REGIO
'Ik ben moeder nog dankbaar voor d'r tranen!
Een krant moet in de eerste plaats helder zijn
zaterdag 4 OKTOBER 20(
NAVRAAG
Kunst in de schappen van de supermarkt. Zover is het nog niet, maar
supermarktketen Aldi brengt daar binnenkort verandering in. Voor-
j alsnog alleen in
Ik zou niet willen dat Duitsland, maar mo-
1 1 ai 1 gelijk volgen er meer
mijn werk bij Aldi lag landen. De Leidse
kunstschilder WIL
LEM VAN SCHEUNDEL denkt daar zo het zijne van.
Kunst verkopen in een supermarkt, kan dat?
„Natuurlijk kan dat, alles kan. In die zin dat het mogelijk is om te
doen. Maar je kunt je natuurlijk wel afvragen wat de kwaliteit er
van is. Ik vind in elk geval dat het niet zo hoort. Je kunt in de Aldi
ook geen mooie
opera opvoeren
en je kunt er ook
geen concert ge
ven, zonder con
cessies te doen
aan de kwaliteit.
Ik ben als kunste
naar steeds bezig
een mooi schilde
rij te maken, iets
moois te creëren.
Daar hangt wel
een prijskaartje
aan, maar dat is
niet de reden om
iets te maken voor
mij. Als je weet dat je kunst moet maken die verkocht gaat worden
bij de Aldi, dan denk ik dat je dat vooral ziet als een manier om
geld te drukken, geld te verdienen. Ik zou er in elk geval niet willen
liggen."
Gaan kunst en commercie sowieso wel samen?
„Dat denk ik wel. Als Freek de Jonge een voorstelling geeft, doet hij
dat het liefst in Carré. Dat levert de beste recettes op. Maar tegelij
kertijd vind ik wel dat je goed moet nadenken hoe ver je kunt gaan.
Het zo veel mogelijk verdienen moet geen uitgangspunt zijn. Dan
kun je net zo goed voor een bedrijf gaan werken. Helaas gaan
commercie en kunst in deze snelle wereld vaak hand in hand. Kijk,
als je naar een tentoonstelling gaat van een kunstenaar, zijn werk
bekijkt, dan hoort dat een moment van rust te zijn. Een moment
waar je stilstaat bij het idee van de kunstenaar achter het kunst
werk. Bij de Aldi zie ik dat niet gebeuren."
Hoeverga je zeifin het aanprijzen van je werk, hoe commercieel
ben je?
„Sinds ik 25 jaar geleden begon, heb ik een heel netwerk aan gale
ries opgebouwd. Nou ja, eigenlijk zijn die galeries naar mij toe ge
komen. Die doen de promotie van mijn werk, ik doe er niet zoveel
aan. In Nederland word ik vertegenwoordigd door Frans Jacobs op
het Rokin, een echte topgalerie. Het is fijn voor een kunstenaar als
je daar terechtkunt. Die relatie is niet gebaseerd op commercie,
maar op kwaliteit. Jacobs gaat voor puur. Dan hang ik naast Matis
se en Picasso, of een beeldhouwwerk van Henry Moore. Kunste
naars waar je geen Aldi-product tussen kunt hangen. Ik vind wel
dat je als kunstenaar mag streven naar het beste podium, zoals een
goede galerie. Daar zit een commerciële achtergedachte bij, maar
het is zeker niet de hoofdzaak."
ia
kei
Le
tekst: Herman Joustra
foto: Mark Lamers
UIT DE ARCHIEVEN
ANNO 1978, woensdag 4 oktober
NOORDWIJK - Rijkswaterstaat wil bekijken of een tweede REM-eiland
nodig is. Het is al bijna 14 jaar geleden dat vanaf het eiland de rand
stad met illegale tv-uitzendingen werd bestookt. Het werd in 1974
voor 400.000 gulden gekocht door het Rijk, ten bate van Rijkswater
staat. Tot die tijd bood het platform geen vrolijke aanblik. Wie er nu in
1978 een bezoek brengt, krijgt iets heel anders te zien dan 'de bonk
oud roest' waarvoor men het REM-eiland nog wel eens houdt. Het is
volledig ingericht om gedurende langere tijd personeel te berbergen,
en wie zich nog verder in het ijzeren gevaarte waagt, ziet een aantal
kostbare instrumenten, bedoeld voor het onderzoek van golfslag, wa
tertemperatuur-en beweging, windrichtingen windsnelheid.
