Kamer buitenspel bij
overleg EU-grondwet
BUITENLAND
Cook: Blair misleidde de bevolking over Irak
Een wrede dood voor joden en Arabieren Overzicht zelfmoordaanslagen
m
Elizabeth volgende doel al-Qaeda
Kremlin-kandidaat wint
verkiezingen Tsjetsjenië
Eis van eigen eurocommissaris geschrapt
Zieke paus werkt door
«kou: Centrale
j ongevaarlijk
ou - Iran kan onmogelijk
Je door Rusland beschik-
jestelde technologie kern
es bouwen. Bovendien le-
iusland alleen nucleaire
Istof aan Iran als het land
[gewerkte kernstaven te-
)!eft. Dat heeft de Russische
ter van defensie Ivanov
ren benadrukt. Iran is met
/an Rusland een (eerste)
entrale aan het bouwen,
ps de VS zou Iran zo aan
jommen willen komen.
Jerlands
ord in China
;hai - Een team skydivers
ider meer Nederland en
heeft gisteren in China
[cord gevestigd. De twee
/en en dertien mannen
(gen per parachute van het
Ite gebouw van het land,
5,5 meter tellende Jin Mao
in Shanghai.
;er en alligator
ippartement
roRK - De politie van New
jeeft zaterdag een tijger
H krokodil uit een woning
;n halen. De agenten wa-
jwaarschuwd door buren,
en verdovingsgeweer
de ruim 225 kilo wegende
1ltiitgeschakeld. In huis trof
^litie ook een alligator van
uieter aan. De eigenaar van
Bsten ligt in het zieken-
dVaar hij voor dierenbeten
jandeld.
'lij
isabesnijdenis
Bulgarije
giali - Bijna duizend et-
Turkse Bulgaren hebben
deelgenomen aan een
van jonge
ns. Een optocht van ou-
iroeg de kinderen door de
Tardjali naar de plaatselijk
ie, waar een groep artsen
-^e om de ingreep uit te
n. Onder de communisten
i besnijdenissen verbo-
iderden slaven
„begraven in VS
ir,oRK - In New York zijn
lag de resten van 419 sla-
De slaven
;n in de achttiende eeuw.
;raf werd twaalf jaar gele-
ïvonden tijdens de bouw
•n wolkenkrabber. De be-
ilaats bleek tot 1794 in ge-
te zijn geweest. De zwarte
inschap wilde dat de
Van de wolkenkrabber
orden gestaakt en de lo-
■^en Afrikaanse begraaf -
zou worden.
iganen te hoop
n en koning
alofa - Hij heeft al zo'n
de absolute macht, maar
nog meer. De 85-jarige
g Taufa'ahau Tupou IV
anga controleert het der
els tellende parlement,
imt de twaalf ministers
iet leven en de premier is
jngste zoon. Maar hij wil
—k de kranten controleren
recht van rechters be-
ïgen om koninklijke be-
te herzien. Tegen dat
emen betoogden vandaag
6000 betogers - de
a| vite betoging ooit - onder
*jering van het hoofd van
jjj^holieke kerk van Tonga.
apen 'veilig'
brand op schip
- Op het Nederlandse
^schip Cormo Express met
piizenden schapen aan
heeft gisteren kort brand
^;d. De schapen zijn vol
den Australische woord-
I Ier ongedeerd. De Cormo
'■■ss ligt voor bevoorrading
Het schip van de
rederij Vroon
in het Golfgebied met
schapen aan boord. De
a oi werden door Saudi-Ara-
omdat ze ziek
zijn. Ongeveer 5000
ekjeen zijn sindsdien om het
door hitte en
Wft
ulert
Afghaansen
«it verbeterd
uit}
i - Het lot van Afghaanse
:n is sinds de val van het
bewind nauwelijks ver-
Nog steeds worden veel
:n gedwongen tot een
lijk, worden ze verkracht
geslagen. Dat stelt de
:nrechtenorganisatie Am-
Intemational in een van-
gepubliceerd rapport. On-
i Taliban hadden Af-
_)se vrouwen bijna geen
r ïn. In de ontwerp-grond-
J /Oor Afghanistan wordt
sWendiscriminatie verbo-
iet is nog de vraag of de
ng van president Karzai
t Haagt de grondwet in de
II(pk te brengen. Buiten de
istad Kabul maken lokale
eidheren met eigen legertjes
inst uit en heeft Karzai
g te zeggen.
