vertrouwen
in Blair kwijt
BUITENLAND 1
Rivaliteit tussen geestelijken overheerst in Najaf
n op nucleaire
arte markt
Britten raken Campbell: de echte Britse vice-premier
Ayatollah al-Hakim, de Iraakse Khomeiny
'Stroomuitval
door te weinig
investeringen'
Evacuatie na bosbranden
aan Spaanse Costa Brava
Vuurgevecht Westoever,
joodse kolonist gedood
Japan koopt schild tegen
raketaanval Noord-Korea
evig noodweer
Midden-Europa
zaterdag 30 augustus 2003
ifort
Het midden en oosten
Frankrijk en Zwitserland
bben gisteren te kampen ge-
d met hevig noodweer. In
met-la-Varenne kwam een
•jarige Fransman om, toen
werd getroffen door de blik-
n. Op veel plaatsen viel de
ktriciteit uit. Door een
indverschuiving in Zwitser-
id moest de A2 tussen de St.-
hardtunnel en Bellinzona
len afgesloten.
jhaanse volk
ag goud zien
ul - Een kluis met de Af-
anse goudvoorraad onder
presidentiële paleis in Ka-
is gisteren voor het eerst
s veertien jaar geopend,
gerucht ging dat een van de
partijen die tijdens de bur-
jorlog de hoofdstad in han-
hadden er met het goud
door was gegaan. President
nid Karzai liet de kluis in
urezigheid van de media
nen om de geruchten te
«nuwen. De goudvoorraad
iO miljoen dollar waard.
ouw overleefde
issaverbranding
haag - Een Bosnische mos-
vrouw heeft gisteren tijdens
Milosevic-proces verteld
zij in juni 1992 een massa-
fcranding van tientallen
^lims overleefde in Visegrad.
e Oost-Bosnische stad gre-
Serviërs in het voorjaar van
de macht. De plaatselijke
Slims werden vernederd, be-
fd en deels vermoord. De
uw werd met zo'n zeventig
lere moslims opgesloten in
ihuis. dat in brand werd ge
len. Met haar toen 13-jarige
)Qn wist ze door een raam te
Snappen.
lelaarsveer
erior Castro
iana - De Cubaanse presi-
,m t Fidel Castro krijgt van de
3Q irikaanse Beweging voor
ve irikaanse Indianen een ade-
)ai sveer toegekend. Castro (77)
tegt de veer uit handen van
,ei tiel Yang. Yang kwam don-
dagavond aan in Havana,
ne Yeer is een symbool van er
en ning voor een strijder. Yang
ïgt ook een boodschap van
nard Peltier, een Ameri-
ise Indiaan die 28 jaar in de
;enis heeft gezeten voor
oorden van een FBI-
are strijd in
lianistan
ii - Afghaanse soldaten le-
ti gisteren in de zuidelijke
fincie Zabul zwaar slag met
ban-strijders. De gevechten
fen zich af in de bergen van
district Dai Chupan, dat in
lacht van donderdag op
lag werd gebombardeerd
[Amerikanen. Daarbij zou-
zeker 35 Taliban zijn ge
il. Een Amerikaanse militair
m om toen hij tijdens een
itelijke operatie een dode-
val maakte. In de bergen
Dai Chupan wordt al vier
m gevochten.
shandelde
ideren gered
fc - De Italiaanse politie
tvier mishandelde kinde
st een woning gered. De
Irige moeder had van de
febedjes met prikkeldraad
ien gemaakt waarin ze haar
leren had opgesloten. De
leren waren tussen 1 en 7
oud. De vrouw had ze al-
gelaten. Een maatschappe-
rerker hoorde de kinderen
in en waarschuwde de po-
Die trof het jongste kind in
loos aan. De kinderen wa-
atgehongerd en onder-
lliaanse politie
kt maffialeider
i - De Italiaanse politie
[gisteren de 52-jarige Fran-
0 'Ciccio' Mallardo gearres-
Hi Mallardo gold als een van
jeestgezochte misdadigers
Italië en was leider van een
jvloedrijkste Camorra-fa-
js, de Napolitaanse maffia.
ZÜrdo werd na een korte
irvolging op de snelweg in
lurt van Napels aangehou-
h het bijzijn van zijn
Kr en kinderen.
qtAN - Het hoofd van het In-
•^ttionaal Atoomenergie
[schap van de Verenigde
(IAEA), Mohammed el-
Bei, heeft Iran ervan be-
Idigd dat het heeft gewin-
op de zwarte markt voor
aire apparatuur. De Egyp-
r deed zijn uitspraken in
[raaggesprek, dat de BBC
en uitzond. De Iraanse
oede bestaat bovendien
iger dan de organisatie
dde.
londen/gpd-anp - De zaak-Kelly
berokkent de Britse premier Blair
en zijn Labourregering veel scha
de. Uit een enquête van de krant
The Daily Telegraph, die gisteren
is gepubliceerd, blijkt dat slechts
27 procent van de Britten vindt
dat Blair kan worden vertrouwd.
