Bush en Schroder begraven strijdbijl
BUITENLAND
Sharon en Bush sr. niet in België voor de rechter
Mariniers hebben nog geen terrorist gezien
'Geef die schapen
toch een spuitje'
Duizend dollar boete
per ongewenst mailtje
Politie is nu zeker van
moordverdachte Lindh
Geen meningsverschillen meer, maar nog altijd oneens over Irak
i
Koerdische naam mag,
maar wel in het Turks
HDC155
donderdag 25 september 2003
hew Scott Foto: AP
prist ontsnapt
1 gijzelnemers
- De 19-jarige Brit Mat-
:ott, die twaalf dagen ge-
1 het noorden van Co-
a werd ontvoerd, is ont-
Hij wist aan zijn ontvoer-
e ontkomen door zich tij-
Jeen trektocht van een
Jelling te laten glijden,
fverd met acht rugzaktoe-
1 op 12 september in de
k van de Verloren Stad
berd. De jongen was uitge-
een voettocht van twee
1. Hij vertelde dat de ande-
ielaars er slecht aan toe
e moeten lopen, heel
Ike dag, in de regen."
tei niet te weten wie zijn
ierders waren.
lara-gijzelaars
eten betalen
De negen Duitse toe-
die samen met de Neder-
D r Arjen Hilbers een half-
w ng in Algerije gegijzeld
Dyn, moeten meebetalen
kosten die de Duitse re
s' heeft gemaakt om hen
ic krijgen. Dat heeft de
dshe staatssecretaris van bui-
ïdse zaken Bury in de
sdag gezegd. Hoe hoog de
ing wordt die de Duitsers
1 gepresenteerd, kon Bury
iggen. De ex-gijzelaars
in ieder geval naar
kracht worden belast.Vol-
inbevestigde berichten
P uitsland bijna vijf miljoen
I osgeld voor hun vrijlating
betaald.
renren eist
log leven
De jaarlijkse stieren-
het Spaanse Pamplona
ior het eerst sinds 1995
'en geëist. Een 62-jarige
xd overleed gisteren in
;enhuis aan de verwon-
i die hij in de ren van 8
jaar opliep. Op het jaar-
achtdaagse festival van
ermin worden traditiege-
acht stierenrennen gelo-
b i inds 1924 kwamen daar-
itia ïrtien mensen om. De
\at den man liep volgens de
ie pers al sinds zijn 14de
door onze correspondent Pascale Thewissen
brussel - De Israëlische premier Sharon en ex-generaal
Yaron worden in België niet vervolgd voor hun aandeel
in de bloedbaden in de Palestijnse vluchtelingenkam
pen Sabra en Shatila in 1982. Het Hof van Cassatie in
Brussel verklaarde zich gisteren niet bevoegd om de
aanklacht van 23 overlevenden van de massamoorden
te onderzoeken. Datzelfde gebeurde met de aanklacht
die zeven nabestaanden van slachtoffers uit de eerste
Golfoorlog in 1991 hadden ingediend tegen ex-presi
dent Bush en diens toenmalige stafchef Powell.
Dinsdag werd de aanklacht al ingetrokken tegen gene
raal Franks, de Amerikaanse bevelhebber tijdens de
tweede Golfoorlog in 2003. Met de uitspraak van giste
ren komt een einde aan een geruchtmakende procedu
re, die 2,5 jaar in beslag nam en de relatie tussen Bel
gië, Israël en de VS grondig heeft verstoord. De aan
klachten tegen Sharon en Bush en consorten trokken
Nabestaanden massaslachting
Sabra en Shatila
staan met lege handen
een zware wissel op de relatie tussen België aan de ene,
en Israël en de Verenigde Staten aan de andere kant.
