ECONOMIE
Loskoppelen
uitkeringen
kan vier jaar
Aflossingsvrije hypotheek heeft de toekomst
Gure wind haalt Nederlanders uit polderslaap
Voetbal kijken in skybox is ook belastbaar loon
Goed, slecht en lelijk
-
Bonden woest over brief De Geus
WAO op spel door CAO-eis
use minister
G7 schieten
- De Franse minister van
;iën Mer laat de vergade-
aii de zeven grootste in-
>landen(G7) - dit week
in Dubai - schieten. Hij
Ie gisteren al zijn aan-
te willen besteden aan de
van Alstom. Het is zeer
ierlijk dat een bewinds
iet overleg van de minis-
m financiën en centrale-
iresidenten niet bijwoont
is binnenlandse omstan
den. Ook Eurocommissa-
inti heeft een afspraak in
afgezegd. Industriecon-
Jstom, fabrikant van de
reinen en cruiseschepen,
;rote problemen. Het red-
ilan van de Franse over-
door 'Brussel' afgewezen
andag moet er een nieuw
ggen.
cht INC tegen
hter in Mexico
Irdam - Het bank- en ver-
jngsconcem ING heeft in
|o een klacht ingediend
[de rechter die vorige
p bankrekeningen van de
fermaatschappij Comer-
merica had bevroren. De
ping werd eind augustus
iggedraaid. De stap van
Ide zoveelste in een dis-
jussen de verzekeraar en
pdcaanse kunstmestpro-
it Fertinal. Aanleiding van
fcchil is de schade die Fer-
n september 2001 leed
Ie orkaan Juliette. De
e was gedekt door een
Idie net voor de catastrofe
ingepast om ook verze-
fczijn tegen natuurram-
fcgt Fertinal. ING bestrijdt
imse krant op
dag bij bakker
l - De twee populairste
den in Vlaanderen, Het
blad en Het Laatste
hebben vergevorderde
voor een zondagsedi-
t Nieuwsblad wil vanaf
jtember het eerste zon-
nmer verspreiden. Het
b Nieuws, dat bij de con-
pnde Persgroep behoort,
l niet lang te zullen ach-
i. In Nederland broedt
;raaf op plannen voor
dagskrant. Grootste
jlblok is de bezorging. In
kpeelt dat probleem niet,
,,de meeste nummers los
t worden. Op zondag
":er die bijna overval
«te rechtbank
raccountants
ïzfc - Er komt een aparte
2Rnk voor accountants die
9 rekeningen van bedrij-
ïtroleren. Volor de Ac-
ntskamer worden kanto-
B laagd die zich niet aan
^hebben gehouden. Ver-
- gt de Autoriteit Financi-
)d ;kten (AFM) het toezicht
q ccountants in handen,
ïe i een eerder stadium al
'0 jk was geworden. De
de beroepsorganisatie
:ountants die vooral in
G lden- en kleinbedrijf ac-
24, is niet te spreken over
q( svoorstel. „Controle
—je AFM is prima, maar
g h moeten beperken tot
enoteerde bedrijven", al-
Drzitter Verdiesen.
stopt met
ht Eindhoven
siJveen - De KLM stopt op
i3( imber met de lijnvluch-
ig sen Schiphol en Eindho-
t vanwege de huidige
en kostenontwikkelin-
71 lus de maatschappij. De
ja adt passagiers aan
aifen de trein te nemen,
en reizigers gebruik
van de vliegverbinding
^iSchiphol en Maastricht,
de luchtvaartmaat-
ij weten.
zaterdag 20 september 2003
den haag/anp - Lange tijd leek
Nederland demonstratiemoe.
Al het ongenoegen werd ge
smoord via het poldermodel,
waarin mogelijke oproerkraai
ers een stem kregen en zo de
achterban monddood werd ge
maakt. Maar het tij keert, klinkt
het uit de monden van oude en
nieuwe demonstranten. 'De gu
re wind die het kabinet laat
waaien, zal Nederland snel uit
zijn polderslaap halen', is de
eerste demonstratieve tekst.