Vijfjaar geleden was dat nog 74
procent.
Voor de Labourregering in haar
geheel pakte de peiling nog
slechter uit. Van de deelnemers
aan de enquête vindt slechts 22
procent de regering 'eerlijk en
betrouwbaar'. Opvallend is dat
de Britse Conservatieven, de
Tories, niet of nauwelijks profi
teren van de zaak-Kelly.
Juist gisteren werd bekend dat
Alastair Campbell, de rechter
hand van premier Tony Blair,
zijn functie neerlegt. De om
streden 'spindoctor' hield de
afgelopen weken vol dat hij pas
zou vertrekken als 'zijn naam is
gezuiverd' in de affaire-Kelly.
Nu loopt hij daar ver op voor
uit.
Volgens Campbell had hij op 7
april van dit jaar met Blair afge
sproken dat hij uiterlijk deze
zomer zou vertrekken. Gisteren
heeft hij officieel zijn ontslag
brief gepost. De aankondiging
komt een week nadat de
woordvoerder moest getuigen
in het Hutton-onderzoek naar
de dood van David Kelly, de
wapenexpert die 17 juli ver
moedelijk zelfmoord pleegde.
Van Campbell werd gezegd dat
hij 'bloed aan zijn handen
heeft' omdat Kelly mede door
zijn toedoen in een zware de
pressie was geraakt. Kelly bleek
de geheime bron van een BBC-
verhaal waarin de regering, en
Campbell in het bijzonder, zijn
beschuldigd van verregaande
inmenging in rapporten over
Iraakse wapenarsenalen.
Tijdens zijn verhoor eerder de
ze week zei Blair verantwoorde
lijk te zijn voor het lekken van
de naam van Kelly naar de pers.
Daarmee nam Blair de wind uit
Campbells zeilen.
Wellicht zag hij, vermaard om
zijn perfecte timing, daarom nu
de kans schoon om zijn ontslag
bekend te maken. De beschul
digende vinger wijst tenslotte
niet naar hem, maar naar zijn
baas.
londen/anp - Alastair Camp
bell, de terugtredende media-
adviseur van premier Tony
Blair, stond in eigen land be
kend 'als de echte vice-premier
en de op een na machtigste
man van Groot-Brittannië'. De
band tussen Campbell en zijn
baas was zo hecht, dat politieke
commentatoren zeiden dat ze
de „stem van de media-advi
seur hoorden wanneer Blair
aan het woord was".
De premier stelde de 46-jarige
Campbell in 1994 aan als zijn
perswoordvoerder. Campbell
had toen al een carrière achter
de rug als schrijver van porno
grafische verhalen voor het
mannenblad Forum en als poli
tiek redacteur bij de.krant Daily
Mirror. In die periode was hij
tevens een van de belangrijkste
adviseurs van de toenmalige
Labourleider Neil Kinnock. Na
dat Blair Kinnock had opge
volgd als voorman van Labour,
ontpopte Campbell zich tot
rechterhand van Blair.
Na de zege van Labour in de
verkiezingen van 1997 werd hij
de belangrijkste media-adviseur
van de nieuwe premier. Vol
gens critici bepaalde Campbell
in die functie wat wel en wat
niet in het nieuws kwam in de
Britse media. Journalist Peter
Obome schetste in een niet-ge-
autoriseerde biografie van
Campbell het beeld van een
man die zo nauw betrokken
was bij Blair dat ministers het
als vanzelfsprekend achtten dat
de perschef voor al zijn activi
teiten de volledige steun van de
premier had.
In zijn boek suggereert Obome
tevens dat Campbell er niet
voor terugdeinsde in te grijpen
toen het huwelijk van de toen
malige minister van buiten
landse zaken Robin Cook op
springen stond. De perschef
zou de telefoon hebben gepakt
en Cook hebben toegebeten dat
hij moest kiezen tussen vrouw
en minnares om een eind te
maken aan alle schandaalver-
halen in de media.
In 2000 zette Campbell een
punt achter zijn dagelijkse pers
conferenties voor de Britse par
lementaire media om zich meer
te kunnen richten op de com
municatiestrategie voor de lan
ge termijn van de regering-
Blair. Campbell werd betrokken
bij de voorlichting over Irak en
raakte in het nauw door de af
faire rond de zelfmoord van de
Britse regeringsadviseur en wa
pendeskundige David Kelly.
