Zelfstandig
EU-leger is
van de baan
BUITENLAND
Dierenactiviste: Paramaribo Zoo betekent voor dieren de dood
De leugen regeert in het Witte Huis van Bush jr.
Noord-Korea wil van
VS niet-aanvalsbelofte
Blix: Geen enkel bewijs dat
aanval Irak rechtvaardigde
Paus favoriet voor
Nobelprijs voor de Vrede
Tsjetsjenen naar de stembus
lise muizen
ten eten Bush
<ok - Thailand gaat mui-
izetten om het eten voor
beven dat deze maand op
ingres onder anderen aan
jnerikaanse president Bush
|t aangeboden. Bush komt
jBangkok voor een bijeen-
15st van de APEC (samen-
5jingsverband van landen
zaterdag 4 OKTOBER 2003
pei
de Stille Oceaan). Volgens
jteur Rugpao van het bu-
voor medische weten-
16 ppen krijgen de muizen
peetje van het te serveren
Pbisel ingespoten.
uitgaansverbod
ld,|or mannen
I - In het zuid-Spaanse stad-
frredonjimeno heeft de
emeester een uitgaansver-
voor mannen ingesteld. De
evfijaarden moeten voortaan
Pljonderdagavond tussen
en 02.00 uur thuis blijven
_zich om de schoonmaak en
pajnderen te bekommeren.
Jurgemeester wil hiermee
ERiken dat de mannen zich
ninste één dag in de week
het huishouden wijden en
(fle vrouwen uit het stadje
ig kunnen uitgaan.
4te velde
9100 Britten
1
- De buitengewone hit-
5 i|i Europa heeft deze zomer
Ingeland en Wales aan meer
12000 mensen het leven ge-
De statistieken geven aan
"van 4 tot 13 augustus 2045
)ejisen meer overleden dan
!n;jiiddeld in dezelfde periode
1de vijfjaren ervoor. Het bu-
ts1i voor de statistiek in Lon-
I heeft dit gisteren gemeld,
giet bewuste tijdvak haalden
temperaturen in Engeland
e prds met op 10 augustus
graden Celcius.
tlgisch pintje
n1et Belgisch
EUssel - Het geliefde, schui
nde Belgische 'pintje' bier
(kt vaak helemaal niet Bel-
te zijn. Althans in België
eg. Volgens de brancheorgani-
hfes van Belgische bier- en
is een
djart van de in eigen land ver
eeltte pinten vaak eigenlijk
edkoop gerstenat uit het bui-
lland. Zeker in steden als
(ïssel, Antwerpen en Luik
op die manier op groot-
daalige wijze gefraudeerd, al-
de handelaren.
te
elgië wil onze
egatten hebben
me - De marine heeft moge-
c een koper gevonden voor
die door de bezuini-
ïgen overbodig zijn gewor-
I n. Het Belgische leger wil
2ee schepen overnemen. On-
lidelijk is nog of de Belgen de
'gatten willen kopen of hu-
De Nederlandse marine
oet twee M-fregatten en twee
kwijt. De Belgen
ïbben hun oog op de M-fre-
itten laten vallen. Ook voor de
jertollig geworden Orion-
J1egtuigen en F16's zouden po-
r«itiële kopers bestaan.
"rakezen dood
lij explosies
jkrit - Bij explosies in Tikrit en
1 Kirkuk zijn in de nacht van
pnderdag op vrijdag vier Ira-
pzen gedood en vijf gewond
iraakt. In een zwembad in
agdad verdronk een Ameri-
aanse militair. Bij een aanslag
"p Amerikaanse legervoertui-
pn in Bagdad raakten vijf om-
landers gewond. Het Ameri-
panse leger meldde in Baqou-
a een ex-generaal en 'een
eul' van het bewind van Sad-
pm Hussein gevangen te heb-
|en genomen.
(erk betaalt 15
ilachtoffers geld
{hicago - Het aartsbisdom Chi-
ago betaalt vijftien slachtoffers
ran seksueel misbruik door
jwaalf priesters ongeveer 8 mil-
ben dollar schadeloosstelling,
bit heeft het dagblad Daily Her-
bid gisteren bericht. Het aarts
bisdom wil als eerste in de VS
bp zijn website de naam en ver
sere gegevens van de betrokken
priesters publiceren. In vier an-
nere gevallen had het aartsbis
dom Chicago vier miljoen dol-
ar schadeloosstelling aan
slachtoffers betaald.
