KUNST CULTUUR
Vijf theaters aan het Leidseplein slaan handen ineej
'Benieuwd of ik nog
als man zou klinken'
Modebedrijf bouwt
opvallend hoofdkantoor
Joke Bontenbal
maakt vriendelijke
zachtaardige monstr
Weinig
Nederland
auteurs oj
Buchmessfj
De provinciale weg tussen Leimuiden en Lisse
biedt, dankzij het hoogteverschil bij de
spoorlijnoverbrugging bij Nieuw-Vennep, een
spectaculair uitzicht op een nieuwe bedrijvenlo-
catie. Het net opgeleverde hoofdkantoor van Lé-
on Mode ligt pal aan deze N207 en presenteert
zich met een opvallend volume nadrukkelijk aan
de weggebruikers.
Op steenworpafstand van de A4 en A44 en vlakbij
Schiphol maakt de gemeente Haarlemmermeer
zich in Nieuw-Vennep Zuid sterk voor de aanleg
van een bijzonder bedrijfsterrein. Er is een glooi
end park aangelegd waar kantoren zullen komen
met een chique uitstraling. Een bedrijvenpark
dat ommuurd wordt met hoge baksteen wanden
en dat beschikt over een statige entree. Het groe
ne karakter, de begroeide schanskorven langs het
circuit en de fraai gedetailleerde bebouwing
langs de randen zullen gaan functioneren als het
visitekaartje voor de gehuisveste bedrijven, aldus
het beeldkwaliteitplan van de gemeente. In nauw
overleg met de gemeente worden de architecten
geselecteerd en onder toeziend oog van de coör
dinerend architect Rien de Ruiter, wordt elk ont
werp getoetst en gekeurd. Voornaamste doel is
om het steeds vaker opdoemende schrikbeeld
van losse dozen in eindeloze rijen langs de snel
weg te voorkomen. Hiertoe is een totaal park
ontworpen met een duidelijke begrenzing en een
entree.
Het terrein wordt begrensd door de N207, de
spoorlijn Leiden-Schiphol en de Hoofdvaart en
beslaat ongeveer 53 hectare. Hiervan wordt zo'n
33 hectare uitgegeven aan 25 bedrijvencom
plexen. Centraal ligt een ietwat anoniem plant
soen met slingerende paden langs waterpartijen,
stuikgewas en jonge boompjes. Een mogelijke
hinchwandeling alhier draagt ongetwijfeld bij
aan een prettige werkomgeving, maar het is jam
mer dat er geen aardig etablissement staat ter be
vordering van de levendigheid. Langs de snelweg
zal het park worden afgeschermd door een muur
van 7,5 meter hoog. De muur wordt per kavel ge
bouwd zodat er openingen in kunnen worden
gemaakt, van maximaal 25 procent, of dat er
bouwdelen door of overheen kunnen steken.
Het hoofdkantoor van Léon Mode bestaat uit een
grote opslaghal van 30 bij 60 meter en uit een
kantoortoren van vijf bouwlagen. Deze toren be
schikt over duizend vierkante meter en ligt op de
westelijke hoek van de opslaghal, direct aan de
N207. Het getrapte volume met schuine gevels
vormt een blikvanger.
De opgave luidde om iets met de muur van het
park te doen, zodat er een relatie met de snelweg
wordt aangegaan, aldus Henk Pouw, de betrok
ken projectarchitect van ONX-architecten uit
Haarlem. Het gehele complex is naar de rand van
de kavel geschoven, zodat de muur van het park
in de gevel kon worden opgenomen. De entree
Kgt op de eerste verdieping, op het dak van de
distributiehal en is bereikbaar via een brede hel-
lingbaan met parkeerplaatsen. Hoewel de entree
aan de zijde van het bedrijvenpark ligt, fungeert
de gevel langs de snelweg als fagade omdat hier
het bedrijf zich aan de buitenwereld presenteert
Het enorme raam van het atelier op de derde en
vierde verdieping, waar kledingontwerpers en
stylisten werkzaam zijn, vormt het gezicht van
firma. Terwijl de grote, vierkante etalage fraai uit
zicht biedt over de eindeloze Haarlemmermeer
polder lijkt het vanaf de snelweg een groot beeld
scherm dat haast uitreikt over de weg heen. Niet
alleen is de bedrijfsnaam die hier in grote letters
staat geschreven goed leesbaar, ook verwijzen de
lange gordijnen, 's avonds verlicht met gekleurd
neonlicht, naar de textiel- en modewereld De
grafische gevelbekleding van rood gecoate alumi
nium lamellen benadrukt de abstracte vorm van
het kantoor.