Een officiële regeringswoord
voerder verklaarde voor de
commissie-Hutton, die de dood
van Kelly onderzoekt, dat
Campbell had gesuggereerd de
naam van de wapendeskundige
naar de media te lekken.
De geruchten dat hij zijn ont
slag zou indienen naar aanlei
ding van de affaire-Kelly wer
den steeds hardnekkiger. Gis
termiddag was het eindelijk zo
ver. Campbell maakte bekend
dat hij binnen enkele weken
zijn taken neerlegt en dat hij
dat besluit al had genomen
voordat hij in opspraak raakte.
Over een nieuwe baan wil hij
Alastair Campbell, de rechterhand van Tony Blair.
Foto: EPA/Matthew Fearn
nog niet nadenken. Met het
schrijven van boeken, het hou
den van speeches en zijn grote
passie hardlopen denkt Camp
bell voorlopig genoeg om han
den te hebben.
Ontreddering net na de explosie van de autobom voor de moskee in Najaf. Foto: EPS/Jamal Wilson
najaf/anp - De aanslag met een auto
bom gisteren is slechts een van de ge
welddadige voorvallen in Najaf sinds de
Amerikanen en Britten het regime van
Saddam Hussein verdreven. Door de
BBC opgevoerde waarnemers vermoe
den dat veel daarvan worden veroor
zaakt door lokale rivaliteit binnen de
Hawza, de leiding van de geestelijkheid
in de heilige stad.
Sinds het einde van de Amerikaanse
oorlogshandelingen in Irak is het onrus
tig in Najaf. Aanslagen en gewelddadige
betogingen lijken aan de orde van de
dag te zijn. Afgelopen weekeinde nog
kwamen drie mensen om bij een aan
slag die waarschijnlijk de vooraanstaan
de ayatollah Mohammed Said al-Hakim
als doelwit had.
De drie kwamen om, toen onbekenden
een gasfles lieten ontploffen bij het huis
van de ayatollah in Najaf. Twee slachtof
fers waren lijfwachten, de ander was een
geestelijke. De geestelijk leider zelf liep
enkele lichte verwondingen op.
Veel aanhangers van Al-Hakim wijzen
met de beschuldigende vinger naar vol
gelingen van een rivaliserende sjiitische
radicale geestelijke, Muqtada al-Sadr.
Hoe groot zijn invloed binnen de sjiiti
sche gemeenschap is, is niet duidelijk
maar hij geniet door zijn afkomst wel
veel aanzien. Hij is de zoon van de zeer
invloedrijke ayatollah Mohammed Sadiq
al-Sadr, die in 1999 door het regime van
Saddam Hussein werd vermoord.
De bomaanslag van gisteren lijkt gericht
tegen de vooraanstaande ayatollah Mo
hammed Baqir al-Hakim, een neef van
Mohammed Said al-Hakim en leider van
de sjiitische Opperste Raad voor de Isla
mitische Revolutie. Volgens het hoofd
kantoor van zijn organisatie in Teheran
zou hij door de explosie de dood heb
ben gevonden.
In april vond de Iraakse sjiitische leider
Abdul Majid al-Khoei in de belangrijke
Imam Ali-moskee in Najaf de dood. Ook
een geestelijke die trouw aan Saddam
was, kwam daarbij om. Beiden zouden
met messen en zwaarden zijn omge
bracht.
De moord op Al-Khoei kan tot spannin
gen bij de sjiitische meerderheid in Irak
leiden. Hij gold als gematigd en als een
mogelijk nieuw bestuurder van een na
oorlogs Irak. Hij was de zoon van wijlen
grootayatollah al-Khoei, die de spirituele
leider van de Iraakse sjiieten tijdens de
Golfoorlog van 1991 was.
Dit voorjaar keerde hij naar Irak terug
om onder anderen de Amerikanen te
adviseren over de manier waarop ze
moesten handelen in de heilige sjiitische
stad Najaf. Khoei stond de opvolger van
zijn vader, de door de Amerikanen uit
huisarrest vrijgelaten grootayatollah
Said Ali al-Sistani bij. Door de inzet van
beide leiders leek aanvankelijk de explo
sieve situatie in de stad in de kiem te
kunnen worden gesmoord.
Dagen na de dood van Khoei zouden
boze aanhangers van een rivaliserende
geestelijke het huis van de sjiitische
grootayatollah Mirza Ali Sistani in de
stad hebben omsingeld. Ze gaven de
geestelijk leider 48 uur de tijd om Irak te
verlaten.