De individualisering, lagere or
ganisatiegraad bij vakbonden
en het rijkere leven van Neder
landers in het algemeen. Alle
maal factoren waarom de Ne
derlanders de laatste jaren niet
meer voor een paar 'oneffenhe
den' in het regeringsbeleid uit
huis kwamen om gewapend
met spandoeken pleinen en
straten te bestormen. „Jaren
lang werden zaken met de
werkgevers in onderling goed
overleg opgelost. Er was geen
herrie nodig om tegen beleids
maatregelen te vechten", blikt
Herman Bode terug, destijds vi-
ce-voorzitter van de FNV naast
Wim Kok als voorzitter.
Het poldermodel heeft volgens
hem in sociaal-economisch op
zicht goed gewerkt, maar het
was er in zijn ogen ook om de
slechte beleidsmaatregelen aan
het zicht van de mensen te
ontrekken. Bode werd vooral
bekend met zijn opzwepende
slogan tijdens een demonstratie
in 1980 tegen CAO-plannen
'Willen we naar de Dam, dan
gaan we naar de Dam'.
Vakbondshistoricus Ger Harm-
sen, emeritus hoogleraar van de
Rijksuniversiteit Groningen,
stelt dat in Nederland nooit
sprake is geweest van demon
stratiemoeheid. „Kijk maar
naar zaken als het 'rondje rond
de kerk'. Daar hadden werkne
mers hun vakbonden niet eens
bij nodig om NS'ers tot staken
bereid te krijgen. Ook de ambu
lancestaking van kort geleden is
toch geen kleintje geweest.
Mensen kunnen nog steeds
spontaan erg boos worden en
daarom de straat opgaan."
Dat Nederland niet meer mas
saal demonstreert, heeft vol
gens hem te maken met het
ontbreken aan grote kwesties,
zoals de komst van kruisraket
ten destijds en de ingrepen in
Een massale demonstratie van het FNV in 1982. Achter het spandoek Herman Bode(links), Wim Kok(tweede van links) en rechts naast hem
Karin Adelmund. Archieffoto:ANP
de WAO. „Dat zijn dingen die
wel heel erg tot de verbeelding
spreken. Vooral toen die kruis
raketten kwamen; mensen
dachten echt dat ze eraan zou
den gaan."
FNV-voorzitter Lodewijk de
Waal en woordvoerder René
Danen van het Platform Keer
het Tij dat de demonstratie
vandaag organiseert, zeggen
dat mensen op de been bren
gen veel tijd kost. „Zoiets bouw
je op. Ik ben nog uit de tijd van
de Vietnam-demonstraties. Die
begonnen met vijftien mensen,
maar kwamen uiteindelijk uit
op 150.000 mensen", zegt De
Waal. „De kabinetsplannen zijn
nog maar een paar dagen be
kend. Nu al komen er 10.000
mensen naar de demonstratie.
Ik denk dat het de voorbode is
van een veel massalere demon
stratie later", aldus Danen.
Volgens hem komt het gevoel
om weer actie te voeren weer
van onderaf. Het verbaast hem
enigszins dat de FNV het lande
lijk laat afweten bij Keer het Tij,
maar lokale FNV-afdelingen
zich wel bij het platform aan
sluiten. Danen verwijst naar de
laatste resten van het polder
model waaraan ook De Waal
met zijn vakcentrale deelnam.
„Net als de politiek weet die
niet meer precies hoe je lokaal
mensen in groten getale moet
mobiliseren."
Volgens De Waal ligt het an
ders: „Dat wij ons bij het plat
form moeten voegen heeft een
beetje het beeld van de olifant
die zich bij de muis moet aan
sluiten. En of wij nu gebundeld
moeten worden met organisa
ties als de Wilde Kokkels en de
Iraans Communistische Arbei
derspartij; ik heb daar niet zo
veel mee. Als FNV gaan wij de
acties van onderaf organiseren.
Als het moment daar is, kijken
we of we ons aansluiten bij
Keer het Tij. Tot nu toe wil ik
me eerst druk maken over mijn
eigen organisatie."
