor Nederlandse
profvoetballers om (al dan niet le
gaal) minder belasting af te dragen.
Hij acht het echter uitgesloten dat
zijn cliënt ooit over een miljoen euro
heeft beschikt. „Zo veel geld heeft hij
de afgelopen jaren niet eens bruto
bij elkaar verdiend! Ook niet bij Rayo
Vallecano in Spanje. Yassine zat fi
nancieel aan de grond. Er loopt nog
een rechtszaak over veertien maan
den salaris die hij van Willem II te
goed heeft. Hij was altijd blut. Ik heb
hem zelfs geld moeten lenen. En zo
iemand maakt één miljoen over?
Nee, Yassine is gewoon slachtoffer in
deze zaak. Zijn paspoort is gestolen
en zijn handtekening vervalst."
Het verhaal van de voetballer staat
lijnrecht op dat van Abdel F. Deze
verdachte houdt volgens diverse
bronnen vol dat hij de transacties
wel degelijk in opdracht van de voet
baller heeft uitgevoerd. De Bredase
postagentschaphouder zou de ver
schillende overboekingen zelfs netjes
hebben opgegeven bij het Meldpunt
Ongebruikelijke Transacties, wat
wettelijk verplicht is.
Bij het meldpunt gingen geen alarm
bellen rinkelen, maar in Amerika
wel. Daar rolden de Arabische na
men van de betrokkenen uit de FBI-
computers die het internationale
bankverkeer voortdurend napluizen
op verdachte transacties in verband
met terrorisme- en drugsbestrijding.
Zo kwam de zaak in Nederland aan
het rollen.
Hessel de Ree
Zelden kwam de herfst zo plotseling. Verleden week
zat ik in de zon op een Parijs' terrasje nog ontspan
nen aan de pils -tip: bestel altijd 'pression', een getapt
biertje dan ben je slechts €4,30 kwijt- en nu slaan
storm en hagel om het huis. Vanuit de salon heb ik
goed zicht op de dappere berk in de tuin. Hij is nog
klein. Zijn stam is dun en soepel als een zweep buigt
hij mee met de elementen. Tommie de kater blijft
liefst binnenshuis en bijna alle vogels zijn ineens ver
dwenen, op een enkele ekster na. Er ligt nog een aan
gevreten peer op het gras. Die zijn ze vergeten. Slor-
dig.
De natuur heeft geen kind aan de wisseling der sei
zoenen. De mens heefter meer moeite mee sinds hij
rechtop en gekleed gaat en mijn centrale verwarming
nog weer meer. Het is koud en soms ineens warm.
Daar is het vroege herfst voor. Officieel is een thermo
staat belast met de regeling van werkzaamheden. Hij
neemt de koorts op in huis en al naar gelang moet de
centrale venvarming aan of uit. Zo wil het de bijgele
verde gebruiksaanwijzing, een pamflet vol geduldige
woorden. Helaas, het echte leven, óók dat van een
centrale verwarming verloopt heel anders. De ther
mostaat mag commanderen wat hij wil, maar mijn
verwarming vertikt het om zijn orders op te volgen.
Mijn venvarming zweert namelijk bij handbedie
ning. Zij kan niet zonder de 'human touch', zonder
mensenhanden aan haar lijf. Dus giert elke ochtend
van deze eerste gure oktobenveek de kou door het
huis.
Nog vóór de Brinta en de boterham met appelstroop
stommel ik de trappen op naar boven om thermo-
compact, zoals zij in het doopregister staat, gunstig te
stemmen. In het schemerduister schuif ik onder de
hanenbalken, waar het krap bemeten is. Zo krap on
geveer moet het vooronder zijn van een reddingsboot
die later is omgebouwd tot drijvende legerstede van
jongelui die bij een wedstrijd onder zeil gaan. Ook bij
de betere standen is het woekeren met de ruimte. In
mijn eigen 'Neeltje Jacoba' op zolder frunnik ik up de
tast aan wat losse onderdelen van thermocompact. Ik
haal de stekker uit haar stopcontact en doe hem er
weer in. Stoei met haar hoofdschakelaar, vul haar ke
tel nog maar eens bij, waarbij één onverhoedse bewe
ging of een achteloos bevestigde waterslang een wolk
breuk in dat vooronder veroorzaakt. Het helpt niet.