Mohammed Baqr al-Hakim.
Foto: EPA/Marcel Mettelsiefen
najaf-teheran/afp-dpa - Aya
tollah Mohammed Baqir al-
Hakim, die gisteren op 64-jarige
leeftijd bij de bomaanslag in
zijn geboorteplaats Najaf om
het leven kwam, is een veteraan
van de strijd tegen het regime
van Saddam Hussein. Hij werd
vaak de Iraakse Khomeiny ge
noemd, naar de geestelijk leider
van Iran die in 1979 de islamiti
sche revolutie in het buurland
van Irak leidde.
Al-Hakim wees een dergelijke
vergelijking af. Bij zijn terugkeer
in mei in Irak, na 23 jaar bal
lingschap in Iran, bestempelde
hij zichzelf als een 'eenvoudige
soldaat' van de islamitische re
volutie.
Als leider van de door Iran ge
steunde Opperste Raad voor de
Islamitische Revolutie in Irak
(Sciri) volgde Al-Hakim de laat
ste tijd een gematige koers. Hij
eiste een snel vertrek van de
Amerikanen uit Irak, maar ac
cepteerde ook het aanbod tot
samenwerking met de interna
tionale coalitie. Hij oogstte
daarmee felle kritiek van rivali
serende sjiieten, die hem colla
boratie met de bezetter verwe
ten.
Als zoon van de grootayatollah'
Muhsin al-Hakim vond hij in
1980 een veilig heenkomen in
het sjiitische Iran. Zijn geestver
want in de strijd tegen de soen
nitische machthebbers in Irak,
ayatollah Mohammed Baqir al-
Sadr, was kort daarvoor ver
moord door het kersverse Hus-
sein-regime. Al-Hakim zelf was
in de jaren zeventig twee keer
gearresteerd.
Eind 1982 richtte hij samen met
anderen de Sciri op, die zich tot
londen/ap - Burgemeester
Ken Livingstone van Londen
wijt de stroomstoring die don
derdag het verkeer in de
avondspits in het zuiden van
de Britse hoofdstad en delen
van het graafschap Kent ontre
gelde aan 'te weinig investe
ringen'.
Livingstone zei gisteren dat de
storing afschuwelijke gevolgen
kon hebben gehad wanneer
die zich tijdens de recente hit
tegolf had voorgedaan. Nu
veroorzaakte de storing alleen
ontzettend ongemak. „Je
vraagt je af waarom het op drie
na rijkste land ter wereld niet
genoeg in zijn stroomvoorzie
ning kan investeren om die
stroomvoorziening in stand te
houden", zei Livingstone.
Mark Fairbaim van National
Grid, dat het landelijke elektri
citeitsnetwerk beheert, zei dat
de stroomuitval niet door ge
brek aan investeringen, maar
door twee technische fouten
werd veroorzaakt. „Dat zich
gelijktijdig, kort na elkaar,
twee fouten voordoen, komt
uitermate zelden voor", zei
Fairbaim.
Doordat de stroomstoring sa
menviel met het hoogtepunt
van de avondspits, kwamen
duizenden metropassagiers
onder de grond vast te zitten.
Medewerkers van het metro-
bedrijf waren uren bezig om
passagiers te evacueren.
door onze correspondent
Henk van den Boom
Barcelona - Spanje wordt op
nieuw geteisterd door bosbran
den. Aan de Costa Brava moes
ten gisteren uit voorzorg 6.000
mensen worden geëvacueerd,
onder wie Belgen en Nederlan
ders. Bij Valencia ging ruim 500
ha pijnboombos in vlammen
op.
Het vuur werd aangewakkerd
door een harde, strakke wind
die het bluswerk door de
brandweer vrijwel onmogelijk
maakte. Bij Platja 'd Aro, in het
centrale gedeelte van de Costa
Brava ontstond gistermiddag
een zeer gevaarlijke situatie,
toen het vuur een gebied na
derde waar een groot aantal va
kantieoorden is gevestigd. Uit
voorzorg ontruimde de politie
acht van deze nederzettingen.
Ook twee campings bij Patja 'd
Aro moesten worden ontruimd.
Een paar huizen brandden af.
Een supermarkt en een benzi
nestation konden door de
brandweer worden gered door
ze nat te houden.
Bij Valencia woedt al sinds don
derdagavond een grote bos
brand. Ook daar moesten men
sen uit hun huizen vluchten.
