Woede over korting op subsidies
BINNENLAND 2
jdett loopt mee in stille tocht Sterfkans bij prostaatkanker in Nederland daalt fors
lekeienburg was verknocht aan het leven
f
VANAF 23 TOT EN MET 27 SEPTEMBER
Plannen Hoogervorst vallen slecht
Foto's zien met handen
Altijd in de schaduw van Wim Kok
dinsdag 23 september 2oo3
dam - Een blinde voelt in Amsterdam aan
jndere foto. Twintig foto's uit de expositie
Be vanuit de Hemel' zijn voor blinden en
slechtzienden omgezet in reliëfafbeeldingen. De
expositie van Yann Arthus-Bertrand is te zien langs
de Amstel bij de Stopera. Foto: ANP/Koen Suyk.
den haag/gpd/anp - Maat
schappelijke organisaties en in
stellingen hebben gisteren met
verbazing en woede gereageerd
op het besluit van minister Hoo
gervorst van Volksgezondheid,
Welzijn en Sport (VWS) om per 1
januari 2004130 subsidies te
schrappen. Bijna eenderde van
de driehonderd gesubsidieerde
instellingen verliest zijn toelage.
Bestaande subsidies gaan alle
maal 10 procent omlaag.
De maatregel moet bijna 130
miljoen euro opleveren. Nu
geeft het ministerie van VWS
470 miljoen euro aan subsidies
uit. De getroffen organisaties
krijgen nog twee jaar een af
bouwtoelage, daarna is het af
gelopen met de subsidie.
De Nederlandse fysiotherapeu
ten zijn verbijsterd. Hun be
roepsorganisatie KNGF moet
4,4 miljoen euro inleveren, een
derde van het totale budget.
„Wat wil dit kabinet nou",
briest bestuurslid Visser. „De
fysiotherapie is al uit het zie
kenfonds en nu bezuinigen ze
ook nog op de organisatie die
de kwaliteit bewaakt. We kijken
of we naar de rechter kunnen
stappen."
„Dit is de dood in de pot voor
de scouting in Nederland", zegt
directeur van Scouting Neder
land Louwerse. Hij moet een
miljoen inleveren - zijn volledi
ge subsidie. De Nederlandse
zwembond vreest forse proble
men nu bijna zes ton aan subsi
die verdwijnt. „Dat geld krijg je
niet terug met hogere contribu
ties. Zwemclubs hebben het al
moeilijk met hogere huren."
NOC*NSF biedt de Tweede Ka
mer vandaag namens de sport
bonden een petitie aan.
CDA, WD en LPF staan in prin
cipe positief tegenover de plan
nen van Hoogervorst. Daarmee
is een meerderheid van de
Tweede Kamer voor de ingreep.
Zij vinden het huidige woud
aan subsidies moeilijk te con
troleren. Wel willen ze per orga
nisatie nagaan of de korting te
recht is.
Wat de PvdA betreft, blijft de
subsidieregeling intact. Als er
dan meer geld moet binnenko
men, ziet de partij liever de
AWBZ-premie stijgen. „Jeugd
zorg en welzijnswerk zijn de
dupe", oordeelt PvdA-kamerlid
Smits. „Hoogervorst maakt
hiermee veel kapot." Kant van
de SP vindt dat de minister met
zijn plannen het 'cement uit de
samenleving' haalt.
Hoogervorst zet het mes in het
subsidiebeleid om een eind te
maken aan de 'ongezonde ver
vlechting' tussen het ministerie
dat de subsidie verstrekt en de
instellingen in het veld.
De een miljard euro die ge
meenten ontvangen voor onder
meer amateursport, versla
vingszorg en jeugdwerk blijft
ongemoeid. De instellingen
kunnen de korting opvangen
door bijvoorbeeld de contribu
tie te verhogen. Volgens staats
secretaris Ross levert dat nau
welijks problemen op. Leden
van een grote bond als de Ko
ninklijke Nederlandse Lawn
Tennis Bond betalen dan 88 eu
rocent per jaar meer. Voor de
kleine bonden betekent het een
verhoging op jaarbasis van
maximaal tien euro per lid.
