VS in oorlog met schimmige vijand
11 SEPTEMBER
woensdag IQ SEPTEMBElK
Fotograaf Vinnie Amesse
fotografeerde 55 mensen
die met een tatoeage de
herinnering aan de aanslag
van 11 september 2001 op
de Twin Towers levend
houden. De foto's worden
tot 5 oktober tentoonge
steld in het historisch mu
seum van Richmond Town,
New York. Rechercheur van
politie Francis Coppola
(links) liet op zijn scheen
been een tattoo zetten van
een politieagent en een
brandweerman die uittore
nen boven de stad. Coppo
la verloor bij de aanslag
zijn levenspartner en ne
gentien vrienden. Onder-
wijsinspecteur George Hen
rique (rechtsboven) laat
een tatoeage zien die werd
gemaakt naar een foto van
zijn dochter Michelle, die
op 11 september om het le
ven kwam in het WTC.
Brandweerman Danny Bey-
ar (rechtsonder) heeft een
tatoeage ter nagedachtenis
aan al zijn collega's die om
kwamen bij de ramp.
Foto's: Reuters/
Vinnie Amesse
Het landschap raakt bezaaid met veiligheidsbarrières
new york/ap - Met meer dan de
gebruikelijke toewijding zingen
toeschouwers zondags tijdens
honkbalwedstrijden het God
bless America. Dik plakband en
plastic behoren tot standaarduit
rusting voor burgers om zich te
gen terreuraanslagen te be
schermen. Een van de meest
prozaïsche geluiden die de mo
derne tijd heeft voortgebracht -
dat van-een laag overkomend
straalvljegtuig - doet mensen
huiveren. In de Verenigde Staten
is veel veranderd sinds 11 sep
tember 2001, toen terroristen ge
kaapte verkeersvliegtuigen in de
Twin Towers van het World Tra-
de Center in New York en het
Pentagon in Washington boor
den of-in een veld in Pennsylva
nia lieten neerstorten en meer
dan 3.000 mensen mee de dood
in sleurden.
Een terreuraanslag is bijna het
eerste waar iedereen bij elk
groot incident - een schietpartij
in het stadhuis van New York,
het uiteenvallen van het ruim-
teveer"Columbia of een grote
stroomstoring - aan denkt. Het
Deparjjnent of Homeland Se
curity,-een federaal superminis
terie met 170.000 medewerkers
en een budget van 26,7 miljard
dollar, waakt nu over de veilig
heid van het vaderland en zijn
burgers.
Het begrip 'homeland security'
had op 10 september 2001 nau
welijks betekenis. Nu lijkt het
alsof het er altijd is geweest.
Alsof het de normaalste zaak
van de wereld is dat universitei
ten gedwongen kunnen worden
alle gegevens van hun buiten
landse studenten aan de over
heid beschikbaar te stellen. Dat
mensen zonder formele aan
klacht als belangrijke getuigen
vastgehouden kunnen worden.
Dat Amerikanen als 'vijandelij
ke strijders' zonder toegang tot
advocaten worden opgesloten.
De meeste Amerikanen hebben
deze zaken geaccepteerd als be
treurenswaardige bijkomstige
schade in een oorlog tegen een
schimmige vijand. Tot de felste
critici van de USA Patriot Act
behoren bibliothecarissen. Zij
waarschuwen hun klanten dat
de FBI het recht heeft te bekij
ken welke boeken zij zoal lezen.
Om hen te beschermen zijn
sommigen ertoe overgegaan
formulieren die klanten moeten
invullen als zij internet-compu
ters willen reserveren te vernie
tigen.
Grote wetenschappelijke tijd
schriften lopen onderzoeksver
slagen door en schrappen alle
informatie die door terroristen
kan worden gebruikt om mas
savernietigingswapens te ma
ken. De bij de George Mason-
universiteit in Virginia gepro
moveerde Sean Gorman kan
zijn dissertatie niet publiceren.
Hij bracht het Amerikaanse
glasvezelnet in kaart en nie
mand wil dat zijn bevindingen
in verkeerde handen vallen.
Het landschap raakt letterlijk
bezaaid met veiligheidsbarriè
res. Ralph Nasatka uit Clinton
in de staat Maryland verkoopt
zogenaamde actieve barrières,
die uit de grond omhoog ko
men om een auto de toegang
tot een beveiligd gebied te be
letten. De boodschap die ze ge
ven is belangrijk. „Laat de men
sen weten dat zij niet meer vol
ledig hun gang kunnen gaan.
De deur is dicht", zegt hij.
Op kousenvoeten, met hun
schoenen in de hand, gaan
Amerikanen door de bewaking
op de luchthavens, sinds de Brit
Richard Reid in december een
in zijn schoenen verborgen
bom probeerde te ontsteken op
een vlucht van Parijs naar New
York. Schoenenfabrikant Roek-
port vervangt het staal in de
neuzen van zijn schoenen door
plastic, zodat ze het alarm niet
meer in werking stellen.
