'Vrouwen in leger prima
wapen tegen machocultuur'
GESPREK VAN DE DAG
Naar de eenzame hoogbejaarden keek niemand meer
Alleen geen
vrouw onder
en bij marini l
Titanic forever
DAGELIJKS LEVEN
l'OHl DE BeMT N UO NÉT zo it OOM >Us VRoEtÉtTÏ.
MENSELIJK
Over haar oude dag hoeft de 62-jarige gepensioneerde Oostenrijkse vrouw die
zondag de jackpot won in het casino van Linz zich geen zorgen meer te maken.
Na twee uur spelen keerde een FRUITAUTOMAAT de vrouw, wier identiteit ge
heim is gehouden, ruim 1,3 MILJOEN euro uit. Het is de op twee na hoogste
prijs ooit uitgekeerd door een speelautomaat in Oostenrijk. De vrouw vierde de
vier zevens die tot haar nieuw verkregen fortuin leidden met champagne, stopte
de miljoenencheque in haar tas en verklaarde haar karige pensioentje niet meer
te hoeven ontvangen.
De Vlaamse Astrid Bammens ziet
vrijdag een droom een vervulling
gaan: dan opent zij in Leopoldsburg
haar eigen MUSEUM over het Belgi
sche KONINGSHUIS. De vrouw ver
zamelt al meer dan een halve eeuw
alles wat maar met de Belgische ko
ninklijke familie te maken heeft. Ze
heeft een grote collectie knipsels,
foto's, beelden, schilderijen, ge
bruiksvoorwerpen en memorabilia.
Om te voorkomen dat dit later in on
gerede zou raken, bracht ze de ver
zameling onder in een stichting en
kocht ze een horeca-etablissement
in Leopoldsburg. Dat gaat na een in
grijpende verbouwing vanaf vrijdag
als het museum 'Mijn koningshuis'
dienst doen. Het is vrijdag 68 jaar
geleden dat de geliefde koningin As
trid om het leven kwam door een on
geluk met de auto in het Zwitserse
Küssnacht.
Minister Kamp van defensie wil bij
de komende ontslaggolf vrouwelijk
personeel ontzien. Vakbonden voor
defensiepersoneel vrezen oplopen
de spanningen tussen de seksen.
Maar het Defensie Vrouwen Net
werk (DVN) is vooral blij: vrouwen
zijn een prima wapen tegen de
machocultuur. „Een militair stort
eerder zijn hart uit bij een vrouw
dan bij een stoere man."
„Nee, hier vechten vrouwen en
mannen absoluut nog niet om ba
nen", zegt sergeant-majoor Mar
cel Pullen lachend. De militair op
de met sluiting bedreigde vliegba
sis Twenthe komt net uit de kanti
ne. „Het is nog niet echt het ge
sprek van de dag hier", conclu
deert hij. De 1100 militairen nabij
Enschede, op enkele tientallen na
allemaal mannen, hebben voorlo
pig andere kopzorgen dan een
'veldslag tussen de seksen'. „We
zijn hier meer bezig met de vraag
óf de basis überhaupt open blijft."
Vergeleken met de gelatenheid op
de werkvloer heerst bij de defen
sievakbonden een oorlogsstem
ming. Woest zijn ze op defensie
minister Henk Kamp, die dolgraag
wil dat twaalf procent van het de
fensiepersoneel in 2010 vrouw is.
Maar dan moet bij het schrappen
van 12.000 van de circa 70.000 ba
nen niet al te veel vrouwelijk per
soneel sneuvelen. „Dat betekent
dat we nu geen vrouwen ontslaan,
want we zitten net op zo'n acht en
een half procent", aldus Kamp in
het septembernummer van Opzij.