De twee landen oefenden zware druk uit op de rege
ring-Verhofstadt om de omstreden genocidewet af te
schaffen. Deze wet gaf Belgische rechters de universele
bevoegdheid om misdaden tegen de menselijkheid
waar ook ter wereld te vervolgen. Nadat ook de huidige
president Bush en zowat zijn hele regering in België
waren aangeklaagd voor oorlogsmisdaden in Irak, was
voor de VS de maat vol. De Amerikanen dreigden het
NAVO-hoofdkwartier uit Brussel weg te halen. In juli
van dit jaar bezweek België onder de buitenlandse
druk. De genocidewet werd afgezwakt: het universele
karakter afgevoerd. Voortaan moet er een link met Bel
gië zijn, wil Justitie een klacht in behandeling nemen.
Met de uitspraak van gisteren is de genocidewet defini
tief ten grave gedragen. Tot grote teleurstelling van de
slachtoffers van Sabra en Shatila, die hun laatste hoop
op de Belgische justitie hadden gevestigd. Eerder had
een Israëlische onderzoekscommissie Sharon wel 'per
soonlijk verantwoordelijk' verklaard voor de slachtin
gen in Sabra en Shatila, maar beslist af te zien van ge
rechtelijke vervolging.
Sharon was in 1982 minister van defensie. Hij zou op
de hoogte zijn geweest van plannen van de christelijke
Falange-milities om de twee vluchtelingenkampen in
Beiroet, dat op dat moment door Israël werd gecontro
leerd, binnen te vallen. Hij verzuimde echter in te grij
pen. Bij de moordpartijen, die twee dagen en twee
nachten duurden, vielen (al naar gelang de bron) tus
sen de achthonderd en drieduizend doden.
i: geen stop
J ijking uranium
•rk - Iran gaat door met
Ijken van uranium. Dat
[Iraanse minister van bui-
idse zaken Kharazi giste-
New York, waar hij de
lering van de VN bij-
Kharazi benadrukte dat
ijkte uranium alleen
lurgerdoelen wordt ge-
„Het is een zaak van na-
e trots dat we over deze
ologie beschikken. Dat
:nt niet dat we van plan
Scleaire wapens te ont-
;n." Het Internationaal
energie Agentschap
heeft Iran tot 31 oktober
gegeven om te bewijzen
t geen geheim kemwa-
ogramma heeft.
TJten rollen
^jgsbende op
ab«n - De Britse en de Co-
d« aanse politie zeggen een
pijke slag te hebben toe-
:ht aan 'de grootste
)ende ooit' in Groot-Brit-
y. Ongeveer honderd poli-
ïnen arresteerden in Lon-
m mannen en twee vrou-
>ijna allen afkomstig uit
ibia. Onder hen het ver-
:lijke hoofd van de drugs
in het Groot-Brittannië,
le politie. De bende had
hoofdkwartier in de om-
van Cali in Colombia,
werden tientallen in-
laan. Hoeveel mensen
Jolombia zijn gearres-
niet bekendgemaakt,
operatie van gisteren
ree jaar politiewerk voor-
Ier waren al ongeveer
drugsdealers opgepakt,
ide had in de afgelopen
lalf jaar een omzet van
B44 miljoen euro.
-moordenaar
kt in Berlijn
De Duitse politie heeft
ijn een man gearresteerd
opdracht van het voor-
i DDR-regime diverse
Iers' zou hebben ver-
1. Dat maakte het federale
aar ministerie in Karls-
isteren bekend. De 53-ja-
an heeft tussen 1976 en
iverse mensen gedood
lgens het Oost-Duitse re-
erraad hadden gepleegd
f et punt stonden dat te
zegt justitie.
Het is weer 'Gerhard' en 'George' waar het zestien maanden ijzige stilte was. Amerika en Duitsland zijn het weliswaar nog altijd niet helemaal eens over Irak, maar de menings
verschillen zijn sinds gisteren weer hanteerbaar. Foto: AP/J. Scott
Positieve steun
Frankrijk, Duitsland en
Rusland zullen de Ameri
kaanse ontwerpresolutie
over wederopbouw van
Irak en de vestiging van een
democratische regering op
een 'positieve en construc
tieve' manier benaderen.
