LEIDEN REGIO
We moeten eikaars problemen onder ogen willen zien'
ekort aan vrijwilligers bedreigt Kerst-Inn
Cap Gemini-rapport:
Oegstgeest moet fuseren
Meer water naar Rijnland
uit Amsterdam-Rijnkanaal
R3
Jos Wienen en Henri Lenferink vertrouwen op regionale samenwerking
woensdag 17 SEPTEMBER 2003
uk Smakman
wij het verhaal maar zelf
m, grappen de KatwIJkse
teester Jos Wienen en zijn
I collega Henrl Lenferink
e t einde van het gesprek.
e ien grap met een serieuze
•I >on. Want er is de twee
b el aan gelegen om dulde-
naken hoe nuttig, nodig
jzakelijk het is dat de
e n Bollenstreek en de Leid
de handen Ineenslaan.
A';er na Jaren van praten nu
jj idament ligt waarop snel
II lorden gebouwd. Bou-
!t Is een kernpunt, maar
pijnpunt. „Wie er gaat
lop Valkenburg, is voor
open vraag", zegt Lenfe-
de Bollenstreek moet op-
1 met de export van lage
l$ns naar Katwijk en Lei-
ip is voor Lenferink; het
im samen aan de slag te
egt hij. Naar buiten toe
jjiet beeld van een regio
ral intern loopt te ruzi-
r krijg je nooit wat voor
jf( lij de hogere overheden.
J0 terwijl het toch zo'n
0( sbiea is met zulke enor-
gelijkheden. Rustiger
grote steden, ingeklemd
j( de zee en het Groene
r( er en der nog wat ruim-
eWd dat ik er trots op
le jn dat Leiden zo dichtbij
ligt. Ik vind het hartstik-
om in Katwijk op het
uit te waaien. We moe-
- s zijn op de Keukenhof
andschap van de Bol-
ïk, op de Kagerplassen
eel recreatiemogelijkhe
den. Het zijn allemaal
die we met elkaar moe
laren."
leid van een ruziënde re-
lat terecht?
„Nou, ik voel wel
en. We moeten toe
1 situatie waarin we er-
I dat we verschillende
a hebben, maar toch
fen om rekening met el-
houden. We moeten in-
dfi we soms het eigenbe-
st.lt moeten inschikken ten
nip het regionale belang,
nilzelf uit een regio waarin
arkrerking als het ware ie-
1 de genen zit. Het pro-
in de ander is ook een
a voor jou. Ook als je er
faets mee te maken
a nog ben je bereid om
injdenken en mee te wer-
Burgemeester Henrl Lenferink met zijn KatwIJkse collega Jos Wienen op de trappen van het stadhuis: „Eerlijk delen moet voorop staan." Foto: Henk Bouwman
ken aan een oplossing."
Problemen die de spankracht
van afzonderlijke gemeenten
ver te boven gaan, zijn er ge
noeg, benadnikken Wienen en
Lenferink. Het grote tekort aan
bedrijventerreinen, goede oost-
westverbindingen, landschaps
beheer, zorg en welzijn. Maar
het kernprobleem van de regio
is de woningnood. Lenferink:
Als je zelf een aardig huis hebt,
denk ie dat het wel los loopt
met die woningnood. Maar het
is wel degelijk een heel groot
probleem. Dat merk je als je
met mensen praat. Toen ik hier
campagne voerde bij de burge
meestersverkiezing, kwam het
steeds weer terug: gezinnen die
al jaren op een piepklein flatje
zitten en willen weten wanneer
ze nu eindelijk eens een huis
met een tuintje krijgen, studen
ten die nergens heen kunnen,
wijken die in een hele slechte
staat verkeren maar waaraan je
niets kunt doen omdat je geen
vervangende huisvesting hebt.
En het speelt in elk gemeente.
We hebben hier in de hele regio
vele duizenden woningen te
weinig."
Wantrouwen
Op de weg naar samenwerking
ligt echter een hobbel: het ge
brek aan onderling vertrouwen.