In de opslaghal, bekleed met grijze golfplaten,
zijn aan de ingangszijde in een strak ritme een
reeks vierkante deuren geplaatst. Hier worden
per kwartaal zo'n 120.000 kledingstukken in- ai
uitgeloodsL De dameskleding wordt aan kleding
rekken gelost en via een intern railsysteem in de
hal opgeslagen waarna ze vervolgens over 25 fili
alen in Nederland wordt gedistribueerd
Joosje van Geest
5)
van een van de zalen sta#3|
zwanen waarvan de een)
op de ander is gekli
Hoewel zij elkaar met htfam
ge halzen proberen te b( ïeni
is dat gedoemd te milde
doordat de poten van
venste zwaan vreselijk
weg zitten. Op een ande ;te i
in de zaal maakt een mei n he
figuur, die als hoofd eeiiad
wenkop heeft, een haniniljc
terwijl op zijn billen e<
heeft plaatsgenomen. Stii:
stuk zijn de beelden va
tenbal luchtig van kar:
veel fantasie vervaard^
aangenaam om te zien.
Wat dat betreft vormen
sterk contrast met de scljinli
en en tekeningen van h<
de-exposant Truus ^n.
Haar abstracte werk (ma;
minder gemakkelijk te
gronden. Serdijn maakt
kooltekeningen waarin z
posities afbeeldt die
bouwd zijn uit recht!
vormen en diagonale liji|{|j
het eerste gezicht lijkt 1
warboel. Pas na enige l
ken wordt duidelijk dat
he
B
op1
Ja
j de
daarmee oefent in het ijiam
ven van structuren. Wat Tel<
sultaat van deze oefende
wordt duidelijk in haari rpeli
rijen. Vaak zijn die gescgdii
in romantische, zachte w
roze, grijs of lichtgeel, i geke
hebben ook allemaal eei le pi
kem met krachtige i
rood, zwart, wit, ora ?enc
blauw. Daarmee geeft aLan
werk pit, precies zoals B Dai
bal dat doet met haar
en gevoel voor humor, best
erks
Foto: Reuters/Lee Besford
Luciano Pavarotti
presenteert album
londen - De Italiaanse tenor
Luciano Pavarotti gaf gisteren
een persconferentie in Londen.
Hij presenteerde zijn nieuwe al
bum Ti Adoro'. De cd wordt op
10 november uitgebracht als
voorpoefje van de wereldtour
nee in 2004 en Pavarotti's aan
gekondigde pensionering in
2005.
Van Herwijnen
vervangt Droge
den haag - Acteur Carol van
Herwijnen vervangt Gert-Jan
Droge in de toneelvoorstelling
Cyrano de Bergerac' van het
Nationale Toneel. Dröge zou de
rol van graaf De Guiche spelen,
maar hij trok zich verleden
week terug. Na een aantal we
ken repeteren oordeelde de tv-
presentator zelf dat de rol toch
te zwaar is voor iemand met
weinig ervaring. De keuze voor
Van Herwijnen als vervanger is
opmerkelijk omdat hij twee we
ken geleden uit een andere pro
ductie van het Nationale Toneel
werd gezet. Hij had onenigheid
met de regisseur van Tartuffe'.
'De Tweeling'
weer in roulatie
Hilversum - De film 'De Twee
ling', die vrijdag een Gouden
Kalf won voor beste speelfilm,
is opnieuw op grote schermen
te zien. Als gevolg van de over
winning is besloten om de film
weer in 31 bioscopen in roula
tie te brengen. 'De Tweeling'
Aran regisseur Ben Sombogaart
ging op 2 december 2002 in
première en trok sindsdien
670.000 bezoekers. De speelfilm
vertelt het verhaal Aran de twee
ling Lotte en Anna Bamberg die
na de dood Aran him ouders ge
scheiden opgroeien. Anna blijft
in Duitsland wonen, Lotte ver
huist naar een welgestelde Ne
derlandse familie.
Dansprijzen voor
Léon en Van Dijk
Amsterdam - De Prijzen Aran
Verdienste 2003 Aran Stichting
Dansersfonds '79 zijn uitgereikt
aan danseres Sol Léon en vi-
deomaster Henk Aran Dijk. De
Aanmoedingsprijs 2003 ging
naar choreograaf en educatief
medewerker Adriaan Luteijn.