Dat zei de Franse president
Chirac gisteren na overleg
met zijn Russische collega
Poetin en de Duitse bonds
kanselier Schroder.
door onze correspondent Jaap van Wesel
new york - De Amerikaanse president Bush
en de Duitse kanselier Schroder hebben de
strijdbijl begraven. Het is weer 'George' en
'Gerhard'. Zestien maanden lang spraken zij
niet met elkaar, nadat Schroder op de anti-
Amerikaanse toer was gegaan in zijn herver
kiezingscampagne. George belde zelfs niet
om Gerhard met zijn overwinning te felicite
ren. En daarna leidde Duitsland met Rusland
en Frankrijk de coalitie tegen de Irak-oorlog
in de Veiligheidsraad.
Maar sindsdien is er veel water door de Eu-
ffaat en de Tigris gestroomd. Bush zoekt
wanhopig naar bondgenoten voor de we
deropbouw van Irak. En Schroder heeft de
strategische keuze gemaakt om opnieuw
toenadering tot Washington te zoeken,'
zonder overigens zijn standpunt tegen de
oorlog op te geven. „We hebben de me
ningsverschillen achter ons gelaten", zei
Schroder gisteren in New York.
Frankrijk en Duitsland verzetten zich tegen
Amerikaanse suprematie in Irak. De weder
opbouw moet onder VN-vlag geschieden,
vinden ze. Beide landen eisen een snelle
soevereiniteitsoverdracht in Irak. Maar
Schroder is flexibeler dan de Franse presi
dent Chirac als het op een tijdsschema
aankomt. En Duitsland is kennelijk bereid
meer bij te dragen dan Frankrijk. Er wordt
gesproken over training van de Iraakse po
litie en het Iraakse leger door en in Duits
land.
Het contrast was de afgelopen dagen op
vallend. De ontmoeting tussen Chirac en
Bush in New York was vriendelijk maar be
leefd. Geen 'Jacques' en geen 'George'.
Geen publieke uitspraken dat de strijdbijl
wordt begraven. Dat Schroder en Bush el
kaar in het openbaar zouden omhelzen,
was trouwens tot het laatste moment een
grote verrassing. De regisseurs van het Wit
te Huis hadden aanvankelijk alleen een fo
tosessie zonder gesproken woord gearran
geerd.
Het Witte Huis spreekt dan ook van een
succes in de poging van Bush om steun te
krijgen voor zijn Irak-plannen. Een éérste
succes, waarvan het belang nog niet vast
staat, maar dat Bush broodnodig heeft.
Want hij heeft tot dusver van zijn meeste
gesprekspartners te horen gekregen dat
Amerika de wederopbouw van Irak maar
zelf moet opknappen.
Defensieminister Kamp op bezoek bij Nederlands detachement in zuid-Irak
door Lianne Sleufjes
as samawah-shaibah - Allerlei
gespuis gaat er vanaf de stad As
Samawah door de Iraakse pro
vincie Al Moethanna van en
naar Saudi-Arabië. Al-Qaeda-
terroristen, smokkelaars van
drugs en brandstof. Tenminste
als je de verhalen van de lokale
bevolking moet geloven. Want
de Nederlandse mariniers die
dag en langs de grens met Sau
di-Arabië patrouilleren, zijn ze
nog niet tegengekomen.
Dat bevestigt ook plaatsvervan
gend bataljonscommandant
Freek Zwart van de mariniers in
Irak. Kloppen de verhalen dan
wel? „Sommige mensen willen
graag afrekenen met anderen
die vroeger bijvoorbeeld lid zijn
geweest van de Ba'athpartij.
Die denken ze zo te pakken te
kunnen nemen", geeft Swart als
mogelijke reden aan. De
Ba'athpartij is de partij van de
voormalige president Saddam
Hussein.