Niet tussen Wienen en Lenfe
rink, want als voorzitter en vice-
voorzitter van de commissie
ruimtelijke ordening van de
Vereniging van Nederlandse
Gemeenten kennen de twee el
kaar al langer. Lenferink, heeft
Wienen zich al eens eerder la
ten ontvallen, vertegenwoordigt
een nieuw Leiden dat wil sa
menwerken met de regio.
Maar nog lang niet iedereen is
overtuigd. 'Rijnstad' ligt nog
vers in het geheugen, de power-
play van met name wethouder
Ron Hillebrand nog verser. Op
initiatief van de Noordwijker-
houtse CDA'er Theo Weerden
burg gaan raadsleden uit de
Duin- en Bollenstreek nog eens
bij elkaar zitten om alle voors
en tegens tegen elkaar af te we
gen.
In de kwestie-Valkenburg ko
men de twee problemen van
vertrouwen en woningbouw bij
elkaar. Het marinevliegkamp is
de enige grote woningbouwlo
catie voor de hele regio. De vra
gen hoeveel en wat voor soor
ten woningen daar moeten ko
men en - vooral - wie er uitein
delijk gaat bouwen, zijn al jaren
inzet van hooglopende ruzies.
Lenferink over de kwestie: „De
woningnood is primair. We
hebben in deze regio duizen
den woningen te weinig. Als
Valkenburg beschikbaar komt,
dan komt het belang van die
woningzoekenden op de eerste
plaats. De vraag wie er gaat
bouwen, is secundair. Daar
moet je wat mij betreft een
open gesprek over kunnen voe
ren."
- Geldt dat ook voor Wienen?
Met de verplichte aantekening
dat Katwijk vooralsnog inzet op
het open houden van het ge
bied: „Nou, ik denk dat dat niet
echt een open vraag is. Wat mij
betreft kan het niet zo zijn dat
Leiden zegt: wij claimen die
grond op het moment dat die
beschikbaar komt. De logica
leert dat - op voorwaarde na
tuurlijk dat je daar toe in staat
bent - gemeenten ook zelf bou
wen op hun eigen grondgebied.
Met uitzondering van Den
Haag ken ik ook geen voorbeel
den waar dat anders is gegaan."
Wienen en Lenferink benadruk
ken in navolging van de provin
cie een paar keer dat Valken
burg een zaak is voor de hele
regio. Er moeten niet alleen wo
ningen komen, maar ook tien
tallen hectares bedrijventerrein.
Verder moet het verkeer wor
den geregeld: de Rijn Gouwe
Lijn moet er lopen en de huidi
ge verbindingswegen in alle
richtingen zitten vol. En het is
nog altijd wachten op een goe
de oost-westverbinding langs of
door Leiden.
Wienen: „Het schrikbeeld voor
de mensen in Katwijk, Rijns
burg en Valkenburg is dat er
straks op Valkenburg één grote
huizenmassa komt. Maar aan
dat soort woonwijken is geen
behoefte meer. We moeten
daar iets creëren dat recht doet
aan de kwaliteiten van het ge
bied. Er moeten voldoende
groen, water en ruimte zijn in
de wijk zelf. Natuurlijk grenst
die wijk straks direct aan de
duinen. Maar je kunt niet zeg
gen: daarmee is het groen gere
geld. Mensen willen kunnen re
creëren in hun directe omge
ving, in hun eigen wijk. Boven
dien: wat blijft er dan van die
duinen als natuurgebied over?"
Lenferink is het op dat punt he
lemaal met Wienen eens, zegt
hij.
- Wat let u dan om te zeggen: als
we het als regio eens worden
over de inrichting van Valken
burg, dan laten wij die claim op
de grond vallen?
Wienen: „Ik vind dat het daar
niet om moet gaan. Die wo
ningnood, daar gaat het om. Als
de inhoud goed geregeld is,
moet het voor de burger niet
uitmaken wie er uiteindelijk
bouwt."
- Maar voor de burgers maakt
dat wél uit. Als u die claim laat
vallen, dan vergemakkelijkt u
de discussie over die woning
bouw. En u neemt gelijk een
stuk wantrouwen tegen Leiden
weg.