Oud-collega Jan van Hoof, ooit
als algemeen directeur organi
sator van veel FNV-acties waar
schuwt voor tegenwind. Hij
denkt dat het niet makkelijk
wordt om demonstranten tegen
de kabinetsplannen te organi
seren. „De mensen zijn er in
middels aan gewend geraakt
dat ze iedere keer door het ka
binet worden gepakt. De laatste
grote demonstraties in 1991 te
gen de WAO-plannen waren
weliswaar massaal, maar heb
ben niet het gewenste effect ge
had. De plannen gingen toch
gewoon door. Ik ben bang dat
dat nu ook het geval zal zijn. Je
kunt er met grof geweld tegen
aan gaan, maar of je er iets mee
bereikt..."
Ruim 350 maatschappelijke organisaties, verenigd in plat
form Keer het tij, demonstreren vandaag in Amsterdam
tegen de kabinetsplannen. Het platform verwacht tiendui
zenden demonstranten. De actie is voornamelijk gericht
op de bezuinigingen in de sociale sector, zoals bijstand,
WAO en huursubsidie. Uit 25 steden door het heel Neder
land rijden bussen naar Amsterdam.
Gezellig samen in de skybox in de Amsterdamse Arena. Foto: Hans van Weel
eindhoven/gpd - Een bedrijf
dat een skybox huurt in een
voetbalstadion kan een nahef-
fing van de Belastingdienst te
gemoet zien als het bedrijf niet
duidelijk kan maken dat de
aanwezigen er om strikt zakelij
ke redenen zijn. Zomaar genie
ten van een voetbalwedstrijd op
kosten van de baas - de baas
betaalt tenslotte de skybox of
business-unit - wordt door de
Belastingdienst beschouwd als
loon in natura.
„Alle voordeel die je als werk
nemer hebt uit een dienstbe
trekking is loon," zegt Roel van
Koperen, woordvoerder van de
Belastingdienst. „Dat is de
standaardformulering van de
Belastingdienst."
Hij geeft het hypothetisch voor
beeld van tien werknemers die
met één klant in de skybox naar
het voetballen zitten kijken.
„Dan kun je toch moeilijk vol
houden dat je tien mensen no
dig hebt om één klant te bewer
ken. Bovendien moet niet ver
geten worden dat we het hier
hebben over belastinggeld.
Een bedrijf kan de huur van een
skybox van de belasting aftrek
ken als zakelijke kosten. Maar
als het zakelijk gebruik van de
skybox niet zonneklaar is, dan
zullen wij het betrokken bedrijf
vragen om aan te tonen dat de
business-unit inderdaad alleen
zakelijk wordt gebruikt", zegt
Van Koperen.
Als het bedrijf kan aantonen dat
de werknemers gedurende de
tijd dat ze in de skybox verblij
ven gewoon doorbetaald wor
den, is er niets aan de hand.
„Maar als je baas zegt 'ga zon
dag maar eens lekker naar de
wedstijd kijken, hier is het
kaartje voor de skybox', dan is
dat loon in natura.
„Van iedere belastingplichtige
wordt verwacht dat hij een vol
ledige aangifte doet. Maar als
de Belastingdienst het vermoe
den heeft dat de aftrekposten
onterecht zijn opgevoerd, dan
vragen wij om een nadere on
derbouwing. Net als bij iemand
die bijvoorbeeld zijn huis heeft
verbouwd. Als hij de kosten wil
aftrekken maar hij kan geen
bonnetjes overleggen, zal de
Belastingdienst die aftrekpost
niet accepteren."
Overigens zal de Belasting
dienst geen invallen doen in
voetbalstadions, stelt Van Ko
peren gerust. „Maar een belas
tinginspecteur die bij een be
drijf op bezoek komt en vast-*
.stelt dat het een skybox heeft,
zal wel informeren hoe het ge
bruikt wordt. Dan is het aan het
bedrijf om het zakelijk gebruik
ervan geloofwaardig te maken."
ttijd bij ingrijpende wijzigingen van de hy-
^caftrekis onvoorspelbaar wat in de praktijk
seften zijn. De laatste operatie zorgde ervoor
>ndhensen waren die gingen verhuizen omdat
ïurjer voor het hele aankoopbedrag een hypo
pion worden afgesloten die van de belasting
^vorden afgetrokken. De overwaarde kon
■jdkosten van de belastingbetaler worden be-
-an het fameuze luxe jacht (of iets anders),
jarji die in hun eigen huis bleven wonen had-
°Jh mogelijkheid niet.
