Lasten omlaag door nieuwe ECONOMIE Scholing helpt bouw in onzekere toekomst Iedereen kan zijn eigen pensioenfonds stichten WAO Wereldgraanoogst daalt onrustbarend Nederlanders kopen massaal zonnepanelen Besparing bedrijven loopt op tot 300 miljoen Hadden Zweden toch gelijk? ieken leent koop BBAG .eiiDAM - Bierbrouwer Hei- i| gaat obligaties uitgeven financiering van de hie van de Oostenrijkse tent BBAG. Dat heeft het gisteren bekendge- xjiVolgens een woordvoer- kt het om een bedrag van nier 500 miljoen euro. len nam BBAG dit voor- er voor 1,9 miljard euro. drag is inclusief de l| £n van ongeveer 400 mil- ^ro. Er blijft dan een be ier van ongeveer 1,5 mil- dat deels via obliga- deels via leningen bij |i moet worden opge- ardendeal van Chelsea u/Londen - De Russische jian Roman Abramovitsj, ar van de Londense voet- e' j> Chelsea, heeft weer wat tojeld beschikbaar voor het tken van spelers. Hij oor naar schatting 2 mil- illar (1,7 miljard euro) lang van 25 procent ver- n Russian Aluminium W1, de op een na grootste jiumproducent ter we- jisal maakte gisteren be- iat het belang is overge- p»n grootaandeelhouder ieripaska, een andere Jair in het Russische be- iven. Abramovitsj hóudt i procent over. De deel- g van Deripaska, die de kse leiding heeft van Ru- mt op 75 procent. Rusal 75 procent van de Russi- roductie van primair alu- in en is goed voor 10 pro- ad «n de wereldproductie. Riiovitsj nam Chelsea de af in zomer over. Sindsdien omgerekend 160 miljoen it aan nieuwe spelers. sr banen sr in noorden «gen - Het noorden van ld moet een grotere rol bij het huisvesten van liebanen die in Duitsland i vliegbasis Twenthe ver ;n. Dit stelt werkgeversor- itie VNO-NCW Noord. De satie reageert met haar ellen op de bezuinigin- i defensie. De krijgs- moet 12.000 van de banen wegsnijden. Vol- jNO-NCW zouden meer liemedewerkers in het en aan de slag moeten 1100 van de 2200 die het Duitse Seedorf naar land terugkomen. De or- tie wil verder vliegtuigen Twente in Leeuwarden leren. Vliegbasis Leeu- n is een mogelijkheid daar al een vergunning r het huisvesten van een :-16-squadron van vlieg- olkel. Daarmee is Leeu- ook in de race voor het ^nhalen van banen van el- sluiten bases. isioenfondsen enen vertrouwen 1 i'i consument trel haag - Pensioenfondsen het vertrouwen van het ■Pk heroveren. Daartoe be- zij in februari een publi- ■■offensief, waardoor te- de algemene pensioen- s van de consument om- moet. Dat heeft de Ver- ig van Bedrijfstakpensi- ndsen (VB) gisteren laten Haast is geboden, vindt tecteur P. Borgdorff. „Ve- achten dat het met hun - pen wel goed zat, tot ze dit izen dat pensioenfondsen 2 ;den hebben verloren. Ik !an ie bij die boosheid wel iets tellen." Het publiek moet as hem veel meer over Denen gaan nadenken. In mpagne willen de pensi- ndsen aan het publiek gen hoe ze functioneren, >m ze beleggen, waarom temie omhoog moet en )m gepensioneerden niet ihun uitkering volledig ge leerd krijgen. Als de men- ienmaal snappen dat we ;n met periodes van veer- t vijftig jaar, dan ben ik er- overtuigd dat ze begrip en voor de maatregelen \e moeten nemen als het Izit." Ook wordt gewerkt een standaardformulier de jaaropgave waarop 3C^ jaangegeven wat de pensi- anspraken zijn. ,,Voor een lemer moeten de opge- rde rechten klip en klaar aldus Borgdorff. Bij de lagne zijn ook de ouderen- 55. lisaties, de Consumenten- J, de budgetvoorlichter Ni- ïn het Verbond van Verze- irs betrokken. Slechts 13 int van de huishoudens .welke maatregelen pensi- mdsen kunnen nemen in pord op hun geslonken iogen, zo