„Laat ik het dan zo zeggen: als
we het gezamenlijk eens wor
den over de inrichting van Val
kenburg, dan hoeft de vraag wie
er gaat bouwen volgens mij
geen spanning op te leveren."
Lage inkomens
Het tweede heikele punt in de
samenwerking is de woonruim
teverdeling. Er moet één geza
menlijk woonruimteverdeelsys-
teem komen, waarbij alle inwo
ners kunnen inschrijven op alle
vrijkomende woningen in alle
zestien gemeenten. Maar zover
is het nog lang niet. De ge
meenten in de Duin- en Bollen
streek besloten na knallende
ruzies een paar maanden gele
den dat ze alle nieuwbouw
weer gaan toewijzen aan hun
eigen inwoners. Het flinterdun
ne argument: een nieuwbouw
huis is geen vrijkomende wo
ning omdat er nog niemand in
heeft gewoond.
Vooral in de Bollenstreek heerst
bovendien de angst voor een
invasie van Leidse woningzoe
kenden. Noordwijkerhout en
Lisse willen voorlopig niet aan
een gemeenschappelijk sys
teem. Daarnaast moet er in het
nieuwe systeem een uitzonde
ringsclausule komen: als een
lokale woningmarkt 'ontwricht'
raakt door het nieuwe systeem,
mag die gemeente voorrang ge
ven aan de eigen inwoners.
Maar wat is 'ontwricht'?
Het wordt nog een hele klus,
stellen beide burgemeesters.
Wienen: „Dat van die nieuw
bouw, dat is één punt. Maar
voor het overgrote deel van de
woningvoorraad hebben we
een volstrekt regionaal werken
de markt. Maar dit is natuurlijk
een uiterst gevoelig terrein, het
raakt de mensen heel direct.
Overal is een geweldige behoef
te aan woningen en de vraag is
hoe je regionaal afspraken
maakt en lokale knelpunten
kunt aanpakken."
Lenferink: „Voor mij staat kei
hard voorop dat we eerlijk
moeten delen. Natuurlijk moe
ten we rekening houden met
specifieke problemen, maar op
termijn moeten we echt toe
naar een verdeling vanuit het
regionale niveau. Het zou de re
gio een zorg moeten zijn dat we
hier een universiteit hebben die
de regio identiteit geeft en die
een motor van de economie is.
Dan moeten we er ook voor
willen zorgen dat studenten
huisvesting kunnen vinden.
Natuurlijk moeten we ervoor
zorgen dat we lokale gemeen
schappen niet ontwrichten."
Ze wijzen er ook op dat er meer
'spreiding' moet komen van
huishoudens met lage inko
mens. Leiden en Katwijk tellen
relatief veel goedkopere huur
woningen, met als gevolg dat ze
ook veel meer huishoudens met
lage inkomens tellen. Wienen:
„Er zijn gemeenten die bijna al
leen maar dure woningen bou
wen. Maar het kan niet zo zijn
dat een of twee gemeenten de
lage inkomens moeten opvan
gen en dat de andere gemeen
ten zeggen: daar hebben we
geen boodschap aan. Ook voor
deze groep moeten we met zijn
allen zorgen."
Voorop staat echter voor Wie
nen en Lenferink dat de samen
werking nu echt van de grond
moet komen. Wienen: „In de
Duin- en Bollenstreek bestaat
het beeld van een claimende
partij - Leiden - en een partij
die daarvoor van alles moet in
leveren. Maar dat beeld klopt
niet. Flora heeft bijvoorbeeld
heel veel belang bij een goede
oost-westverbinding en dat
kunnen we niet realiseren zon
der Leiden. We moeten - ook al
bestaat er vanuit het verleden
wantrouwen - kijken waar onze
gezamenlijke belangen liggen
en eikaars problemen onder
ogen willen zien."
