Dagboek van een spitsuurmoede
REGIO
Levenslied is betere we smartlappen tegen el
kaar op. De organisatie
biedt op de valreep nog
vijfentwintig toegangsbe
wijzen aan voor de prijs van twintig kaarten. Navraag bij organisator
FRANK VAN LEEUWEN over deze speciale aanbieding.
remedie dan defies
NAVRAAG
Is er deze sombere tijden nog wel behoefte aan levensliederen?
„Juist, zou ik zeggen. Een levenslied is niet per definitie een naar
verhaal. Soms gaan ze ook over vrolijke dingen, zoals bijvoorbeeld
de liefde. Het is een mooie manier om de narigheid even te verge
ten. Een levenslied lijkt me een betere remedie dan grijpen naar de
fles."
tekst: Theo de With foto: Mark Lamers
UIT DE ARCHIEVEN
Leidsch Dagblad
Directie: B.M. Essenberg, C.P Arnold
W.MJ. Bouterse (adjunct)
E-mail: directiehdcuz@hdc.nl
Hoofdredactie: Jan Geert Majoor, Kees van
der Malen, Léon Klein Schiphorst (adjunct)
E-mail: redactie.ld@hdc.nl
HOOFDKANTOOR
Rooseveltstraat 82, Leiden, tel. 071-5 356 356
Postadres: Postbus 54,2300 AB Leiden.
Redactie fax 071-5 356 415
Advertentie fax 071-5 356 325
Familieberichten fax 023-5150 567
ADVERTENTIES
071-5 356 300
Sprinters (rubrieksadv.): 072-519 6868
ABONNEESERVICE
071-5128 030
E-mail: abonneeservice@hdcnl
ABONNEMENTEN
Bij vooruitbetaling (acceptgiro)
p/m €19,60 (alleen aut. ine)
p/kw €55,00 p/j €210,60
Abonnees die ons een machtiging verstrekken
tot het automatisch afschrijven van het
abonnementsgeld ontvangen €0,50 korting
per betaling.
VERZENDING PER POST
Voor abonnementen die per post (binnenland)
worden verzonden geldt een toeslag van €0,50
aan portokosten per verschijndag
GEEN KRANT ONTVANGEN?
Voor nabezorging: 071-5128 030
ma t/m vr: 18-19.30 uur, za: 10-13 uur
AUTEURSRECHTEN
Alle auteursrechten en databankrechten ten
aanzien van (de inhoud van) deze uitgave
worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze
rechten berusten bij HDC Uitgeverij Zuid BV
cq. de betreffende auteur
HDC Uitgeverij Zuid BV, 2003
De publicatierechten van werken van
beeldende kunstenaars aangesloten bij een
CISAC-organisatie zijn geregeld met Stichting
Beeldrecht te Amstelveen.
HDC Uitgeverij Zuid BV is belast met de
verwerking van gegevens van abonnees van
dit dagblad Deze gegevens kunnen tevens
worden gebruikt om gerichte informatie over
voordeelaanbiedingen te geven, zowel door
onszelf als door derden. Heeft u hier bezwaar
tegen, dan kunt u dat schriftelijk laten weten
aan HDC Uitgeverij Zuid BV, Afdeling
Lezersservice, postbus 507,2003 PA Haarlem.
COLOFON
Vijf kinderen, lange avonden, humorvolle gesprekken en vooral veel vuile was
Het gezin van 'spitsuurmoeder' Saskia Stoelinga. Vanaf links: Sam, Fleur, Theo, Saskia, Marc en Olivier. De oudste, Frédérique, ontbreekt. Foto: Taco van der Eb
door Saskia Stoelinga
Knallende ruzies, heftige verliefdhe
den, ouderparticipatie, huishoudelijke
bezigheden, werk en domme man-
/vrouwdiscussies vallen volgens des
kundigen allemaal onder de noemer
gezinsstress. Het is haast een besmet
telijke ziekte, waaraan niemand ont
komt. Als je met andere slachtoffers
praat, heeft iedereen dezelfde hilari
sche verhalen. Kleine kinderen kleine
zorgen, grote kinderen grote zorgen.