Breinaalden mogen nog wel
mee in het vliegtuig, maar
scherpe nagelvijlen niet. Op
korte vluchten tussen New York
en Washington mogen passa
giers niet van hun plaats ko
men. Amerikanen hebben zich
erbij neergelegd, dat vreemde
lingen hun spullen doorzoeken
als ze in de rij staan voor een
concert of een pretpark.
Behalve maatregelen om aan
slagen te voorkomen hebben
Amerikanen ook maatregelen
getroffen om ze te overleven.
Het ministerie van binnenland
se veiligheid raadt mensen aan
tape en plastic in huis te heb
ben om bij een chemische aan
val een kamer luchtdicht te
kunnen afplakken. Beheerders
van de 110 verdiepingen tellen
de Sears Tower in Chicago, het
hoogste gebouw in de VS, heb
ben stoelen geplaatst waarmee
invaliden of gewonden langs de
trappen naar beneden kunnen
worden gerold. Bij wolkenkrab
bers is de noodverlichting ver
beterd, zijn apparaten geplaatst
waarmee tassen van bezoekers
doorgelicht kunnen worden,
zijn brandwerende voorzienin
gen verbeterd en worden ont
ruimingsprocedures serieuzer
geoefend.
Gezinnen spreken af waar ze el
kaar ontmoeten, mochten ze el
kaar bij een snelle ontruiming
of calamiteit uit het oog verlie
zen. Bob Ezrol, directeur van
een vakantiekamp in Berkshire
Mountains in Massachusetts,
zegt dat ouders sinds 11 sep
tember veel vaker telefonisch
contact willen onderhouden
met hun kinderen.
Scholen bespreken en oefenen
evacuatieplannen en proberen
het geheel een plaats te geven
in het onderwijs. „Wat is een
terrorist? Wat onderscheidt een
terrorist van een vrijheidsstrij
der? Wie maakt dat uit", zijn
enkele vragen die Brown Uni
versity voor een leergang heeft
bedacht. Scholieren voeren rol
lenspeldiscussies, waarin ze pro
en contra de zaak van het Ierse
Republikeinse Leger, Tsje
tsjeense rebellen en de opstan
dige Weather Underground uit
de jaren '60 moeten bepleiten.
„Ze leren ervan dat de Verenig
de Staten soms uitsluitend be
slissen op grond van wat het
beste is voor de Verenigde Sta
ten", aldus Nicolle Robinson,
lerares geschiedenis aan Grani
te High School in Salt Lake City.
Ook jongere kinderen leren
over de aanslagen. In het nieu
we plaatjesboek The Man Who
Walked Between the Towers
vertelt Mordechai Gerstein het
verhaal van Philippe Petit, de
waaghals die in 1974 over een
tussen de twee torens gespan
nen koord wandelde. Op de
laatste pagina staat de tegen
woordige skyline van Manhat
tan, met de tekst „Nu staan de
torens er niet meer".
Eens zal er weer iets nieuws en
bijzonders verrijzen op de plek
waar de torens stonden. Voor
lopig zijn de mensen als zij in
Manhattan uit de metro komen
gedesoriënteerd.
De stad New York heeft door de
aanslagen van twee jaar gele
den een zware klap gekregen.
Sinds de aanslagen zijn 162.900
banen verloren gegaan en vorig
jaar zijn 152.278 mensen meer
uit New York vertrokken dan
zich er vestigden. Mode-trend-
watcher Elana Boses (27) is een
van hen. Zij woonde op vier
stratenblokken verwijderd van
het World Trade Center. Nu
woont ze met haar moeder in
St. Petersburg in Florida, waar
ze huizen verkoopt. Zij is aan
de medicijnen voor posttrau
matische stress en wil liefst zo
veel mogelijk afstand tussen
haar en 11 september. „Ik ben
zo blij dat ik in Florida zit en
niet aan al die dingen hoef te
denken."
Maar er zijn ook aanwijzingen
dat Amerikanen over 11 sep
tember nadenken en de zaken
in perspectief plaatsen. Het is te
zien in de populaire cultuur,
bijvoorbeeld in de manier
waarop beelden van het World
Trade Center in films figureren.
Uit de komedie Zoolander wer
den de torens na de aanslagen
digitaal weggepoetst; een voor
aankondiging van Spider Man
werd snel teruggehaald. Maar
eind vorig jaar opendel
Hour van Spike Lee mdj
beeld van de twee woll
bers en in de film zat e|
in een appartement da
plek uitzag. „Wat op 11
ber gèbeurd is heeft del
kanen echt getraumatil
wij voelen het effect nJ
steeds", zei Lee in eenl
view met de BBC. .Ami
in het algemeen en Nel
kers in het bijzonder lef
in een wereld die sterkf
derd is. De dreiging var
risme is een dagelijkse t
tenis en wij wilden die'
derde wereld tonen." Ij
Jerry Schwartz