taat voor gezelligheid en
eten met vrienden en fa-
Voor veel mensen is dit
niet weggelegd. Oude-
Leiden die de kerst al-
el oeten doorbrengen,
^|n sinds 1986 een alterna-
Kerst-Inn. Elke tweede
ag kunnen ze met elkaar
en van het eten en van
ïiten. De Kerst-Inn is
>pulair, maar na zeven-
"jar staat de toekomst op
u ïl. De organisatie is vol-
fhankelijk van vrijwilli-
zlt die zijn heel moeilijk te
ianders is sinds 1993 be-
n bij de Kerst-Inn. Al
et tiende jaar zorgt hij
jponsors, eten, entertain-
P n regelt hij de activitei-
n buurthuis Morsch-
s het traditie dat Wies
omt zingen. Er moet ook
Lts zijn voor bingo",
ders.
st-Inn was een initiatief
i7 Stichting Welzijnswerk
Leiden en begon in het Volk
huis aan de Apothekersdijk.
Ouderen konden tegen een
kleine bijdrage op tweede
kerstdag in het Volkshuis eten.
Later verhuisde het feest naar
buurthuis Morschwijck en om
dat het erg goed bezocht werd,
werden meer locaties gevon
den. Al jaren is er een Kerst-Inn
op drie locaties: buurthuis De
Vogelvlucht in Zuidwest, Mor
schwijck in West en in het
dienstencentrum Zijloever in
Oost. Ongeveer 200 ouderen
vieren de Kerst anders dan in
eenzaamheid.
Dit jaar zal er als vanouds een
Kerst-Inn zijn, maar Sanders
maakt zich vooral zorgen over
de organisatie van volgend
jaar. „We hebben er niet ge
noeg vrijwilligers meer voor."
Om de Kerst-Inn van de grond
te krijgen moet er in september
al begonnen worden met de
voorbereidingen. Die komen
neer op de schouders van het
bestuur van de Kerst-Inn. Maar
De Blauwe Steen, die al 700 jaar In de
Breestraat ligt, Is het symbolische
middelpunt van de stad.
Onder redactie van
Tlmoteus Waarsenburg en Eric-Jan Berendsen
TELEFOON 0 71 - 53 56 424
Voorzitter Wout Sanders: „Als we niet snel bestuursleden vinden, Is er geen Kerst-Inn volgend jaar."
Foto: Henk Bouwman
dat bestaat nog maar uit twee
mensen. Daarnaast is er een
vrijwilliger die de leiding op
tweede kerstdag in Morsch
wijck heeft. Dat is eigenlijk niet
genoeg, vindt Sanders. „Ideaal
is een bestuur dat bestaat uit
een secretaris, een voorzitter,
een penningmeester en drie le
den die de leiding over de loca
ties op zich nemen." Daar
streeft de voorzitter naar voor
volgend jaar. Bovendien wil
hijzelf na tien jaar ook graag
zijn werk overdragen aan een
nieuweling.
Het afgelopen jaar heeft San
ders veel energie gestopt in het
zoeken van nieuwe vrijwilli
gers. Hij heeft bij de vrijwilli-
gerscentrale advertenties opge
hangen, is langs geweest bij de
Vrijwilligersinformatiemarkt en
heeft mensen benaderd om te
komen helpen bij de Kerst-Inn,
maar zonder succes. Volgens
de voorzitter heeft dit te maken
met de verantwoordelijkheden
die de organisatie met zich
mee brengt. „Je moet sponsors
zoeken, acts regelen en ervoor
zorgen dat het allemaal vlot
verloopt. Dat moet je wel in je
hebben", aldus Sanders.
De organisatie van de Kerst-
Inn is een zware verantwoor
delijkheid, maar er hoeft niet
veel tijd in gestoken te worden.
Bestuursleden zullen er vol
gens Sanders vijf dagen per
jaar aan kwijt zijn. „En dan
neem ik het ruim." Op tweede
kerstdag zijn er altijd genoeg
vrijwilligers om te helpen met
de bediening en het opruimen.
Daar zit het probleem niet, vol
gens Sanders. „Het gaat erom
dat we er een paar enthousias
te bestuursleden bij krijgen, die
het langere tijd kunnen vol
houden. De Kerst-Inn is voor
veel mensen een belangrijk te
rugkomend evenement. Als er
niet snel nieuwe krachten ge
vonden worden, houdt het
vanaf volgend jaar op te be
staan. Dat zou toch zonde
zijn", vindt Sanders.