gelijkheid wordt per 1 januari onmoge-
laakt. En passant scheelt dat het rijk heel
1 aan belastingaftrek (als zich geen ont-
le bewegingen voordoen). De overwaarde
irst in het nieuwe huis worden gestoken,
it als volgt. Van de verkoopprijs van de ou-
mogen eerst de verkoopkosten (make-
irden afgetrokken. Dat bedrag minus het
noj[van de hypotheek is de overwaarde. Bij de
netfijs van de nieuwe woning mogen de 'kos-
ndi)er' (notaris, overdrachtsbelasting, make
laar; totaal ca. 10 procent) worden bij
geteld.
De overwaarde van de oude woning
wordt in mindering gebracht. Het res
tant is het hypotheekbedrag dat maxi
maal van de belasting mag worden af
getrokken. Als de bank een hogere hy
potheek wil geven, is dat prima, maar
dat deel is dan niet aftrekbaar.
Het is geen oplossing het huis te verko
pen, even een half jaartje iets te huren
en dan een nieuw huis te kopen. Na
verkoop van de woning houdt de Be-
EIGEN
BEURS
meeste eigen-woningbezitters vanaf
2005 een voordeel van 40 tot 45 pro
cent hebben. De gemeenten krijgen
compensaties uit het gemeentefonds.
De mensen met geen of heel lage hy
potheek krijgen vanaf 2005 een mee
valler op gebied van eigen-woningfor-
fait. Dat is het bedrag dat bij het inko
men moet worden geteld en waarover
belasting wordt betaald. Geen hypo
theek betekent geen eigen-woningfor-
fait. Een kleine hypotheek betekent
nooit méér eigen-woningforfait dan er
lastingdienst gedurende tien jaar aan- O C U II j aan rente wordt afgetrokken.
tekening van de gerealiseerde over
waarde. Als binnen tien jaar een ander
huis wordt gekocht, moet die over
waarde worden ingebracht. Als die
overwaarde inmiddels is opgesou
peerd, is dat gewoon pech.
Eigen-woningbezitters krijgen, zoals de plannen
nu zijn, vanaf 2005 enkele compensaties. Het is
de bedoeling dat het gebruikersdeel van de on-
roerendezaakbelasting dan vervalt. Dat is ook het
ozb-stukje dat huurders betalen. Meestal is dat
deel iets minder dan het eigenarendeel zodat de
Nu de kanttekeningen bij het hypo-
Jos van Rijsingen theekpakket. De maatregel gaat per 1
januari in. Het zou komende maanden
wat extra drukte op de woningmarkt
kunnen opleveren. Mensen die over
wegen te verhuizen zullen dat wellicht proberen
te versnellen om nog een fiscaal gunstiger hypo
theek op hun nieuwe woning te kunnen vestigen.
Dat zou de prijzen kunnen opstuwen. De keerzij
de is dat na 1 januari de doorstroom stagneert
hetgeen weer dempend kan werken op de hui
zenprijzen.
den haag/anp - Minister De
Geus(sociale zaken) gaat ervan
uit dat de uitkeringen de komen
de vier jaar kunnen worden los
gekoppeld van de lonen. Dat
blijkt uit een brief aan de Soci
aal-Economische Raad waarin hij
voorstelt de koppelingssystema-
tiek te wijzigen. De minister
geeft SER, waarin werkgevers-
en werknemersorganisaties zit
ten, vier weken om op zijn plan
nen te reageren. Een SER-woord-
voerster noemt dat 'krankzinnig
kort'.
De minister wil de koppeling
loslaten als tegenover elke 100
werkenden meer dan 70 inac-
tieven staan. Nu geldt de regel
dat uitkeringen net zoveel om
hooggaan als de gemiddelde
stijging van de ambtenarensala
rissen en de lonen in het be
drijfsleven. De minister mag
van deze regel afwijken als te
genover 100 werkenden 82,6 in-
actieven staan.