maandag 6 oktober 2003
In Haifa is samenleven van bevolkingsgroepen geen loze kreet
door onze correspondent
Ad Bloemendaal
Haifa - De wrede terreuractie
die zaterdag in Haifa een eind
maakte aan het leven van ne
gentien Israëlische burgers, was
ook een aanslag op de door
gaans vreedzame relatie tussen
joodse en Arabische inwoners
van die stad. Maar de overle
venden zijn er vast van over
tuigd dat de wond die in de ge
meenschap is geslagen, snel zal
helen.
De belangrijkste reden is dat
vier van de negentien doden
Arabieren waren. Hun vrienden
en familieleden deelden de
wachtkamers van de ziekenhui
zen met al even radeloze ver
wanten van joodse doden en
gewonden. ,,Er zijn hier geen
joden of Arabieren. We zijn al
lemaal Israëliërs, inwoners van
Haifa", zei kort na de aanslag
Tony Mattar, een van de eige
naars van het restaurant
Maxim. Mattar, een Arabische
christen, verloor bij de aanslag
zijn 23-jarige neef Sherbel, die
op zaterdagen bijsprong in de
bediening. ,,We zijn allemaal
landgenoten. Als het gaat om
dit soort bomaanslagen is er
geen onderscheid. Als het ge
beurt, dan overkomt het ons al
lemaal", vertelde hij een Israëli
sche televisieverslaggever.
'Maxim' is 38 jaar geleden ge
sticht door de Mattars en de
Joodse familie Tayar, die er sa
men nog altijd de dienst uitma
ken. ,,We voelen ons hechter
verbonden dan een familie. De
kinderen Mattar noemen me
moeder", zei zaterdag Irit
Tayar, de vrouw van de een van
de eigenaars. Zonen, dochters,
neven en nichten van beide fa
milies werken in het restaurant.
Pierre Mattar, zoon van de Ara
bische mede-eigenaar, raakte
gewond. Vanaf zijn ziekenhuis
bed liet hij weten dat hij nooit
had gedacht dat zoiets zich in
zijn restaurant kon afspelen. Hij
deelde dat besef met de vaste
klanten. De idee dat je zelfs in
een terreuroorlog je lot in eigen
hand hebt, heeft zich trouwens
vastgezet in de hoofden van
veel Israëliërs. Het is een ma
nier om de angst de baas te blij
ven. .Aanslagen gebeuren niet
op plaatsen waar joden en Ara
bieren samen zijn" is een van
de veronderstellingen waarmee
Israëliërs een vinger proberen
te krijgen achter een in wezen
irrationeel fenomeen.
Restaurant Maxim was in Haifa
de ontmoetingsplaats bij uit
stek voor joden en Arabieren.
Mede daarom fungeerde het als
stamcafé voor voetballers en
supporters van Maccabi Haifa,
het Ajax van Israël. Een van de
sterren, Walid Badir, is een Ara-
''in;.1 -*!->■
Door het raam van het verwoeste strand restaurant Maxim is een man te zien die menselijke resten bij
eenzoekt. Dat gruwelijke karwei wordt door vrijwilligers van een joods orthodoxe organisatie gedaan na
elke Palestijnse zelfmoordaanslag. Foto: AP
bier en ook de lagere elftallen
tellen Arabische spelers. In
Maxim voelen voetballers en
supporters van beide bevol
kingsgroepen zich thuis. Was
de Palestijnse terroriste een uur
later gearriveerd, dan waren er
waarschijnlijk slachtoffers ge
vallen onder de spelers van het
eerste elftal, die er de lunch
zouden gebruiken. Nu raakten
drie leden van het trainersteam
licht gewond.