Mascha Welling
leiden/regio - Het gebied van
het hoogheemraadschap van
Rijnland komt nog altijd water
tekort. Nu er geen water meer
binnenkomt uit het IJsselmeer,
is de aanvoer vanuit het Am
sterdam-Rijnkanaal opgevoerd.
In plaats van 4.000 liter komt er
7.000 liter water per seconde
Rijnland binnenstromen. De
gezamenlijke waterschappen
besloten daar gisteren toe, om
dat er opnieuw een lange
droogteperiode wordt ver
wacht. Zo nodig kan de hoe
veelheid water tot 10.000 liter
per seconde worden opge
voerd.
Rijnland heeft nog steeds zoet
water nodig, al is de behoefte
minder dan in de afgelopen pe
riode. De waterbehoefte neemt
af omdat de nachten langer
worden, de temperatuur daalt,
veel gewassen inmiddels zijn
geoogst en doordat de bomen
hun blad gaan verliezen. Hier
door is de verdamping aanzien
lijk minder.
In verband met de inlaat van
water bij Bodegraven uit het
Amsterdam-Rijnkanaal is de re
creatievaart nog steeds ge
stremd. De plezierboten kun
nen alleen tussen 13.00 en
13.30 uur door de sluis. Voor de
beroepsvaart zijn er geen be
lemmeringen.
De aanvoer van water uit het
Amsterdam-Rijnkanaal stopt
als er voldoende regen is geval
len.
oegstgeest - Oegstgeest kan
niet zelfstandig blijven. Herin
deling met een andere gemeen
te lijkt op termijn onvermijde
lijk. Dat staat in het rapport 'Sa
menwerken, samengaan, sa
men verder', dat adviesbureau
Cap Gemini in opdracht van de
provincie heeft opgesteld. De
provincié en de gemeente
Oegstgeest zijn het niet met de
conclusie eens.
Het rapport is door de provin
cie als leidraad gebruikt bij het
vaststellen van een voorlopig
standpunt over de bestuurlijke
situatie in de regio. Gedepu
teerde Marnix Norder was vori
ge week vol lof over het rapport
van Cap Gemini, maar een
woordvoerder van de provincie
zegt dat deze passage niet
wordt onderschreven. „Wij
denken hier anders over. We
zien de noodzaak van fusie in
het geval van Oegstgeest niet in.
Ook niet op lange termijn; we
zullen over vijf jaar niet iets an
ders gaan beweren."
Maar de conclusies in het rap
port liegen er niet om. De be
wuste passage luidt als volgt:
„Vanuit het perspectief van een
geografisch logische indeling
van de grote regionale vraag
stukken en opgaven is schaal
vergroting van de gemeenten
dan wel intensievere samen
werking op basis van niet-vrij-
blijvende afspraken een moge
lijke oplossing. Schaalvergro
ting is bestuurlijk efficiënter,
maar vergt een bestuurlijk com
plexe operatie. Uit de quick
scan van de huidige stand van
zaken van de projecten in een
bestuurlijk-territoriaal perspec
tief blijkt dat de gemeente
Oegstgeest als relatief kleine be
stuurlijke partner overblijft. Be
stuurlijke opschaling lijkt op
termijn onvermijdelijk."
„Dat is een pleidooi voor op
heffing van Oegstgeest als zelf
standige gemeente", bevestigt
de provinciewoordvoerder.
„Maar we nemen dat advies
niet over." De gemeente Oegst
geest noemt de conclusie van
Cap Gemini 'niet relevant'. „De
provincie heeft er niets mee ge
daan, dus over die passage ma
ken wij ons niet druk", aldus de
woordvoerder van de gemeen
te.
Bang dat een nieuw provincie
bestuur de passage in de toe
komst zal gebruiken om de dis
cussie op te rakelen, is het
Oegstgeestse college niet. „Nor
der heeft ons toegezegd dat zijn
standpunt niet zal veranderen,
en dat de huidige situatie geen
opstapje is naar een toekomsti
ge discussie over herindeling.
Wij vertrouwen erop dat we ook
in de toekomst zelfstandig kun
nen en mogen blijven."