De ex-dansers Alexandra Radi
us en Han Ebbelaar overhan
digden de prijzen gisteren in
het Muziektheater in Amster
dam. Zij zijn de initiatiefnemers
van Dansersfonds '79. Met het
toekennen Aran prijzen en het
verlenen Aran beurzen wil de
stichting jong Nederlands
danstalent stimuleren en reeds
lang bewezen danskunst eren.
amsterdam/anp - De vijf theaters aan het Leidseplein in
Amsterdam willen het plein een nieuwe kleur geven en te
rug op de kaart zetten als cultuurplein. Daarvoor hebben
BeUeArue/Nieuwe de la Mar, De Balie, de Melkweg, Paradi-
so en de Stadsschouwburg Amsterdam tijdelijk de Stich
ting Samenwerkende Leidseplein Theaters in het leven
geroepen.
„Bij het Leidseplein krijg je nu nog meer een transitgevoel
dan een pleingevoel", zegt M. Verstappen, die als artistiek
leider Aran de stichting is aangetrokken. „De uitstraling
wordt te veel benomen door het vervoer.'' De nieuwe
stichting moet gebruikers van tram en taxi die nu nog het
plein passeren, het theater in lokken door het organiseren
van grote festiirals en evenementen in de theaters en op
het plein.
De bedoeling is om in een eerste periode van drie jaar
acht manifestaties te ontwikkelen. Het plein zelf „als sym
bool van belangrijke culturele geschiedenis, als kruispunt
van transport, vertier en kunst" vormt de basis voor pro
grammering en productie. Met de samenwerking gaan de
theaters ook werken aan de onderlinge uitwisseling van
expertise: inhoudelijk, productioneel en op het gebied
van publiekswerking.
Er zijn al drie evenementen in voorbereiding voor 2004 en
2005. In juni volgend jaar staat 'Kunstkoters' op het pro
gramma, een meerdaags festival voor en over kinderen en
families. In oktober volgt 'Leidsepleinhotel', een program
ma waarin het passantenverkeer op het plein centraal
staat. In 2005 presenteren de Amsterdamse theaters het
internationale programma 'De Nachten; Poetry in mo
tion', waarbij ook trams en taxi's worden ingi
De theaters kiezen voor samenwerking in een tijd F
Leidseplein flinke verbouwingen te wachten s f'
2004 begint een ingrijpende uitbreiding en re
de Stadsschouwburg Amsterdam. De Vanden
dation wil van het Nieuwe de la Martheater tu
grenzende bioscoopzalen Calypso en Cinerar| I
nieuw theatercomplex maken. Beide plannen r
dragen aan de opwaardering van het Leidseplein S
geving.
beeldende kunst recensie
Bernadette van der Goes
Expositie: Keramische beelden van Joke
Bontenbal en schilderijen van Truus
Serdijn. Prijzen: 125 tot en met 800
euro. Te zien: t/m 15/10, wo 14-16 uur, vr
15-17 uur en 19-21 uur, za 12-17 uw. zo 13-
17 uur, galerie Het Oude Raadhuis,
Dorpsstraat 36, Warmond.
In de hal van de Warmondse
galerie Het Oude Raadhuis
staat een vriendelijk monster.
Hoewel dit beeld, vervaardigd
in keramiek door Joke Bonten
bal, de titel 'Verschrikking'
draagt, is het helemaal niet
angstaanjagend. Het monster
heeft een mollig zwart li
chaam, grote voeten en een
enorme bek, maar uit zijn
ogen stromen a<vitte tranen. In
zijn handen houdt hij een
klein mensenkind. Niet om het
te vermorzelen of op te eten.
Nee, hij koestert en beschermt
het.
Deze vriendelijkheid en zacht
aardigheid treffen we in meer
beelden van Bontenbal aan.
Vaak bestaan ze uit een opeen
stapeling van dieren. In 'I wan
na go home' zijn dat een kan
goeroe met een jonkie in zijn
buidel. Op zijn rug staat een
grote vogel, die op zijn beurt
een muisje op zijn kop draagt.