De Geus schrijft de SER dat hij
verwacht dat de verhouding in-
actieven/actieven 1 tot 2 pro
cent boven 70 uitkomt. Daarbij
beroept de minister zich op be
rekeningen van zijn ministerie
gebaseerd op cijfers van het
Centraal Planbureau. De minis
ter wijst er op dat 'een reëel
perspectief op handhaving van
de koppeling ontstaat, als de lo
nen 1,25 procent worden gema
tigd ten opzichte van de raming
van de contractloonstijgingen.
Dat komt neer op het vrijwel
bevriezen van de lonen. Het
CPB raamde in de doorreke
ning van de kabinetsplannen
de contractloonstijging in 2004
namelijk op 1,5 procent.
„De minister is echt belachelijk
bezig. Eerder heeft hij heel hard
gezegd dat hij in zijn bewinds
periode de ontkoppeling niet
zou meemaken. Door het nu zo
hard voor te leggen aan de SER
geeft hij aan hoe integer hij is",
aldus CAO-coördinator Van
Splunder van het CNV.
FNV-voorzittter De Waal ver
trouwt de berekeningen van de
minister niet. Bovendien schof
feert De Geus in zijn ogen de
SER door een reactie te eisen
binnen vier weken. Bij wijziging
van de koppeling is het een ge
woonte dat het kabinet advies
vraagt aan de deskundigen en
maatschappelijke organisaties
in de raad.
leersum/anp - FNV Bondgeno
ten wil bij de komende CAO-
onderhandelingen bewerkstelli
gen dat zieke werknemers hun
volledige loon krijgen. De
grootste vakbond riskeert daar
mee dat de overheid zieken de
toegang tot een WAO-uitkering
zal weigeren.
Nu moeten werkgevers ziek
personeel een jaar lang 70 pro
cent van het loon doorbetalen.
In veel CAO's wordt dat gerepa
reerd tot (bijna) 100 procent.
Als eerste stap naar een nieuw
WAO-stelsel verlengt het kabi
net per 1 januari 2004 de ver
plichte loondoorbetaling naar
twee jaar. De regering waar
schuwt daarbij dat alleen werk
nemers die in het tweede ziek
tejaar maximaal 70 procent van
hun loon krijgen, voor de WAO
in aanmerking komen.
FNV Bondgenoten gaat in de
onderhandelingen voor de
nieuwe CAO's de looneis van
zijn vakcentrale volgen. De FNV
maakte maandag bekend dat ze
in de CAO-onderhandelingen
voor volgend jaar maximaal
1,25 procent meer loon zal vra
gen. In totaal is er volgens de
bond en de vakcentrale ruimte
om 4 procent loonsverhoging te
eisen. De overige 2,75 procent
willen zij gebruiken om de in
grepen van het kabinet in onder
meer de prepensioenen en de
sociale zekerheid ongedaan te
maken. Met de gematigde loon
eis hoopt FNV Bondgehoten de
koppeling van uitkeringen en
lonen in stand te houden.
BEURS IN ZICHT
Omdat de overwaarde wordt gebaseerd op ver
koopprijs minus restant hypotheekschuld zal de
neiging ontstaan om bij de eerste woning zo
hoog mogelijke hypotheek af te sluiten en vooral
nog aflossingsvrij ook. Op die manier wordt de
overwaarde die bij een volgende verhuizing moet
worden ingebracht zo klein mogelijk. Startende
huizenkopers gaan zo grotere risico's aan. En de
overheid raakt het ingecalculeerde voordeel ge
deeltelijk kwijt vanwege de extra hoge en aflos
singsvrije hypotheken.
Mensen die op latere leeftijd van een groot vrij
staand huis verhuizen naar een kleinere patio-
bungalow of appartement zouden tot de ontdek
king kunnen komen dat de overwaarde van hun
oude woning groter is dan de prijs van de nieuwe
woning. In dat geval mag de bestaande resthypo-
theek worden meegenomen.
Natuurlijk kan er met de verkoop van de oude
woning ook gekozen worden voor een overstap
naar een huurwoning of huurappartement. De
verwachting is dat komende jaren meer huurap-
partementen in het luxe segment zullen worden
gebouwd. Huren is een maldcelijke manier om al
het geld 'uit de stenen' te halen en ervan te gaan
genieten.