Ten einde raad trotseer ik alle boodschappen van
Postbus 51 over zuinigheid met energie en zet de me
ter gewoon op 30 graden. Nog is thermocompact niet
te vermurwen. Ik doe vast iets niet volgens het boekje.
Nu heb ik hier meer dan eens verklaard dat het bij
geleverde boekje bij ongeacht welk apparaat in
huis een wanhoop is. Een Japanner die een week
op Nederlandse les is geweest bij de nonnen in
Vught doet die gebruiksaanwijzing er namelijk
even bij en verzint duistere waarschuwingen en
wenken. Laten ze het in het vervolg liever aan
Ottolien Leis vragen, die plotsklapse hartsvrien
din van Mabel. Die blijkt een begenadigde tekst
schrijver, is psychologe van beroep, dus ver
trouwd met de wanhoop van de doe-het-zelver
en weet uit eigen ervaring als ex, hoe
koud en onaangenaam het is als de
venvarming in het vooronder het niet doet.
Gelukkig maar zijn de wegen van thermo
compact, mijn partner in verwar
ming ondoorgrondelijk.
Als een Jezus van de 21ste eeuw wekt
zij ineens zonder directe aanleiding
haar pomp als Lazarus uit de doden,
waarna haar omschakelventiel ver
volgens haar voorkeurklep bedient.
Warm, eind goed, al goed. Maar
morgen is ze dan weer koud.
Ottolien, waar ben je?
Een drama maandagavond bij een
Amsterdamse supermarkt. Een ver
slaafde vrouw steelt bier en hon
denvoer en wordt door het perso
neel 'in de kraag gevat'. Ze over
leeft het niet. Een reconstructie.
Rond kwart over acht maandag
avond komt Anja Joos (43) met
haar twee honden aan bij de Dirk
van den Broek tussen het Marie
Heinekenplein en de Eerste van
der Helststraat in de Amsterdam
se Pijp. Het is de vaste super van
de vele daklozen en verslaafden in
de buurt. Zes dagen per week
hangen ze rond 'de Dirk', waar
beschutting en goedkope drank te
vinden is. Het regent hard en Anja
gaat met haar honden naar bin
nen.
In de winkel steelt ze bier en voer
voor haar honden. Ze wordt be
trapt door een medewerker en
vlucht weg door de uitgang aan
de Eerste van der Helststraat. De
winkelier die een Surinaams win
keltje uitbaat op het nabijgelegen
Gerard Douplein, heeft net zijn
zaak afgesloten als hij de super
markt instapt. „Op dat moment
stormt een groep medewerkers
naar buiten. Ze schreeuwen opge
wonden, iets van 'we gaan klap
pen'." De man loopt verder de
winkel in. Onduidelijk blijft wat
zich daarna precies op straat af
speelt. Anja zou iets voor het Ge
rard Douplein, zo'n tweehonderd
meter van de supermarkt, zijn te
gengehouden of zelfs zijn neerge-
schopt door een passant. Om
standers grijpen niet in als de
groep Dirk van den Broek-mede
werkers, wellicht door passanten
geholpen, de vrouw aftuigt. Ze
schoppen en slaan haar veelvul-
dig.
Nadat ze is gemolesteerd weet
Anja nog op te krabbelen en het
terras van café het Paardje te be
reiken. Daar ploft ze neer op een
stoel aan de straatkant.
Laura, barvrouw van 't Paardje
ziet Anja daar 'geknakt' zitten met
haar hoofd bijna rustend op haar
schouder. Het regent nog steeds
waardoor ze de ernst van de situ
atie niet goed kan inschatten.
Laura: „Maar dat ze daar zo zat, is
op zichzelf niet vreemd, ze was
vaker van de wereld en dan rustte
ze even uit." Wel ziet Laura een
groep jongens langs het café ren
nen. Waarschijnlijk gaat de mis
handeling dan verder. Er wordt
met een of meerdere stoelen ge
gooid en Anja loopt volgens getui
gen in elk geval verwondingen op
aan het hoofd. „Het bloed gutste
over haar haren", vertelt een oog
getuige na afloop. De jeugdige da-
Kaarsjes, bloemen en een fotootje van Anja markeren onder een paraplu in de regen de plaats waar het dra
ma zich voltrok. Foto: GPD/Evert Elzinga
ders vluchten terug naar de Dirk
van den Broek. De omstanders,
getuigen en degene die Anja in
eerste instantie heeft tegengehou
den, verdwijnen.
