KUNST CULTUUR Bachkoor gaat werken met gastdirigenten 'Zonder muziek vlieg ik tegen de muren op Liefdesverklaring aan Jacques Brei Leidse schilder Raat op de thee bij de koningin 'In ongenade' bestverkochte boek van Coetzee in ons land Gouden Kalf voor Beste Speelfilm 'De Tweeling' zaterdag 4 OKTOBER 2003 E s iens Wisse. Hielco Kuipers ftiende roman emens Wisse hen aan den rijn - De Al- Inse schrijver Clemens Wis- ieeft met De Lommerhof j vijftiende streekroman ge- )liceerd. Hij debuteerde in |1 met de boerenroman De Irhoeve. Zijn concept is de henaar al die tijd trouw ge pen. Zijn boeken ademen de >r van het boerenleven in de >- en Veenstreek van pakweg Hg jaar geleden. Wisse groei- £elf op in Oud-Ade en put J altijd uit zijn jeugdherinne- ren. Ook zijn nieuweling De pmerhof, genoemd naar een fige hoeve, speelt in die Jek. Het boek is verschenen [ïitgeverij Westfriesland en 112,50 euro. ifelen op jnstbeurs sterdam - De kunst- en an- tbeurs pAn Amsterdam heeft jaar als thema 'De Kunst van [Tafelen'. Van kunstobjecten met tafelen te maken heb- j, worden aparte presenta- I gemaakt. De zeventiende tie van pAn Amsterdam }ft als hoogtepunten onder er een Griekse kylix (drink- jaal) uit de zesde eeuw voor fistus, drie zeldzame Vene- |nse tazza's van rond '1500 pn volledig gave Weesper fine uit de achttiende eeuw. der zijn er een Art Nouveau- jrstel van avant-gardeont- tper Harm Ellens uit 1905 en lendaagse sakébekertjes en ihidozen van de Japanner jji Ken. De beurs wordt ge ilden van 7 tot en met 14 de- pber in de RAI. door Theo de With leiden - Het Bachkoor Holland gaat werken met gastdirigenten. Dirigent Charles de Wolff heeft zijn activiteiten voor het koor beëindigd. Daar mee heeft het gezelschap geen vaste dirigent meer. Jan Willem de Vriend gaat als gastdirigent volgend voorjaar leiding geven aan de Matthaus Passion. Op het dirigentenfront rommelt het al jaren bij het in Leiden gevestigde Bachkoor. Charles de Wolff was jarenlang dirigent van het Bachkoor Holland. In 1998 droeg hij het dirigeerstokje over aan de veel jongere Daniel Reuss. Hij hield het drie jaar vol en stapte toen op na een conflict met het bestuur. Een flink aantal koorleden koos de kant van Reuss en hield het ook voor gezien. Zij waren zeer ingenomen met de jonge Utrecht se dirigent, maar het bestuur was van mening dat hij te veel ruimte gaf aan minder geijkte muziek stukken en daarmee de continuïteit van het Bachkoor in gevaar bracht. Om het koor uit de nood te helpen, werd Charles de Wolff opnieuw van stal gehaald. Sinds 2001 staat deze dirigent weer voor het koor. Het be stuur ging op zoek naar een opvolger. Na twee jaar nog altijd tevergeefs. „We hebben bijvoor beeld contact gehad met Masaaki Suzuki uit Ja pan", vertelt bestuurslid Nico de Raad uit Kat wijk. „Hij is een leerling geweest van Ton Koop man en heeft een geweldige reputatie. Hij voelde er veel voor. Een retourtje Tokyo-Schiphol is zo nu en dan nog wel te betalen, maar ja, de afstand is wel erg groot." In het programmaboek voor het seizoen 2003- 2004 staat Charles de Wolff nog als dirigent ge noemd voor het openingsconcert op zaterdag 25 oktober in de Marekerk en het Weihnachtsorato- rium op dinsdag 23 december in de Pieterskerk. Aart Bergwerff neemt het eerste concert over. Voor het kerstconcert wordt nog gezocht naar een dirigent. De Raad: „De Wolff heeft ons fan tastisch uit