Veel doorzettingsvermogen en af en
toe flink huilen helpt, maar ook la
chen en uitgebreid eten geven ont
spanning. Wat gebeurt er toch alle
maal in een gezin? Een dagboek van
een vrouw, omdat die volgens de on
derzoekers van het Demografisch In
stituut het meest lijden.
Zaterdag 13 september
Alle tekenen wijzen erop dat het een
mooie hockeydag gaat worden. De
zon schijnt nog ongehoord fel. Bof
fen, want drie kinderen, Olivier (12),
Fleur (15), Sam (15) spelen thuis en
vragen (eisen) of we komen kijken.
Theo, mijn echtgenoot, is al vroeg
boodschappen gaan doen. Geen
eenvoudige klus in deze tijd. Wat
moet je nu waar kopen?
De twee oudsten Fré (22) en Mare
(20) die op kamers wonen, hebben
aangekondigd zondag thuis te ko
men eten. Dat betekent dat er bij
zondere dingen in huis moeten wor
den gehaald. Via C1000, Digros en
de markt komt hij enkele uren later
bepakt en bezakt thuis. Albert Heijn
is even besmet gebied, niet alleen
vanwege het salaris van Moberg,
maar ook omdat ze vorige week de
shoarma in de reclame hadden,
maar geen shoarmabroodjes hadden
ingekocht. Ik maakte me daar zo
boos over. Stop! Dat was stress van
de vorige week.
De was, mijn taak. Het is weer een
grote opstopping op de zolder.
Waarom gooit iedereen alles maar
neer? Er staat toch een grote mand?
Het is overal rommelig, trouwens.
Mijn trouwe hulp is verhuisd en nu
probeer ik het allemaal een beetje
erbij te doen. De twee pubers stam
pen door het huis. Ze gedragen zich
als verwende topsporters. Hangend
in stoelen met MTV te hard aan
wachtend tot het apparaat het sein
tje geeft dat hun tosti klaar is. Moet
ik ze nu waarschuwen of laat ik die
krengen gewoon zwart worden. Het
eeuwige dilemma.
Net zoals de sportkleding bij elkaar
zoeken. De gele sokken liggen weer
overal verspreid over de speciaal
daarvoor aangeschaftè bakken. En
niemand weet ooit waar. Ook is er
een aantal van die sokken heel dun
geworden bij hiel en zool. Daar krijg
je blaren van, blèren ze. En sportkle
ding hoeven ze toch niet van hun
kledinggeld te doen? Natuurlijk, ik
had dat allemaal moeten begrijpen.
Niet alleen scholen houden van ou
derparticipatie, ook sportclubs zet
ten je overal in. In vijf hockeyende
kinderen moet je investeren, daarom
zijn we uitverkoren tot kookouder,
rijouder, major domus of scheids
rechter. En sinds een paar weken
ben ik overtuigd manager van Alecto
C3, het team van Olivier. Daarom sta
ik zaterdag om twaalf uur appeltjes
te schillen, bidons te vullen en pro
beer ik wegwijs te worden uit een
wedstrijdformulier. Gelukkig belt
coach IGop of ik alles onder controle
heb. Over een uur moeten we aan de
bak. We winnen met 10 - 0. Een
dreamteam, roepen de ouders aan
de kant.
Fleur verliest van Rotterdam. Ze
voelt zich zoals ze gespeeld heeft. Bij
vlagen goed, bij vlagen slecht. We
proberen te achterhalen wat er aan
de hand is. Ze is moe, dat weet ik ze
ker, maar als ze 's avonds uitgaat
wordt dat heftig ontkent. Ze denkt
zelf aan de ziekte van Pfeiffer, want
dat heeft iedereen tegenwoordig.