LEIDERDORP - „Ik blijf bij mijn standpunt", herhaalde gemeente
raadlid George Hewitt tegenover de leden van de PvdA-Leiderdorp.
„Geen subsidie voor speelzalen waarvan alleen koffiedrinkende en
winkelende moeders gebruik maken. Maar als kinderspeelzalen door
werkende moeders worden benut wil ik er wel het dubbele subsidiebe
drag voorgeven."
Deze opmerking,
die Hewitt ook in
de raadsvergade
ring van afgelopen
maandag had ge
maakt, werd hem
doorzijn partijge
noten niet in dank
afgenomen.
ANNO 1978,
woensdag
4 oktober
LEIDEN-Muziek,
gedrang, ballon
nen, haring en
wittebrood, gekke
mensen, bier, poli
tie, hutsport, op
tocht en acrobati
sche toeren mid
den op de Bree-
straat. Drie okto
ber!
Foto: archief
Leidsch Dagblad
Foto's in deze rubriek kunnen worden nabesteld door binnen veertien dagen na
plaatsing 2,50 (voor een exemplaar van 13 bij 18 in zwart wit) over te maken op
gironummer 57055 Ln.v. Dagbladuitgeverij Damiate b.v. Postbus 507, 2003 PA
Haarlem, onder vermelding van Leidsch Dagblad, ANNO d-d.(datum van
plaatsing) of door contante betaling aan de balie van het Leidsch Dagblad,
Rooseveltstraat 82 te Leiden. U krijgt de foto binnen drie weken thuisgestuurd.
COLOFON
Leidsch Dagblad
Directie: B.M. Essenberg, C.P. Arnold
W.MJ. Bouterse (adjunct)
E-mail: directiehdcuz@hdc.nl
Hoofdredactie: Jan Geert Majoor, Kees van
der Malen, léon Klein Schiphorst (adjunct)
E-mail: redactie.ld@hdc.nl
HOOFDKANTOOR
Rooseveltstraat 82, Leiden, tel. 071-5 356 356
Postadres: Postbus 54,2300 AB Leiden.
Redactie fax 071-5 356 415
Advertentie fax 071-5 356 325
Familieberichten fax 023-5150 567
ADVERTENTIES
071-5 356 300
Sprinters (rubrieksadv.): 072-519 6868
1 ABONNEESERVICE
I 071-5128 030
E-mail: abonneeservice@hdc.nl
ABONNEMENTEN
Bij vooruitbetaling (acceptgiro)
p/m €20,20 (alleen aut. ine)
p/kw €56,70 p/j €216,90
Abonnees die ons een machtiging verstrekken
tot het automatisch afschrijven van het
-. abonnementsgeld ontvangen €0,50 korting
per betaling.
VERZENDING PER POST
Voor abonnementen die per post (binnenland)
worden verzonden geldt een toeslag van €0,50
aan portokosten per verschijndag.
GEEN KRANT ONTVANGEN?
Voor nabezorging: 071-5128 030
ma t/m vr: 18-19.30 uur, za: 10-13 uur
AUTEURSRECHTEN
Alle auteursrechten en databankrechten ten
aanzien van (de inhoud van) deze uitgave
worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze
rechten berusten bij HDC Uitgeverij Zuid BV
cq. de betreffende auteur.
HDC Uitgeverij Zuid BV, 2003
De publicatierechten van werken van
beeldende kunstenaars aangesloten bij een
CISAC-organisatie zijn geregeld met Stichting
Beeldrecht te Amstelveen
HDC Uitgeverij Zuid BV is belast met de
verwerking van gegevens van abonnees van
dit dagblad. Deze gegevens kunnen tevens
worden gebruikt om gerichte informatie over
voordeelaanbiedingen te geven, zowel door
onszelf als door derden. Heeft u hier bezwaar
tegen, dan kunt u dat schriftelijk laten weten
aan HDC Uitgeverij Zuid BV, Afdeling
Lezersservice, postbus 507,2003 PA Haarlem.