Ross: „Dit kan voor niemand
een belemmering zijn om zijn
sport te beoefenen." Clubs en
instellingen kunnen straks wel
aanspraak maken op subsidies
voor projecten. De helft van het
bedrag dat Volksgezondheid op
jeugdorganisaties en sportbon-
Top-15 bezuinigingen
Van de 131 instellingen, stich
tingen en sportbonden die
geen subsidie meer van het
ministerie van VWS krijgen,
leveren onderstaande vijftien
het meeste in: -Genootschap
fysiotherapie 4.3788.051 euro;
Orde van medisch specialisten
3.400.000; Organisatie van
verloskundigen 2.663.326;
Schorerstichting 2.020.628;
Nederlands huisartsen ge
nootschap 1.576.550; Gym-
nastiekunie 1.345.569; Neder
lands paramedisch instituut
1.169.449; Scouting Nederland
1.056.675; Zwembond
887.505; Tennisbond 786.701;
Organisatie speeltuinwerk en
jeugdorganisatie 763.069; Bo
de-Kruis 673.203; Watersport-
verbond 663.297; Voetbal
bond 657.235; Hockeybond
638.689.
den bespaart, wordt geïnves
teerd in plaatselijke projecten.
De subsidies worden in twee
jaar afgebouwd.
Van de instellingen, stichtin
gen en sportbonden die tien
of dertig procent minder over
heidssteun krijgen, leveren de
volgende tien het meeste in:
Nederlands instituut voor
zorg en welzijn 4.266.351 eu
ro; Stichting Fonds patiënten,
gehandicapten en ouderenor-
ganisaties 2.727.996; Censis
(voorheen schippersinterna-
ten) 2.225.553; Landelijke in
dicatiestelling gehandicapten
1.025.136; Nederlands kanker-
instituut 978.637; Nationaal
instituut voor gezondheidsbe
vordering en ziektepreventie
553.193; Verwey-Jonker insti
tuut 502.970; Stichting ambu
lante hulpverlening 502.618;
Trimbos instituut 488.891; Al
gemene vergadering verpleeg
kundigen en verzorgenden
459.000.
ier/gpd - Anthony Go-
Ier van de grootste par-
Nederlandse Antillen,
in Den Helder
een stille tocht die volgt
g dood van Nishmael
™ia. De 17-jarige Antilli-
td zaterdagavond dood
ss op bezoek in Neder-
rjjn komst naar Den Hel-
2tt geen politieke lading,
jkt hij. „Ik kom om de
familie van die jongen te steu
nen."
De politie heeft inmiddels vier
jongeren van 14 tot 17 jaar aan
gehouden die bij de vechtpartij
betrokken waren. De hoofdda
der zit daar niet tussen, stelt
politiewoordvoerster F. de
Maar. „We zijn nog op zoek
naar twee verdachten." Volgens
De Maar is bij de politie bekend
wie de fatale messteken moet
hebben toegebracht. Het zou
gaan om een 22-jarige jongen
uit Nieuwediep.
De dood van de jongen heeft
binnen de Antilliaanse gemeen
schap in Den Helder grote be
roering veroorzaakt. Tientallen
Antillianen herdachten de jon
gen gisteren bij het station. Ook
de moeder van Nishmael kwam
langs. Ze schetste haar zoon,
die vaak met de politie in aan
raking kwam, als een 'rustige
jongen'.
door Harm Harkema
den haag/kopenhagen - Het
aantal Nederlanders dat sterft
aan prostaatkanker is sinds
midden jaren negentig sterk ge
daald. Twee jaar geleden stier
ven 25 procent minder oudere
mannen aan de ziekte dan in
1994. In de decennia daarvoor
was juist sprake van een gesta
ge toename van het aantal do
den door prostaatkanker.
De ontwikkeling in Nederland
komt overeen met die in de VS -
waar de daling enkele jaren eer
der begon - en enkele andere
Europese landen. De gegevens
werden vanochtend bekendge
maakt tijdens de jaarlijkse Eu
ropese conferentie van kan
kerspecialisten in Kopenhagen.
Van alle kankersoorten maakt
prostaatkanker onder de Ne
derlandse mannen de meeste
dodelijke slachtoffers.
De opzienbarende daling van
het aantal sterfgevallen is het
gevolg van vroegtijdiger ont
dekking, sneller operatief ingrij
pen en hormonale behandelin
gen, aldus professor Sir Richard
Peto van de Universiteit van
Oxford. Otilia Dalesio van het
Nederlands Kanker Instituut:
„Bij prostaatkanker kunnen een
vroege diagnose en hormonale
behandeling de kans op overle
ving, tien jaar na ontdekking,
verhogen. Hetzelfde geldt voor
borstkanker bij vrouwen."
Behandeling met hormonen is
vaak succesvol, omdat daarmee
in het lichaam verspreide kan
kercellen worden aangepakt.
