KUNST CULTUUR
'Rare snuiters' bij elkaar in De Nieuwe Kerk
Lowlandscamping Biddinghuizen stroomt weer vol
Hypermoderne
dans op klanken
uit de Middeleeuwen
R6
terser eist
l ïiljoen van
'ïens museum
Spectaculaire opening MTV Video Music Awards
P
oiset uit leiding
(t Toneel Speelt
piBDAM - Acteur en regis-
Hans Croiset (67) vertrekt
januari 2005 uit de leiding
theatergezelschap Het To-
Speelt. Hij stopt dan als ar
beider van het gezelschap
hij in 1996 met Ronald Kla-
oprichtte. Klamer neemt
if2005 zowel de artistieke
akelijke leiding op zich. Na
vertrek blijft Croiset op
ance basis actief voor HTS
cteur en regisseur. Het ko-
de theaterseizoen viert
set zijn vijftigjarig toneelju-
im met 'Het licht in de
Zijn tegenspeelster, An-
Jieuwenhuijzen, staat ook
halve eeuw op de planken,
et stuk spelen zij een ouder
elechtpaar dat thuis zit weg
rijnen. De productie gaat
!8 september in première in
«Jieuwe de la Mar Theater
nsterdam.
ote toeloop
iisje van Yde
WA - De Canadese bevol
en geen genoeg krijgen
iet Meisje van Yde. Het
uit Nederland, met het
schilderij De Turfboot
tcent van Gogh op tour-
ir Noord-Amerika, trok
al meer dan 300.000
ters. Het Meisje van Yde
[zien in het grootste en po-
te museum van Canada,
de grote toeloop spreekt
um inmiddels over
de succesvolste ten-
iellingen van de afgelopen
Het Meisje van Yde werd
197 bij het gelijknamige
itse dorp gevonden. Uit
izoek bleek dat zij zo'n
I jaar geleden op 16-jarige
jjd door wurging om het le-
moet zijn gebracht.
Ic
tuurboekendag
laturalis
V M- Naturalis houdt op
ag 14 september voor het
J de Natuurboekendag. Au-
uitgevers, boekhandela-
fotografen en illustratoren
llen op deze dag over hun
.laten materiaal zien en
ihet gesprek aan met de
ekers. Zo vertelt Bas Ha-
over wetenschapspopulari-
onthult fotograaf Dirk
ima de pracht van minera-
itoont plantenfotografe
van Crevel de kneepjes
iet vak. Annemarie van
jenbeek, auteur van Veld-
sporen, neemt de be-
ps zelfs mee het veld in
kr werk op locatie te de-
meren.
ottochtje met
nas Lieske
kond - Boekhandel Van
leer houdt op zondag 21
mber een literaire boot-
onder leiding van schrij-
omas Lieske. De auteur
rij die gelegenheid voor
n nieuwe roman Grand
Boulevard. Het verhaal
zich af in Parijs, Spanje
els in de Zuid-Hollandse
i, waardoor het boot
je voert. Reserveren kan
lekhandel Van der Meer:
613073. De boot vertrekt
.00 uur bij Rederij Van
te Warmond.
vrijdag 29 augustus 2003
amsterdam/anp - Driehonderd 'rare snuiters' zijn vanaf
vandaag bij elkaar in De Nieuwe Kerk in Amsterdam. Niet
in levende lijve, maar op een gelijknamige tentoonstelling
van vreemdelingen die sinds 1839 door Nederlanders
overal ter wereld op de plaat zijn vastgelegd. Bioloog Mi-
das Dekkers stelde de expositie samen. Hij mocht als gast
conservator uit tienduizend foto's uit de Nederlandse col
lecties de meest markante snuiters kiezen.
Dat ging helemaal vanzelf, zei Dekkers gisteren. „Ik voel
de me als een god om de mooiste eruit te halen." De bio
loog heeft de historische en hedendaagse beelden van be
kende fotografen als Ed van der Elsken, Catrien Ariëns en
Kadir van Lohuizen ingedeeld in zes categorieën. Zoals de
'gewone' rare snuiter, die een bizarre indruk maakt bij
een eerste kennismaking. Op de expositie, die duurt tot en
met 26 oktober, zijn bijvoorbeeld inwoners van Burkina
Faso te zien met enorme schotelvormige lippen.