=3nl
Drl
|e
Ine
F5
„Vier broers van me zijn geëmi
greerd. Toentertijd leek me dat ook
wel wat. Ik zat in Indië, toen mijn
broer Jaap plannen had om naar de
Verenigde Staten te verhuizen. Hij
schreef me dat hij veertig dollar in
de maand kon verdienen. De dollar
stond toen op vier gulden. Dan heb
ben we het over een heleboel geld.
Na mijn diensttijd zou ik weer bij
mijn vader gaan werken. Voor een
paar sigaretten en sigaren. Loon
kreeg je niet.
Dat was in die tijd normaal hoor, ik
neem dat mijn vader absoluut niet
kwalijk. Afijn, ik wilde toch wel wat
verdienen, dus ik zag dat buiten
landse verhaal wel zitten. In dienst
kreeg ik ook al loon. Man, ik wist
niet wat wij overkwam. Ik vertelde
aan mijn moeder dat ik wilde emi
greren. Toen zei ze met tranen in
haar ogen: 'Ga jij ons nu ook al ver
laten'. Dat raakte me diep, want
mijn moeder was mijn alles. Ik had
de brief waarin ik aan mijn broer
schreef dat ik ging emigreren, geluk
kig nog niet gepost. Ik heb 'm uitein
delijk ergens onder in de wasmand
gelegd. Later ben ik er nog naar op
zoek geweest, maar heb 'm nooit
meer kunnen vinden.
Ik ben mijn moeder nog steeds
dankbaar voor die tranen. Ik heb een
gelukkig leven met mijn vrouw Tiny.
We hebben drie zoons en zeven
kleinkinderen. Ik had dit allemaal
niet willen missen.
Ik heb wel keihard moeten werken,
maar je wist niet beter. Toen ik
twaalf jaar was, moest ik al van
school. Ik was de oudste van veer
tien kinderen en moest mijn vader
helpen in zijn bollenbedrijf. Het
was eerlijk werk, maar wel
zwaar. Tjonge, ik heb wat af
gesjouwd, terwijl ik er niets
voor kreeg. Maar ja, mijn
vader had geen cent te
makken, want zoveel
werd er in de bollen niet
verdiend. Vanaf het mo
ment dat ik met mijn
vrouw trouwde, ging
het wat beter.
Ik ben aan de Ro
bijnslaan op een
klein stukje land
begonnen. Toen
woonden mijn
Dirk Warmerdam is 74, maar staat nog midden in het leven. Zijn huis tus
sen de bollenvelden in Noordwijkerhout moet hij binnen twee jaar uit om
plaats te maken te maken voor een nieuwbouwwijk. Denk maar niet dat
de voormalige bollenkweker kiest voor een verzorgd bestaan in een be
jaardentehuis. „Dat gesticht krijgen ze me nooit van zijn leven in", roept
hij. Het levensverhaal van een geboren en getogen Noordwijkerhouter,
die bijna Amerikaans staatsburger was geweest.
DE DINGEN DIE
VOORBIJ GAAN
vrouw en ik in bij mijn schoonou
ders. Zo ging dat, tegenwoordig ge
beurt dat niet meer. Ik heb vier jaar
moeten wachten op een bouwver
gunning voor een huis bij het be
drijf. Ach, we konden het best rooi
en. Ik was in de streek een van de
eersten met een bollenplantmachi-
ne. Ik heb als loonwerker met dat
apparaat ook bij andere bollenbe-
drijven gewerkt.
Ik was 67 jaar toen ik ermee stopte.
Opvolging was er niet, want mijn
zoons hadden er geen zin in. Ze
hebben allemaal gestudeerd. De een
is radioloog, de andere dierenarts en
de derde studeert binnenkort af als
KNO-arts. Mensen vragen mij wel
eens van wie ze dat studiehoofd
hebben. Dan zeg ik dat ze dat van
mij hebben. Vroeger vond ik dok
tertje spelen al leuk.