"Verbazingwekkend', 'schandalig'
en 'stupide', oordelen de bonden
over Kamps 'seksebeleid'. „Het is
ze bij Defensie de afgelopen jaren
kennelijk niet gelukt om voldoen
de vrouwen enthousiast te maken
voor de krijgsmacht", zegt voor
zitter Jean Debie van de VBM-
NOV. „En gebruiken ze nota be
ne deze zeer ingrijpende bezuini
gingen om het falend vrouwenbe-
leid op te krikken: meer mannen
dan vrouwen eruit, en dan komt
het streefcijfer vanzelf in zicht."
Collega-voorzitter Jan Kleian van
vakbond Acom voorspelt dat een
voorkeursbehandeling voor vrou
wen bij ontslag 'zijn uitwerking
op de werkvloer niet zal missen'.
Dus vrouwen lijken weer de wat
jes die beschermd en geholpen
moeten worden, een beeld waar
Defensie juist van af wilde? „Ja,
dat denk ik wel. Als je mannen
ontslaat om vrouwen binnen te
houden, gaan mannelijke colle
ga's toch denken: wat hebben we
aan die vrouwen?"
De VBM/NOV dreigt naar de
Commissie Gelijke Behandeling
(CGB) te stappen. Voorrang bij
ontslagen is denigrerend voor
vrouwen en discriminerend voor
mannen, heet het. Maar het is de
vraag of een klacht kans op succes
Vrouwen worden ook naar Irak uitgezonden, zoals Joke Helder uit Meppel. Foto: GPD/Roland de Bruin
heeft. „De wet staat voorkeursbe
leid toe bij werving, selectie én
ontslag", meldt Silvia Roelofs van
de CGB. „En er werken wel erg
weinig vrouwen bij Defensie. Ja
renlang kon je er als vrouw hele
maal niet terecht."
Zo is het maar net, vinden ze bij
het Defensie Vrouwen Netwerk
(DVN), waarbij ongeveer driehon
derd vrouwen in de krijgsmacht
zijn aangesloten. Voorzitter Hen-
ny Snellen, luitenant-kolonel bij
de landmachtstaf in Den Haag,
vindt dat het met de voorrang
voor wel mee valt. „Het is niet zo
dat er geen vrouwen worden ont
slagen. Dat gaat ook ons vrouwen
te ver. Het gaat om herplaatsing
bij ontslag. Dón moeten vrouwen
bij gelijke geschiktheid de voor
keur krijgen."
Zo niet, dan worden jarenlange
miljoeneninvesteringen in één
klap teniet gedaan. Nog geen vijf
procent (1321) van de militairen is
een vrouw met een vast contract.
Bij de Landmacht is dat zelfs nog
geen drie procent (312). Snellen:
„Als je dan één op één die paar
vrouwen tegen die duizenden
mannen wegstreept, houd je geen
vrouwen meer over."
Snellen kan zich voorstellen dat
De strijdkrachten telden
het pijn doet als een op zich ge
schifte mannelijke militair het
louter heeft afgelegd vanwege zijn
geslacht. Zeker in een mannen-
bolwerk als de krijgsmacht. „Maar
we bieden wel een meerwaarde",
zegt de DVN-voorzitter. Ze wijst
op de onlangs aangenomen VN-
resolutie 1325. „Daarin wordt
juist heel erg gepleit voor de vrou
welijke bijdrage in crisissituaties.
Vrouwen zijn vaak meer alert op
seksueel geweld of gedwongen
prostitutie."
De spierballencultuur is anno
2003 ook helemaal niet meer no
dig, meent Snellen. „We zijn fy-
Jaar 9.506 vrouwen, van1 v,
militairen; de rest is burg
neel. Vrouwen vervullen -s
zes decennia een rol bij d
krachten. In 1943 kregen 5
nen versterking van hetV e
Hulp Korps. Maar deze ee a
richtte geen gevechtshan ei
en bestond vooral uit rad jj{
fistes, verpleegkundigen 1 |c
nistratief medewerksters.
kwam pas in de jaren zev g
andering in. Toen werden
gelijke functies binnen d(
macht opengesteld voor n
Vrouwen konden op pap n
men in de Defensiehiëra r
een opleiding te volgenq
ninklijke Militaire Acader a.