de penarie gered, maar moet gezien zijn leeftijd toch een keer stoppen. Hij had in 1998 tenslotte al afscheid genomen. Bovendien is hij fysiek steeds minder goed in staat een concert te dirigeren." Het Katwijkse bestuurslid sluit niet uit dat De Wolff in de toekomst nog als gastdirigent op treedt. Jan Willem de Vriend is in elk geval ge boekt voor de Matthaus Passion op donderdag 8 en vrijdag 9 april. De Vriend heeft zijn sporen verdiend bij het Combattimento Consort Amsterdam. Als de sa menwerking goed bevalt, mo^dt die misschien wel uit in een vast contract", zegt De Raad. „Maar we zijn ook nog op naar een koorre petitor en die zou ook tot vaste dirigent kunnen uitgroeien. Er liggen eigenlijk nog heel veel mo gelijkheden open." aan de veel jongere Daniel Reuss. Hij hield het pan", vertelt bestuurslid Nico de Raad uit Kat- zijn leeftijd toch een keer stoppen. Hij had m uitgroeien. Er liggen eigeniijK nog neei veel n drie jaar vol en stapte toen op na een conflict wijk. „Hij is een leerling geweest van Ton Koop- 1998 tenslotte al afscheid genomen. Bovendien is gelijkheden open." door Hanneke van den Berg In 1992 kwam ze met haar eer- een enkele keer zelfs gelukkig, I ste solo-album, 'Diva', waar- maar er gebeurt altijd weer iets I londen - Ze ziet er breekbaar mee ze vol overtuiging bewees waardoor je op jezelf wordt te- I crrrrT+irmooi ^icof tg mot Drima zonder Stewart te kun- rueeeworoen. De een krabbelt Amsterdam - Terwijl in zijn woonplaats uitbundig het Ontzet van Leiden werd ge vierd, dronk de 24-jarige Lei- denaar Thomas Raat een kopje thee met koningin Beatrix. Met drie andere jon ge kunstenaars kreeg hij gis termiddag in het Paleis op de Dam de Koninklijke Prijs voor Vrije Schilderkunst. De ze onderscheiding geldt als één van de meest prestigieu ze aanmoedigingsprijzen voor beeldend kunstenaars onder de 35 jaar. Raat viel op met zijn schilde rijen die hij samenstelt uit plakband en plakplastic. Zijn werk blijft tot het einde van de maand in het Amster damse paleis hangen. londen - Ze ziet er breekbaar uit. Emotioneel, alsof ze met moeite haar tranen tegen kan houden. „Tja, ik zit momenteel in een vervelende periode. Ik heb amper geslapen vannacht. Soms blijft het maar malen in je hoofd." Annie Lennox is met een nieuwe cd terug aan het pop front. eel gevloek i kinderboek inendaal - In kinderboeken jrdt flink gevloekt en geschol- n. Het gemiddelde kinder- ek bevat bijna zes vloeken, Staardvloeken, scheldwoor- verwensingen of schut- gwoorden. Dat concludeert Bond tegen het vloeken in li onderzoek naar 76 kinder eken, In 'Schijndood' van Si- Jne van der Vlugt wordt het lest gevloekt (16 keer), terwijl ul van Loon in 'De Griezel- Is 5' de meeste schutting- jorden bezigt (31). Wat het aal aantal vloek- en scheld- jorden betreft zijn achtereen- gens Paul van Loon, Sjoerd iyper, Francine Oomen, Si- !>ne van der Vlugt en J.K. Iwling de grootste zondaars. inbekend werk recht ontdekt rich - In het Zwitserse Zürich een grote hoeveelheid brie- h, korte verhalen en aanteke- kgen van de Duitse toneel- (irijver Bertolt Brecht ontdekt. I papieren dateren van eind ten veertig, toen Brecht in Jatserland woonde. Ze zijn af- jmstig uit een particuliere ver- meling. In de dozen bevon- jn zich onder meer twaalf tot i toe onbekende verhalen ter meneer Keuner. Van techt verscheen in 1930 de indel 'Vertellingen over me ier Keuner'. De dozen bevat- n voornamelijk papieren die jecht en zijn vrouw moesten jhterlaten toen ze in 1949 uit ptserland terugkeerden naar uitsland, dat ze in 1933 waren itvlucht voor de nazi's. 