en
Opgespoten
strakgetrokken
Explosieve groei van
schaamlip-correctie
Stormloop x op de cosmetische kliniek
Interview
Reportage
Schiphol-baas
Cerfontaine
voortdurend
'in gesprek'
Openlucht
museum
puzzelt aan
verloren stukje
Hoogmade
Jubilerend K&G:
vernieuwend
maar binnen
bestaande
grenzen
Nog even en een behandeling bij de cosmetische kliniek is
net zo gewoon als een bezoek aan een schoonheidsspecialist
of misschien wel de kapper. Snijden, zuigen, opvullen en
liften is niet meer voorbehouden aan Sonja, Linda of Katja.
door Monique de Knegt
Na de borsten, de lippen, het dij- en
heupvet en de gezichtsrimpels zijn
nu bij veel vrouwen de schaamlippen
aan de beurt voor een ingreep door
de plastisch chirurg.
door Ingrid Beckers
De vulva, zoals het uitwendige geslachtsdeel
in de medische terminologie heet, valt bij de
een groter uit dan bij de ander. Zo constateren
nogal wat vrouwen dat hun kleine schaamlip
pen juist groter of in ieder geval langer zijn
dan wat in de volksmond grote schaamlippen
heet. Gevolg: steeds meer vrouwen kloppen
voor een schaamlipverkleining oftewel labia-
reductie aan bij de plastisch chirurg.
In Amsterdam spreekt gynaecoloog/seksuo-
loog Rick van Lunsen van het Academisch
Medisch Centrum over een 'explosieve groei'.
Tien keer zo veel vrouwen als vijfjaar geleden
vragen dit jaar in het AMC om een labiareduc-
tie. In een Haarlemse privé-kliniek staat de
cosmetische ingreep op de vierde plaats van
meest uitgevoerde operaties.
Ook in een Limburgse privé-kliniek neemt het
aantal schaamlipcorrecties toe. „Mensen gaan
naar de sauna, liggen op het naaktstrand en
schamen zich voor de omvang van hun
schaamlippen", zegt plastisch chirurg Maar
ten Brinkerink. Ongeveer tien keer per jaar
voert Brinkerink een schaamlipverkleining uit.
Collega plastisch chirurg Linda Visser van een
kliniek in Venlo 'knipt' twee vrouwen per
week. „Cliënten komen van heinde en verre",
zegt ze, „Ze ontdekken steeds meer dat
schaamlipverkleining mogelijk is: er verschij
nen publicaties en op de websites van de kli
nieken staat de ingreep gewoon op de prijs
lijst."
Het bijwerken van de schaamlippen kost on
geveer 1.600 euro. Onder narcose of plaatselij
ke verdoving snijdt of brandt de chirurg een
deel van de labia weg.
'Een zorgelijke ontwikkeling', vindt gynaecol-
oog/seksuoloog Van Lunsen van het AMC in
Amsterdam. „De labia hebben een bescher
mende, maar vooral ook seksuele functie. Tij
dens het vrijen fungeren ze als een zacht
stootkussentje. Als de vrouw opgewonden is,
zwellen ze. Er zit ook wel degelijk gevoel in. Ik
zou willen zeggen: hoe groter, hoe beter."
Begin september organiseerde Van Lunsen in
het AMC een debat over dit onderwerp. Daar
uit kwam onder meer naar voren dat een grote
groep vrouwen die zich voor een schaamlip
correctie meldt een bijzonder negatieve kijk
op zichzelf heeft. Uit literatuur blijkt dat bij
vijf tot tien procent sprake is van een verstoor
de lichaamsbeleving. Van Lunsen: „In dat ge
val is een schaamlipverkleining het begin van
het einde. Ik heb al meegemaakt dat een
vrouw na de schaamlippen haar eierstokken
en baarmoeder wilde verwijderen."
In de jaren tachtig deed Van Lunsen onder
zoek naar hoe vrouwen tegen hun «igen ge
slachtsdeel aankijken. Toen wisten ze amper
van elkaar hoe ze er uit zagen. Van Lunsen
ontdekte dat bij vijftig procent van de vrou
wen de binnenste schaamlippen groter zijn
dan de buitenste schaamlippen. „Vrouwen",
zegt hij, „dénken alleen dat ze abnormaal zijn
omdat mannelijke wetenschappers de bin
nenste lippen ooit labia minora (kleine lip
pen) hebben genoemd."