en het Opleidingscentrum
ren voor Speciale Diensti
afschaffing van de dienst n
het aantal vrouwen verd o
nomen. Ze worden wel 0 :h
maar de top is vooralsnog
mannenzaak gebleven: 0 n
meer dan honderd gener gj
geen enkele vrouw. Vrouier
gen niet in onderzeebote
standigheden - langdurig
pakt zitten met één doucj
hele bemanning - leent
voor een gemengde bei
meent Defensie. Vanweg
treem zware fysieke eisei
vrouwen ook niet toetrec
Korps Mariniers. at
sk
urig 3
QUO
it#
-rll
siek minder sterk, maar h,
moderne techniek vliegt
wen net zo goed in een
kopter. Als tientonnerch
heb je stuurbekrachtigir jj,
kranen", zegt Snellen, d
de artillerie heeft gezete
van de eerste batterijcor
danten was. „Ik heb ook
zware granaten gesjouw
Brute kracht alleen volst
wens niet langer. „Deh( j,
van defensie ligt niet mc
in grootschalige gevecht
meer in humanitaire op
vredesmissies." In moei
den zijn vrouwen meer
dig. „Mannen storten ee
hart uit bij een vrouw da
stoere man."
Ferdi Schrooten
Ik zat in bad met mijn dochter en uit het niets stelde
zij mij de vraag hoe diep de Titanic nu toch ligt. Ik
schatte rond de 4000 meter, dus 8 keer heen en weer
van ons huis naar het Centraal Station. Ook gaf ik
haar door dat het wrak van de Titanic in hoog tem
po uit elkaar valt. Dat meldde Reuters en zo werd
het door duizenden kranten over de hele wereld
overgenomen. Het kan zijn dat u al jaren geen tv-
kijkt, geen kranten leest en ook de bioscoopversie
hebt gemist, dus voor alle zekerheid: Titanic was
een passagiersschip dat in het begin van de 20ste
eeuw verging, vanwege een ijsberg. Er zijn schepen
vergaan die groter waren, er zijn scheepsrampen ge
weest waarbij veel meer slachtoffers vielen, toch kan
ik van geen enkele van die schepen de naam noe
men. Maar Titanic kennen we allemaal. En precies
ddt is waarom het verhaal er voor ons nog steeds toe
doet: omdat we het nu eenmaal allemaal kennen.
Wie in willekeurig gezelschap de naam 'Titanic'
laat vallen weet zeker dat minstens 90% van de
aanwezigen daar associaties bij krijgt en binnen de
kortste keren vliegen de leuke weetjes over tafel. Er
is een gesprek, en dat is altijd beter dan géén ge
sprek. Het prettige van Titanic is daarbij dat Zij
niets te maken heeft met geloof of politiek. Beweer
over Titanic (ja, dat 'de' laten kenners weg, en een
schip is een 'zij') wat je wilt, voor niemand zal het
kwetsend zijn. Van bedplassend kleinkind tot LPF-
stemmende oma, iedereen in de kamer kan een duit
in het zakje doen. Hoe diep de zee wel niet was en
hoe koud. Hoe dom de kapitein. Hoe dapper de
scheepskapel, die speelde tot ijswater via de trom
petten de longen binnendrong. De mannen op het
partijtje bediscussiëren de technische overmoed van
de scheepsbouwers. De vrouwen verliezen zich in
het droeve lot van die arme derdeklaspassagiers die
kansloos verdronken in het ijzige donker van het
ruim. En de kinderen luisteren. Titanic is moderne
mythologie, nieuw collectief erfgoed van de mens
heid, én er valt geld mee te verdienen. Veel geld.