'erzameld werk an Peter Giele Hsterdam - De Amsterdamse lirgemeester Cohen ontvangt prgen het eerste exemplaar in het verzameld werk van Pe- r Giele, de in 1999 overleden jnstenaar, dichter en activist, plgens de samenstellers ge- iigt het boek van het fin de si- |le van de 20e eeuw, waarin de inst drastisch van koers ver- idert en de punkmentaliteit laatsmaakt voor opperste de- identie. Zoals het leven van iele met veel ophef gepaard ing, was dat ook het geval met jn dood. De kunstenaar over- led op 44-jarige leeftijd aan 2n herseninfarct. Zijn varende egrafenisstoet werd een hap- ening. De zangeres moet het sinds enige tijd in haar eentje rooien, met twee kinderen van dertien en elf. Haar huwelijk met de Is raëlische filmmaker Uri Frucht- mann, dat twaalf jaar stan dhield, is voorbij. ,Als ik mijn stem en mijn muziek niet had, zou ik tegen de muren zijn op gevlogen. Nu gaat het. Moei zaam, maar het gaat." „Ik heb niet altijd zo sterk op mijn muzikale kwaliteiten ge leund, was er nooit zo zeker van dat ik goed was in wat ik deed. Er zat altijd een gat tus sen wat ik wilde bereiken en waar ik op dat moment mee be zig was. Maar zo langzamer hand lijkt alles samen te ko men. 'Bare', mijn nieuwe so loalbum, wordt door velen ge zien als de plaat waarop ik de gevoelens over mijn scheiding heb verwoord. Maar het is veel meer dan dat. Het duurt soms jaren voordat ik me ga bezig houden met het verwerken of analyseren van iets. Het is niet zo dat ik iedere gebeurtenis, vrolijk of verdrietig, een dag la ter in muziek kan omzetten. Ik ga niet even snel achter de pia no zitten om mijn ziel bloot te leggen. Dus wat er op die plaat staat, is het resultaat van erva ringen die ik in de afgelopen ja ren heb gehad." Annie Lennox (49) was jaren lang het gezicht van The Eury- thmics. Samen met Dave Ste wart reisde ze de wereld rond, maakte ze plaat na plaat en stond ze met grote regelmaat bovenaan de hitlijsten met nummers als 'Sweet dreams', 'Here comes the rain again' en 'Who's that girl'. Officieel zijn ze nooit uit elkaar gegaan en eind jaren negentig verscheen nog een plaat, maar de glorie tijd van The Eurythmics was toen toch al lang voorbij. In 1992 kwam ze met haar eer ste solo-album, 'Diva', waar mee ze vol overtuiging bewees prima zonder Stewart te kun nen. Het tempo waarmee The Eurythmics albums op de markt brachten hadden haar op het laatst horendol gemaakt en ze besloot in haar solocarrière dan ook alle tijd te nemen. In 1995 volgde 'Medusa', een re delijk succesvol cover-album. Voor de cover 'No more I love you's' kreeg ze een Emmy Award. Annie Lennox maakt na lange tijd van stilte weer een cd Pas nu, acht jaar later, vond het ze het tijd worden voor een der de plaat. „Ik heb bewust nooit haast gemaakt met die solopla ten. Toen ik eenmaal zelf het tempo kon aangeven, merkte ik dat het heerlijk was om geen druk te voelen. Bovendien wil de ik op een gegeven moment kinderen. Mannen kunnen er voor kiezen vader te worden zonder daarbij hun oude leven tje echt op te geven. Vrouwen moeten een veel bewustere keuze maken op dat vlak. Ik nam elke keer een lange pauze na het krijgen van een kind en heb daarna ook nooit meer uit gebreid