Ik heb wel even aan het
idee moeten wen
nen dat het
bollen
be
drijf niet meer zou bestaan. Maar
dingen gaan zoals ze gaan. Ik vond
het allemaal welletjes. Het land heb
ik verkocht en over maximaal twee
jaar moet ik mijn huis uit. Dan
wordt hier met nieuwbouwplan
Mossenest II gerealiseerd. Je ziet ze
in de verte al bezig met die flats.
Daar komen woningen, waarbij zorg
wordt aangeboden. Nou, ik heb een
brochure gehaald, maar heb die snel
weggegooid. Dat is niks voor mij, ik
zeg altijd dat een bejaardenhuis een
gesticht is. Ik moest een paar jaar ge
leden mijn schoonmoeder verhuizen
naar het zorgcentrum Puykendam.
Ik ben daar alleen maar oude zeur
pieten tegengeko
men, die vonden dat
ik te veel gebruik
maakte van de lift. Als
ik daar in trek, word
ik ook zo'n zeikerd.
En dat wil ik niet.
Ik wil genieten. Mijn
vrouw en ik willen
graag een mooie
M
Twee broers van me zijn overledq h
aan longkanker en twee anderen ei
een hartinfarct. iaj
Op mijn 50ste ben ik gaan windsugs
fen. Dat was trouwens de eerste kt g
dat we op vakantie gingen. In Zeeve
land, aan het Veerse Meer. Eén wide
maar, later zijn we twee weken gegei
gaan Dat was een luxe hoor. Die p
surfplanken liggen nog steeds in <j/a
schuur, maar ik zou er zo weer muv
overweg kunnen.
Maar ik heb er geen tijd voor. Ik b?a£
druk met paarden. Dat is mijn allezc
grootste hobby. Ik zit op de sulky »b
train paarden van Rob de Vlieger, za
pikeur uit Zwaanshoek. Via zijn vave
der ben ik met hem in contact gekt 2
men. Ik zat wel eens achter een df
paard tijdens het ringsteken op d6 h
kermis. Nu zit ik achter een paard_
de sulky. Dat is heel wat anders, d—
Dirk Warmerdam op 18-jarige leeftijd, gaat soms heel hard. Mijn taak is
want anders kan ik mijn Jeep niet
kwijt. Dat is een grote hobby van
me. Dat heb ik overgehouden aan
mijn diensttijd. Ik reed in Indië in
een Jeep. Een paar jaar geleden liep
ik er tegenaan. Dat ding was hart
stikke gaaf. Nu rijd ik met mooi weer
met mijn kleinkinderen naar de
Boulevard in Katwijk voor een ijsje.
Mooi toch, met mijn eigen cabriolet?
Met die Jeep rijd ik ook mee met
Keep Them Rolling, dat is een ver
eniging die legervoertuigen rijdende
probeert te houden.
Ik ben nog hartstikke fit. Dat
komt omdat ik op mijn
35ste ben gestopt met ro-
N ken. Daarvoor was ik een
kettingroker, maar ineens
had ik er genoeg van. De
regering verhoogde de
1f prijs van 1,25 naar 1,50
gulden en toen zei
ik: aan mij gaan
ze niks meer
verdienen. Dat
VP
de paarden te trainen, zeg maar
een hoger niveau te brengen. Daaj
moet je een beetje feeling voor he&]
ben. Soms krijg je een paard dat ei
beetje sloom is. Dan moet je dat
beest aansporen. Het zijn allema^
koerspaarden waarmee ik werk. Ik
train alleen maar met die paarderr
mij zul je niet op de drafbaan zienei
rijden. f®
Ik kom alleen maar op de baan on
er te kijken. De paarden hebben n)e
wel in beslag genomen, hoor. Ik v?
moet eerlijk zeggen dat de bollen f.r
niet meer zo veel interesseren. De:'c
prijzen zeggen me helemaal niks
meer. De vakbladen over bollen h?r
ik allemaal weggedaan, in plaats
daarvan lees ik alles over paarden.ee
heb speciaal een satellietschotel g(*
kocht om de paardenkoersen in Nr
derland op de televisie te kunnen
volgen. Of dat thuis wel eens tot p
blemen leidt? Nou, ik kijk heus nie
elke avond. Op maandagavond kij
mijn vrouw naar Spoorloos. Dan
kruip ik achter de computer en ga,r
zitten kaarten. Of ik Jp
stuur een e-mail naar
mijn broer Cock in
UITGELICHT
Een krant gaat over het
hier en nu. Iedere dag le
veren wij u het laatste
nieuws van dichtbij en
veraf. Die afspraak heb
ben wij met u en als lezer
verwacht u ook niets an
ders van ons.