constateerde De frlandsche Bank in haar >^te kwartaalbericht. Door istage daling van de aande- )ersen op de effectenbeur- zaterdag 4 OKTOBER 2003 den haag/anp - De nieuwe WAO-voorstellen van het kabi net zullen zorgen voor lastenver lichting voor bedrijven. Dat is mogelijk doordat de nieuwe aanpak naar verwachting leidt tot een lager ziekteverzuim en een lagere WAO-instroom. Het voordeel bedraagt 100 miljoen in 2004 en loopt later op tot 300 miljoen per jaar. Werkgevers worden vanaf 1 ja nuari verplicht zieke werkne mers twee jaar lang 70 procent van het laatste loon door te be talen in plaats van één jaar. Pas daarna kan een werknemer in de WAO terechtkomen. Dat blijkt uit een wetsvoorstel dat minister De Geus van Sociale Zaken naar de Tweede Kamer heeft gestuurd. Onderdelen van het plan werden al eerder be kend. In de meeste CAO's is afgespro ken dat zieke werknemers meer krijgen dan de wettelijk ver plichte 70 procent van het laatstverdiende loon. Het kabi net wil niet dat dat ook voor het tweede ziektejaar gebeurt. Werknemers die in het tweede jaar dat ze ziek zijn toch meer dan 70 procent van hun loon ontvangen, komen niet in aan merking voor een WAO-keu ring. Dat betekent dat hun werkgever hen ook in het jaar erop moet blijven doorbetalen. Tegenover de verplichting voor bedrijven om ziek personeel twee jaar door te betalen in plaats van één jaar, staat een verlaging van de boete die be drijven moeten betalen als er een personeelslid in de WAO verdwijnt. Per saldo worden be drijven dan ook niet op kosten gejaagd, aldus het wetsvoorstel. Het wetsvoorstel maakt deel uit van de grootscheepse hervor ming van de WAO, die het kabi net per 1 januari 2006 wil door voeren. De Geus noemt het noodzakelijk dat het parlement het wetsvoorstel nog dit jaar goedkeurt, zodat het op 1 janu ari 2004 kan ingaan. Op die ma nier komen in 2006 alleen werknemers in het nieuwe WAO-regime terecht die twee ziektejaren achter de rug heb ben. geneve/gpd - Voor het vierde opeenvolgende jaar is de we reldgraanoogst minder dan de consumptie ervan. De graanre serves zijn tot het laagste ni veau in 30 jaar geslonken, zegt het Earth Policy Institute. Dit jaar is het deels te wijten aan de ongewoon hete en droge zomer in Europa, Amerika en India, maar op langere termijn vooral aan het steeds dalende grond waterpeil. Als de klimaatver warming zich doorzet, is een stijging van de broodprijs op den duur onvermijdelijk, aldus het EPI. De wereld graanoogst schiet dit jaar 93 miljoen ton te kort. Vo rig jaar was dit 96 miljoen ton, in 2001 was er een oogsttekort van 27 miljoen ton en het jaar daarvoor 16 miljoen ton. De wereldbevolking consumeert jaarlijks bijna 2 miljard ton graanproducten. EPI directeur Lester Brown: ,,Als we volgend jaar weer zo'n slechte oogstopbrengst hebben dreigt er chaos op de graan markten, want een honderdtal landen zijn voor hun graan- voorziening op invoer aange wezen." ECONOMIE WIJZER Alleen door personeel goed te scholen kunnen bouwbedrijven overleven. Foto: GPD/Cees Zorn Ook in de grootste bouwbedrijven zijn de marges veel kleiner geworden door Eric de Bie den haag - Rond de bouwfraude heerste de afgelopen maanden een betrekkelijke stilte. Het Openbaar Ministerie en de Ne derlandse Mededingingsautori teit (NMa) zijn druk bezig met enkele onderzoeken. Ze zullen in het vierde kwartaal van dit jaar met hun rapporten naar buiten komen. Ondertussen vecht de bouwwereld om te overleven. Scholing en innovatie zijn daarbij de steekwoorden. Op het hoofdkantoor van de Koninklijke