Een andere categorie is lelijke beesten. Volgens Dekkers
vonden sommige fotografen 'boschnegers' bij de eerste
ontmoeting zo lelijk, dat ze eigenlijk niet als mensen maar
als dieren werden gezien. De samensteller ziet dat ruim,
en heeft niet alleen indianen of Afrikanen uitgekozen voor
de tentoonstelling. Ook Nederlandse immigranten in
Nieuw-Zeeland vallen in deze groep.
De overige variaties zijn edele wilden, werkvolk, arme
schepselen en lustobjecten. Het is een manier hoe wij
naar vreemdelingen kijken, aldus Dekkers, en dus ziet el
ke fotograaf de vreemdeling anders. „De ene denkt bij het
zien van een neger: 'Wat is dat een rare aap', en ziet hem
als een lelijk beest. De andere ziet hem als onbedorven,
als een edele wilde."
Dekkers noemt het een gouden greep een bioloog een
tentoonstelling over mensen te laten samenstellen. „Vroe
ger dachten wij allemaal te weten hoe de mens eruitziet.
Het was een hele schrik toen ons soort mensen opeens
negers en gele mensen tegenkwam." Daarvan werden
veldgidsen gemaakt, net zoals voor bijvoorbeeld vogels.
Naarmate de tijd verstreek en fotografen anders tegen
vreemdelingen aankeken, veranderde ook het cliché
beeld. „Vroeger werden mensen gefotografeerd als verte
genwoordiger van een groep. Nu worden die stereotypen
steeds meer individuen." Je kunt het volgens hem verge
lijken met dieren. „Ga je naar de tijgers in Artis, dan zie je
één soort beesten. Totdatje ze in huis haalt. Dan verschilt
elke kat van een andere kat."
De indeling in zes variaties kun je volgens Dekkers nog
steeds maken. Edele wilden zijn bijvoorbeeld kinderen die
naar moderne muziek luisteren, lustobjecten zijn de vrou
wen in alle soorten en maten die de Amsterdamse Wallen
bevolken.
De bioloog vindt ook dat iedereen zoveel mogelijk naar
andere mensen moet kijken. „Dat is de enige weg om de
enige mens te leren kennen die je in elk geval interesseert,
de raarste snuiter van allemaal: jezelf. Alle foto's van een
ander samen zijn niets anders dan je zelfportret."
new York - Niemand minder dan Madonna, Britney
Spears én Christina Aguilera openden gisteravond het
spektakel van de 2003 MTV Video Music Awards in de
Radio City Hall in New York. De dames kusten elkaar in
nig alvorens ze Like a Virgin ten gehore brachten. Ma
donna, genomineerd voor een onderscheiding, won
overigens geen Award.
Justin Timberlake, Coldplay en Beyonce kregen elk drie
onderscheidingen. Timberlake won onder andere in de
categorie popvideo, voor Cry me a River, waarin hij
countrygrootheid Johnny Cash voorbijstreefde, die was
genomineerd voor Hurt. „Ik eis dat de stemmen op
nieuw worden geteld", zei Timberlake toen hij de on
derscheiding in ontvangst nam, „Mijn opa heeft me
grootgebracht met Johnny Cash en ik vind dat hij deze
prijs meer verdient dan wie van de aanwezigen ook."
'Hurt' won wel in de categorie cinematografie. De 71-ja-
rige Cash nam de prijs niet zelf in ontvangst. Hij ligt in
het ziekenhuis met maagklachten.
Work It van Missy Elliot won bij de uitreiking Video Mu
sic Awards van MTV de prijs voor de beste clip van het
afgelopen jaar. De clip won ook in de categorie hiphop
video. Hip-hop-artiest 50 Cent werd onderscheiden als
beste nieuwkomer. Beyonce Knowles ontving een
Award voor de Best Female Video, voor Crazy in Love.
The Lifetime Achievement Award ging naar de heren
van Duran Duran. Foto's: Reuters
Festival Oude Muziek in Utrecht
door Joke Dame
utrecht - Het Festival Oude Mu
ziek in Utrecht begint vanavond
met een opzienbarende voorstel
ling. Op de oorstrelende middel
eeuwse klanken van Capilla Fla-
menca schuren de dansers en ac
teurs van Les Ballets C de la B de
ogen van het publiek met rauwe
beelden uit de hedendaagse
werkelijkheid in Foi.