Ook na een geslaagde operatie
waarbij de tumor is wegge
haald, kunnen namelijk kanker
cellen in het lichaam zijn ver
spreid. Radiotherapie wordt
vaak met succes toegepast op
kankercellen in de buurt van de
prostaat. Hormonale behande
lingen werkt ook tegen kanker
cellen elders in het lichaam.
Gebleken is dat bij borst- en
prostaatkanker lichaamseigen
geslachtshormonen bij vrou
wen en mannen kankercellen
aanzetten tot kwaadaardige
ontwikkeling. Bij hormoonthe
rapie worden geslachtshormo
nen weggehaald. Bij vrouwen
met borstkanker wordt daar
voor vaak tamoxifen gebruikt.
(advertentie)
iphan Jongerius
De dood van burge-
Johan Stekelenburg van
u wam sneller dan hijzelf
lasten hadden kunnen
„Ik ben in fysieke zin
g voor de dood, ik zou
tig zoveel willen doen",
llangs nog.
fêi twee maanden gele
gde Stekelenburg tij-
gi interview in zijn ach-
dat hij wilde blijven
zijn levenskansen.
It gesprek kwam ook op
rsie. Nee, hij zag zichzelf
bn bed achter het raam
naar het einde gaan.
tiet het type dat mak-
Jen en pijn ondergaat".
79 veel slechter met hem
'«rilde toegegeven. Na de
aan slokdarmkanker
succesvolle
M
behandeling van uitzaaiingen
in de lever, was er toch weer
een tumor in de keel opgedo
ken. Wat hij zei over de dood -
„ik ben er in fysieke zin niet
bang voor, ik zou alleen nog zo
veel willen doen" - en over eu
thanasie, wilde hij uiteindelijk
niet in de krant hebben. Dat
was allemaal veel te somber.
We konden daar later toch nog
over spreken?
Van dat gesprek is het niet meer
gekomen. Na de korte vakantie
met echtgenote Heieen stond
zijn hoofd er helemaal niet
naar. Hij had net een chemo-
kuur ondergaan, zwaarder dan
alle vorige. Voor steeds meer
officiële verplichtingen moest
hij zich afmelden. Maar het zou
er nog van komen...
Zijn laatste optreden in de me
dia was tragisch genoeg de aan
kondiging van een offensief te
gen de plaatselijke misdaad.
Gezien en gekend was Johan
Stekelenburg juist vanwege zijn
hartelijkheid, zijn vermogen
partijen te binden en met wer
kelijk iedereen te communice
ren. Toen de Hasseltse Kerk in
juli goeddeels afbrandde, stond
hij met zijn zieke lijf om drie
uur 's nachts nog met de voeten
in het bluswater en sprak troos
tende woorden voor omwonen
den.
Nu dreigde hij bijna verbeten
welzijnsclubs te korten op hun
subsidie als ze niet meewerkten
aan zijn strijd tegen de mis
daad. Sluitstuk van een drama
tische zomer, waarin een jonge
Tilburger werd doodgestoken.
Een storm van kritiek daalde op
hem neer omdat hij te soft zou
zijn geweest. Stekelenburg
sleepte zich nog naar de raads
commissie om zijn plan te be
spreken. Op de valreep toch
nog hardliner? Zijn allerlaatste
publieke optreden was, geluk
kig misschien, er letterlijk een
tussen de mensen van zijn stad:
hij loste het startschot van een
atletiekwedstrijd.
Johan Stekelenburg was ver
knocht aan het leven. En leven
en werken was voor hem een
twee-eenheid. Hij wist dat als
hij zijn werk als burgemeester
van Tilburg nóg eens staken, de
weg terug was afgesneden. De
genen die hem in werk en per
soonlijk het meest nastonden
hebben hem er vorig weekein
de van moeten overtuigen dat
het wijs was om te stoppen.
Daags daarna belde hij zelf naar
de krant, moegestreden en in
tranen. Hij zou zijn werkzaam
heden neerleggen. Voorlopig,
zo wilde hij het per se vermeld
zien.
Zelf een moment kiezen om te
overlijden is niet eens meer een
optie geweest, zó stevig en snel
heeft zijn ziekte Johan Stekelen
burg in zijn greep genomen.
Maar afgelopen weekeinde
heeft hij van allen die hem het
meest dierbaar waren nog af
scheid kunnen nemen.