BAM Groep in Bun- nik staat nog geen aftelscherm, maar voor bestuursvoorzitter Wim van Onno begint de tijd wel te dringen. Eind oktober moet het grootste bouwcon cern van Nederland een over bruggingskrediet van 300 mil joen euro terugbetalen aan zijn geldschieters ING, Rabobank en ABN Amro. Of BAM dat geld op tijd bij elkaar heeft is zeer de vraag. Veel hangt af van de onderhan delingen met de Van Oord Groep over een gezamenlijk baggerbedrijf. Het is de bedoe ling dat Ballast Ham Dredging (BHG), waarin BAM een meer derheidsbelang heeft, fuseert met Van Oord-ACZ. De miljoe nen die daardoor vrijkomen, gaan rechtstreeks naar de ban ken. „Bij het op tijd aflossen van de kredieten spelen de fu siebesprekingen een belangrij ke rol", laat een BAM-woord- voerder weten. Opluchting dus gistermorgen, toen de fusie af getimmerd werd. De penibele situatie van BAM is typerend voor de huidige stag natie in de vaderlandse bouw wereld. De grote bedrijven kon den tijdens de presentaties van de halfjaarcijfers nog wel mel den dat er winst wordt ge maakt, maar hoopvol over de toekomst zijn zij niet. BAM kondigde aan dat er vijfhon derd werknemers gedwongen worden ontslagen en bij Ballast Nedam verdwijnen honderd banen bij Nederlandse vestigin gen. Heijmans gaf begin sep tember voor het eerst in zijn bestaan een winstwaarschu wing af. Treurnis alom en zicht op bete re tijden is er niet. Volgens re cente metingen van het Econo misch Instituut voor de Bouw nijverheid (EIB) zijn bouwbe drijven zeer negatief in hun oordeel over de conjunctuur. Bijna een kwart van de onder nemingen verwacht een afna me van de personeelsbezetting door gebrek aan werk. Terwijl de werkgelegenheid in de bouw de afgelopen maanden al met 18.000 arbeidsplaatsen is terug gelopen. In diezelfde periode kwamen 2300 bouwvakkers in de WW terecht. De terugloop van orders is in alle sectoren van de bouw merkbaar. Maar vooral de grond-, water- en wegenbouw en de civiele- en utiliteitsbouw (woningen en kantoren) heb ben er last van. Iets dat de at tente automobilist wellicht op merkelijk in de oren moet klin ken, want bij een willekeurig ritje door Nederland vallen vooral de vele bouwputten en hijskranen op. Daarbij gaat het echter meestal om opdrachten die al eind jaren negentig, toen niemand besefte dat er een re cessie op komst was, zijn bin nengehaald. De orderportefeuilles zien er in middels veel minder rooskleu rig uit en de huidige plannen van het kabinet geven ook wei nig reden tot optimisme. Op Prinsjesdag maakte minister Peijs van Verkeer en Waterstaat bekend dat zij de komende ja ren bijna 2,3 miljard euro be zuinigt op nieuwbouwprojec ten. Sommige projecten wor den zelfs tot na 2010 uitgesteld. Tegen die tijd moet het ergste leed wel zijn geleden. Het EIB verwacht na dit jaar alweer een licht herstel van de bouwpro ductie. „In de periode tot en met 2008 zal een toename van gemiddeld één tot twee procent per jaar optreden", aldus EIB- directeur Adri Buur in het vak blad Bouw/Werk. „De werkge legenheid zal in 2008 dan weer liggen op het niveau van 2002." Om te overleven zullen bouw bedrijven wel meer moeten in noveren en derhalve meer aan dacht moeten besteden aan scholing. De vakbond FNV be seft dat ook en riep de bouw vorige week op te investeren in jonge mensen. „De ervaring leert dat bij een teruggang van economische activiteit ook de beschikbaarheid van leerplaat sen bij de bouwbedrijven in het gedrang komt. Dit vormt een ernstige bedreiging voor de kwaliteit en toekomstig vak manschap in de sector", zegt