Gewoon niet uit en vroeg naar bed,
denk ik. Toch breng ik deze gedach
te niet in stelling. Soms moet je niet
te diep op van cfie opmerkingen in
gaan.
Vrienden die net een woede-uitbar
sting van hun zoon in banen hebben
geleid, vragen ons te eten. Kunnen
we samen de gezinsstress in hun
tuin opvangen. Met vijf kinderen en
vier ouders lukt dat aardig. De rest
gaat uit en komt gezamenlijk terug.
Pas na de wijn zijn we staat om te
zeggen dat we het zo slecht niet
doen.
Tegen tienen zijn we thuis. Ja, hoor
discussie. Sam is niet uit en gaat
daarom nog niet naar bed. Ik hoef
toch niet eerder naar bed dan Fleur,
roept hij ferm. Ik vouw de droog-
trommel leeg en al neuriënd vraag ik
mij af wat de omloopsnelheid van de
was is. Theo heeft zijn soepvlees uit
de vriezer gehaald voor de dag van
morgen. Ik tol het bed in. Hij snurkt.
Zondag 14 september
Uitslapen gaat tegenwoordig moei
zaam omdat je in zo'n vast ritme zit,
blijft die wekker in je kop gaan. Toch
lui blijven liggen tot half tien. De dag
des heren wordt altijd begonnen
met een lekker ontbijtje. Daarna het
gebruikelijke ritueel van poetsen en
stofzuigen in pyjama. Een scenario
dat gedoemd is om te mislukken,
omdat mijn humeur niet ideaal is
vanwege een knetterende hoofdpijn
en een lichte keelpijn. Pfeiffer mis
schien?
De hele week snotterde al een colle
ga tegenover me en die slecht inge
stelde airco in ons bedrijf zorgt er
voor dat iedereen het krijgt. Daar
komt nog eens bij dat ik ook nog een
interview moet uitwerken dat al veel
te lang ligt en dat kinderen niet kun
nen opruimen. Ze verplaatsen de
rotzooi en gooien alles wat ze tegen
komen zo in de was.
Mannen hebben weer hele ander
normen voor schoon. Theo gaat met
de fles Antikal naar de badkamer
voor één kraan, de rest doet hij mor
gen. Waarom laat ik nu de stofzuiger
niet midden in de kamer staan om
ook de rest morgen te doen? Plichts
getrouw stop ik de natte handdoe
ken, bezwete shirts en ronkende
sokken in een snel wasprogramma.
Huiswerk, ook zo'n terugkerend pro
bleem van de zondag. Hoe zullen we
dat vandaag aanpakken? Het is nog
steeds mooi weer. Ik ga bijna hype-
ren als ze uit zichzelf melden waar
mee ze beginnen. Sam legt mij nog
eens uit waarom die tweede fase
hem zo goed bevalt. Fleur vindt het
sprookje dat ze in het Frans moet
schrijven hoogstaand. Ik ben gestopt
met denken als ik over hun schou
ders meekijk.
Ik stap op de fiets en volg Theo. De
tweede hockeyhelft van Dames 1
Alecto is spannend. De strafcorner
van onze dochter knalt niet vandaag.
Jammer. Ik keer onmiddellijk terug
om heerlijk in de zon de kranten te
lezen. Het is rustig thuis, de kinde
ren lijken te begrijpen dat ze even
niets moeten zeggen.
Overigens stilte voor de storm. Te
gen zessen druppelt iedereen bin
nen. Theo heeft nog een wedstrijd
gefloten en komt met rode konen te
rug. Zo'n moment van immense lief
de borrelt spontaan op. De soep
staat te pruttelen. De rollades staan
in de oven en saus staat op het vuur.
Een goeduitziende salade staat in de
steigers. Mare en Fré willen per se in
de keuken met ons van gedachten
wisselen, de rest volgt. De tafel
wordt buiten gedekt.