De idee dat Maxim een veilige
haven vormde bracht op zater
dagen veel gezinnen naar het
restaurant. Een paar daarvan
hebben voor hun vertrouwen
een zware prijs betaald. Freddy
Zer-Aviv, orthopedist in het
Ben-Zion ziekenhuis in Haifa,
verloor in een klap zijn 59-jari-
ge vrouw, Bruria, zoon Bezalel
(30), schoondochter Keren (29)
en kleinkinderen Liran (4) en
Noya (14 maanden). Ze woon
den in een kiboets in de buurt.
Vier leden van de familie Almog
uit Haifa kwamen om het le
ven. Vier andere familieleden,
onder wie twee kinderen, zijn
onder de gewonden.
grozny/anp/afp - De 'kandi
daat van het Kremlin', Achmad
Kadyrov, is gekozen tot presi
dent van Tsjetsjenië. Bij de gis
teren gehouden verkiezingen
heeft hij meer dan de helft van
de 462.000 uitgebrachte stem
men gekregen zodat zijn over
winning zeker is, aldus een tus
sentijdse uitslag van de kies
commissie vanochtend.
Vermoedelijk zal Kadyrov meer
dan 80 procent van de stem
men halen. Het waren de eerste
presidentsverkiezingen sinds
Russische troepen vier jaar ge
leden de republiek binnenvie
len. Ondanks aanwijzingen dat
Tsjetsjeense rebellen de kies
gang zouden proberen te ver
storen, zijn er geen incidenten
gemeld. Ruim 560.000 Tsjetsje-
nen en tienduizenden Russi
sche militairen die in de repu
bliek zijn gelegerd konden hun
stem uitbrengen. De uitkomst
van de verkiezing stond volgens
waarnemers van tevoren al
vast. De belangrijkste rivalen
Jeruzalem/AP - De zelfmoordaanslag van zater
dag in Haifa was een van de bloedigste sinds de
huidige cyclus van geweld in september 2000 los
barstte. Een overzicht van de aanslagen die de
meeste levens eisten:
4 oktober 2003: Negentien doden bij aanslag op
restaurant in Haifa.
9 september 2003: Bomaanslag op café Hillel in
Jeruzalem: zeven doden.
9 september 2003: Acht Israëlische soldaten ge
dood bij aanslag op bushalte bij kazerne Tel Aviv.
19 augustus 2003: Aanslag op bus in Jeruzalem:
23 doden.
11 juni 2003: Zeventien doden bij aanslag op bus
in Jeruzalem.
18 mei 2003: Zeven doden bij aanslag op bus in
Jeruzalem.
5 maart 2003: Zeventien doden bij aanslag op
bus in Haifa.
5 januari 2003: Drieëntwintig doden bij dubbele
zelfmoordaanslag in Tel Aviv.
21 november 2002: Elf doden bij aanslag op bus
in Jeruzalem.
21 oktober 2002: Veertien Israëliërs gedood bij
aanslag met autobom op een bus.
4 augustus 2002: Acht doden bij aanslag op bus
bij knooppunt Meron.
19 juni 2002: Zeven doden bij aanslag in French
Hill (Jeruzalem)
18 juni 2002: Aanslag op verkeersknooppunt in
Jeruzalem kost negentien Israëliërs het leven.
5 juni 2002: Zeventien doden bij aanslag bus bij
Megiddo.
7 mei 2002: Vijftien Israëliërs gedood bij aanslag
op speelhal in Rishon Letzion.
10 april 2002: Acht doden bij aanslag op bus in
Haifa.
31 maart 2002: Vijftien doden bij aanslag op res
taurant in Haifa.
