New Yorkers kunnen heel veel hebben
Verken met
-«
intzicht op
iround Zero
11 SEPTEMBER
Jonge Britse
moslims eren
'grandioze 19'
itse slachtoffers 11 september krijgen herdenkingstuin Al-Qaeda, het RARA van angstige wereld
HDC 154
donderdag 11 september 2003
The Big Apple maakt zich weer druk over het liefsdesleven van Jennifer Lopez
*k/ap - Een achtergelaten zwarte
"het metroverkeer urenlang ont-
n. Politieagenten met zwarte hei-
kunnen plotseling opduiken op Ti-
iare of andere bekende plekken,
n 160.000 banen zijn verdwenen en
e'jniljard dollar is verdampt. Histori-
tingverhogingen moeten de
tstjtekorten van de gemeentelijke
dekken. Maar de inwoner van
wil vooruit en in veel opzichten
:n in The Big Apple, zoals de stad
wordt genoemd, weer bijna het-
voor 11 september 2001.
>n is hier taai", zegt N. G. Berill,
isycholoog van het John Jay Colle-
lal Justice in Manhattan. „De
mensen kunnen veel hebben. Wij heb
ben deze enorme tragedie doorgemaakt en
het leven gaat door." New-Yorkers houden
zich weer bezig met onbenulligheden als
het liefdesleven van Jennifer Lopez - voor
psychologen een goed teken. Zes maanden
geleden had 43 procent van de inwoners
gevoelens van radeloosheid en angst en
verkeerde een op de drie personen op het
randje van posttraumatische stress. Nu is
dat nog maar 1 of 2 procent. „Eén of 2 pro
cent betekent altijd nog honderdduizenden
mensen", zegt Randall Marshall, directeur
traumastudies van het Psychiatrisch Insti
tuut van de staat New York.
De psyche van de stad is in bepaalde op
zichten veranderd. Zo zag burgemeester
Michael Bloomberg zich toen vorige
maand de stroom uitviel genoodzaakt de
bevolking snel gerust te stellen dat het geen
terreuraanslag was. Maar veel veranderin
gen die voorspeld waren zijn uitgebleven.
Zo verklaarden veel mensen dat zij uit
angst voor terreur minder vaak de metro
zouden nemen, maar het aantal passagiers
blijkt onveranderd te zijn. Bars en sport
clubs in de omgeving van 'ground zero' die
maanden na de aanslagen vrijwel leeg ble
ven, worden nu weer druk bezocht. Het
huizencomplex Battery Park City dat pal
naast het World Trade Center staat is voor
98 procent bewoond, meer dan voor de
aanslagen. Deze zomer wemelde het op de
promenade van Battery Park weer van de
zonaanbidders en rolschaatsers.
Waarom ook niet? In 2002 ging de crimina
liteit in New York voor het tiende opeen
volgende jaar omlaag, waarmee de stad de
op een na veiligste is onder de 25 grootste
steden in de Verenigde Staten. De misdaad
daalde dit jaar met nog eens 6 procent, ter
wijl 1.000 van de 36.500 politieagenten van
het gewone politiewerk werden overge
plaatst naar terreurbestrijding.
Bekende plaatsen staan onder permanente
bewaking. Politieagenten staan op wacht
bij de ingang van de New York Stock Ex
change. Bij de Metropolitan Opera en de
honkbalstadions van de Mets en Yankees
mogen bezoekers geen grote tassen of rug
tassen mee naar binnen nemen.
De economie, die door de dalende aande
lenhandel toch al kwakkelde, heeft door de
aanslagen de zwaarste klap gekregen. Een
bedrag van 83 miljard dollar en 162.900 ba
nen gingen sinds de aanslagen verloren.
Het werkloosheidscijfer in juli was 8,1 pro
cent, vergeleken met 5,8 procent in juli
2001. Zo lang de angst voor een nieuwe
aanslag blijft bestaan, zal het herstel moei
zaam gaan, zegt Kathryn Wylde van het
New York City Partnership, een belangen
organisatie van ondernemers.
Toch zijn er vele kleine tekenen van herstel.
De hotelbezetting is 80 procent, gelijk aan
juni 2001. Veel bedrijven in de buurten
rondom het World Trade Center gaat het
sinds vorig jaar weer beter. „Voorheen
raakten veel toeristen na een bezoek aan
ground zero zo gedeprimeerd dat ze ver
trokken en elders gingen shoppen", zegt
Sharon Decker van de TriBeCa Organiza
tion, een groep die na de aanslagen werd
opgericht om de economische en culturele
vitaliteit in de omliggende buurten te on
dersteunen. „Nu is de plek opgeruimd en
blijven de mensen om hun geld uit te ge
ven."