Vorige week zaterdag zet
te de krant u enigszins op
het verkeerde been. On
der de kop 'Leidenaars
sidderen voor de 'Eeuwi
ge Glimlach' bracht het
Leidsch Dagblad op de
voorpagina een bloedstol
lend verhaal. Een groep
jongens zou meisjes ter
roriseren en hen dwingen
te kiezen tussen groeps-
seks of een zogenoemde
smiley. Een smiley stond
dan niet voor het lachen
de gezichtje op xtc-pillen,
maar voor twee messne-
den in de mondhoeken
gevolgd door een stomp
in de maag die de wangen
doet uitscheuren.
Het verhaal begon ook
griezelig specifiek: de
groep jongens opereerde
in de Haarlemmerstraat,
de politie deed onderzoek
en bij de studentenvereni
ging Augustinus werden
vrouwelijke studenten al
gewaarschuwd niet alleen
naar huis te gaan.
De argeloze lezer die za
terdag met dit verhaal
werd geconfronteerd,
schrok zich rot. Hij werd
in de waan gebracht dat
zich griezelig dichtbij gru
welijke praktijken afspeel
den. De plaats van het ar
tikel, bovenaan de voor
pagina, de kop, plus de
opbouw van het verhaal
suggereerde een werke
lijkheid die er niet was.
Wie doorlas, ontdekte dat
het verhaal verzonnen
was: niet door de redactie,
maar door de volksmond.
Het ging hier om een
'Broodje aap': een verzin
sel dat door geruchtvor
ming zodanige vorm aan
neemt dat het als een
waar verhaal rondzingt. In
Leiden was die gerucht
vorming zo groot gewor
den dat de politie serieus
onderzoek was begonnen
en dat in jongerenkringen
- zoals bij de sociëteit van
Augustinus - daadwerke
lijk werd gewaarschuwd
voor de bende die meisjes
zou terroriseren.
Hoe liep de redactie tegen
dit verhaal aan en wat
bracht de redactie tot pu
blicatie van dit verhaal?
Het gerucht bereikte de
krant vorige week in zo
danig stellige vorm dat re
dacteuren op onderzoek
uitgingen. Daarbij bleek
ons de onrust in jonge
renkringen en bleek dat
ook de politie op de hoog
te was en serieus onder
zoek deed. Het was dus
niet zomaar een onzin
verhaal, zo moesten we
aannemen.
Maar een goede redactie
is niet snel tevreden en
zoekt verder. Zo bleek ons
uiteindelijk nog dezelfde
dag dat de realiteitswaar
de van het verhaal nul
was. Een onderzoeker van
de Leidse universiteit, ge
specialiseerd in zogehe
ten urban legends, infor
meerde ons dat het hier
om een.verzonnen ver
haal ging. Hij had het ver
haal ook horen rondzin
gen in Leiden, maar kon
vertellen dat het al min
stens vijftig jaar oud is en
oorspronkelijk uit Enge
land komt.
Tot zover niets aan de
hand. De redactie deed
haar werk uitstekend. Ze
ving signalen op van de
straat, ging ermee aan de
slag en prikte het verhaal
door. Waarom publiceer
de het Leidsch Dagblad
onder mijn verantwoor
delijkheid dan toch een
artikel in de krant? En
waarom presenteerden
we dit verhaal ook nog zo
gruwelijk realistisch?