Parmantig staat het groepje te
poseren, klaar om weg te hup
pen. Ook de meeste andere
beelden getuigen van veel ge
voel voor humor. In een hoek
Sean French publiceert roman zonder zijn echtgenote
door Peter Kuijt
londen - Nadat begin dit jaar
zijn vrouw en 'partner in crime'
Nicci Gerrard succesvol debu
teerde met de roman 'De onder
stroom', gaat nu ook Sean
French (44), de mannelijke helft
van het thrillerduo Nicci French,
even solo. Na twee experimente
le romans onder eigen naam
moet French'jongste boek, 'Dit
is het begin', worden beschouwd
als een doorstart
In zijn roman 'Dit is het begin'
vertelt Sean French het verhaal
van de 26-jarige Mark Foil, een
Londenaar die aanvankelijk de
passiviteit tot deugd heeft ver
heven. Een lege beurs dwingt
hem te gaan werken bij een
callcenter van waaruit hij men
sen bestookt met onzinnige
aanbiedingen. Foil stapt over
naar Arerzekeringsmaatschappij
Waverley waar hij twee keer zo
veel kan verdienen. Hij werkt
naar volle tevredenheid op de
afdeling claims totdat een one
night stand hem opjut het ho
gerop te zoeken. Hij mag ho
gerop en met de verzuurde ve
teraan Giles Buckland Avordt
Foil erop uitgestuurd om te on
derzoeken of de gezondheids
klachten Aran bewoners Aran het
dorpje Marston Green daad
werkelijk worden veroorzaakt
door de vuilverbrandingsinstal
latie Marshco, een cliënt Aran
Waverley. FoD komt erachter
dat een groot aantal inwoners
van het dorp lijdt aan kanker.
Het kwaad lijkt van Marshco te
komen. Foils passiviteit wordt
verdrongen door zijn geweten,
cynisme maakt plaats voor
compassie: kiest hij voor zijn
baas of voor zieke bewoners?
En stroken zijn gevoelens voor
de activiste met borstkanker
wel met de belangen Aran zijn
bedrijf?
Nederland is het eerste land
waar 'Dit is het begin' wordt ge
publiceerd. „De vertaling is
twee drie maanden eerder
dan de Engelse uitgave", zegt
French. „Omdat jullie Neder
landers zo goed de vreemde ta
len beheersen zijn er veel die
ook naar de Engelse editie grij
pen. Dat wil de Nederlandse
uitgever ondenrangen, vandaar
dat de vertaling veel eerder uit
komt. Het laatste boek Aran Nic
ci en mij, 'De verborgen glim
lach', is bij jullie ook al enkele
maanden uit, maar wordt bij
ons pas komend voorjaar gepu
bliceerd."
'Dit is het begin' is de eerste ro
man van French sinds hij met
zijn echtgenote hun succesArolle
reeks opbouwde. „Voordat wij
begonnen had ik al twee ro
mans geschreven. Na die twee
de wist ik eigenlijk niet meer
Avelke kant ik op moest. En op
dat moment suggereerde Nicci
om samen 'Het geheugenspel'
te schrijven. Sindsdien hebben
we er zes of zeven gemaakt.
Maar we voelden allebei dat we
ook nog zelf boeken wilden
schrijven. Na onze voorlaatste,
'De bewoonde wereld', zijn we
er beiden aan begonnen. Tege
lijkertijd, maar Nicci schrijft
twee keer zo snel als ik, zij was
een jaar eerder klaar."
French denkt dat Nicci's solo
roman 'De onderstroom' voor
zijn wouw als een bevrijding
moet zijn gekomen. „Zij had
nog nooit eerder alleen een
boek geschreven." Voor de
mannelijke partner was juist
schrijven als Nicci French een
openbaring. „Onder een andere
naam publiceren betekende dat
ik op een dndere manier kon
schrijven, als een vrouwelijke
auteur verhalen maken, op een
A/vijze die ik alleen nooit gedaan
zou hebben. En nu dacht ik
mezelf weer eens op te zoeken
door even solo te gaan. Ik was
benieuwd of ik na die Nicci
French-romans veranderd Avas.
Of ik nog als een man zou klin
ken."
Waar Nicci French volgens
French 'een direct emotionele
stem' heeft, is hijzelf meer af
standelijk. „Als man kun je je
makkelijker afzonderen dan
een vrouw. Als je als vrouw er
gens alleen op een terrasje zit,
wordt er naar je gekeken, wordt
er makkelijker een praatje met
je aangeknoopt. Je kunt als
vrouw niet anoniem blijven. De
heldin uit een Nicci French-
thriller oyerkomt altijd iets. In
een Sean French-boek moet de
held juist actief zijn."
Toen hij op de helft van zijn ro
man was, gaf hij het zijn vrouw
te lezen. „Ze reageerde heel an
ders dan op mijn bijdragen aan
de Nicci French-thrillers. Want
aan die boeken schrijft zij ook.