Straatmuzikant Jimmy 'Fast Hands' Frank
lin herkent het oude New York. „Mensen
gaan uit eten, de meisjes proberen er in
hun korte rokjes goed uit te zien, iedereen
is druk in de weer. Dat is New York."
I
Rotterdammer in New York
p van Wesel
(k - Marcel Föhlinger
het Hilton Millenium,
1 pal tegenover het
lade Centre in New
jar juist op 11 septem-
[niet: hij zat die och-
|e auto, op weg naar de
jladat de radio om tien
:n meldde dat er een
tegen één van de to-
jevlogen, belde hij
„Niets bijzonders",
itwoord. Een kwartier
Ie hij opnieuw; het ho-
geëvacueerd.
ihlinger, geboren in
bi en getogen in Maas-
èrkt sinds 1997 in het
In Hotel. Het hotel
jll september geen
I schade opgelopen,
r. „Het hotel was voor
t deel gebouwd met
hadden daarom enor-
en ontzettend
i van de WTC-torens is
binnen gekomen,
lin de lobby lag het
meter hoog. Het hotel
worden schoon-
ien gerenoveerd." Alles
jiwd: muren, behang,
j/loerbedekking, meu-
e 565 kamers. Hilton
teen van de gelegen-
ruik gemaakt om het
I de laatste technologi-
jfjes te voorzien. In mei
lar is het heropend.
.Gelukkig is vrijwel
ige staf teruggekomen:
Ie 320 man. Een paar
inden het niet aan.
Ie portiers was een
'eteraan. Daar heeft
:n trauma van laag
toestellen aan over-
i. Hij is in mei een dag
eest, maar hij kon het
een meisje aan de re-
Id hetzelfde."
n hebben nog steeds
erapeutische begelei-
g. In samenwerking
11 ikbond heeft het HU-
die begeleiding ge-
3 rtor de ontslagen werk-
ep de ziektekostenver-
ook door, hetgeen in
peer ongebruikelijk is.
Millenium hotel is nu
het zaak om de verloren clien
tèle terug te winnen. Door de
week zijn dat zakenlieden, in
het weekend toeristen.
Er zijn heel wat hobbels te ne
men. De ramen van 500 hotel
kamers geven zicht op Ground
Zero. Zijn mensen wel bereid
zo'n kamer te betrekken? Hilton
organiseerde daartoe een speci
aal onderzoek. Föhlinger: „Voor
tachtig procent van de mensen
blijkt dat geen probleem te zijn.
Ik zelf heb gedurende de afge
lopen maanden maar een keer
of vijf meegemaakt dat iemand
een andere kamer vroeg vanwe
ge het uitzicht."
Föhlinger is optimistisch over
de toekomst. Nieuwe winkels
openen hun deuren. Er wordt
op Ground Zero gewerkt aan
een nieuw station voor de fo-
renzentrein naar het naburige
New Jersey. Er zijn plannen
voor een busstation. Ground
Zero blijkt ook een toeristische
attractie. Er zijn gidsen die
rondleiden. In stalletjes worden
Ground Zero-petten, ingelijste
foto's van de WTC-torens en
boeken over de ramp verkocht.
Soms ligt het kaartspel van Sad
dam Hoessein (made in China)
met zijn 51 gezochte en gevan
gen Iraakse makkers in de aan
bieding.
In 2004 zal begonnen worden
met de bouw van een Vrijheids
wolkenkrabber op Ground Ze
ro. Maar velen menen dat het
een gedenkplaats moet blijven
en geen plaats waar projectont
wikkelaars weer kunnen incas
seren. Feit is dat de stoffelijke
resten van de helft van de om
gekomenen nooit zijn terugge
vonden. Vele nabestaanden be
schouwen Ground Zero dan
ook als een begraafplaats. En
daar bouw je niet.
Op het Millenium hotel hangt
de vlag deze elfde september
half stok. Op een speciale plaats
hangt de hotelvlag die die dag
in 2001 overleefde. Er wordt
een minuut stilte in acht geno
men. Kinderen van slachtoffers
zullen de namen lezen van al
len die zijn omgekomen. Daar
na gaat het leven weer verder.
Business as usual.
Ground Zero. Waar tot 11 september 2001 de twee hoogste kantoorgebouwen van New York stonden, ligt nu een enorme bouwput. Het zwarte gebouVv rechts in het midden is
het zwaar beschadigde kantoor van de Deutsche Bank, dat zal vervangen worden door een nieuwe wolkenkrabber. Foto: AP
door onze correspondente
Esther Gotink
londen - Islamieten van de
Britse extremistische groep
al-Muhajiroun komen van
daag in Londen bijeen om
de kapers te herdenken die
verantwoordelijk waren
voor de terroristische aan
slagen op 11 september
2001 in Amerika. De ver
wachting is dat honderden
jonge Britse moslims afko
men op deze controversiële
'conferentie', die nauw in
de gaten wordt gehouden
door politie en veiligheids
diensten.