Schatzoekers zeurden bij investeerders miljoenen los
voor expedities, van al die expedities werden docu
mentaires gemaakt. Advocaten werden rijk van de
elkaar bestrijdende eerlijke vinders. Er is een Tita-
nic-musial en een dito speelfilm. Een verroest thee
lepeltje met Titanic-logo is op veilingen tien maal
z'n gewicht in goud waard. Als we, cynisch maar in
de geest van het kapitalisme, de opbrengst van de
Titanic-ramp delen door het aantal slachtoffers,
hoeveel zou ieder verdrinkingsgeval waard zijn ge
bleken? Twintig miljoen dollar p.p. lijkt me nog een
zeer conservatieve schatting. Hebben (de kinderen
van de kinderen van) de nabestaanden daar ook
niet een beetje recht op? Zo'n rechtszaak moest er
maar eens komen, al was het maar omdat een
mythe nooit helemaal af moet zijn.
Zolang er beweging in een verhaal zit, blijft
het leven. Titanic zelf is aan het kwakkelen:
mast omgevallen, bovendek en personeels-
verblijven ingestort. Dus wat zullen we
doen? Haar onder water restaureren,
haar met een Koer sk-operatie naar
boven halen, of snel een kopie ma
ken? En dat we die dan laten zin
ken, in een vijver in een pretpark,
waar we met miniduikbootjes eerst
van een glijbaan afmogen en dan vol
automatisch door het schip varen, alsof
wij de eersten zijn die Haar terugzien. Ook
de documentaires over de making-of van
deze attractie lijken me zeer de moeite
waard.
ol-
ilsof
n
GUILLAUME DEPARDIEU, zoon
van de Franse acteur Gérard De-
pardieu, moet op 9 september
voor een Franse rechtbank ver
schijnen voor illegaal wapenbezit
en ongeoorloofd gebruik van een
vuurwapen. Depardieu is gisteren
op borgtocht vrijgelaten. Dit
maakte de openbare aanklager in
de stad Lisieux bekend. De 32-ja-
rige Guillaume Depardieu, ook ac
teur, zou in de nacht van vrijdag
op zaterdag in de Normandische
stad Trouville met een jonge man
een woordenwisseling hebben ge
had. De man zou een fan van Guil
laume Depardieu zijn. Depardieu
trok een alarmpistool en bedreig
de de man. Een omstander duwde
de armen van de jonge Depardieu
opzij waardoor deze in de lucht
schoot. De jonge man deed aan
gifte bij de politie. Foto: EPA
De resten van ongeveer duizend
mensen die omkwamen bij de aan
slagen op het Newyorkse WORLD
TRADE CENTER op 11 september
2001, krijgen een plek in het monu
ment dat zal worden gebouwd op
'ground zero', in de hoop dat de we
tenschap ooit zo ver zal komen dat
zij kunnen worden geïdentificeerd.
Veel nabestaanden van mensen die
de dood vonden bij de aanslagen
hebben gevraagd of de stoffelijke
resten van hun dierbaren kunnen
worden begraven op de plek waar
eens de Twin Towers stonden. Zij
wilden graag een plek waar zij hun
geliefden kunnen gedenken. Voor
de ontwerpers van het monument
betekende dat een extra uitdaging.
De gedenkplaats moest zo worden
geconstrueerd dat de resten bruik
baar zouden blijven voorweten
schappelijk onderzoek.
REGILIO TUUR heeft zijn voorma
lige geliefde, Pieternel Lakerveld,
weer bang gemaakt. Met Tuurs
vrijlating uit de gevangenis, aan
staande vrijdag, in het vooruitzicht
eist Lakerveld dat Tuur haar niet
meer lastig valt. Als Tuur dat niet
wil beloven, zal zijn ex in kort ge
ding een straatverbod eisen. Tuur,
de voormalige wereldkampioen su-
pervedergewicht uit Rotterdam,
heeft vrijdag de vijftien maanden
celstraf uitgezeten die hij vorig
jaar zomer kreeg voor het mishan
delen van zijn toenmalige vriendin
Pieternel. Vanuit de gevangenis
boezemde hij zijn ex en moeder
van zijn 4-jarige dochter opnieuw
angst in door haar in een interview
met Esquire een 'slechte moeder'
te noemen en zijn eigen geweld te
relativeren. „Achter de schermen
worden maatregelen getroffen,"
vertelt haar advocaat M. Dumont.