Het Festival Oude Muziek durft.
Terwijl de discussie over zijn
bestaansreden en de bijbeho
rende financiën dit jaar op het
scherp van de snede werd ge
voerd, opent het met een hy
permoderne dansvoorstelling.
Het oude-muziekpubliek zal er
van opkijken. Choreograaf Sidi
Larbi Cherkaoui (27) lacht een
beetje. „Tja, ik weet het niet
hoe het publiek van het Festival
Oude Muziek reageert. Ik hoop
dat de toeschouwers verrast
zijn. En ik hoop dat de mensen
een beetje kunnen instappen in
de voorstelling."
'Foi' (geloof) is geen concert, er
wordt gesproken terwijl er ge
zongen wordt en er worden ook
allerlei muziekstijlen gemixt.
Cherkaoui: „Meestal zingen de
zangers, maar soms ook de
dansers. Voor mij is dat even
veel waard. Die zangers hebben
er langer op gestudeerd, maar
beide groepen gebruiken hun
stem om
iets te ver
tellen. Punt
uit. Hetzelf
de geldt
voor het be
wegen. De
één heeft
een betere
techniek
dan de an
der, maar
dat is niet
belangrijk. Belangrijk is het ver
haal en de intenties van bin
nenuit, de emoties. Ik ben ei
genlijk heel benieuwd hoe
mensen die gefocust zijn op het
oor dit ervaren."
In Foi bewegen de dansers van
Les Ballets Contemporains de
la Belgique (kortweg C de la B)
op middeleeuwse muziek die li
ve wordt gemaakt door Capilla
Flamenca. De nieuwste bewe
gingen op de oudste muziek.
Cherkaoui: „Ik ben geïnteres
seerd in gelijkwaardigheid, één
van de thema's in Foi. Tegen
stellingen en hiërarchieën als
geschreven en orale tradities,
popmuziek en kunstmuziek,
oud en jong, maar ook heden
en verleden, die wil ik nivelle
ren. Ik ben ervan overtuigd dat
er tussen de Middeleeuwen en
nu niet zoveel veranderd is. Je
had toen de pest, je had de
kruistochten. Nu hebben we
SARS en aids, en de oorlog in
Irak, wat op een bepaalde ma
nier ook een kruistocht is. Die
dingen zeggen mij dat er geen
vooruitgang is, alleen herha
ling; herhaling van steeds weer
dezelfde stadia."
De jonge Vlaams/Marokkaanse
choreograaf heeft een wild
groepje verschillende dansers
voor zijn productie bij elkaar
gebracht, die de grote onder
werpen van het leven met
vlijmscherpe beelden aan de
Ook dansers
mogen zingen
in Foi
orde stellen: oorlog, geweld,
schuld, angst, eenzaamheid en
de behoefte aan menselijk con
tact. Zijn visie op die grote le
venszaken: „Onze identiteit is
meervoudig, bestaat uit deeli
dentiteiten. Als ik naar jou kijk
zie ik een vrouw, blank, Neder
lands, journaliste; al die dingen
bepalen jouw identiteit. Ik las
in het boek 'Moorddadige iden
titeiten' van Amin Maalouf hoe
een element uit die samenge
stelde identiteit plotseling veel
meer waarde kan krijgen. In
een redactie met uitsluitend
mannen wordt jouw vrouwzijn
ineens belangrijker."
„En ik las hoe dat in een be
paalde situatie tot fundamenta
lisme kan leiden, bijvoorbeeld
tot moslimfundamentalisme.
Hoe ineens het moslim-zijn,
naast het feit dat iemand man
is, uit een bepaald land komt en
niet begrepen wordt, zijn be
langrijkste identiteit wordt. Dat
was verhelderend. Maar om te
kunnen communiceren met de
ander moeten alle deelidenti
teiten in een persoon gerespec
teerd, maar ook gelijkgesteld
worden. Ook door hemzelf. Het
is even belangrijk dat hij een
zoon is van zijn moeder als dat
hij moslim is. Pas dan kun je
zoeken naar gemeenschappelij
ke deelidentiteiten, is er com
municatie mogelijk die verder
gaat dan tolerantie en kunnen
er mooie dingen gebeuren."
Zijn dansers en spelers komen
uit alle
windstreken.