De 1100 Nederlandse militairen
die de grensprovincie met Sau
di-Arabië controleren en bevei
ligen hebben hebben deze
week van minister Kamp van
defensie op bezoek. Terroristen
mogen er dan niet zijn gevon
den, zo heel erg superveilig
blijkt Al Moethanna nou ook
weer niet. Het programma van
de minister mag vooraf niet
openbaar worden gemaakt. En
daar zijn goede redenen voor,
neem dat maar aan, zeggen
zegslieden bij Defensie.
Minister Kamp van defensie inspecteert het Nederlandse mariniersbataljon in het zuiden van Irak.
Foto: ANP/Juan Vrijdag
Het is niet alleen de plaatselijke
bevolking die meent dat vanuit
Saudi-Arabië allerlei dreigende
zaken op Irak afkomen. Ook
Paul Bremer, de door de Ameri
kanen aangewezen tijdelijke
bestuurder van Irak, heeft eer
der dat terroristen zo naar Irak
komen om aanslagen te plegen
en het land te ontregelen. Voor
al Bagdad wordt, nu de oorlog
officieel bijna een halfjaar is af
gelopen, nog steeds opgeschrikt
door aanslagen. Ook in zuidelij
ke steden als Basra en Najaf is
het niet veilig. Recent kwam in
de heilige stad Najaf de belang
rijke sji'ïtische ayatollah Al
Hakim om bij een aanslag op
de moskee waar hij zijn vrijdag
gebed hield.
Al Moethanna is een grote pro
vincie met een honderden kilo
meterslange grens met Saudi-
Arabië. Al patrouilleren de Ne
derlanders dag en nacht, ze
kunnen niet elke meter in de
gaten houden. „Er is de aanna
me dat er terroristen binnenko
men via die grens", zegt ook
4
luitenant-kolonel Van Rijssen
van het commando dat zetelt in
Shaibah, nabij Basra. Daarom
zijn er ook wel eens grote con
trole-acties geweest maar ook
die leverden geen grote vang
sten op.
De provincie is het gemakke
lijkste in de gaten te houden
vanuit de lucht. Dat gebeurt
ook wel door de Amerikanen en
ook door de Nederlandse heli
kopters waarvan er drie in Irak
zijn. Maar Van Rijssen heeft
goede hoop op de komst van
onbemande vliegtuigen van de
Britten. „Die zouden binnen
kort arriveren voor de grens
controle."
Kamp heeft gisteren een korte
trip naar Koeweit gemaakt,
waar hij met zijn Koeweitse
ambtgenoot sprak. Koeweit is
volgens Kamp optimistisch
over de toekomst van Irak.
„Maar het land wil dat de Ame
rikanen, Britten en Nederlan
ders nog beter en meer uitleg
gen waarom zij in Irak zijn", al
dus Kamp.
Zijn ambtgenoot benadrukte
dat de zeggenschap over Irak
snel aan het volk moet worden
overgedragen.
SFIR
De Nederlandse militairen
in Irak maken deel uit van
de stabilisatiemacht SFIR
onder leiding van de Ver
enigde Staten en het Ver
enigd Kotiinkrijk, Zij moe
ten Irakezen helpen bij de
wederopbouw van het land
en zorgen voor stabiliteit
en veiligheid. De eerste mi-
litiaren kwamen begin juli
aan. In al-Muoethanna is
het rustig, maar wel bijzon
der warm. Daarom is afge
sproken dat de Nederlan
ders na vier maanden weer
worden afgelost. Zij zouden
eerst een halfjaar gaan.
oen haag/gpd - Temperaturen
boven de 40 graden, gebroken
poten en ziekten als bekschurft.
Terwijl Europa moord en brand
schreeuwt om betere omstan
digheden voor dieren tijdens
veetransporten, heeft vee bui
ten Europa vaak meer te verdu
ren. Jaarlijks stuuurt Australië
120 schepen met elk 50.000
schapen naar Saudi-Arabië. Ze
ven weken zitten de dieren op
gesloten op een schip, zonder
naar buiten te kunnen en vaak
zonder de juiste verzorging.