willen toeren. Ik wil ge woon niet te lang zonder ze zijn." Annie Lennox kreeg haar eerste kind, een zoon, in 1988. Hij kwam dood ter wereld. Twee jaar later kreeg ze haar eerste dochter en nog twee jaar later haar tweede. In die jaren hield ze zich nogal op de vlakte. „Ook nu, met 'Bare', doe ik niet uit puttend promotie en in een uit gebreide wereldtournee had ik ook geen zin. Mijn levensom standigheden laten dat niet toe, maar ik zou het ook niet meer willen. Ik hoop dat de muziek voor zichzelf spreekt." In het nummer 'Sweat dreams' zong ze ooit de zin 'Every body's looking for something'. Heeft zij inmiddels gevonden waar ze naar zocht in het leven? „Nee, ik denk dat ieder welden kend mens altijd zoekende blijft. Je kunt soms het gevoel hebben dat je tevreden bent, een enkele keer zelfs gelukkig, maar er gebeurt altijd weer iets waardoor je op jezelf wordt te ruggeworpen. De een krabbelt daarna overeind, de ander gaat hevig aan de drank of drugs, en ik probeer het meestal in mu ziek te vatten. Vaak lukt dat ook wel. Als ik eenmaal een liedje af heb waarin ik een bepaalde ge beurtenis van me af heb ge schreven, kan ik er van een af standje naar kijken en daarmee naar het probleem of de ge beurtenis. Het is daarna gemak kelijker om het te analyseren en er voor mezelf wat mee te doen." „Soms is het ingewikkeld om met je persoonlijke sores bezig te zijn, je zogeheten carrière op de rails te houden, kinderen op te voeden en een huishouden draaiende te houden. Toen ik er alleen voor kwam te staan, moest ik mijn prioriteiten op nieuw stellen. Mijn dochters en mijn muziek moesten voorrang krijgen. Maar om beide goed te kunnen doen had ik hulp no dig. Je kunt zoiets niet in je een tje. De een heeft familie en vrienden die helpen, anderen moeten ervoor betalen. Ik be taal mensen ervoor. En ik ben opgehouden om me er schuldig over te voelen dat ik niet alles in het leven even goed kan. Mijn kinderen hebben meer aan me als ik ook tijd neem voor mijn muziek. En uiteraard wil ik er ook voor hen kunnen zijn." Annie Lennox heeft zichzelf al tijd als een buitenbeentje be schouwd in de muziekindu strie. „Met de Eurythmics heb ben we nooit echt in een hokje gepast en ook nu maak ik ge woon de muziek die ik wil, zon der me erom te bekommeren of die wel in de tijdgeest past en of ik voldoe aan de verwachtingen van fans en platenbazen. Ik weet ook niet of ik me wel heel bewust bezig zou willen hou den met de wensen en grillen van anderen. Mijn maag draait zich om als ik al die vrouwen zie in die hiphop-clips, die zich schaars gekleed door het beeld bewegen, of vrouwen die op het podium een of ander anoniem deuntje in de microfoon kwe len, zonder echt iets te kun nen." De cd 'Bare' is uitgebracht bij BMG. Op 13 oktober ver schijnt de single 'A thousand beautiful things'. Annie Lennox: „Het is niet zo dat ik iedere gebeurtenis, vrolijk of verdrietig, een dag later in muziek kan omzetten. Ik ga niet even snel achter de piano zitten om mijn ziel bloot te leggen." Publiciteitsfoto Amsterdam - Nobelprijswin naar Coetzee is in Nederland het bekendst van het boek 'In ongenade' (Disgrace), over de ontwikkelingen in het nieuwe Zuid-Afrika, beschreven aan de hand van het verhaal van een blanke professor die een relatie met een jonge zwarte vrouw krijgt. Van het boek zijn volgens uitgever Ambo rond 65.000 exemplaren in Nederland ver kocht en