20 maart 2002: Zeven doden bij aanslag op bus
in de buurt van Kfar Musmus.
27 maart 2002: Negenentwintig doden bij aan
slag op hotel in Netanya.
9 maart 2002: Elf doden bij aanslag op café in Je
ruzalem.
2 maart 2002: Elf doden bij aanslag in Jeruzalem.
2 december 2001: Vijftien doden bij aanslag op
bus in Haifa.
1 december 2001: Elf doden bij dubbele zelf
moordaanslag in winkelstraat Ben Yehuda in Je
ruzalem.
9 augustus 2001: Vijftien Israëliërs dood bij aan
slag op pizza-restaurant in Jeruzalem.
1 juni 2001: Eenentwintig Israëliërs gedood bij
aanslag op nachtclub Dolphinarium in Tel Aviv.
door onze correspondent
Hetty van Rooij
rome - Bij de onderhandelingen
over de Europese grondwet staat
de Tweede Kamer buitenspel.
Het binnenhalen van een eigen
commissaris met stemrecht, een
eis van de WD en het CDA, is
door Balkenende bij de start van
de onderhandelingen in Rome
genegeerd.
Er zijn veel landen die zich
sterk maken voor de eigen
commissaris, maar Nederland
heeft ervoor gekozen om in de
onderhandelingen te vechten
voor andere omstreden kwes
ties. „Nederland houdt vast aan
het Beneluxvoorstel", zei mi
nister de Hoop Scheffer van
buitenlandse zaken. In dat
voorstel krijgt elk land een
commissaris, maar niet ieder
een stemrecht. Het stemrecht
dient echter wel te rouleren
over alle lidstaten.
Voor de WD is het behoud van
een eigen Nederlandse com
missaris een principezaak. Bal
kenende maakte zaterdag in
Rome echter duidelijk dat hij de
Kamer geen toezeggingen heeft
gedaan. „Wij willen maximale
aandacht geven aan onze eigen
prioriteiten en er zijn geen re
denen om daarvan af te wij
ken", aldus de premier. Het ka
binet vindt het behoud van het
vetorecht bij de meerjarengro-
ting veel belangrijker dan de ei
gen commissaris. Nederland
klaagt al jaren dat het te veel
moet afdragen aan Brussel en
wil de mogelijkheid behouden
om dwars te liggen.
De Italiaanse EU-voorzitter
De bijeenkomst van de Europese regeringsleider was aanleiding voor
veel demonstraties in Rome. Terwijl anti-globalisten slaags raakten
met de politie, verliep een demonstratie van voorzitters van de Euro
pese vakbonden voor een sociaal Europa een stuk rustiger. Links
vooraan loopt voorzitter Lodewijk de Waal van de FNV. Foto: ANP
van de huidige pro-Russische
bestuurder Kadyrov hadden
zich, waarschijnlijk onder druk
van het Kremlin, uit de race te
ruggetrokken of mochten niet
meedoen.
Volgens mensenrechtengroepe-
ringen maken Russische troe
pen in Tsjetsjenië zich regelma
tig schuldig aan oorlogsmisda
den. Ook rebellengroeperingen
vermoorden en ontvoeren bur
gers. Volgens officiële tellingen
zijn alleen al in 2002 1132 bur
gers vermoord. In de eerste drie
maanden van dit jaar zijn 76
mensen vermoord en 126 ont
voerd. Moskou beschouwt de
verkiezingen als een stap in de
richting van de 'normalisatie'
van de situatie. Volgend jaar
zijn er in Rusland presidents
verkiezingen. President Poetin,
die als premier in 1999 naam
maakte door troepen naar Tsje
tsjenië te sturen, wil tegen die
tijd de zaken in de republiek op
orde hebben.
Berlusconi wil in december
klaar zijn met de grondwet,
maar de standpunten lopen zo
ver uiteen dat dat waarschijnlijk
niet lukt. Een Italiaanse poging
om het aantal onderwerpen dat
ter tafel komt een beetje binnen
de perken te houden is mislukt.