Door de verzengende hitte en
ziekten bezweken deze week
ruim 4000 schapen op een Ne
derlands schip, dat 57.000 scha
pen van Australië naar Saudi-
Arabië transporteert. Daar kwa
men zij niet binnen, omdat en
kele dieren bekschurft zouden
hebben. Het schip ligt nu in de
brandende zon voor de kust
van de Verenigde Arabische
Emiraten.
„Schandelijk", meent Bert van
den Berg van de Dierenbe
scherming. Hij pleit ervoor dat
de beesten zo snel mogelijk uit
hun lijden worden verlost. „Je
kunt die dieren niet in deze
omstandigheden laten zitten.
Ze kunnen niet naar buiten, ze
zitten bij elkaar gepropt en dat
kan voor grote problemen zor
gen als er storm op zee is. Ze
vallen over elkaar heen, breken
daarbij hun poten. Geef ze een
spuitje en ze worden uit hun lij
den verlost", zegt Van den Berg.
Het transport van levende scha
pen naar Saudi-Arabië is nodig,
omdat de Saudi's de schapen
ritueel willen slachten en daar
voor moeten ze dus nog leven.
Maar volgens Van den Berg
hoef je schapen daarvoor niet
te laten lijden. „Door ze vóór
het transport te bedwelmen
met een gas, kunnen ze ver
voerd worden zonder dat zij
daar hinder van ondervinden."
Volgens Van den Berg kunnen
schapen daama weer bij be
wustzijn worden gebracht en
dat is precies wat de koran bij
rituele slachtingen voorschrijft.
Jaarlijks verscheept Australië
zo'n zes miljoen levende scha
pen, zegt Geert Laugs van Com
passion In World Farming Ne
derland (CIWF). Wetten voor
het vervoer zijn er - anders dan
in Europa - niet. In Europa mo
gen schapen maximaal 29 uur
vervoerd worden met een uur
rust na elke 14 uur. Na die 29
uur moeten de dieren 24 uur
lang uit de wagen gelost wor
den om de poten te strekken.
Op boten kan dat niet. „Het
probleem is dat Australië niet
de wet overtreedt", meent
Laugs.
CIWF is inmiddels een e-mail-
actie gestart tegen het Austra
lisch schapentransport. Volgens
Laugs zijn daar al ruim duizend
reacties op geweest. „Deze wor
den aangeboden aan het Au
stralische ministerie van land
bouw en aan de Australische
ambassade in Nederland", al
dus Laugs. Ook de Dierenbe
scherming heeft een brief ge
stuurd aan de Australische au
toriteiten.
Australië mag dan wel dieron
vriendelijk bezig zijn, volgens
CIWF wordt ook de Europese
regelgeving op veetransport te
vaak aan de laars gelapt. „Vre
selijk. Chauffeurs van veewa
gens houden zich niet aan rijtij
den, de hokken zijn te vol en is
er vaak niet genoeg drinkwa
ter", zegt Laugs. „De EU gaat
niet uit van het welzijn van het
dier. Het is één grote, politieke
koehandel."
los angeles/anp - De Ameri
kaanse staat Californië treedt
per 1 januari 2004 hard op te
gen verspreiders van onge
wenste e-mails, ook wel 'spam'
genoemd. Een nieuwe wet be
paalt dat 'spammen' een straf
baar feit is en dat overtreders
kunnen rekenen op fikse boe
tes. In tegenstelling tot veel an
dere staten in de VS pakt Cali
fornië niet alleen de daadwer
kelijke verspreiders van de e-
maüs aan, maar ook de adver
teerders die erachter zitten.