Nu gaf ze bijna afstandelijk
commentaar." Hij herinnert
zich nog het moment dat hij
het debuut van zijn vrouw las.
„Ik Avist niet hoe te reageren.
Moest ik enthousiast zijn of be
zorgd? Ik vond 'De onder
stroom' zó goed, maar de toon
was zó anders. Ik vroeg me af of
we nog wel in staat zouden zijn
samen thrillers te schrijven."
French liep al jaren rond met
de intrige voor zijn roman. Zijn
broer, die arts is, bracht de au
teur op het idee voor 'Dit is het
begin'. „Hij had over de bom
bardementen op Londen in de
Tweede Wereldoorlog gelezen.
Er deden toen geruchten de
ronde dat de Duitsers alleen ar
beidersbuurten en joodse wij
ken als doehvit hadden. Als je
op een kaart keek waar de in
slagen waren, dan leek dat ook
zo. Maar uiteindelijk, bleek het
gewoon toeval. Verzekerings
maatschappijen laten zich wel
leiden door die cijfers. Ze kijken
naar de statistieken, de puinho
pen van het menselijk leven, en
berekenen de premies. Een ver-
BOUWKUNST
Sean French: „Een verzekering is als het ware een ontmoetingspunt tussen wiskunde en de mens."
Foto: GPD/Peter Kuijt
zekering is als het ware een ont
moetingspunt tussen wiskunde
en de mens."
De stijl in 'Dit is het begin' is
wat rauwer dan we van Nicci
French gewend zijn. Sean
French neemt geen blad voor
zijn mond. „In Nicci's roman
'De onderstroom' komt nauwe
lijks grof taalgebruik voor. En
dat is nou zo eigenaardig. Van
ons tweeën is Nicci degene die
thuis het meeste vloekt." Een
ander verschil tussen hem en
Nicci is dat zijn vrouw hieer
vertrouwen heeft in de mens
heid dan hijzelf. „Zij leeft op
hoop. Zij vindt het tragisch als
iets mislukt. Ik daarentegen
haal mijn schouders op: wat
had je dan verwacht?"
Sean French: 'Dit is het begin',
uitgeverij Anthos, 18,90 euro.
De roman ligt op 10 oktober in
de Avinkel.
frankfurt/anp - Een kleji-z
tal Nederlandse auteursvo
jaar aanwezig op de 55stjjd;
van de Frankfurter BucHit 1
de grootste boekenbeijist;
wereld. De beurs begin-ui
gen en duurt rijf dagen, t fr
Cees Nooteboom is er pre
nodiging van een Duitse) h<
ver wel bij, zegt direct sj
Kraima van de stichtingls.
tieve Propaganda voor Ij
derlandse Boek (CPNB)jl»
de rest zit elke NederlanJ
gever er, maar er is geejm
tournee gepland van een
ver. De 'Messe' is ook eiï -
vakbeurs. In diverse haltra
je voetbalvelden vol metiet
jes van uitgevers die pipii
auteursrechten te kopei|ev(
verkopen." on!
Uitgeverij De Bezige
geen schrijvers naar di
stad, omdat het bedrijf
jaar zestig jaar bestaat,
jaar wil De Bezige Bij
ken. Vassallucci stuurt
schrijver Harmen van
Hij is ook bekend als illugle;
maar tekende onlangs
roman 'Wonderland'. Ui
Bert Bakker heeft geen
in Franfurt, maar dat is
een woordvoerder in
king met voorgaande jarigf
een uitzondering.
Namens uitgeverij Veei
Karei Glastra van Loon r pst
de boekenbeurs. Volge :ijr
woordvoerster van het
lands Literair Product n.
Vertalingenfonds bestaal eei
nog de mogelijkheid dat
Palmen haar opw wa
maakt. „Maar Nederlanpw
geen bijzondere rol
beurs, dus het ligt niet ineld
der verwachting dat 3
schrijvers uit Nederland a
Rusland is dit jaar gastl rvc
de beurs. Het land vril nd
leen grote Russische scien
uit het verleden voor h< lin
licht brengen, maar ju
aandacht besteden aan
den en de toekomst. De
sche detective bijvo u<
schijnt erg in opkomst
en dat zal op de BucIjk
blijken. iro
lag
one
che
Het] hoofdkantoor van Léon Mode langs de N207 tussen Leimuiden en Lisse. Publiciteitsfoto