vice-voorzitter John Kerstens van FNV Bouw. Volgens de vak beweging hebben bedrijven door de toenemende vergrij zingjongeren straks hard no- dig. Met die scholing in de bouw is het overigens momenteel niet goed gesteld. Dat constateert ook het EIB. Een fors aantal werknemers heeft de afgelopen drie jaar geen bijscholing geno ten en bij veel bedrijven ont beert een visie op opleiding, zo blijkt uit een onderzoek van het instituut. „Terwijl scholing no dig is om bij te dragen aan in novatie", meent Buur. „Die in novatie is nodig om het bouw product betaalbaar te houden en om de kwaliteit ervan te ver beteren." Zweden is een interessant land. Dat vinden de Zweden zelf en dat dragen ze graag uit. Liefst zingend. Naar mijn gebrekkige waarneming hebben de Zwe den na de Ieren de meest ont wikkelde sociale zangcultuur. Maar buitenstaanders zingen ook graag de lof van dat land dat zich als een lange vinger uitstrekt naar de Noordpool. In de negentiende eeuw was die lange lap vooral gevuld met straatarme onontwikkelde boe ren, maar in de twintigste eeuw heeft Zweden een krachtige groei doorgemaakt. En na de oorlog hebben ze een welvaart staat opgebouwd die in het bui tenland veel interes se en begeerte wekte. Voor dat wij in de in ternationale schijn werpers kwamen met ons poldermo del was het 'Zweedse model' een veelbe sproken variant van sociaal-economische organisatie. Intensie ve samenwerking tussen werkgevers en werknemers, centra le onderhandelingen over arbeidsvoor waarden, een wetgeving die veel rechten geeft aan werkne mers en die de emancipatie van vrouwen krachtig steunt met voorzieningen voor kinderop vang en verlof. Zo krachtig zelfs dat een Amerikaan schreef over de 'socialisatie van het gezin', omdat de staat zoveel zorg overnam. De Zweden vonden zelf dat ze het mooi voor elkaar hadden. De Zweedse arbeidsverhoudin gen hebben inmiddels grote veranderingen ondergaan en zijn niet meer zo spraakmakend als ze eens waren. Maar de Zweden varen nog steeds het liefst him eigen koers. Met de recente afwijzing van de euro is dat nog eens duidelijk geïllus treerd. De introductie van de euro was een politieke daad. Het zou de verbondenheid van het oude continent moeten versterken, en is vooral doorgedrukt door Helmuth Kohl. Economen za gen wel voordelen, maar wezen ook uitvoerig op de nadelen. Als je de wisselkoers niet meer kan-veranderen kun je ook niet meer in één klap in de pas ko men met je concurrenten als je door inflatie te duur bent ge worden. De voordelen zouden in toene mende onderlinge handel zit ten. Zonder binnengrenzen kunnen bedrijven veel beter hun ideale locatie binnen de Unie kiezen. Als grenzen veel hinder geven (oponthoud bij de douane, vergunningen en pa- Joop Hartog hoogleraar economie in Amsterdam perassen, risico van verande ringen in de valutakoersen) dan zullen bedrijven geneigd zijn om in elk land te produceren waar ze de markt willen bedie nen. Maar als die belemmeringen en risico's wegvallen kunnen be drijven één of een paar locaties kiezen en vervolgens de spullen in heel Europa afzetten. In een open economische ruimte kun je veel beter de voordelen van specialisatie en handel benut ten. Zonder buitenlandse han del moet ieder land al zijn spul len zelf produceren. Met de mogelijkheid van bui tenlandse handel kunnen wij voor de kippen en de varkens kiezen, en de Spanjaarden voor de aardbeien en de tomaten. Elk land produceert dan voor twee, waarbij schaalvoor delen maximaal be nut kunnen wor den. Twee economen van de Universiteit van Amsterdam, Maurice