In vergelijking met Amerika staat in Nederland
de verfraaiing van de vulva nog maar in de
kinderschoenen. Plastisch chirurg David Mat
lock maakt vanuit zijn kliniek in Los Angeles
naam met het 'verjongen' van vagina's. Op
zijn website blijkt dat schaamlipcorrecties
slechts een onderdeel vormen van een com
plete 'vulva restyling'. Matlock verkleint de
binnenste schaamlippen via een lasertech
niek, vult de buitenste schaamlippen op met
vet van de dijen, haalt de vaginaspieren aan,
verdikt de venusheuvel en legt de clitoris
bloot. Dat alles met het oog op schoonheid en
meer seksueel genot. Als maagd het huwelijk
in? Kan ook. De dokter herstelt het maagden
vlies. In Amerikaanse vrouwenbladen en op tv
bejubelen klanten Matlocks praktijk.
Of het in Nederland ook die kant opgaat? 'God
behoede ons', zegt gynaecoloog/seksuoloog
Van Lunsen.
Als de fabrikant van rookworsten tv-
reclame maakt met een opgespoten
en strakgetrokken moeder, dan
weet je dat het echt gewoon is geworden: li-
posuctie, borstvergrotingen, ooglidcorrec
ties, facelifts, rimpelbehandelingen, en per
manente ontharing. Talloze vrouwen en
steeds meer mannen geven zich eraan over.
Op televisie is in verschillende programma's
van heel nabij te zien hoe iemand in een
aantal weken een totaal ander voorkomen
krijgt. Make-overs heten deze programma's,
die de vroegere metamorfoses (verandering
van haar, kleding en make-up) in één klap
suf hebben gemaakt.
Hoeveel cosmetische ingrepen er jaarlijks in
Nederland worden verricht, weet niemand.
Een officiële registratie ontbreekt. Maar bij
na alle ziekenhuizen en privé-klinieken
spreken van een forse toename. Daarbij ko
men nog de talloze schoonheidssalons die
zich niet meer beperken tot gezichtsmassa
ges of het epileren van wenkbrauwen.
Steeds meer schoonheidsspecialisten ken
nen een maandelijkse inspuitdag. Dan komt
er een arts met een voorraad Botox, die het
gif bij vijftien tot dertig mensen inspuit.
Botuline toxine legt voor ongeveer vier
maanden de zenuwen lam die gezichtspie
ren doen samentrekken. Fronsen kan dan
gewoon niet meer.
Kost een behandeling in eèn kliniek al snel
350 euro, in schoonheidssalons ligt de prijs
aanmerkelijk lager. Spuit de één het voor
hoofd voor 275 euro glad, tien kilometer ver
derop doet de ander het voor 180 euro. Het
geld is voor de arts, die doorgaans tien tot
vijftien procent afdraagt aan de salon en de
gastvrouw ook even meebehandelt.
Openheid
Puck Straathof uit Leidschendam is maar
wat blij dat ze haar klanten inspuitingen kan
aanbieden. „Je hoeft niet meer te accepte
ren dat je ouder lijkt. Ik vind dat een enorme
vooruitgang. Ook de openheid erover. Vroe
ger werd elke cosmetische ingreep doodge
zwegen. Nu praten mensen er met mij over,
vragen om advies. Ik ben nooit voorstander
van totale verbouwingen van het gezicht,
daar word je zo onnatuurlijk van. Kijk maar
naar Linda de Mol, dat is toch jammer?
Maar een correctie is een verfraaiing."
Als klanten piekeren over een cosmetische
ingreep, praat Puck Straathof daarover en
verwijst ze hen soms door naar een specia
list in een privé-kliniek. „Liposuctie en
borstvergrotingen zijn het populairst. In Ne
derland kost een liposuctie 3.000 euro tegen
hooguit 1.500 in België." Als dank voor de
doorverwijzing ontvangen schoonheidssa
lons vaak vijf tot tien procent van de prijs.
Het lijkt steeds gewoner om een cosmeti
sche ingreep te ondergaan. Tijdschriften
staan er vol van, bekende Nederlanders ver
tellen erover, onbekende mensen laten zich
wekenlang filmen in een kliniek en in de
schoonheidssalon is het onderwerp net zo
gewoon als de haarkleur bij de kapper. Een
profielschets van de gemiddelde cliënt is
niet te geven. Het gros is nog altijd vrouw en
uiteraard ontevreden, maar daarmee zijn de
overeenkomsten wel genoemd. Er komen
twintigers, zestigers, televisiesterren, mana
gers, kapsters, huisvrouwen, docenten, ie
dereen.
Idealen
„De druk om onvrede om te zetten in een
behandeling groeit," zegt psychologe Lies-
beth Woertman van de Universiteit Utrecht.