Al-Muhajiroun, die streeft
naar een wereldwijde isla
mitische staat, heeft de ka
pers aangeduid als 'The
Magnificent Nineteen' ('De
Grandioze Negentien'). Op
de conferentieposters zijn
portretten van de negen
tien kapers afgebeeld. Ook
is een religieus vers afge
drukt, waarin naar de man
nen wordt verwezen als
'jongeren die geloofden in
hun Heer.' Leider Omar
Bakri Mohammed ontkent
dat de bijeenkomst een vie
ring is van de 11 septem
ber-wreedheden. „Het is
een studie naar de gevol
gen van deze gebeurtenis",
vertelde hij de Britse krant
The Observer.
Gematigde moslimgroepen
hebben de conferentie
sterk veroordeeld. „De sep-
tember-aanslagen vormden
een weerzinwekkende mis
daad", reageerde een
woordvoerder van de Mus
lim Association of Britain.
In het eerste jaar na de ter
reurdaden in de Verenigde
Staten werd in de omstre
den Finsbury Park Moskee
in Londen ook al een con
ferentie gehouden. Tijdens
die bijeenkomst zou een
nieuwe organisatie voor is
lamitische militanten zijn
gevormd: de Islamic Coun
cil of Britain (ICB), die tot
doel heeft de sharia-wetten
in Groot-Brittannië te im
plementeren. De ICB zou
openstaan voor het lid
maatschap van sympati-
santen van de islamitische
terreurbeweging al-Qaeda.
Volgens de Londense poli
tiechef John Stevens is al-
Qaeda op dit moment be
zig met rekruteren in
Groot-Brittannië. Hij
noemde een zelfmoord
aanslag op Britse bodem
'nagenoeg onvermijdelijk'.
Om het Britse publiek daar
van te doordringen, werd
eerder deze week een pa-
raatheidsoefening gehou
den in Londen.
Stuk van verwoeste Twin Towers in fundament van monument in Londen
fc correspondent
Tink
[Voor de Britse slachtoffers
ïslagen in Amerika op 11
!r wordt vandaag een spe-
lenkingstuin geopend. De
rorpen door de families
iden en vermisten, is aan-
Grosvenor Square Gar
is het park van de Ameri-
inbassade in Londen, wat
llopen twee jaar is uitge-
Jhet brandpunt van
Britten en Amerikanen
zoeken bij elkaar,
altuursecretaris Tessa Jo-
"het park daarom de ideale
lor een bijzonder eerbe-
jde 67 Britten, van wie er
fstien officieel dood zijn
3- De andere 51 worden
ssificeerd als 'vermist'. Al
[fen zijn gegraveerd in een
Onzen plakkaten die een
i tuin hebben gekregen,
honderden mensen die
j terreuraanslagen omkwa
men hadden een sterke binding
met Groot-Brittannië, bijvoorbeeld
door een dubbele nationaliteit. De
tuin is eveneens aan hen opgedra
gen.
Op verzoek van de families is geen
standbeeld of fontein geplaatst. „Zij
wilden een eenvoudige en respect
volle creatie, waar bezoekers in alle
rust hun eer kunnen betuigen en
hun rouw kunnen verwerken", zegt
Jowell. „Dat is met name hier be
langrijk, omdat de meesten geen
graf hebben dat ze kunnen bezoe
ken. Ze hebben voor een tuin geko
zen omdat het nieuw leven symbo
liseert en de gelegenheid biedt om
opnieuw vooruit te kijken."
Tom Clarke, woordvoerder van de
UK Families' Support Group, zegt
dat de betrokkenen blij zijn met het
resultaat.Allemaal zullen we dege
nen die we hebben verloren op on
ze eigen manier herinneren, maar
een permanente, publieke herden
kingsplaats in het hart van Londen
is een mooi gezamenlijk steun
punt."
De tuin heeft een tastbare emotio
nele binding met Ground Zero in
New York: in de fundering is een
steunbalk van de Twin Towers be
graven. De burgemeester van New
York schonk deze balk, een over
blijfsel van toren 1 van het World
Trade Center, in antwoord op een
gift van Londen. Dat was een kerk
klok, die de Britten vorig jaar speci
aal lieten maken voor de eerste her
denking in de Verenigde Staten. De
klok luidde in Trinity Church in
Wall Street, het financiële hart van
New York.
Het is een Londense traditie om de
New Yorkers een kerkklok te geven
als een tragedie heeft plaatsgevon
den die hen beide diep heeft getrof
fen. Zo werd eerder een klok ver
stuurd als dankbetuiging aan de
mensen voor hun hulp in de Twee
de Wereldoorlog.