Die brand werd vrijwel zeker
aangestoken, aldus een woord
voerder van de brandweer. Een
derde brand brak uit bij Castell-
defels, ten zuiden van Barcelo
na, een druk bezocht toeristen
gebied.
Door de extreem hete zomer en
het slechte onderhoud van de
bossen tellen Spanje en Portu
gal dit jaar een record aantal
bosbranden. Daarbij lopen ook
steeds woonwijken van vakan
tiehuizen gevaar.
Deze week heeft het Instituut
ter voorkoming van bosbran
den van Catalonië geklaagd dat
projectontwikkelaars die deze
vakantieoorden bouwen veel te
weinig doen aan preventie. Ze
bouwen de huizen tot pal aan
het bos. Alleen al in de deel
staat Catalonië, waaronder ook
de Costa Brava valt, voldoen ze
venhonderd woonwijken niet
aan de veiligheidseisen.
Jeruzalem/AP - Een joodse ko
lonist is gedood en zijn zwan
gere vrouw zwaargewond ge
raakt toen hun auto gisteren in
de buurt van Ramallah op de
Westoever onder Amur werd ge
nomen.
De Al Aqsa Martelarenbrigade,
die banden heeft met de Fatah-
beweging van Yasser Arafat, eis
te de verantwoordelijkheid voor
de beschieting op. De Israëli
sche minister van buitenlandse
zaken Silvan Shalom zei dat „de
Palestijnen nog steeds niet be
reid zijn iets te doen om het ter
rorisme in onze regio te stop
pen".
In de stad Jenin in het noorden
van de Westoever leverden Isra
ëlische militairen een hevig
vuurgevecht met Palestijnen.
Het gevecht brak uit toen Pales
tijnen militairen beschoten die
een uitkijkpost in een kantoor
gebouw bemanden. Acht tanks
en pantserwagens ontzetten de
belaagde militairen, waarna de
colonne de stad verliet, aldus
ooggetuigen.
Aan de rand van Nablus kam
den Israëlische eenheden giste
ren het vluchtelingenkamp Ba
lata uit op guerrillastrijders. De
militairen verplaatsten zich van
huis tot huis door tussenmuren
met mokers weg te slaan. Met
die methode staan de militairen
minder bloot aan mogelijke
schutters op straat, maar de
schade voor de bewoners is
enorm.
In de Gazastrook sloegen Israë
lische bulldozers in de omge
ving van Beit Hanoun een
boomgaard kaal, zodat guerril
lastrijders zich daar niet meer
kunnen verbergen. De actie
volgde op een raketbeschieting
op de Israëlische stad Ashkelon.
belangrijkste sjiitische verzets
beweging tegen Saddam Hus
sein zou ontwikkelen. In 1984
nam hij het leiderschap van de
raad op zich. Hij zal als leider
van de Opperste Raad mogelijk
opgevolgd worden door zijn
broer, Abdul Aziz al-Haim. Die
is de 'tweede man' van Sciri, en
heeft namens de beweging zit
ting in de Iraakse Regerings
raad. Ook hij staat een gematig
de lijn voor ten opzichte van de
Amerikaanse aanwezigheid in
Irak.
tokyo/ap - In navolging van de
Verenigde Staten wil ook Japan
de komende jaren een verdedi
gingssysteem tegen raketaan-
vallen bouwen. Dat heeft een
woordvoerder van het Japanse
leger gisteren bekendgemaakt.
Japan wekt sinds 1999 al samen
met de Verenigde Staten aan de
ontwikkeling van een raket-
schild op basis van lasertech
nologie.
Het ministerie van defensie wil
de komende jaren ruim 142
miljard yen (1,1 miljard euro)
uittrekken om moderne Ameri
kaanse anti-raketwapens aan te
schaffen. Japan wil een verdedi
gingssysteem tegen raketten
omdat het beducht is voor de
dreiging die uitgaat van Noord-
Korea. Dat is bezig met de ont
wikkeling van een atoomwapen
en heeft reeds de beschikking
over raketten die Japan kunnen
raken.
Overleg tussen Noord-Korea,
China, de VS, Rusland, Japan en
Zuid-Korea in de Chinese
hoofdstad Beijing over het af
bouwen van het Noord-Kore-
aanse kemwapenprogramma is
deze week zonder resultaat ge
ëindigd.
De Verenigde Staten hebben
gezegd niet te zullen zwichten
voor 'chantage' van Noord-Ko-
rea over kernwapens. Tijdens
de multilaterale onderhande
lingen die vrijdag werden afge
sloten, zouden de Noord-Kore-
anen 'onomwonden' hebben
toegegeven over een kemwa-
penarsenaal te beschikken.