We zien een
zwarte Ame
rikaan, een
IJslandse,
een Kore-
aan, een
Zweedse,
een Frans
man, een
Australische.
„Ik heb geen
audities gedaan. Met ieder van
hen had ik al gewerkt, had ik al
een band." En dan is er de man
met het syndroom van Down.
Hij hiphopt op de middeleeuw
se muziek en schreeuwt met
oerkreten zijn collegadansers
naar alle hoeken van het podi
um. Angstaanjagend. „Vorig
jaar heb ik een hele voorstelling
gemaakt met andersvalide, dus
gehandicapte, acteurs. Ik heb er
zoveel van geleerd, van hun
manier van spelen, denken en
kijken. En omdat ik plotseling
ook mijn eigen vooroordelen
zag. Eén van de jongens, Gert,
vertelde hoe hij zijn familie
eens huilend aantrof. Het bleek
dat één van de nichten zwanger
was van een kind met het
Downsyndroom. Zijn ouders
vertelden het heel eerlijk. Gert
vroeg: hebben jullie ook zo ge
huild toen ik werd geboren? Ja,
zeiden zijn ouders, maar nu
zijn wij heel blij dat je er bent.
Toen zei Gert: ja, het is heel
okay om mij te zijn. Dat gaat
toch rechtstreeks naar je
aders?"
Festival Oude Muziek Utrecht,
29 augustus t/m 7 september
2003, www.oudemuziek.nl,
Foi, choreografie Sidi Larbi
Cherkaoui, Stadsschouwburg
Utrecht vanavond 20.00 uur
en morgen 16.00 uur.
biddinghuizen/anp - De low-
1 andscamping in Biddinghui
zen is gisteren aan de voor
avond van het driedaagse mu
ziekfestival volgestroomd.
Voordat de poorten om 18.00
uur traditiegetrouw opengin
gen, hadden ruim 3.000 mu
ziekliefhebbers de weg gevon
den naar het festivalterrein.
Veel vroege vogels trekken, zo-
als gewoonlijk, al op donderdag
naar het festivalterrein. Ze ho
pen daarmee de lange wachtrij
en op de eerste echte Low-
landsdag te voorkomen en kun
nen bovendien de beste plek
ken inpikken op de camping.
Sommigen spijbelen daarvoor
zelfs een dag.
Hoewel de organisatie toegeeft
dat een grote naam op het festi
val ontbreekt, hebben veel be
zoekers hun eigen favorieten.
Remko Burger, Jorge Schel en
Michelle den Outer uit Spijke-
nisse noemen Moloko, Eels en
the Foo Fighters. De Haarlemse
tiener Ivo van Rijswijk en zijn
vrienden Marcel Kleijn, Daphne
Smit en Roel de Wit, uit dorpjes
daar in de buurt, hebben pech.
Z| komen speciaal voor Rancid
en de Spaanse groep Ska-P. Die
laatste formatie („onverstaan
baar, maar erg goed") heeft
echter op het laatste moment
afgezegd. De vrouw van de zan
ger bevalt eerder dan gedacht.
De organisatie heeft na het fes
tival van vorig jaar beslist om
extra maatregelen te nemen te
gen de regen. Volgens een
woordvoerder bleek de afgelo
pen twee edities dat er verbete
ringen nodig waren. Zo is het
voormalige open podium
voortaan ook een tent. Twee
jaar geleden ging het Dom-
melsch-podium dicht wegens
onweer. Bovendien zijn de as
faltpaden op het Lowlandster-
rein breder gemaakt. „Als het
regent, loopt iedereen daarop.
Zo houden we een betere door-
stroming", legt de woordvoer
der uit.
Het officiële festival is vanmid
dag om 15.00 uur begonnen
met optredens van Ataris en
Mars Volta. In totaal staan er
ruim 250 muzikale en andere
culturele acts op het program
ma, waaronder straattheater,
ballet en cabaret.
Voor het eerst in jaren zijn er
•8. K
nog kaarten verkrijgbaar voor
het muziekfestijn. De organisa
tie gaat er vanuit dat ongeveer
10.000 kaarten niet worden ver
kocht. Als mogelijke reden
noemt de woordvoerder de
minder rooskleurige economie,
waardoor jongeren minder geld
hebben. Ook zijn er vele goed
kopere eendaagse evenemen
ten deze zomer.
t