De steunbalk van Ground Zero is
strategisch onder de grond ge
plaatst en rust precies onder de
steen waarop het gedicht 'For Katri-
na's Sun-dial' van de Amerikaan
Henry Van Dyke is gekerfd. Actrice
Judi Dench las dit gedicht voor in
Westminster Abbey in november
2001, tijdens de eerste herdenkings
dienst van de terreuraanslagen. En
op 11 september vorig jaar werd het
opnieuw voorgedragen in St. Paul's
Cathedral, ditmaal door Sophie
Brandt van het Rode Kruis.
De herdenkingstuin wordt geopend
door Prinses Anne. Talloze witte ro
zen zijn afgelopen zomer al geplant
door cultuursecretaris Jowell en de
Amerikaanse ambassadeur. De ro-
zensoort, Bianca Rose, was deel van
het boeket dat de Britse vorstin
droeg tijdens de eredienst in West
minster Abbey. Ook legden de be
trokken families elk een witte roos
buiten de abdij, bij wijze van herin
nering aan hun geliefden. Op de
eerste verjaardag werden in St.
Paul's Cathedral drieduizend witte
rozeblaadjes (een voor elk slachtof
fer) vanaf de Whispering Gallery op
het allaar gestrooid.
door Carel Goseling
wassenaar - Sinds de aanvallen op
het WTC in New York is al-Qaeda vrij
wel dagelijks in het nieuws. Volgens
Amerika zit al-Qaeda achter alle re
cente aanslagen. Islamitisch funda
mentalisme wordt door 85 procent
van de Europeanen als de grootste
dreiging gezien, internationale ter
reur 'scoort' 96 procent Al-Qaeda en
terreur lijken synoniem. Maar hoe
staat het er eigenlijk voor met die ge
heimzinnige organisatie?
„We weten eigenlijk heel weinig van
de organisatie', zegt Edwin Bakker,
terrorisme-expert van het Instituut
Clingendael in Wassenaar. De vraag
wat er na twee jaar internationale
actie nog over is van al-Qaeda be
antwoordt hij voorzichtig. „Dat is
heel erg duister. Eigenlijk hebben
we geen idee van hun werkelijke
kracht. Er wordt heel veel ten on
rechte aan al-Qaeda gekoppeld. Feit
is dat de organisatie nog bestaat en
gevaarlijk is. Maar de organisatie is
kleiner dan eerder is aangenomen
door alle acties tegen hen. Boven
dien kan al-Qaeda gezien de inter
nationale jacht op de organisatie,
minder langdurige operaties uitvoe
ren. Het moet korter en sneller. Is
men daardoor minder gevaarlijk? Ik
denk het niet. Al-Qaeda zal nu zoge
noemde zachte doelen (geen mili
taire of andere zwaar bewaakte ob
jecten, red.) gaan zoeken."
Al-Qaeda heeft, zeker in Amerika,
bijna een magische klank gekregen.
Toch waren het de Amerikanen zelf
die leider Osama bin Laden opleid
den en van wapens voorzagen, (zie
kader)
Over de huidige sterkte van al-Qae
da lopen de meningen uiteen. Drie
tot zesduizend man wordt bericht.
Edwin Bakker: „Dat zijn allemaal
schattingen. Het zegt mij niets. De
veiligheidsdiensten weten ook erg
weinig over de organisatie. Ondui
delijk is hoeveel cellen er zijn en wie
er allemaal al is uitgeschakeld. Wie
al-Qaeda controleert, hoe ze aan
hun geld komen, het is allemaal erg
vaag."
Dat Osama bin Laden nog leeft lijkt
vast te staan maar wie er verder nog
aan de touwtjes trekt is onduidelijk.
Vanuit de top zijn er los-vaste con
tacten met islamitische groepen
over de hele wereld, maar hoe om
vangrijk en georganiseerd dat net
werk is, weet niemand.
Edwin Bakker:Alles wat maar zij
delings met al-Qaeda te maken
heeft, wordt er nu bij opgeteld. We
koppelen er van alles aan en daar
mee maken we de organisatie ster
ker dan ze is. Zo bereik je een
schrikeffect. De kracht van al-Qaeda
is het politieke doel, niet de kracht
van de organisatie zelf. Het is een
psychologisch spel. De Verenigde
Staten willen een vijand houden.
Dus versterk je het beeld van je te
genstander om iedereen mee te krij
gen in die strijd. Daarmee moet je
wel enorm oppassen omdat je die
tegenstander tegelijk ook sterker
maakt dan hij is. Kijk naar onze er
varingen met RARA, de organisatie
die in de jaren tachtig aanslagen
pleegde in Nederland. Als je nuchter
blijft en een dergelijke club min of
meer negeert sterft het mogelijk
vanzelf af. De Verenigde Staten wer
ken voor de schermen maar soms is
het beter er achter te opereren."