De troep smult. Het is beregezellig,
daar doe je toch allemaal voor, zeg
gen wij ouders zachtjes. Als ze alle
maal weg zijn en op bed liggen, ga ik
huilen. Het weekeinde zou nog een
dag moeten hebben. Zo'n paniekge-
voel. Ik weet niet hoe ik alles rond-
krijg deze week.
Maandag 15 september
De wekker gaat om 6 uur 10. Tijd
voor Theo. Ik blijf nog even liggen en
begin de dag met de was. Ik ben nu
verkouden en heb nog steeds hoofd
pijn. Ik luister niet naar de douche-
stralen en het gekwetter voor de
deur van de badkamer. Het verhaal
dat ze in het koninklijk paleis zuinig
met water omgaan, heeft geen enke
le impact meer.
Een pil en de fiets doen wonderen.
Olivier, die met me meefietst, be
looft vandaag lief te zijn voor de
meester. Ik moet het artikel vandaag
af hebben. Het lukt, ondanks de
drukte op de krant. Veel nieuwsklus-
jes en dat moet er altijd tussendoor.
Tegen drieën gooi ik het interview in
de bus ter lezing.
Onze buren die enkele weken op
Texel hebben vertoefd zijn terug. Zij
zitten in die gunstige leeftijd dat ze
alles nog kunnen, niet meer hoeven
te werken en hun kinderen een ei
gen gezinsleven aan het opbouwen
zijn. Ze vinden het altijd heel leuk
om op gezette tijden mee te eten.
Hebben ze weer even het gevoel
midden in de maatschappij te staan.
Een soort kruisbestuiving, want zij
geven ons het gevoel dat we er even
uit kunnen stappen.
Na een eenvoudig doch lekker maal,
behandelen we het leven. Rond de
klok van half tien breken we op. Het
duurt even voordat alles in ruste is.
Tegen elven gromt de afwasmachi
ne. De was laat ik zitten. Ik kijk wel
o^ de apparatuur uit is. Nee, dus.
Dinsdag 16 september
Inderdaad 6 uur 10. Blij dat deze
structuur in ons leven zit. Alweer
schijnt de zon door het zolderraam.
Leuk voor prinsjesdag. Snel de
droogtrommel leeggehaald en opge
vouwen. Overal gaan nu wekkers. Al
les ontwaakt. Ik bespreek even hoe
we het doen met het eten. Alles
traint vandaag tussen vijf en acht
uur. We hebben drie dagen goed en
gezond gegeten, vanavond dus mak
kelijk. Soep, broodjes en sla. Ook
staat er een ouderavond op het pro
gramma.
Theo meldt telefonisch dat hij met
een na het werk een oude computer
naar het studentenhuis van Fré aan
de Hoge Woerd gaat brengen. Zij zit
erom te springen. Het laatste jaar
van de academie voor lichamelijke
opvoeding moeten er veel scripties
worden ingeleverd. We zien elkaar
bij de ouderavond van het Bona
voor Sam. Goed, dat we zo investe
ren in die kinderen.
De eerste berichten van de voorge
nomen bezuinigingen van de rege
ring sijpelen door. Zouden wij nog
iets aan pensioen opbouwen? Het is
schrapen, ook in mijn eigen porte
monnee. Het is pas halverwege de
maand en nu al rood. De schoolboe
ken, ouderbijdragen en collegegeld
hebben een enorm gat geslagen.
We zien het weer helemaal zitten te
rug op de fiets van de ouderavond
op het Bona. Een goede vriendin
rijdt mee. Bij de Zijlpoort besluiten
we in een opwelling gedrieën een
glaasje wijn op het terras te nuttigen.
Het is wederom een schitterende
avond. We kleppen anderhalf uur
vol met lief en leed. Het werkt loute
rend. Tegen twaalven thuis. Ieder
een slaapt.