Snelle boetes
voor spijbelen
onden - Ouders die met een
dnd worden gesnapt dat op
school had moeten zijn, moe
ten onmiddellijk een boete tot
143 euro betalen. Schoolhoof
den of politieambtenaren zou
den de boete moeten innen. De
overheid stelt dat dagelijks on
geveer 50.000 kinderen verzui
men. De meesten zijn gewoon
thuis. Eenvijfde van de school
kinderen op de lagere school is
ieder jaar wel eens zonder toe
stemming afwezig, met een ge
middelde duur van vijftien hal
ve schooldagen per schooljaar.
door onze correspondent
Ans Bouwmans
Washington - Een opsomming van alle
leugens van George Bush levert een dik
ke pil van 324 pagina's op, het dank
woord niet meegerekend. Dat zegt wel
licht al genoeg. In een deze week in de
VS gepubliceerd boek fileert politiek
journalist David Corn, bureauchef in
Washington van het linkse weekblad
The Nation, het repertoire van de presi
dent van de VS op zijn waarheidsgehal
te. De 'vriend van eerlijkheid en integri
teit' wordt genadeloos ontmaskerd.
De kandidaat Bush beloofde betrouw
baarheid en verantwoordelijkheid, maar
'dat was een van de grootste leugens uit
zijn publieke leven', concludeert Corn.
Bush loog aan één stuk door, tijdens zijn
campagne om president van de Verenig
de Staten te worden, tijdens de hertel
ling van stemmen in Florida en sinds hij
president is.
Verdraaiingen van de waarheid, over
drijvingen en regelrechte leugens zijn
standaardkost bij Bush, aldus Corn. En
tot nu toe is hem dat nog niet opgebro
ken. De Amerikaanse geschiedenis leert
dat presidenten meestal niet onmiddel
lijk de prijs betalen voor hun decepties,
schrijft de linkse journalist. Het volk is
cynisch, en verwacht een zekere oneer
lijkheid van hogerhand. Ronald Reagan
was een meester in valse informatie,
maar werd toch herkozen als president.
Bill Clinton overleefde zijn seksleu-
gentjes. En Bush heeft een dusdanig
web van leugens geweven, dat het er
soms zelfs op lijkt dat hij in zijn eigen
onwaarheden gelooft.
Concluderen dat 'de media' Bush met
zijn leugens laten wegkomen is te ge
makkelijk, analyseert de auteur. De pu-
blieksmedia in de VS hebben wel dege
lijk bericht dat uitspraken van Bush niet
strookten met de feiten. Daarvan zijn
voorbeelden genoeg. Van het 'kleine'
leugentje dat hij op 11 september 2001
niet onmiddellijk naar Washington te
rugkeerde omdat er een dreigtelefoontje
tegen het presidentiële vliegtuig Air For
ce One was binnengekomen, tot de gro
te leugen over 11 september dat 'nie
mand zich had kunnen indenken dat
zelfmoordkapers zich in Amerikaanse
doelen zouden boren'. Er was wel dege
lijk gewaarschuwd voor dit soort zelf
moordaanslagen én voor een spectacu
laire aanval van Osama bin Laden. Wat
Bush zelf daarover wist, wordt overigens
angstvallig geheim gehouden.
Maar het is moeilijk om een populaire
president rechtuit te bestempelen als
leugenaar, en de lat is niet altijd even
hoog gelegd voor de niet bijster intelli
gent geachte Bush. Ook vindt het Witte
Huis van Bush zich niet te groot voor
wraakoefeningen in de richting van kri
tische journalisten.
De leugens van George W. Bush zijn -
tot nu toe - niet uitgegroeid tot het cen
trale thema van krantenverhalen of tv-
verslagen, terwijl daar volgens Corn toch
alle aanleiding toe is. Bush loog over de
effecten van zijn belastingverlagingen
die wél vooral ten goede kwamen aan de
rijken. Hij heeft het land opgezadeld
met jarenlange tekorten, iets dat hij in
eerste instantie verhulde door te foeze
len met de cijfers. En dan is er natuurlijk
de zonde der zonden: hij bedroog het
Amerikaanse volk in de aanloop naar de
oorlog in Irak.
David Com, The Lies of George W. Bush,
Mastering the politics of deception.
Crown Publishers New York, 24 dollar.
door onze correspondent
Hetty van Rooij
rome - Er komt geen Europees
defensiehoofdkwartier. Het
Frans-Duits-Belgische plan voor
een volledig zelfstandige Euro
pese krijgsmacht als tegenhan
ger van de NAVO is gisteren in
Rome definitief ten grave gedra
gen. Defensieminister Kamp ver
wacht dat Parijs, Berlijn en Lon
den het binnen twee weken
eens worden over een compro
mis dat geen 'extra bureaucra
tie' oplevert en de Amerikanen
niet bruuskeert.
De Frans-Duits-Belgische plan
nen voor een Europees leger
met een eigen hoofdkwartier
hebben in de EU nooit veel
handen op elkaar gekregen. Het
voorstel werd door de Belgische
premier Verhofstadt, de Franse
president Chirac en de Duitse
kanselier Schroder in april ge
presenteerd tijdens de Irak-oor-
log en maakte pijnlijk duidelijk
hoe groot de verdeeldheid in
Europa was.
Nederland en Groot-Brittannië
willen dat de Europese defensie
gebruik maakt van het militaire
NAVO-hoofdkwartier, maar
Kamp gaf gisteren toe dat de
EU in de toekomst ook acties
zal uitvoeren waar de NAVO
niets mee heeft te maken. In
zo'n geval zal de EU gebruik
maken van een van de bestaan
de grote nationale militaire
hoofdkwartieren in Frankrijk,
Duitsland of Groot-Brittannië,
zo luidt het compromis.
De voorbereiding gebeurt in
een EU-gebouw in Brussel,
waar de defensiechefs van de
lidstaten nu al regelmatig ver
gaderen. Italië wil graag dat ook
het Italiaanse en het Griekse
hoofdkwartier in aanmerking
komen voor de planning van
EU-acties, maar volgens Kamp
is de kans klein dat het zover
komt. Hij verwacht dat Frank
rijk, Duitsland en Groot-Brit
tannië het over de details van
het compromis binnen een
paar weken eens zullen zijn.
De Belgische droom van een
militair hoofdkwartier in een
oude kazerne in Tervuren bij
Brussel, is daarmee van de
baan. „We moeten pragmatisch
zijn. De locatie doet niet zo veel
ter zake", aldus de Belgische
defensieminister Flahaut.
new york/ap - Noord-Korea
geeft zijn kernwapenprogram
ma op als de Verenigde Staten
beloven het land niet aan te
vallen. Dat heeft de Noord-Ko-
reaanse onderminister van bui
tenlandse zaken Choe Su Hon
deze week in New York gezegd.
Choe Su Hon deed zijn uitlatin
gen in een dertig minuten du
rend gesprek met de speciale
afgezant van de Verenigde Na
ties voor Noord-Korea, Strong.
„Hij maakte heel duidelijk dat
zijn regering haar kernwapen
programma op wil geven en
zich wil onderwerpen aan de
internationaal overeengekomen
inspecties, maar dat haat be
langrijkste zorg de veiligheid
van het land is", zei Strong na
afloop van het gesprek.
De uitspraken van Choe zijn
opvallend omdat Noord-Korea
eerder bekendmaakte de op
werking van 8000 nucleaire
brandstofstaven te hebben vol
tooid. Het plutonium dat daar
bij is gewonnen, wordt gebruikt
voor de fabricage van kernbom
men. Choe zelf verklaarde op
de Algemene Vergadering van
de VN in New York, dat Py
ongyang stappen zet om zijn
'nucleaire afschrikkingskracht'
te versterken. Hij zei wel dat het
land niet de intentie heeft om
ook maar iets van de nucleaire
afschrikkingskracht aan andere
landen over te dragen.
londen-washington/anp-afp
- De Verenigde Staten hebben
geen enkel bewijs overlegd dat
Irak een dreiging vormde die
oorlog rechtvaardigde. Dit zei
de voormalige chef VN-wa
peninspecties in Irak, Blix, gis
teren.
Blix reageerde op het rapport
van een groep van circa 1200
Amerikaanse en Britse des
kundigen die de Iraakse bewa
pening onderzoeken.
Hun bevindingen tot dusverre,
zo stelt het interimrapport van
onderzoeksleider Kay, wijzen
erop dat er helemaal geen
massavernietigingswapens in
Irak zijn. Wel zijn er aanwijzin
gen dat de Iraakse dictator
Saddam Hussein massavernie
tigingswapens wilde maken.
Blix is niet verrast. Het belang
rijkst is volgens hem dat het
bevestigt dat er helemaal geen
massavernietigingswapens in
Irak zijn gevonden.
Onbewezen zijn dus de bewe
ringen van de coalitie (VS en
Groot-Brittannië) dat er een
duidelijke dreiging van de
Iraakse bewapening uitging
die een militaire actie vereiste
die in strijd was met het Hand
vest van de Verenigde Naties.
De beginselen van de VN staan
zelfverdediging tegen een aan
val toe, maar geen aanval. Blix
voegde daar wel aan toe dat
mogelijk andere criteria moe
ten worden ontwikkeld en ge
formuleerd in een tijd van
cnemische, biologische en an
dere massavernietigingswa
pens.
Blix wijst de theorie dat de
aanval dan toch in ieder geval
heeft voorkomen dat Irak ver
boden wapens ging maken, fel
van de hand. Hij herinnert er
aan dat de VN-Veiligheidsraad
nooit van plan is geweest om
het toezicht op de Iraakse be
wapening op te geven.
De Amerikaanse president
Bush verdedigde gisteren de
Amerikaans-Britse aanval op
Irak door te beklemtonen dat
Saddam Hussein een gevaarlij
ke man was.
Nu Saddam Hussein niet meer
aan de macht is, is de wereld
beter af, aldus de Amerikaanse
president.
door onze correspondent
Windy Kester
Oslo - Een week voor bekend
gemaakt wordt wie dit jaar de
Nobelprijs voor de Vrede ont
vangt, is zijn of haar naam
nog een goed bewaard ge
heim. „Geen commentaar
voor vrijdag 10 oktober, klok
slag 11 uur", klinkt het vanuit
het Nobelinstituut in de Noor
se hoofdstad Oslo. Dit neemt
echter niet weg dat er druk
wordt gespeculeerd.
Paus Johannes Paulus II is
volgens professor Tonnessen
van PRIO, het Instituut voor
Vredesonderzoek in Oslo, de
grootste kanshebber. Omdat
het Nobelcomité vóór vrijdag
niets mag zeggen over zijn
keuze, wordt Tonnessen sinds
jaar en dag gezien als dé ex
pert op het gebied van moge
lijke laureaten. Hij kan na
tuurlijk niets zeker weten,
maar heeft het al vaker goed
voorspeld.
„Johannes Paulus II nam eer
der dit jaar een duidelijk
standpunt in tegen de oorlog
in Irak", meent Tonnessen.
De paus heeft volgens hem
helpen verhinderen dat de
oorlog een kruistocht tegen de
islam werd. Toen de paus in
2000 Jeruzalem bezocht, ging
hij ook naar een moskee en
droeg zo bij aan de verzoening
tussen de verschillende reli
gies. „Zijn oproep voor vrede
in het Midden-Oosten en zijn
wens dat een einde komt aan
het geruzie tussen christenen,
past goed bij het gedachten-
goed van Alfred Nobel
Als het Nobelcomité meent
dat de paus de prijs verdient,
moet hij hem bijna zeker wel
dit jaar ontvangen. Het is alge
meen bekend dat de geestelijk
leider in slechte gezondheid
verkeert en de Nobelprijs voor
de Vrede kan niet postuum
worden uitgeloofd. Bovendien
viert de paus deze maand zijn
25-jarig ambtsjubileum. Er is
nog nooit een Nobelprijs naar
een paus gegaan, maar van de
andere kant is er ook nooit
een paus geweest die zo zicht
baar en actief was als de hui
dige.
Er is een recordaantal van 165
genomineerden voor de Vre
desprijs, die in 1901 voor het
eerst werd uitgereikt. Onder
de genomineerden zijn 140
personen en 25 organisaties.
De paus heeft onder andere
concurrentie van de Franse
president Chirac, de Afghaan
se president Karzai en de
voormalige Tsjechische presi
dent Havel.
Volksvertegenwoordigers,
professoren, leden van inter
nationale gerechtshoven en
voormalig winnaars kunnen
nomineren. Zij doen dit voor 1
februari van elk jaar. Hierdoor
staan bijvoorbeeld ook Hans
Blix en zijn VN-wapeninspec
teurs op de lijst, hoewel zij
een oorlog niet hebben weten
te voorkomen. Maar het kan
volgens Tonnessen ook zijn
dat het Nobelcomité alleen al
hun inzet prijzenswaardig
vindt.
De Vredesprijs wordt ook wel
eens als aanmoedigingsprijs
gezien - denk aan Arafat, Ra
bin en Peres in 1994. Hetzelf
de kan dit jaar gebeuren wan
neer bijvoorbeeld president
Lula da Silva van Brazilië de
prijs zou ontvangen. „Hij
heeft steun nodig om de enor
me sociale ongelijkheden op
zijn continent aan te pakken."
Ook dit jaar staat de Ameri
kaanse president Bush weer
op de lijst. Hij is voorgedragen
door een politicus van de
Noorse populistische Vooruit
gangspartij. Vorig jaar ontving
de Amerikaanse oud-presi
dent Carter de Vredesprijs.
Volgens Tonnessen is het niet
waarschijnlijk dat het Nobel
comité twee jaar achter elkaar
een Amerikaan kiest.
De winnaar van de Vredesprijs
ontvangt op 10 december
naast een medaille en een
oorkonde ook 10 miljoen
Zweedse kronen (ongeveer 1,1
miljoen euro).
door onze correspondent
Daphne Groenendijk
Paramaribo - Opgegeten door
zwervers en personeelsleden,
gestolen of ovetleden door
slechte voeding en hygiëne. In
de enige Surinaamse dieren
tuin, Paramaribo Zoo, zijn nog
maar weinig beesten over. De
dieren die er nog zijn, zijn ver
magerd, leven in te kleine hok
ken en onder slechte hygiëni
sche omstandigheden. Toch
geeft directeur Fismhudath
Toelsie de hoop niet op. „Dier
gaarde Blijdorp komt ons hel
pen."
Dat Paramaribo Zoo jaarlijks
nog 70.000 bezoekers trekt, is
een wonder. Het terrein, gele
gen in het centrum van de Suri
naamse hoofdstad, is voor een
deel overwoekerd en veranderd
in een waar oerwoud. Onder de
beesten die de dierentuin nog
telt, bevinden zich een paar
Bengaalse tijgers in een ronde,
kooi met betonnen bodem, en
kele slangen in onverzorgde
aquariums en kooien, pape
gaaien, een paar aapjes en en
kele veel te magere kaaiman
nen. Verder zijn er eenden, var
kens, geiten en paarden. Alleen
de speeltuin met metalen
speeltoestellen uit de jaren ze-
Dierentuin-directeur Fismhudath Toelsie probeert te redden wat er nog te redden valt.
Foto: GPD/Daphne Groenendijk
ventig ziet er nog redelijk uit.
„Vroeger bezat de dierentuin
een hert, leeuwen, een neus
hoorn en bijna vijftig soorten
raven. Nu tel ik nog maar twee
soorten. De rest zit bij de vorige
directeuren thuis", zegt de ge-
ergerde bezoeker Rasoelbaks
Nazier. Met zijn gezin brengt hij
een paar keer per jaar een be
zoek aan de dierentuin. „Het
stinkt hier en het is onhygië
nisch. Waarom ik toch blijf ko
men? Er is verder niets te doen
voor kinderen in Paramaribo."