In haar onlangs verschenen boek Moeders
Mooiste beschrijft ze hoezeer mensen in de
greep zijn van schoonheidsidealen. Maar
liefst driekwart van de Nederlanders (vrou
wen veel sterker dan mannen) is ontevreden
over het uiterlijk. Nou zijn er altijd schoon
heidsidealen geweest, in elke tijd en elke
cultuur, maar tegenwoordig worden er ook
technische mogelijkheden aangereikt om
het schoonheidsideaal te benaderen. Je
hoeft je niet meer neer te leggen bij kleine
borsten, een dikke buik, smalle lippen, rim
pels of overvallende oogleden. Juist de mo
gelijkheid om iets aan de onvrede te doen
zorgt ervoor dat mensen erg veel met hun
uiterlijk bezig zijn en er zelfs onder lijden,
meent de psychologe.
Klinieken spelen handig in op de vertwijfe
ling van vrouwen en mannen. In wervende
advertenties wordt meer zelfvertrouwen be
loofd, maar of die belofte kan worden waar
gemaakt is onbekend/Er is bitter weinig on
derzoek naar cosmetische chirurgie en de
effecten ervan. Woertman: „Wel weten we
dat veel vrouwen van het één in het ander
vallen. Want als je één ding laat doen, is de
rest geen gezicht. En de meeste ingrepen
moet je ook nog eens bijhouden."
Wie één keer tijdelijk rimpels weg laat spui
ten met Botox, ziet ze na ongeveer vier
maanden weer opdoemen. De meeste vrou
wen laten dan maar weer een prik zetten,
want na een gladde periode wordt het nog
moeilijker om rimpels te aanvaarden. Het
wordt een gewenning, zoals er ook massa's
vrouwen zijn die nooit de deur uit gaan zon
der lippenstift. Alleen is Botox peperduur en
kunnen misprikken maandenlang scheve
wenkbrauwen opleveren of een afgezakt
ooglid. Wie eenmaal aan restauratie van het
lijf is begonnen, zal sneller informeren naar
vulmiddelen voor plooien bij de mond, een
borstvergroting of misschien liposuctie. In
de vertrouwde stoel van de schoonmaak-
specialiste wordt het allemaal besproken.
Veertigers en vijftigers willen met hun be
handeling vooral de veroudering verdringen
- niet onbelangrijk in een samenleving waar
mensen niet meer bij elkaar blijven tot de
dood hen scheidt, maar voortdurend aan
trekkelijk willen blijven voor de ander.
Dr. Ineke Bolt, verbonden aan het Centrum
voor Ethiek en Gezondheid in Utrecht, vindt
dat kinderen moeten leren schoonheid te
nuanceren. „Het zou goed zijn als ze op
scholen aandacht besteden aan schoonheid.
Wat is dat nou en is dat het enige wat telt?"
Ze wijst erop dat de zogenoemde correcties
tot een complete identiteitscrisis kunnen
leiden. „Mensen gaan er soms echt anders
uitzien. Dan kan een behoorlijke invloed
hebben op hoe je je voelt. In positieve en
negatieve zin. Bij twijfel moet een plastisch
chirurg de second opinion inroepen van een
psycholoog. Je wil uiteindelijk dat iemand er
van opknapt."
So<iale druk
Bolt is tamelijk gelaten onder de mooimake
rij. „De sociale druk om iets aan jezelf te
veranderen neemt inderdaad toe. Maar er
zijn al zoveel dingen waaraan je je niet meer
kunt onttrekken..." Psychologe Woertman
vindt het ronduit 'treurig' dat mensen zo
veel tijd, energie en geld aan hun uiterlijk
besteden. „En wat denken ze nu te kunnen
realiseren? Gaat daarna het feest beginnen?
Het past ook in het tijdsbeeld van maak
baarheid; niet aan het aftakelingsproces on
derhevig. Maar dat is natuurlijk een proces
datje per definitie verliest. Het is een kin
derlijke gedachte te denken dat je dat zou
kunnen winnen. Verval is niet leuk, nee,
maar het leven is niet alleen leuk! Ik vind het
zo liefdeloos om jezelf tot een ding te maken
en de hele dag te mekkeren wat er niet aan
deugt. Je geeft een enorm gewicht aan iets
dat het niet waard is. Door zo veel aandacht
te besteden aan je uiterlijk zegje eigenlijk
dat je gebrek aan echte aandacht hebt."
Liesbeth Woertman vlast op tegengeluiden
van mensen die niet zwichten voor de ter
reur van schoonheidsidealen, maar gewoon
natuurlijk ouder worden. Zo iemand als
Henny Stoel of Clairy Polak. Maar die heb
ben zoveel gezeur over hun uiterlijk gehad
dat ze er geen woord over vuil willen maken.
Dus blijft het stil en heeft de normalisatie
van cosmetische ingrepen vrij baan. Woert
man: „In mijn somberste momenten denk
ik dat we pas aan het begin staan. Straks
hebben we bejaardenhuizen met volgespo
ten ouderen."
Illustratie: GPD/Ronald Blommesteijn