Inmiddels komt Ron Arnold, An
ja's buurman in de Govert Flinck
straat, naar buiten bij snackbar
Mash aan het plein. Óp het lawaai
af. Hij ziet zijn buurvrouw in een
terrasstoel liggen. Met haar hoofd
'heel vreemd één kant op met al
lemaal braaksel uit haar mond
hoek'. Ron vreest vooral inwendi
ge verwondingen.
Pas als de politie ter plaatse is,
krijgt Laura voor het eerst door
hoe ernstig het is. „De agent boog
zich over haar heen en voelde
haar hals. Niet lang daarna kwam
een ziekenwagen." Volgens de of
ficiële berichten is Anja in het zie
kenhuis of de ambulance overle
den. Volgens de uitbater van één
van de kroegen op het plein stierf
Anja in de armen van een agent.
„Eerst bewoog ze nog, je kon het
bloed zien glinsteren. Maar net
voor de ambulance kwam zat er
geen leven meer in."
Na de dood van Anja meldt de po
litie zich bij de Dirk van den
Broek. Daar worden vier jonge
medewerkers als verdachten inge
rekend. De leeftijd van de ver
moedelijke daders ligt tussen de
vijftien en zeventien jaar. Dan be
gint de zoektocht naar de getui
gen en de omstanders die tijdens
de hele worsteling een onduidelij
ke rol hadden. Het Gerard Doup
lein wordt in zijn geheel afgezet,
datzelfde geldt voor de Eerste van
der Helststraat. De stoelen waar
mee Anja haar laatste klappen
kreeg, zijn door de politie in be
slag genomen voor onderzoek.
Tot in de vroege uren worden om
wonenden geïnterviewd als mo
gelijke getuigen.
Dinsdag, de dag na het dodelijke
incident, verzamelen zich d<
dag groepjes kennissen van
en buurtbewoners op het ge
Douplein. 's Avonds om zevi
uur is er een soort van wake
kaarsjes, bloemen en een fo|
onder een paraplu in de regj
Medeverslaafden houden eet
spontaan protest voor de dei
van de super. Verslaggevers
struinen de straten af naar rj
ties en verontwaardigde buij
woners spuien hun gal. Zij n
zich boos om tal van eerdere
denten die rond 'de Dirk' zoi
zijn voorgevallen. Maandagi
dag nog, enkele uren voor A|
dood, zou een jongen na ee|
stal door een groepje winkel
soneel zijn mishandeld. Mefi
buurtbewoners verklaren ddi
geweld echt te ver ging'. „Hf
steeds van die jongens in va*
gestreepte Dirk-jasjes," zegtt
buurtbewoonster Mirjam, r
Henk. die zijn achternaam it
geven uit angst 'voor represf
staat bij het Douplein te brif
van woede. De dood van der
vrouw komt voor hem niet
wachts. „Dit zat eraan te kod
Dit kon je verwachten. Die gl
van Dirk van den Broek spet
ker voor eigen rechter. Dat f
sen jatten is niet goed maarn
nog geen reden om iemandi
de grond ligt te slaan. Als iei
zich zo laat gaan, is het eina
zoek."
Een paar weken geleden za"
hoe 'een junk-achtig' type M»
Dirk van den Broek in elkaaè
geschopt. „Honderd procem
ren dat medewerkers van Df
den Broek. Ze hadden van <jv
hesjes aan. Ze kwamen naai
ten rennen. Een langere en 11
kleinere knaapjes. Die manl£
klaarblijkelijk iets gestolen U
kreeg schoppen. Een in zijifc
een in zijn buik en een op zfc
hoofd. Ze riepen: „De volgep
keer ga je eraan. Toen er eo
begon, deden ze het allemaej
Volstrekt zinloos geweld. De
kroop na een tijdje overeinde
verdween richting het pleifte
was niet zo gelukkig.n
Stadsdeelbestuurder Joep Be
van Oud-Zuid, die poolshoi
komt nemen bij de wake, h»j
dat de buurt de dood van A
'toch vooral als een diep tr^
incident zal zien. Wij herkei
het beeld niet dat bij de sujK
markt voortdurend mensenh
den mishandeld en hopen lei
snel weer rustig wordt'. Diiiei
den Broek sloot gisteren wfi t
wat eerder de deuren. 'Geain
klant, door omstandigheden
ten wij vandaag om 18.00 ifo
er
Rob Rom bouts en Jasper Roie:
