Geheim Mabel in IRT-dossier
GESPREK VAN DE DAG
Prins kan zelf niet afzien van huwelijkstoestemming
Politie volgde Bruinsma laatste jaren bijna permanent
Vrouw met voorliefde voor criminelen
Levende legende
ZATERDAG 4 OKTOBER 2OO3BII
SC
l-I
DAGELIJKS LEVEN
"hé- -is PAT pinl&Tjz Nftr'/kum/H^e hter ce,
3D H&3T NO ff EEN? IETT met H/IAR.
MENSELIJK
Een Amerikaanse rechter heeft een middelbare school in de staat Michigan, die
het een leerling verbood een T-SHIRT te dragen met een afbeelding van presi
dent George BUSH en het opschrift 'International TERRORIST', in het ongelijk
gesteld. Volgens de rechter is niet gebleken dat het shirt een ontwrichtend ef
fect had, maar droeg het slechts een 'impopulaire politieke boodschap' over. De
school, Dearborn High, stelde een van zijn leerlingen, de 16-jarige Bretton Bar
ber, in februari voor de keus zijn T-shirt uit te trekken of naar huis te gaan. Bar
ber droeg het T-shirt op de dag dat hij een opstel moest inleveren met als thema
'vergelijk en leg naast elkaar'. Hij had ervoor gekozen Bush te vergelijken met
de Iraakse president Saddam Hussein, die toen nog niet was verdreven.
Het antwoord op de vraag of
Mabel Wisse Smit echt alles heeft
opgebiecht over haar contacten
met drugsbaron Klaas Bruinsma,
ligt ergens in een kluis van justitie.
Bruinsma werd de laatste jaren
voor zijn dood in 1991 permanent
in de gaten gehouden door het In
terregionaal Rechercheteam
Noord-Holland Utrecht. Als Mabel
geregeld in het gezelschap van
Bruinsma heeft vertoefd, kan dat
de rechercheurs destijds met geen
mogelijkheid zijn ontgaan.
Bij het onderzoek tegen Bruins
ma, alias De Dominee alias De
Lange, werden kosten noch moei
te gespaard. Telefoontaps, obser
vatieteams, getuigenverhoren:
Bruinsma werd 24 uur per dag ge
volgd en zijn organisatie in kaart
gebracht. Het kan dus niet anders
dan dat de politie ook dossiers
heeft van Bruinsma's activiteiten
in de zeilwereld, waar hij Mabel
zou hebben ontmoet en waar hij
openlijker dan waar ook rond
stapte. De vraag is of de Algeme
ne Inlichtingen en Veiligheids
dienst (AIVD), die een anteceden
tenonderzoek naar Mabel Wisse
Smit instelt, die IRT-informatie
heeft bekeken, zeker nadat zij
premier Balkenende vertelde ooit
contact met Bruinsma te hebben
gehad.
Terwijl iedereen zich afvraagt wat
Mabel verstaat onder 'geen lief
desrelatie', zijn er naast de body
guards van Bruinsma ook veel
mensen in de Nederlandse zeil
wereld die Mabel en Bruinsma
samen hebben meegemaakt.
Bruinsma sponsorde midden ja
ren tachtig boten en zeilteams en
hij huurde talentvolle Nederland
se zeilers in om met hem te varen.
Die zeilers zagen een blonde jon
gedame van hun eigen leeftijd
met de veel oudere maffiabaas
optrekken. „Ze heette Mabel, dus
ik ga er van uit dat zij het was. Zij
was de vriendin. En zij deden sa
men meer dan alleen maar scha
ken. Ik heb haar gezicht niet meer
helder genoeg voor ogen om nu
aan de hand van krantenfoto's
met zekerheid te zeggen dat zij
het was. Maar er zijn toch ook
niet zo heel veel Mabels", zegt
een van de zeilers, die anoniem
wil blijven.
Coördinator van Bruinsma's zeil-
activiteiten eind jaren tachtig, be
gin jaren negentig was Jochem
Visser. Visser was actief op de
'Amsterdamned', een van de door
Bruinsma gefinancierde boten.
Met de boten werden Nederland
se havens aangedaan waar ook
Bruinsma ten tonele verscheen,
vaak met zijn opgeknapte oude
reddingboot, de Neeltje Jacoba.
Volgens Visser deed Bruinsma al
lerminst geheimzinnig over zijn
criminele praktijken. „Hij bracht
ons van zijn bedenkelijke activi
teiten op de hoogte voordat hij als
financier bij het zeilproject be
trokken raakte. Ik herinner me
nog dat ik naar Klaas Wilting van
de Amsterdamse politie ging om
te vragen of er iets mis was met
Bruinsma. Er liep geen gerechte
lijk vooronderzoek tegen hem,
kreeg ik te horen. Dus was er
niets aan de hand, vond ik."
Visser zegt zich niets van Mabel te
herinneren: „Maar ik zag Klaas
privé destijds ook amper. Ik was
bijna nooit in Nederland. En als ik
er was, zat ik niet aan boord van
de Neelïje Jacoba waarmee
Bruinsma de wedstrijden be
zocht. Ik was bij de zeilboten."
In de uitzending van De Vries
werd gerept over 'een Gooise zeil
vereniging' waar Bruinsma en
Mabel elkaar wellicht leerden
kennen. Het gaat hier niet om zo
maar een club, maar om de crè
me de ld crème: de Koninklijke
Nederlandsche Roei- en Zeilver-
eeniging, met havens in Muiden
en Enkhuizen. In die havens lig
gen ook het zeiljacht De Groene
Draeck van koningin Beatrix en
de motorboot Jumbo IV van prins
Bernhard.
Hans Leber
29 augustus: Volgens HP/De t£
Tijd staat Mabel bij vrienden van^
wijlen drugsbaron Bruinsma be-1
kend als 'gold digger' en dat
'kreng van Klaas'.
september: Yenis, een ex-vrien-^
din van Klaas Bruinsma verklaart?
in Weekend en op SBS6 dat ze ,n
Mabel heeft gekend. „Mabel had
een innig contact met Bruinsma.
p
29 september: SBS 6 kondigt aaij
dat in het programma van Peter -
R. de Vries een ex-lijfwacht van I
Bruinsma vertelt Mabel goed te I
kennen.
30 september: Peter R. de Vries
zegt dat de lijfwacht, Charlie da
Silva, details zal onthullen over de
relatie tussen Bruinsma en MabeÜ
De RVD verspreidt namens Wisse
Smit een officiële reactie, die
vooruit loopt op het programma.
'Mevrouw Wisse Smit laat weten
uit de naaste omgeving van de
heer Bruinsma zich geen Charlie
te kunnen herinneren'.
30 september: De Tweede Ka
mer eist een einde aan de 'ge
ruchtenstroom' en waagt premier
Balkenende om opheldering.
2 oktober: In de uitzending van
Peter R. De Vries verklaren Da Sil
va en Eddy Sweering, gewezen
boekhouder van Bruinsma, dat
Bruinsma stapelgek was op Mabel
en dat de twee een langdurige
verhouding hadden. Mabel Wisse
Smit reageert schriftelijk op vra
gen van De Vries: ze heeft een
aantal keren de nacht doorge
bracht op de boot van Bruinsma.
De 'contacten' hebben slechts en
kele maanden geduurd.
3 oktober: Premier Balkenende
vraagt tijd om de vragen over
Mabel te beantwoorden. Hij zal
dit 'zo snel mogelijk doen'.
Ineens was ze op de begrafenis van prins
Claus, ze ging zelfs mee de grafkelder in. Al
leen de naaste familie bewees in de kelder van
de Nieuwe Kerk in Delft de laatste eer aan de
man van koningin Beatrix.Toen was ze nog
slechts 'een goede vriendin' van prins Johan
Friso, maar de verloving liet niet lang op zich
wachten.
Mabel Wisse Smit is een intelligente vrouw die
cum laude afstudeerde aan de universiteit van
Amsterdam in economie en politieke weten
schappen. In 1994 richtte ze de European Ac
tion Council for Peace in the Balkans op, een
non-gouvemementele organisatie voor vrede,
democratie en stabiliteit op de Balkan. Tot
1997 was ze hier ook directeur van. In 1995
was Wisse Smit medeoprichter van de Neder
landse Stichting War Child.
Met deze verloofde verstomden de geruchten
dat de tweede zoon van koningin Beatrix ho
moseksueel zou zijn. Nieuwe geruchten deden
echter de ronde. Wisse Smit zou namelijk een
voorkeur voor criminelen hebben. Haar ver
meende liefdesrelatie met drugsbaron Klaas
Bruinsma is volop in het nieuws. Eerder werd
ze al gekoppeld aan Muhamed Sacirbey, oud
ambassadeur van de Verenigde Naties in Bos
nië en voormalig Bosnisch minister van bui
tenlandse zaken. Hij werd eerder dit jaar in
New York gearresteerd op verdenking van
fraude,
anp
Mabel getogen in Gooi
Mabel Wisse Smit is op 11 augustus 1968
geboren in Pijnacker als dochter van Henk
Los en Flos Kooman. Haar vader verdronk
in de Loosdrechtste plassen toen zij negen
jaar was. Haar moeder hertrouwde met Pe
ter Wisse Smit, die enkele jaren geleden
overleed. Mabel Wisse Smit heeft twee zus
ters: Nicoline (32) en Eveline (22). Mabel
Wisse Smit groeide op in het Gooi. In 1986
behaalde zij haar diploma aan het Gemeen
telijk Gymnasium in Hilversum. In 1993
studeerde zij af aan de Universiteit van Am
sterdam in economie en in politieke weten
schappen (cum laude).
Annie M.G. Schmidt heb ik een paar keer ontmoet.
Ooit maakte ik haar een avond lang mee omdat we
beiden in een of ander panel zaten, ik meen in het
Amsterdamse theater De Meervaart. Na afloop werd
er geborreld. Mevrouw Schmidt was al een jaar of
tachtig maar still going strong.
Iemand vroeg of het bestaan als levende legende
haar niet te zwaar viel. Dat viel inderdaad niet al
tijd mee, antwoordde zij. Ze gaf ook een aardig
voorbeeld: „Een keer zat ik op een zonnige dag in de
tuin bij vrienden. Er werd een drankje geserveerd
dat alcoholhoudend was. Ik kende het spul niet
maar het ging er bij mij in als water. Ik werd als
maar roziger. Die avond moest ik verschijnen bij een
of andere gelegenheid. Of het de temperatuur daar
was of het glaasje wijn waarmee we ontvangen wer
den, ik weet het niet. Maar ik voelde me langzaam
wegzakken in dronkenschap. Op een gegeven mo
ment viel ik van mijn stokje. Er ontstond een onge
lofelijke paniek: 'Mevrouw Schmidt heeft een hart
aanval, de telefoon, waar is de telefoon? Bel een am
bulance, roep een dokter!' Ik hoorde het vaag en
dacht alleen maar: jullie moesten eens weten, ik ben
stomdronken verder niets. Maar ja hoor, er kwam
een ambulance, ik moest naar het ziekenhuis en al
die toestanden alleen voor een dronken lor.
Een aardige anekdote over de schaduwzijde van de
roem. Afgelopen week las ik het boek 'Anna, het le
ven van Annie M.G.Schmidt'Een biografie geschre
ven door Annejet van der Zijl. Ik heb het met veel
plezier gelezen, misschien ook omdat ik een aantal
personen uit Annies werkzame leven goed gekend
heb.
Ik neem u mee naar een passage op pagina 384
waarin verteld wordt dat Annie flauw viel tijdens
een première die zij bezocht. Een hartinfarct werd er
geroepen. De journalisten belden al naar de krant.
Annie werd per ambulance vervoerd en hoorde:
Waar is er nog een bed vrij in hetAMC of de VU?
En toen riep ik: 'Er is een bed vrij in de Vossiusstraat!
Want er mankeerde mij helemaal niets.
Over alcohol meldt deze passage niets. Zou deze ge
beurtenis dezelfde zijn als verteld door Mevrouw
Schmidt in de Meervaart? Dan is die drankanekdo-
JERRY GARCIA, de overleden zan
ger en gitarist van de Amerikaanse
rockband Grateful Dead, was al ON
STERFELIJK geworden nadat Ben
Jerry's een ijsje (de 'Cherry Garcia')
naar hem vernoemde. Een wijnhuis
uit Californië doet daar nog een
schepje bovenop en presenteert de
J. Garcia, een duurdere wijn uit So
noma County, waar de zanger ooit
woonde. Clos du Bois Winery produ
ceert in samenwerking met de erven
van Garcia chardonnay, merlot en
cabernet onder dit nieuwe merk. De
etiketten zijn voorzien van kunstwer
ken van de artiest zelf. Garcia, die
in 1995 op 53-jarige leeftijd over
leed aan een hartaanval na jaren
lang alcohol- en drugsmisbruik, stu
deerde kunst aan de Californische
kunstacademie voordat hij de mu
ziek in ging. Hij maakte en verkocht
honderden schetsen en schilderijen,
die later ook te zien waren in exposi
ties. De flessen wijn gaan naar ver
wachting tussen de 14 en 18 dollar
kosten. Foto AP
Zestig PLATTELANDSVROUWEN
hebben deze week een uiterst op
windend bioscoopavondje beleefd.
In een bioscoop in Winschoten
stond De Pianist van Roman Po-
lanski op het programma. Een zware
oorlogsfilm. De dames kregen inder
daad De Pianist voorgeschoteld
maar wel een andere. Een FRANSE
SEKSFILM met alles erop en eraan.
Maar geen plattelandsvrouw die
wegliep. Met grote ogen en rooie
oortjes genoten ze van de twee uur
durende film. Hoewel enkele dames
soms wel even de blik afwendden.
Peepshows, orale bevrediging,
scheermesjes, door niets lieten de
vrouwen zich afschrikken. „Natuur
lijk niet, ze hebben een prima avond
gehad", laat de voorzitter van de
Winschoter afdeling van de Platte
landsvrouwen weten. Zij kon de
avond niet bijwonen maar werd al
gauw gebeld door een giechelende
plattelandsvrouw. De directeur van
de bioscoop spreekt van een foutje.
„Ik had de film van Polanski be
steld, maar kreeg de verkeerde. Ik
had het na twee minuten door maar
heb de film helemaal afgedraaid. De
dames krijgen een vrijkaartje, ze
hebben immers niet de beloofde
film gezien."
Meer dan 20 miljoen TROPISCHE
VISSEN belanden elk jaar in Ameri
kaanse en Europese aquaria. Met de
vangst en de handel is een bedrag
gemoeid van 200 tot circa 330 mil
joen dollar (291 miljoen euro). Dat
blijkt uit een studie van UNEP, de
milieuafdeling van de Verenigde Na
ties. Het is de eerste integrale stu
die naar de internationale 'aquari-
umhandel'. De organisatie waar
schuwt dat de lucratieve handel een
gevaar kan vormen voor kwetsbare
ecosystemen zoals koraalriffen. Te
gelijkertijd onderkent UNEP dat de
vangst van tropische vissen voor
aquaria ook een belangrijke bron
van inkomsten vormt voor lokale vis
sergemeenschappen. UNEP dringt
er op aan dat er nu 'een goede ba
lans' komt tussen beide deelbelan
gen. De vissers richten zich op in to
taal 1471 vissoorten. Nog eens tien
miljoen andere zeedieren, zoals gar
nalen en verschillende soorten
weekdieren, gaan overigens ook
jaarlijks naar afnemers in westerse
landen en Japan.
De Amerikaanse Althéa Gibson, de
EERSTE ZWARTE TENNISSTER die
Wimbledon en de US Open won en
eerste op de wereldranglijst stond,
is op 76-jarige leeftijd overleden. In
1950, drie jaar nadat Jackie Robin
son was gedebuteerd als eerste
zwarte prof-honkballer, nam Gibson
als eerste zwarte deel aan de open
Amerikaanse tenniskampioenschap
pen. Een jaar later debuteerde ze op
Wimbledon. Tussen 1956 en 1958
domineerde Gibson het vrouwenten
nis. In 1956 won ze Roland Garros,
in 1957 en 1958 won ze zowel
Wimbledon als de US Open twee
maal. Ook behaalde ze zes Grand-
Slam dubbeltitels. Na haar tennis
carrière stortte Gibson zich op de
golfsport. Ook daar was zij als zwar
te atlete een pionier. De afgelopen
jaren leidde ze een teruggetrokken
leven. Venus Williams noemde Gib
son in een reactie op haar overlijden
een voorbeeld. Foto AP
te, ik stel hem graag ter beschikking, een aardige
aanvulling voor een volgende druk van de biogra-
fie.
Nog even terug naar die avond met mevrouw M.G.
Op een gegeven moment verdedigde iemand
een niet al te sterk stuk proza. Annie stelde .jul
dat de taal niet was uitgevonden om dit
soort slechte teksten te schrijven. Dat leek
mij onzin. Of we het leuk vinden of niet:
taal is evenzeer het recht van de schurken
van deze wereld als van de helden. De
talentlozen hebben even veel recht op het
woord als de getalenteerden.
Dat ging allemaal door me heen. Maar ik
durfde niets te zeggen want een levende le
gende spreekt men niet tegen. Zij was toen
al zo goed als blind maar kennelijk merkte
ze mijn aarzeling. Want ze richtte zich tot
mij en zei vriendelijk: „Je hoeft het niet met
me eens te zijn hoor.Van de rest van de
avond herinner ik me alleen nog de alco
hol.
Prins Johan Friso kan, als hij dat zou willen,
niet zelf beslissen om na de herrie rond zijn
verloofde Mabel Wisse Smit af te zien van
het vragen van huwelijkstoestemming aan
het parlement. De prins heeft daar niets
over te zeggen. Het is de regering - het ka
binet en de koningin - die daarover beslist.
In de praktijk zal de regering geen toestem
ming vragen als de direct betrokkene dat
niet wil, maar formeel ligt ook deze beslis
singsbevoegdheid bij de regering. Als het
kabinet de toestemming niet zou vragen,
verliest prins Johan Friso zijn aanspraken
op de troon.
Het is in het verleden overigens twee keer
voorgekomen dat de koning een verloving
aankondigde die later moest worden afge
blazen. Het parlement was daarbij echter
niet betrokken.
De bepaling dat toestemming moet worden
gegeven voor een koninklijk huwelijk staat
al sinds 1813 in de Grondwet. In die tijd
was de zorg van het parlement niet of
vriendinnen mogelijk aan de maffia ver
bonden waren, maar of er ongewenste alli
anties met buitenlandse mogendheden wa
ren. Koninklijke huwelijken werden in die
tijd immers vooral gesloten om het ko
ningshuis of het land te versterken. Als er
ook nog liefde in het spel was, dan was dat
mooi meegenomen. Het toestemmings-
recht gaf het parlement de mogelijkheid
het landsbelang in de gaten te houden.
Goedkeuring is sinds 1813 nooit geweigerd.
De behandeling van de toestemmingswet
was meestal ook hamerstuk. Het paar werd
gelukgewenst en de kamerleden gingen
over tot de orde van de dag. Alleen bij het
huwelijk van prins Maurits met Marilène
van den Broek was er van de kant van de
orthodox-protestantse SGP wat gemurmel,
omdat de toekomstige prinses haar katho
lieke geloof niet wilde verloochenen en op
geven. De SGP stemde daarom toch tegen.
Toestemming voor het huwelijk van prins
Willem-Alexander en Maxima Zorreguieta
leverde in het parlement - Eerste en Twee
de Kamer moeten beide hun ja-woord ge
ven - weinig problemen op. Dit omdat pre
mier Kok in de maanden daarvoor in alle
stilte alle plooien behendig had glad gestre
ken. Vader Zorreguieta, ex-lid van het bloe
dige Videla-regime in Argentinië, beloofde
niet naar de bruiloft te komen en daarmee
Ikr
usd
Set
kon
bel
was het potentiële conflict opgelost.
In 1965, toen prinses Beatrix wilde trouvjje
met de Duitser Claus van Amsberg, kwa^t
het na een hevig en emotioneel debat w^et
tot een stemming. De bruiloft kon door-,t
gaan. Nog meer rumoer was er een jaar
eerder, in 1964. Toen besloot de regering
juist géén toestemming te viagen voor hk«
huwelijk van prinses Irene met prins Car
Hugo. Dit omdat de prins zijn aansprakq^
op de destijds vacante troon van Spanje
niet wilde opgeven. Irene had wel goedkjHA
ring voor haar huwelijk willen hebben, e^if
Carlos rekende daar ook op. Maar premiive
Marijnen maakte het paar in de beruchtqini
'nacht van Soestdijk' duidelijk dat daar oj
geen sprake van kon zijn. b t
Hans Jacobs ?rii
r
Mabel en Klaas «t
p
lis
Sinds de verlovingsaankondigir|ed
van prins Johan Friso en Mabel in
Wisse Smit, op 30 juni, volgen dip;
onthullingen en geruchten overf
de (vermeende) liefdesrelatie val
Wisse Smit met topcrimineel j»
Klaas Bruinsma elkaar in hoog
tempo op. Een overzicht.
Mabel Wisse Smit werd eerder dit jaar als de verloofde van prins Johan Friso aan de pers voorgesteld. Foto: ANP/Ed Oudenaarden
augustus: Quote meldt in een i h
tikel, 'The making of Mabel', datoi
Mabel in haar studententijd vervei
bazing wekt bij haar vriendinnen: t
'als ze met de later vermoorde kei
drugsbaron Klaas Bruinsma binds
nenwandelt op een huisfeestje', it
r
20 augustus: De Telegraaf en jei
Weekend nemen het nieuws ovejv
De RVD bevestigt dat Mabel 'kont a
tijd behoorde tot de bekenden V(
van die meneer (Bruinsma)'. ie
Mabel Wisse Smit trof, aldus haa h
eigen verklaring, 'Bruinsma enkéai
le keren tijdens zeilwedstrijden, in
ongeveer vijftien jaar geleden.en
Van 'een zakelijke of intieme relan
tie' was geen sprake. Toen ze
hoorde van de achtergronden vak
Bruinsma heeft ze naar eigen ze$|
gen de banden verbroken. L
20 augustus: Volgens een 'toen-,
malige vriendin' van Wisse Smit L
wist Mabel precies wie Bruinsma,-j
was en schepte zelfs over haar crL
minele contacten op, meldt Nova^-
Mabel en Bruinsma waren op ten
minste één studentenfeestje sa-
men aanwezig. 'g