Het is ontzettend rustig aan het
aandelenfront. Ging het een
jaar geleden met smakken op
en neer - vooral neer -de laat
ste weken ziet het er heel an
ders uit. De ondertoon op de
beurzen is positief, maar de
overtuiging ontbreekt. Omzet
ten blijven bescheiden, koers
fluctuaties zijn beduidend klei
ner geworden en niemand die
het eigenlijk goed weet. Het
voelt aan als een natte hand
doek, een kleffe hand, een plat
geslagen biertje.
Geen beurs waar je opgewon
den van raakt. Geen stemming
om 's avonds de
beleggingsblaadjes
nog eens na te le
zen. De particulie
re belegger heeft
zich goeddeels te
ruggetrokken en
laat zijn beleggin
gen over aan
fondsbeheerders.
Wijs geworden
door schade en
schande, richt hij
zijn aandacht nu
liever op familie en
vrienden, of op het
dagelijkse werk, of
op de zorg om aan
het werk te blijven.
Bij de kapper gaat het nu weer
over de komende feestweek in
het dorp, over het laatste tv-
programma, of over de ingrij
pende veranderingen in het
zorgstelsel. Er zijn geen interes
sante beleggingstips meer. De
lucht is eruit. We staan weer
met beide benen op de grond.
Een van de meest succesvolle
spaghetti-westerns uit de jaren
zestig is The Good, the Bad and
the Ugly. Uitgesproken karak
ters, sterke verfilming, meesle
pend verhaal. Een absolute top
per, klassieker en trendsetter.
Tegenwoordig is de naam van
de film weer helemaal terug,
maar in een totaal ander ver
band. Elektronische veilinghui
zen bieden van alles en nog wat
te koop aan onder de titel 'the
good, the bad and the ugly'. Ie
dereen die wat te verhandelen
heeft of juist op zoek is naar iets
speciaals, kan hier terecht. Wat
eens de titel was van een trotse
kraker, is gedegenereerd tot de
Wim Fonteine
Private Banking
ABN Amro Haarlem
verzamelnaam voor alledaagse
en niet-alledaagse snuffigheid-
jes. De betovering verbroken,
de grandeur voorbij. De tijden
zijn veranderd.
Het is een beetje leven tussen
hoop en vrees. Mooie berichten
van de overkant van de grote
plas. Ze krijgen het toch weer
voor elkaar, die Amerikanen.
De ramingen van de economi
sche groei in het derde en vier
de kwartaal liggen duidelijk bo
ven het gemiddelde. Dankzij de
zeer lage rentestand en de be
lastingrestituties zit er weer le
ven in de brouwerij. Nu alleen
nog hopen dat er ook
weer nieuwe banen
bijkomen, zodat het
herstel sterker wordt.
Daar kunnen de Eu
ropeanen en Aziaten
dan van meeprofite
ren, zelf staan zij op
te dunne beentjes.
Voer voor zowel opti
misten als pessimis
ten. Ook vanuit het
bedrijfsleven komen
gemengde signalen.
Zowel in oude als
ietme e
in de nieuwe econo
mie zijn er bedrijven,
vaak zelfs uit dezelf
de bedrijfstak, die
volstrekt tegenstrijdige geluiden
laten horen. Met de één gaat
het weer de goede kant op, de
ander zucht en steunt nog altijd
voort. Hoe duurzaam is het
winstherstel?
En dan die elfde september. De
koude oorlog voorbij, maar een
nieuwe vijand opgestaan. Zijn
de ingrepen in Afghanistan en
Irak nu wel of niet succesvol?
Hoe veilig is onze samenleving?
Ik ben van nature een optimist,
die zich laat meeslepen door de
romantiek van de film. We zit
ten in een periode van aanko
mend herstel en beurzen lopen
daarop vooruit. Voorlopig zul
len Greenspan en Duisenberg
(en zijn opvolger Trichet) de
rente niet verhogen, zodat er
een goede kans is dat het her
stel ook aanslaat. Dat er nog tal
van onzekerheden en risico's
zijn, is in een dergelijke fase
heel normaal. Per slot van reke
ning is een goede film ook
spannend en onderhoudend.