Woensdag 17 september
Mijn vrije dag. Nou ja vrij. Ik rij in
een uur naar mijn ouders. Mijn 72-
jarige moeder heeft even lucht no
dig. Na haar borstamputatie, twintig
jaar geleden, heeft ze nog steeds veel
pijn. Mijn 76-jarige vader bagatelli
seert dat een beetje. Toch gaat het
goed met ze. Als we 'over gezinsstress
komen te spreken, zegt mijn moeder
dat wij - mijn twee broers en mijn
zus - schatten waren. Onmogelijk.
Als ik herinneringen met ze ophaal,
blijken ze vreselijk te hebben gele
den onder onze terreur, maar blijk
baar raak je dat beeld weer kwijt als
je ouder wordt. Gelukkig vooruit
zicht.
Mijn moeder zegt verder dat ze niet
meer in mijn schoenen zou willen
staan. Kind, wat hebben jullie het
druk. Ze heeft bewondering voor het
huidige ouderschap, maar tussen de
regels door laat ze toch even weten
dat we strenger moeten zijn,
moeten plannen, een schooi
hulp moeten nemen en de k
veel meer moeten laten doei
huis. Ik probeer niet te zeggf
ons dorpse leven in de achte
niet te vergelijken is met het
nu.
Voor de file uit weer thuis. E
dampt van eieren en spek. A
welijk, de afzuigkap heeft ni
aangezet. Fleur is een beetje
nog steeds moe en weet het
lemaal niet. Ze zegt dat jong
lomp zijn. Ze verwacht veel
van die kerels op dezë leeftij
praten er wat over. Ze vertel
zichzelf dat ze het erg naar 1
heeft op de Vrije School. W11
herkanst ze.
Sam heeft training gegeven
jonge hockeyers, komt onge
neerd binnen, vraagt om eei
ham en verdwijnt naar zijn
training. Fré belt voor het ge
de computer, die we gisterei
ben gebracht. Schrijven doe
der geluid, studenten niet. E
belt ze dat het is opgelost, z<
plug in de verkeerde ingang
Theo komt thuis met vis en 1
Dat betekent dat we niet al t
eten. Hij werkt niet in een sc
Kan ik nog even een verhaal
ken. Al mijn buurvrouwen z
weg naar de crèche, terwijl i
woon thuis achter de compi
Wat is het leven mooi, ondai
harde rockgeluid van de gita
Olivier. Hij is net een veelbe
bandlid geworden.
Donderdag 18 septeml
Theo meldt dat hij niet weet
hij thuis is. Ik reken nergens
Fleur denkt dat ze pas tegen
avond thuis is. Theatraal mf
een schooldag van wel nege
hebben. Ik krijg tranen in d(
alsof ik niet tegen alle deadl
zit.
Lekke fietsband, potverdorit
zegt dat ik even naar mijn vt
moet kijken. Hij denkt dat h
aan ligt. Met een opzetstukj
dat controleren. 'Doei, ik ga
dat bandenplakdoosje? Cha
gereedschapskast. Mijn ver!
slaat op mijn ogen. Rustig b
het gaat lukken. Hibrydebai
ik aan de zijkant, dat overko
weer. Vandaar dat opzetstul
pruts de pomp erop. Er kon
in en er blijft lucht in.
Bezweet kom ik op de krant
de redactie is een discussie
over de strip Dirk Jan van d(
dag. Ik doe driftig mee. Zoie
gairs pikt mijn gezin niet. D
redacteur staat de lezers te 1
die klachten hebben. Terecl
strip verdwijnt. Commotie c
to regelen voor dit dagboek
schrijven. Ik weet ook niet h
thuis ben.
De rubriek Leidsch Dialect
schuift naar de krant van 0
ANNO 1953, Zaterdag 19 September
ALPHEN AAN DEN RIJN - Onder enorme belangstelling is gistermid
dag de Koningin Julianabrug, de nieuwe gemeentelijke oeververbin
ding over de Alphense Rijn in gebruik genomen. Niet alleen de drukte
bij de opening, ook het eclatante succes van de ter gelegenheid hier
van gehouden braderie op het Toussaintplein illustreerde de vreugde
in de centrumgemeente van de Rijnstreek, over het feit, dat thans ein
delijk, na zovele jaren ergernis, het bruggen probleem in deze zich snel
uitbreidende gemeente zo goed als geheel is opgelost.