„Wij willen absoluut niet dat Tuur
mevrouw Lakerveld opzoekt."
Maar liefst 16.731 mensen denken
dat ze, athans naar de maatstaven
van hettv-programma IDOLS, popi
dool kunnen worden. Dat hebben de
makers van het veelbesproken tv-
programma gisteren gemeld. Ge
noemd aantal had zich namelijk
aangemeld tot het verstrijken van de
inschrijfperiode, zondagavond
24.00 uur. „Daarmee blijken veel
mensen vooral de laatste dagen te
hebben benut om zich alsnog aan te
melden voor de tweede reeks van
het RTL 4-programma. Tot vorige
week woensdag stond het aantal in
schrijvingen nog 'slechts' op ruim
10.000", aldus de HMG-pers-
dienst. De eerste opnames/audities
hebben plaats vanaf het eerste
weekeinde van september. De uit
zendingen zijn vanaf 6 december te
volgen. Vorig jaar meldden zich
7626 kandidaten aan, van wie uit
eindelijk JAMAI de winnaar werd.
Foto: GPD
Van de slachtoffers die de afgelopen twee weken in
Frankrijk als gevolg van de hitte zijn overleden, zijn
er vele honderden die in volstrekte eenzaamheid
hun laatste adem hebben uitgeblazen. Alleen al in
Parijs liggen tussen 300 en 400 overledenen naar wie
tot op de dag van vandaag geen enkel familielid
heeft omgekeken. Een woordvoerder van de sociale
dienst van Parijs verklaarde dat de hoogbejaarde do
den al jaren in eenzaamheid hebben doorgebracht,
hetzij door vakantie vierende familieleden 'vergeten'
zijn. De gemeente heeft een crisisteam van ruim 100
gespecialiseerde ambtenaren van de sociale dienst
gevormd die nog deze week contact moet leggen
met nabestaanden van de slachtoffers. Woordvoer
ders van de gemeente ontkenden gisteren in alle
toonaarden dat de 'vergeten doden' in een collectief
graf zullen worden begraven. Burgemeester Delanoë
liet weten dat iedereen in een eigen graf ter aarde zal
worden besteld.
Het zoeken naar familieleden heeft voor Parijs een
tweeërlei doel: het moet de nabestaanden in staat
stellen afscheid te nemen van de overledenen en te
gelijkertijd zal de familie de rekening van de begrafe
nis kunnen voldoen.
In de Franse pers worden bittere commentaren ge
wijd aan het feit dat duizenden hoogbejaarden aan
hun lot worden overgelaten en dat niemand zich de
moeite getroost om naar hen om te kijken. „De
Fransen houden ervan dat men in praatshows op de
televisie oeverloos discussieert over burgerzin. Maar
ze willen niet inzien dat ze in het gewone leven bar
baren zijn geworden was de bittere conclusie van
Figaro-commentator Renaud Girard.
De onbekende doden in Parijs zijn behalve in een
grote koelcel van de markt in Rungis opgebaard in
ruimten van het gerechtelijk laboratorium en in een
aantal grote vrachtwagens met vriesinstallaties. De
vrachtwagens zijn geparkeerd op een gemeentelijke
opslagplaats in de voorstad Ivry. Omwonenden ver
klaarden dat de vriescompartimenten dag en nacht
aanstaan. „Ik heb vannacht door het geronk van de
motoren geen oog dicht gedaan", liet één van hen
weten. De wagens zijn vanaf de straat overigens niet
te zien. Leden van een particuliere bewakingsdienst
en veiligheidsagenten van de gemeente houden
voorbijgangers en nieuwsgierigen op grote afstand.
Henk Glimmerveen
Franse grafwerkers zijn teruggeroepen van vakantie om de
heid doden te kunnen begraven. Foto: AP/Frank Prevel