Bun en Franc Klaassen, hebben onderzocht hoeveel de onderlinge handel is toegeno men door de invoering van de EMU in 1999. Met de invoering van de Europese,Monetaire Unie kwamen de wisselkoersen vast te liggen. Dit is niet precies hetzelfde als één gezamenlijke munt, maar het bevat wel de essentie. Met een vaste wissel koers verdwijnt het risico. Als je een heel distributienet hebt op gezet voor de handel met Span je en de peseta keldert net op het moment dat jij je kippen en hammen wilt gaan leveren, heb je jezelf mooi in de vingers ge sneden. Maar het onderzoek laat nu juist zien dat zo'n wisselkoersri sico geen invloed heeft op de omvang van de handel. Hetzelf de resultaat is in ander onder zoek gevonden. Voor het valu tarisico hoefje de euro niet in te voeren. De meeste Zweedse kiezers zul len nauwelijks aan dit valutari sico hebben gedacht. Zoals de introductie van de euro een po litieke daad was, zo is de Zweedse afwijzing ook veel meer een politieke keuze dan een economische afweging. Precies om die reden zullen, naar mijn schatting, Zweden, Noorwegen en Denemarken nog lang buiten de euro blijven, evenals Engeland. De Centraal en Oost-Europese landen zul len graag aansluiten, net zoals Finland zich heeft aangesloten: omdat ze zo graag bij Europa willen horen. Subsidieregeling afgeschaft per 16 oktober iinds eind maart 2000 heb- ipensioenfondsen 33 mil- .£uro verloren, aldus DNB. amsterdam/anp - Nederlanders schaffen de laatste tijd massaal zonnepanelen aan, omdat ze door subsidies nog goedkoop zijn. Vanaf 16 oktober vervallen de energiepremies. Beldezon, naar eigen zeggen marktleider in de verkoop van zonnepanelen, wordt platge- beld. „Wij verkopen honderden panelen per dag", zei een woordvoerster vrijdag. Het be drijf heeft extra mensen moeten aannemen om de vraag aan te kunnen. Hoewel de subsidieregeling halverwege oktober vervalt, ver wacht Beldezon nog tot januari bezig te zijn met het leveren en installeren van de zonnepane len. Daarna ziet het er somber uit voor de onderneming. „We gaan ons richten op de verkoop van zonneboilers, maar de markt voor panelen stort waar schijnlijk helemaal in." Het energiebedrijf Eneco heeft de waag ook fors zien stijgen. De onderneming heeft inge speeld op de afschaffing van de subsidie door meer reclame te maken voor zonnepanelen. De ze strategie werkt, want vorige week kreeg Eneco 1190 bestel lingen binnen. Normaal ge sproken kopen 850 klanten per week zonnepanelen. Nuon merkt dat consumenten meer interesse hebben in zon nepanelen nu de energiepre mies verdwijnen. „Maar we ver kopen niet meer dan voorheen. Er is niet genoeg tijd meer om de zonnepanelen te leveren en installeren", zei een woord voerder. De bezuiniging op de Energie Premie Regeling (ÉÉR) betekent de doodsteek voor de sector zonne-energie in Nederland, meldde branchevereniging Hol land Solar onlangs. Honderden banen dreigen te verdwijnen, kennis wordt vernietigde en in novaties in de woningbouw worden gefrustreerd. Het kabi net wil 48 miljoen euro bezuini gen op de EPR. Pensioenen staan de afgelopen jaren onder grote druk. Zijn het niet de dalende uitkeringen, dan zijn het wel de stijgende pre mies. De sluipende beurskrach is daar debet aan. Daarnaast du peert de lage rentestand de fondsen en moesten de pensi oenuitkeringen worden aange past aan de fors gestegen sala- Nog niet zo heel lang geleden kon iedere werkende ervan uit gaan dat zijn of haar oudedags voorziening goed was geregeld. Die vanzelfsprekendheid is voorbij. Want het is in heel veel gevallen 'niet