De dierentuin bestaat inmid
dels al 31 jaar en heeft een bij
zondere geschiedenis. Het was
eerst namelijk particulier bezit
van de Surinaamse minister
president Pengel. Hij bezat een
kleine verzameling exotische
dieren en heeft daar eind jaren
zestig, vlak voor zijn dood met
de hulp van de heren Jacobi en
Van Bemmel - respectievelijk
de toenmalige directeuren van
Artis en Blijdorp - een nationale
dierentuin van gemaakt.
De eerste jaren ging het de die
rentuin voor de wind. Maar
door slecht bestuur, steeds
nieuwe directeuren en de
slechte economie, raakte de
tuin snel in verval. Geld voor
onderhoud en personeel ont
brak en dieren gingen dood of
werden gestolen. Tot grote er
gernis van dierenliefhebbers.
„Kijk, zo trof ik de dierentuin
nu bijna een jaar geleden aan",
laat dierenactiviste Shamita
Sahdew, verbonden aan de An
ton de Kom Universiteit en lid
van de Surinaamse Dierenbe
scherming, zien. Ze toont een
foto van haar 'kindje', Cindy de
Tapir. Aan zijn aangevreten,
ontstoken en half verrotte
mond hangen bloederige slijm-
draden. „Door waarschijnlijk
een tekort aan grasvoer in haar
kooi, is ze aan scherpe bam
boebladeren gaan eten, waar
door ze haar tong heeft gesne
den. En vanwege de slechte hy
giëne is het gaan ontsteken. Op
haar bebloede tong kwamen
aasgieren af, die daar in pik
ten."
Sahdew verdiepte zich in de
voeding en leefomgeving van
de tapir en andere dieren en
besloot op eigen kosten en in
haar vrije tijd, de dieren in de
dierentuin te gaan voeden. Met
acties in de pers en met hulp
uit Nederland genas de tapir en
leek de toestand van de dieren
te verbeteren. Maar door het
negatieve beeld dat Sahdew in
de pers schetste, werd haar een
half] aai" geleden de toegang tot
de dierentuin ontzegd. „Drie
weken geleden is de tapir over
leden. Ze hebben hem gewoon
dood laten gaan. Het is beter
dat ze de dieren in het bos vrij
laten, want de dierentuin bete
kent hun dood."
Toch blijft Sahdew optimis
tisch. „Met een beetje verstand
kan veel verbeterd worden."
Dat geeft ook directeur Toelsie
toe. Maar met drie medewer
kers voor de hele dierentuin is
het moeilijk. Alleen al het voe
den, is een hele klus. „Het ter
rein is groot en de beveiliging
slecht. We worden regelmatig
bedreigd en beroofd."
De afgelopen weken heeft de
directeur versterking gekregen.
„We hebben nu twee stagiaires
uit Nederland, die ons helpen
op de vogel- en tijgerafdeling,
en er is iemand van de educa
tieve afdeling vanCiergaarde
Blijdorp die ons het komende
halfjaar komt ondersteunen",
zegt Toelsie. Over een paar we
ken komen nog twee diëtisten
en waarschijnlijk ook de direc
teur van de Rotterdamse die
rentuin langs.
De oude samenwerking met de
Diergaarde werd begin dit jaar
op initiatief van Paramaribo
Zoo weer opgepakt. Robert van
Herk, hoofd Educatie en Ont
werpteam, bracht een bezoek
en deed verslag. „Pessimisten
zouden makkelijk kunnen con
cluderen dat de dierentuin be
ter kan worden gesloten. Opti
misten zien echter volop kan
sen. Verwacht geen grootse
plannen voor een moderne bio
topen-dierentuin, maar wel een
realistisch advies om Paramari
bo Zoo om te vormen tot een
educatief podium over de Suri
naamse natuur."
CAflYEB;
KVflyc
wraiwijBKfljaBttujitiBi
»W*£0rc*ttfI88{£cf&
ABtmfe«»OSaiSS0IHMM»
v -TWMM KCRYWKIW
Grozny - Een Tsjetsjeense vrouw loopt langs een muur waarop posters zijn geplakt van de kandidaten
die meedoen aan de presidentsverkiezingen die morgen in Tsjetsjenië worden gehouden. De 540.000
kiesgerechtigden in de opstandige Russische republiek kunnen kiezen uit zeven kandidaten.
Foto: AFP/Maxim Marmur