IN MEMORIAM
)lleyballen was de gisteren overle-
11 Stekelenburg spelverdeler, en
eigenlijk zijn hele leven gebleven,
Dede vriend ooit over hem. Johan
>urg was zowel als politicus, bur-
;r en als vakbondsleider de perso-
van het overlegmodel. Met kwaad
iiad hij grote moeitfe, overleggen en
raten had zijn grote voorkeur,
rd Johan Stekelenburg (Maarssen,
er 1941) bekend als stakingsleider
'70. Kersvers van de sociale aca-
id hij direct voor de vakbeweging
l Uit overtuiging, nadat hij had ge-
jr welke barre omstandigheden
die ook actief was voor de vak-
rkte als omwalser in een staalfa-
1 de welbespraakte en beminne-
lelenburg steeg snel binnen de In-
bnd FNV, waar de NVV waar hij
elijk voor werkte in was opgegaan,
bekende hij dat hij stakingen nooit
itig had gevonden. „Het is geen lol-
i hij later. „Het is heel ingrijpend
[en die jarenlang samen hebben
door een staking tegenover elkaar
I m
mét* j 1
te carrière in de tijd dat de FNV
stond van Wim Kok. Toen hij
jpstapte naar de vakcentrale FNV,
y(jal bijna weg. Hij klom er op tot vi-
itter en volgde in 1988 Koks opvol-
op als voorzitter van de FNV.
toonde hij zich een
van de latere PvdA-premier.
begin jaren '80 stak Stekelen-
11nek uit om loonstijging uit te rui-
%erkgelegenheid, waarmee hij
jbasis legde voor de economische
1 de jaren '90. De akkoorden die
burg sloot met de werkgevers wer-
er nimmer zo legendarisch als
bord van Wassenaar,
ckon Stekelenburg er om lachen
werd verward met zijn
Johan Stekelenburg
1941-2003
tweelingbroer Jan, destijds presentator van
het televisieprogramma Studio Sport. Meer
dan eens verweten medewerkers hem dat
een vakbondsbestuurder niet diende bij te
beunen voor de televisie. „Ze vonden dat ik
andermans baan inpikte!"
Onder Stekelenburgs leiding groeide de
vakbeweging weer in populariteit. Bij zijn
aantreden als voorzitter liepen de leden
massaal weg. Veelvuldig kreeg hij de vraag
gesteld of de vakbond het jaar 2000 wel zou
halen. Stekelenburg zorgde echter voor een
cultuurverandering binnen de FNV en bij
zijn vertrek in 1997 had de FNV weer zo'n
1,2 miljoen leden.
Hij vertrok omdat hij na dertig jaar vak
bondswerk iets anders wilde. Het werd, net
als bij Kok destijds, de PvdA. Hij werd na
mens die partij burgemeester van Tilburg.
Hij ontpopte zich als een populair burger
vader die zich mengde ond^r de bevolking
en die met zijn natuurlijke charme altijd
compromissen kon sluiten in het soms ver
deelde college. De boel bij elkaar houden,
was altijd zijn motto.
Twee jaar later werd hij tevens lid van de
Eerste Kamer. Voor de buitenwacht was dat
het teken dat de populaire Stekelenburg
warm werd gedraaid om in de nabije toe
komst het stokje over te nemen van Kok als
partijleider. Iedereen verwachtte dan ook
dat hij Bram Peper zou opvolgen als minis
ter van binnenlandse zaken in Paars-2,
maar Kok wilde hem in Tilburg houden.
Nadat Kok Ad Melkert had aangewezen als
zijn kroonprins en die weer moest vertrek
ken na een smadelijke verkiezingsneder
laag, kwam de ervaren Stekelenburg weer
bovendrijven.
Met overweldigende meerderheid werd hij
door de PvdA-achterban gekozen tot lijst
trekker van de Eerste-Kamerverkiezingen
en Melkerts opvolger Wouter Bos zocht
hem aan om (mocht de verkiezingen van
januari 2003 dat mogelijk maken) namens
de PvdA premier te worden. Stekelenburg
had net die dag van zijn dokteren te horen
gekregen dat hij ernstig ziek was, en be
dankte voor de eer.
Uiteindelijk bleef de politicus Stekelenburg
altijd een belofte voor de toekomst. De
laatste maanden van zijn leven stonden in
het teken van zijn gevecht tegen kanker. Hij
weigerde ziek thuis te blijven zitten en bleef
zich als burgemeester inzetten tegen de
verloedering van zijn stad. In een af
scheidsbrief aan zijn partijgenoten in de
Senaat, schreef hij dat hij er alles voor over
had om het woord nog een keer te voeren
tijdens de algemene beschouwingen van 21
en 22 oktober.
Vorige week dinsdag, toen hij zijn werk
zaamheden in Tilburg 'tot nadere datum'
neerlegde, was al duidelijk dat hij dat niet
meer zou halen.
Hans van Soest