De wet bepaalt dat spam onge
wenste elektronisch verstuurde
advertenties zijn, tenzij de ont
vanger er specifiek om heeft ge
vraagd. Ongevraagde e-mails
van aanbieders waarmee de
ontvanger een zakelijke relatie
heeft of had, bijvoorbeeld inter-
netboekwinkels, worden in de
wet niet als spam aangeduid.
Overtreders kunnen rekenen op
maximaal duizend dollar boete
per verstuurde ongewenste e-
mail aan inwoners van Califor
nië of maximaal een miljoen
dollar voor grootschalige spam-
acties, waarin dagelijks tiendui
zenden of zelfs miljoenen mail-
tjes worden verstuurd. Volgens
The Los Angeles Times kunnen
in principe ook spammers die
vanuit het buitenland Califor
nië bestoken voor de rechter
worden gedaagd.
EU-wetgeving om ongevraagde
e-mail uit te bannen moet in
november in werking treden.
Deskundigen menen echter dat
dit weinig effect zal hebben. De
meeste spam is afkomstig uit de
Verenigde Staten en China en
valt dus buiten Europese regel
geving.
Volgens de Europese Commis
sie bestaat eenderde tot de helft
van het wereldwijde e-mailver-
keer uit spam.
stockholm/anp-dpa - De
Zweedse politie weet het nu ze
ker: de man die gisteren is gear
resteerd is de moordenaar van
minister Anna Lindh van bui
tenlandse zaken, twee weken
geleden.
De advocaat van de nieuwe ver
dachte ontkent dat zijn cliënt
iets met de moord van doen
heeft. Het Zweedse dagblad
Dagens Nyheter meldde van
morgen uit politiebronnen te
hebben vernomen dat het dna
van de nieuwe verdachte over
eenkomt met dna-materiaal dat
op het moordwapen is gevon
den.
De man die sinds anderhalve
week vast zat op verdenking
van de moord is gisteren vrijge
laten. De nieuwe verdachte is
volgens onderzoeksleider Jen-
nekvist 'niet geheel ongelijk'
aan de man die de bewakings
camera's van het warenhuis NK
in de periode vlak voor de
moord hadden geregistreerd.
De arrestant is volgens hem een
van de vijf mannen die de poli
tie al vrij snel na de moord als
mogelijke dader op het oog
had.
Een Zweeds persbureau citeer
de een hogere functionaris uit
het onderzoeksteam die zei:
„Wij zijn er zeker van dat we nu
de goede hebben." Ingewijden
denken dat dat een aanwijzing
is dat de politie waarschijnlijk
over technische bewijzen be
schikt, zoals dna- en bloedana-
lyses die de verdachte in ver
band kunnen brengen met het
misdrijf.
Kort na de aanslag op Lindh
vond de politie met moordwa
pen en enkele klecungstukken
die aan de dader zouden heb
ben toebehoord.
ankara/ap - De Turkse regering
heeft gisteren de lokale autori
teiten opdracht gegeven Koer
dische ouders toe te staan hun
kind een Koerdische naam te
geven. Maar wel in het Turks:
letters die specifiek zijn voor
het Koerdisch (x, w, en q) blij
ven taboe.
Het Turkse parlement besloot
vorig jaar de Koerden het recht
te geven hun kind een Koerdi
sche naam te geven. Maar vol
gens de Koerden doen veel ge
meenteambtenaren nog moei
lijk. Enkele Koerden stapten
daarom naar het Europese Hof
I
voor de Rechten van de Mens.
Het ministerie van binnenland
se zaken gaf alle gemeenten gis
teren opdracht Koerdische na
men te accepteren, op voor
waarde dat „die worden ge
vormd door de letters van het
Turkse alfabet". Koerdische re
bellen vochten vijftien jaar voor
meer rechten van de Koerdi
sche minderheid. De strijd
kostte zeker 37.000 mensen het
leven. Sinds vorig jaar is het ge
bruik van het Koerdisch in ra
dio- en tv-uitzendingen toege
staan en mag ook in het Koer
disch worden lesgegeven.