Wel is de oplossing duur betaald. In 1928 reeds werd over de moge
lijkheid van deze brug gesproken, doch de gemeente besloot toen een
veer in te stellen. Een brug had in die jaren f. 150.000.- gekóst. De
kosten van de gisteren geopende brug bedroegen het dertienvoudige,
namelijk f. 1.960.000.-.
Vele verheugde autoriteiten verzamelden zich in het gemeentehuis
waar burgemeester Ed. C. Witschey hen welkom heette. De burge
meester wees op het grote belang van deze brug, zowel gemeentelijk
als provinciaal en nationaal. Verheugend was, dat Koningin Juliana
haar naam aan deze brug heeft willen schenken. Die naam immers is
een symbool van overbrugging en vereniging van allen.
ANNO 1978, dinsdag 19 september
RUNSBURG - Rijnsburg is een van de zeven plaatsen in Nederland
waar gedurende zeven dag snufjes Oostenrijk worden geserveerd.
Een initiatief van het Oostenrijks Verkeersbureau dat de Nederlan
ders warm probeert te maken voor een vakantiebezoek aan dit land.
De Oostenrijkse fotograaf deed goede zaken.
Foto: archief Leidsch Dagblad
Foto's in deze rubriek kunnen worden nabesteld door binnen veertien dagen na
plaatsing 2,50 (voor een exemplaar van 13 bij 18 in zwart wit) over te maken op
gironummer 57055 t.n.v. Dagbladuitgeverij Damiate b.v. Postbus 507, 2003 PA
Haarlem, onder vermelding van Leidsch Dagblad, ANNO d.d.(datum van
plaatsing) of door contante betaling aan de balie van het Leidsch Dagblad,
Rooseveltstraat 82 te Leiden. U krijgt de foto binnen drie weken thuisgestuurd.
In de Stadsgehoorzaal van Leiden wordt morgen de finale van het
Festival van het Levenslied gehouden. Tien finalisten nemen het met
klassiekers en met nieu-
Leuk zo'n aanbieding nuiar het klinkt ook als een wanhopige
poging de kaartverkoop op gang te brengenIs dat zo?
„Nee hoor, het gaat eigenlijk heel goed met de kaart
verkoop. We zitten op dit moment voor driekwart
vol. De actie was meer bedoeld voor bedrijven, in
stellingen en scholen die misschien
met een groot gezelschap willen
komen. Er zijn twee partijen
die van de aanbieding ge
bruik hebben gemaakt."
Vorig jaar werd het festival
nog in de Leidse Schouwburg
gehouden. Is zo'n kleinere
zaal met veel rood pluche niet
geschikter voor levensliederen?
„De schouwburg heeft de tarieven
de laatste twee jaar bijna verdubbeld. Voor
ons is dat financieel niet meer haalbaar.
Het gekke is dat we nu voor een grotere
zaal minder betalen. Het festival hoort er
ook thuis. De Stadsgehoorzaal is tenslotte
bedoeld voor muziek. Misschien dat er in
eerste instantie niet voor gekozen was uit
angst de zaal niet vol te krijgen. Voorlopig
willen we hier blijven. Als ze althans geen
gekke dingen met de tarieven gaan doen."
Wie tipt u als winnaar voor morgenavond?
„Daar doe ik niet aan. Dat laat ik graag aan
de deskundige jury over. Het wordt in elk ge
val een mooie finale. In de voorronden is -
om het oneerbiedig te zeggen - het kaf van het
koren gescheiden. Er zit van alles bij. Twee deelnemers uit Leiden,
een groep die tegen de Nederpop aanzit en natuurlijk Harmina uit
Assen, die wordt gezien als de opvolgster van de Zangeres Zonder
Naam. Er wordt immers gestreden om de Mary Bey Bokaal."
n