De hele ontwerp-grondwet
staat weer ter discussie. Spanje
en Polen maakten duidelijk dat
er met hen niet te praten valt
over veranderingen die hun be
voorrechte positie binnen de
Unie in gevaar brengen. Bij de
verdeling van de Europese mil
jarden staan zij vooraan en dat
willen ze zo houden. „Ik begrijp
dat wel, maar de belangen van
enkelen mogen niet belangrij
ker zijn dan het belang van de
gemeenschap", suste Berlusco
ni.
Spanje en Polen horen bij de
grote groep landen waar na de
afronding van de onderhande
lingen een referendum wordt
gehouden over de grondwet.
Volgens premier Balkenende
zou het 'onvolwassen' zijn om
een referendum te gebruiken
als drukmiddel om zo veel mo
gelijk binnen te halen. We zijn
bezig om Europa klaar te ma
ken voor de 21ste eeuw. Dat"
moeten we over het voetlicht
zien te krijgen. Oneigenlijke
methoden passen hier niet", zei
Balkenende.
Aanslag gepland tijdens vergadering Gemenebest
londen/lagos/anp/afp - De
Britse koningin Elizabeth zou
tijdens een bezoek aan Nigeria
later dit jaar een doelwit zijn
van de terroristische organisatie
al-Qaeda. Dat meldde de Britse
krant The Sunday Telegraph uit
bronnen binnen de regering.
Al-Qaeda zou gebruik willen
maken van de zwakte in de Ni-
geriaanse beveiliging en willen
toeslaan tijdens de bijeenkomst
van staatshoofden en rege
ringsleiders van de Gemene
best.
De Britse onderminister van
buitenlandse zaken Chris Mul-
lin zou bereid zijn om Nigeria
het gebruik van Britse elite-een
heden aan te bieden om de be
veiliging te versterken. Volgens
de bronnen in de regering is er
echter geen sprake van dat Eli
zabeth het bezoek aan de con
ferentie afzegt. De Britse konin
gin is hoofd van het Gemene
best, het overwegend Engelsta
lige, informele verbond van 54
landen. De regering zou echter
wel bezorgd zijn om de veilig
heid van het 77-jarige staats
hoofd.
Een woordvoerder van de Nige-
riaanse politie verwelkomde
eventuele Britse versterkingen,
maar bezwoer dat Elizabeth en
de andere deelenemers veilig
zullen zijn. „Daar zullen we
voor zorgen."
Al-Qaeda-leider Osama bin La
den noemde in een bandopna
me van begin dit jaar zes rege
ringen, waaronder die van Ni
geria, 'afvallig' en riep moslims
op om het pro-Westerse regime
omver te werpen. Volgens een
internationale veiligheidsfunc
tionaris neemt het land het
dreigement zeer serieus en kan
de topbijeenkomst van de Ge
menebest heel goed een doel
wit zijn. De bijeenkomst duurt
vier dagen en begint op 4 de
cember.
Vaticaanstad- Het gaat slecht met de 83-jarige paus Johannes Pau-
lus II. Maar ondanks zijn steeds zwakker wordende gezondheid
werkt de leider van de rooms-katholieke kerk door. Zaterdag ver
klaarde hij drie missionarissen heilig in een twee uur durende dienst
op het Sint-Pieterplein in Rome. Onder de nieuwe heiligen de Duitse
priester Arnold Janssen, die eind negentiende eeuw in Limburg drie
missiecongregaties stichtte. Johannes Paulus heeft sinds hij in okto
ber 1978 paus werd 476 katholieke geestelijken heilig verklaard. Toch
leek het de paus zaterdag ietsjes beter te gaan dan de afgelopen we
ken. Hij las zijn preek, gezeten in een rolstoel, voor het grootste deel
zelf voor en deed dat betrekkelijk duidelijk. Berichten over de hape
rende gezondheid van paus Johannes Paulus II werden tot voor kort
door het Vaticaan steevast gebagatelliseerd, maar de laatste tijd
hebben verschillende hoge vertegenwoordigers van de katholieke
kerk gezegd dat de 83-jarige paus er slecht aan toe is. Zo kreeg de
leider van de Anglicaanse kerk, die de paus zaterdag bezocht, te ho
ren dat hij niet op al te diepgravende gesprekken hoefde te rekenen.