meer zo goed ge regeld'. Steeds vaker sijpelen in de media berichten door over pensioenuitkeringen die niet meer worden aangepast aan de prijsstijgingen. En een pensioen zonder inflatiecorrectie kun je eigenlijk geen goed pensioen noemen. Of werknemers en werkgevers worden geconfron teerd met forse premiestijgin gen. Noodzakelijk om goede pensioenen in stand te houden, luidt dan het argu ment. Veel pensioenfond sen en -verzekeraars zijn er inmiddels al toe overgegaan niet meer uit te gaan van het laatst verdiende loon als basis voor de pensioenuitkering. Of ze zijn van plan dit te doen. De hoogte van het pensioen wordt dan bepaald door het gemiddelde salaris dat de werknemer in zijn arbeidzame le- Hans ven heeft verdiend. Recent kondigden ook de grootste pensioenfond sen van ons land, ABP voor de ambtenaren en PGGM voor de zorgsector, aan te overwegen de koppeling tussen pensioen en loonstijging los te laten. Als er betere tijden aanbreken, dan zou dat weer gerepareerd kun nen worden. Nederlanders interesseren zich maar matig voor hun pensioen. Uit recent onderzoek van De Nederlandsche Bank (DNB) blijkt dat 44 procent van de mensen zich niet druk maakt EIGEN BEURS om zijn of haar oude dagsvoorziening. Slechts zeven procent zegt zich goed op de hoogte te stellen van de ontwikkelingen rond het pensioen. Die geringe belang stelling voor het pen sioen Hemt temeer omdat 81 procent van de mensen een tekort zal hebben. Dat wil zeggen dat zij niet aan de norm van 70 pro cent van het laatst iders verdiende loon toeko men. Dat komt door dat er vaak een te ho ge franchise wordt gehanteerd. Dat is dat deel van het inkomen waarover geen pensioen wordt opgebouwd omdat de AOW daarin moet voorzien. Ook wordt er soms eenvoudig te weinig pensioen opgebouwd. Waar twee procent per jaar is toegestaan, is vaak sprake van slechts 1,75 procent. Dit laatste percentage zal alleen in die ge vallen waarin gedurende veertig jaar pensioen wordt opge bouwd tot de gewenste 70 pro cent uitkering leiden. Sparen voor pensioen Maar.,., geen nood! Er is wel wat te doen aan een pensi oentekort. Onafhankelijk pensioenadviseur André Schut in Nieuw-Vennep heeft een spaarvorm ont wikkeld die in verreweg de meeste gevallen voor de zo noodzakelijk? aanvulling kan zorgen. En tegen gerin ge maandelijkse kosten. Bo vendien betaalt de fiscus er aan mee en ook de werkge ver zal in veel gevallen zijn steentje willen bijdragen. Het kost hem immers toch niets. Kortom: iedereen kan zijn of haar eigen pensioen fonds (je) stichten. Het werkt als volgt. We gaan in het voorbeeld uit van een werknemer die nog 27 jaar te gaan heeft alvorens hij met pensioen gaat. Deze werknemer kan met een maandpremievan ongeveer 36 euro netto voldoende bij elkaar sparen om bij zijn pensionering levenslang een uitkering van 6,000 euro per jaar te ontvangen, In veel gevallen zal dat de pijn van het pensioentekoft aar dig verzachten. Bij de berekening van de netto premie is uitgegaan van een maandelijkse spaarpremie van 75 euro bruto. Die gaat af van het bruto salaris dus over dit bedrag zijn geen belasting en premies verschuldigd. De werkgever behoeft even eens minder werknemers- lasten te betalen en zal in de meeste gevallen wei bereid zijn dit voordeeltje aan, zijn werknemer te gunnen, Voorwaarde is dat er daad werkelijk sprake is van een pensioentekort bij de werk nemer. Dat betekent dat de ze minder pensioen heeft opgebouwd dan 70 procent van het laatst verdiende loon.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2003 | | pagina 7