dat is veel voor zo'n boek. Coetzee won er ook de Booker Prize mee, wat de be langstelling flink verhoogde. Ambo heeft een handvol titels van Coetzee in Nederland uit gegeven, maar Ambo-uitgeef ster Cossée begon haar eigen uitgeverij en Coetzee besloot voor de Nederlandse markt met haar mee te gaan. Enkele maanden geleden verscheen bij de kleine Amsterdamse uitgeve rij Cossee Coetzee's 'Elizabeth Costello'. Ambo vindt het jam mer, Coetzee te zijn kwijtge raakt, maar zo gaan die dingen, aldus een woordvoerder. „Het is net betaald voetbal. We gun nen het Cossée van harte." Eva Cossée is nog steeds be duusd, maar ze vindt het 'ge weldig' dat een schrijver uil haar zo jonge fonds de belang rijkste literatuurprijs ter werelc heeft gewonnen. Ze richtte haai eigen uitgever in 2001 op, eer jaar later verschenen er de eer ste publicaties. „Coetzee is var Ambo met mij meegegaan om dat hij veel zag in het concep voor mijn uitgeverij, waarbij dt uitgever dicht bij de schrijve) staat en tijd voor hem heeft.' Cossée mailt wekelijks me Coetzee, maar heeft hem na he bekend worden van de Nobel prijs nog niet gesproken. „II weet niet waar hij zit. Hij woon in Adelaide, maar hij kan ni ook wel in de Verenigde Stater zitten." Cossée was recent noj wel met Coetzee in Turijn, waaj hij een Italiaanse oeuvreprij: kreeg. „Toen zeiden ze daar al dat is de voorloper van de No belprijs." Ook prijzen voor 'Phileine zegt sorry' en 'Van God Los' utrecht/ anp - De Tweeling van regisseur Ben Sombogaart heeft gisteravond op het slotgala van het Nederlandse Film Festival in Utrecht een Gouden Kalf ge kregen voor Beste Speelfilm. De jury noemde de film een 'mee slepend en hartverscheurend verhaal'. De meeste Gouden Kalveren gingen echter naar de ope ningsfilm van het festival 'Phileine zegt sorry' van Robert- Jan Westdijk, die vooraf negen nominaties kreeg. De film werd gekozen in de categorieën Beste Sound Design, Beste Montage en Beste Camera. Daarnaast won Kim van Kooten ëen Gou den Kalf als Beste Actrice voor haar rol in de film. Tygo Gernandt kreeg als Beste Acteur een Gouden Kalf voor zijn rol in Van God Los, dat in totaal drie prijzen in ontvangst nam. Regisseur Pieter Kuijpers kreeg de twee andere Kalveren (Beste Regie, Beste Scenario), de tweede weliswaar samen met medeschrijver Paul Jan Ne- lissen. De grote publiekslieveling van het festival in Willem van de Sande Bakhuysen's 'Cloaca' verraste iedereen met twee Gouden Kalveren. De jury reik te de Speciale Juryprijs uit aan de vier hoofdacteurs van de film omdat „ze een niveau van acteren hebben bereikt dat zel den wordt vertoond in de Ne derlandse film". Dat vond het festivalpubliek ook, die de film de hoogste waardering gaf voor Prachtige dansavond met hoog amusementsgehalte Actrice Kim van Kooten (links) en acteur Tygo Gernandt zijn verguld met hun gouden kalveren. Foto: ANP/ Juan Vrijdag de Publieksprijs. Theo van Gogh ontving een Gouden Kalf voor het Beste TV Drama Lang voor de serie Najib en Julia. De prijs voor het Beste TV Drama kort ging naar Colet te Bothof voor Dwaalgast. Pie- ter-Rim de Kroon won een Gouden Kalf voor Beste Lange Documentaire met Hollands Licht. Louis van Gasteren won in de categorie Korte Docu mentaire met 'De prijs voor overleven'. De Nederlandse filmjournalis ten gaven de Prijs van de Film kritiek aan de musical De arm van Jezus van André van der Hout. De