Publicatie van het verhaal
was een welbewuste keu
ze. Want het mocht dan
wel om een verzonnen
verhaal gaan, de politie
deed onderzoek en onder
jongeren was sprake van
onrust. Dus was er wel
degelijk een taak voor de
krant haar lezers te infor
meren. De eenvoudige re
actie: 'niet waar, dus in de
prullenbak ermee', zou
een verkeerde zijn ge
weest. De krant is er ook
om verzinsels te ontmas
keren, zeker als deze zo
danige vorm aannemen
als deze zaak.
Wat ging er mis dat u als
lezer toch de indruk kreeg
dat het hier om een gru
welijke realiteit ging? De
wijze waarop het verhaal
was gepresenteerd - als
een thüler die in de Haar
lemmerstraat begon en
waarbij de spanning een
aantal alinea's lang werd
opgevoerd - was niet
goed. De werkelijkheid
dat het hier om een ver
zonnen verhaal ging, had
direct in de aanhef verteld
moeten worden.
Had de redactie dan de
behoefte u op het verkeer
de been te zetten? Inte
gendeel: bij het verhaal
hoorde onder de kop 'Lei
denaars sidderen voor de
'Eeuwige Glimlach' nog
een onderkop die bij het
maken van de krant was
weggevallen. Die onder
kop luidde: 'Geruchten
over bende van wangsnij
ders zijn vals'.
Wat heeft deze zaak mij
geleerd? Dat ieder stuk in
de krant van meet af dui
delijk moet zijn. De com
positie van een verhaal
mag er niet toe leiden dat
de lezer op het verkeerde
been wordt gezet. Daar
doet het wegvallen van
een onderkop - hoe ver
velend ook - niets aan af.
Als hoofdredacteur die
verantwoordelijk is voor
deze publicatie, betreur ik
het dat wij bij lezers on
bedoeld een verkeerde in
druk hebben gewekt. Een
krant mag spannend
ogen, maar een krant
moet in de eerste plaats
helder zijn. Dat is een eis
die u iedere dag aan ons
mag stellen.
Kees van der Malen,
hoofdredacteur.
Dirk Warmerdamic
zijn Jeep. „Met mo
weer rij ik met ml,
kleinkinderen naar
Boulevard in Katwl
voor een ijsje. Mo
toch, met mijn eig<'
cabrioletü
Foto: Did
Hogewoniiii
ja
LEZERS SCHRIJVE N°
r
Onbegrijpelijk dat Zeezicht l
geen kamers mag bijbouwen
f
Hotel Zeezicht in Katwijk gaat dicht, las ik op de J
website van het Leidsch Dagblad van 17 septem-1
ber. Ik vind het schandalig, dat dit moet gebeureix
Hotel Zeezicht is een stukje historie van Katwijk h
aan Zee. n
Nu ben ik afgelopen zomer in Katwijk op vakantiee
geweest - ik ben daar ook opgegroeid - en het viel
me op dat overal waar ik liep in het dorp er huized
(flats) waren bijgebouwd. Dat moet kunnen. Maait
sorry hoor, dan begrijp ik echt niet waarom een ,1
paar kamers op Zeezicht niet zouden mogen. Watt
een lulkoek! Kunnen het oud en nieuw dan niet 1
hand in hand in Katwijk?
E
Willy Haddeman Dykei
Portage (USAI
Rozen weer weg van Rijndijk
verspilling van belastinggeld!
De rozen gaan weer weg van de Hoge Rijndijk in
Hazerswoude, lees ik in het Leidsch Dagblad van j
15 september. Nadat ik eerder al mijn ergernis uit-;
te over de door onkruid overwoekerde struiken, t
wordt het nu dus nog treuriger. Het is regelrechte
kapitaalvernietiging en verspilling van ons aller be|
lastinggeld nu deze rozen worden weggegooid,
omdat een wethouder na eerst aangedrongen te
hebben om rozen te planten er nu pas achterkomt
dat het onderhoud wel erg duur is.
De vergoelijking in de trant van 'beter ten halve gej
keerd dan ten hele gedwaald' hoor ik alweer op-
klinken. De gemeenteraad van Rijnwoude zal wel
weer rustig doorslapen zonder deze wethouder,
zoals dringend noodzakelijk, eens flink de oren te
wassen over het amateurisme van de besluitvor
ming.
Ph. Rhijnsburger
Hazerswoude-Rijndijk