Fa.o: AP
door Esther Cotink
londen - De Britse premier To
ny Blair wist voordat hij de aan
val op Irak opende, dat Saddam
Hussein geen biologische of
nucleaire wapens bezat.
Dat beweert de voormalige mi
nister van buitenlandse zaken
Robin Cook. Cook legde in
maart zijn functie neer omdat
hij tegen de aanval op Irak was.
Hij hield een dagboek bij, waar
van delen gisteren in de krant
The Sunday Times zijn gepubli
ceerd. Cook had op 5 maart,
daags voor het uitbreken van de
oorlog, een gesprek met de pre
mier.
Daarover schrijft hij: „Ik heb
geen reden te twijfelen dat To
ny Blair in september (2002) ge
loofde dat Saddam werkelijk
kernwapens bezat, die hij bin
nen 45 minuten kon afvuren.
Wat echter duidelijk werd uit
ons gesprek was dat hij daar in
maart niet langer in geloofde."
Het dagboek is een dolksteek
voor de Labourregering, die be
weerde dat Irak een 'werkelijk
en actueel' gevaar vormde voor
Groot-Brittannië. Volgens Cook
was er sprake van muiterij in
het kabinet, aangesticht door
minister van binnenlandse za
ken David Blunkett, toen een
mogelijke invasie in Irak voor
dejserste keer werd besproken.
DeWnister-president negeerde
'het grote aantal ministers dat
zich uitsprak tegen de oorlog',
aldus de ex-minister. Hij meent
dat Blair opzettelijk suggestieve
formuleringen gebruikte in zijn
kruistocht tegen Saddam Hus
sein.
De premier zou het volk heb
ben misleid in zijn overtuiging
dat er een link bestond tussen
Irak en al-Qaeda.
Op 20 februari van dit jaar
woonde Cook een presentatie
bij van John Scarlett, hoofd van
de gezamenlijke inlichtingen
diensten JIC. 'Mijn conclusie na
een uur was dat Saddam waar
schijnlijk geen massavernieti
gingswapens bezat'.
Ko&na deze presentatie volgde
het gesprek tussen Cook en
Blair. In het dagboek is te lezen:
'Ik vertelde hem (Blair): „Scar-
letts briefing heeft duidelijk ge
maakt dat Saddam geen kern
wapens bezit die strategische
steden kunnen aanvallen. Wel
heeft hij waarschijnlijk enkele
duizenden chemische grond-
wapens. Bent u niet bang dat
hij die tegen Britse troepen kan
gebruiken?'
Volgens Cook antwoordde
Blair: „Ja, maar alle moeite die
hij heeft gestoken in het ver
stoppen van zijn wapens,
maakt het lastig voor hem om
ze snel te gebruiken."
De voormalig minister vond het
'beangstigend' dat Tony Blaii
geen enkele poging ondernam
hem tegen te spreken toen hij
beweerde dat Hussein geen
kernwapens bezat. Ook John
Scarlett zou niet de moeite heb
ben genomen Cooks visie te
ontkrachten.
Het zat Cook dwars dat het
voor de premier niets leek uit tp
maken wat VN-inspecteur Hans
Blix zou rapporteren over Irak.
Zijn besluit het land aan te val
len stond vast, meent Cook die
besloot te wachten met de pu
blicatie van zijn dagboek tot na
de Labour partijconferentie.
Deze vond afgelopen week
plaats in Bournemouth.