filmmuziek van Fons Merkies in Boy Ercury was vol gens de jury het mooist. Bio scoopkraker Pietje Bell won een Gouden Kalf in de categorie Beste Production Design. Op de openingsavond kreeg ac teur Jan Decleir al een Gouden Kalf voor zijn hele oeuvre. dans recensie Hans Visser Béjart Ballet Lausanne: 'Brei et Barbara', Zeven Griekse dansen, Boléro. Gezien: 2/10, Koninklijk Theater Carré, Amsterdam. Het getuigt van lef om het werk van de chansonnier Jacques Brei en dat van zijn collega Bar bara te gebruiken voor een bal let. Want al snel kan iemand, in de hoop daarvan iets nog mooi ers te maken, hopeloos uit de bocht vliegen. Niettemin heeft de Franse choreograaf Maurice Béjart kans gezien het werk van die twee in hun waarde te laten en toch iets moois te creëren. Béjart staat niet garant voor grote klassieke balletten, maar wel voor wortelend in grote .klassieke traditie. Zijn in Lau sanne gevestigde gezelschap is bovendien een fantastische leerschool voor menig jong danser. Dat alles bewees zijn eerste stuk van de avond, 'Zeven Griekse dansen', op muziek van Mikis Theodorakis. Dat betekende veel muziek die is geënt op de Griekse volksmuziek, dus vol aanzetten tot volksdans. En van beide maakte Béjart op zijn beurt dankbaar gebruik. Geen orkest zat er in de bak. Wel een geluidstechnicus die bij het op gaan van het doek het geruis van de zee liet horen, waarna het ensemble zichtbaar werd in een blauw licht. En zo ontstond het ballet uit licht en zee, waarin het uitein delijk ook weer verdween. De dansers zijn vooral jong. Niet alles is perfect maar ze laten wel een grote fascinerende teamgeest zien. Dat jonge elan kan het rijpe werk van Brei en Barbara in de weg staan, maar Béjart maakt daar gebruik van. Brei is de flamboyante dichter- /zanger en Barbara de broze stem met de breekbare poëzie. Maar beiden zingen over de liefde: soms overheerst de pas sie, soms de pijn. Twee uiter sten met een overeenkomst. Bij de klanken van de door de twee zangers gezongen chan sons, laat Béjart daarom twee wat oudere dansers een soort bindende rode draad vormen: twee mensen die om elkaar heen draaien. Ze vinden elkaar, maar botsen net zo vaak. Maar uiteindelijk zijn het net zo goed de grote scènes, als een enkele pas de deux die de sfeer van d( chansons gestalte geven. Da 'Rosa' een tango wordt was t< verwachten. Maar van 'La valst a mille temps' maakte Béjar zelfs twee verschillende vrolijkt versies voor het ensemble. En om nog maar even Brei tt blijven: 'Ne me quitte pas wordt een indrukwekkende so lo van een vrouw die laat zier wat Brei zingt: 'ik wil jouv schaduw zijn, ik wil jouw voet stap zijn'. Kleiiler wordt ze steeds kleiner. Daamaas plaatst hij de 'Litanie van eer terugkeer'. Uit de dans straal evenveel geluk als uit de stem 'Le plat pays' klinkt Brei met dt door Ernst van Altena vertaalde versie 'Mijn vlakke land'. De danser van de rode draad fietst over het toneel en de dan sers laten zien hoe zwaar hel rijdt tegen de forse noorden wind 'die de vlakte vierendeelt'. Béjart voegt hier niets toe er berijdt ook geen stokpaardjes, maar vertaalt slechts de sfeer ir mooie beelden. En de apotheo se: 'Quand on a que l'amour'. Twee dansers, vormen twee ge liefden. Kan er iets anders nog sterker zijn? Het hele ensemble kijkt toe als de dans een climax bereikt.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2003 | | pagina 23