Office 2003 met XML: wat hoort waar?
MULTIMEDIA
printwHikol
Schildpad Franklin lokt je weg bij de pc
MP3'tjes blijven gewoon binnenstromen
DVD+ wint
stammenstrijd
Dure inkt,
goedkope printers
HOC 975
DINSDAG 26 AUGUSTUS
Wie zo weinig mogelijk geld
kwijt wil zijn aan dure inkt.
heeft op z'n minst uren nodig
om iets anders voor elkaar te
krijgen dan het aanschaffen van
een originele printercartridge
voor de volle prijs. Het aanbod
van voordeligere oplossingen is
enorm. Bijvoorbeeld via Print-
winkel.nl, een website van de
boeken- en softwareuitgever
Data Becker die zich met lage
prijzen en korte levertijden op
deze markt
heeft bege
ven. Inkt-
winkel.nl
is óók een
webwinkel
in printer-
cartridges, zij
het dat deze zich
voornamelijk op de professio
nele markt richt. En dat is dan
nog maar één van de tientallen
bedrijven en bedrijfjes, waar je
terecht kunt als je met de injec
tiespuit aan de gang wilt
Grofweg zijn er twee mogelijk
heden om goedkoper te printen
dan met een originele cartridge:
zelf recyclen of alternatieve,
kant-en-klare tankjes kopen.
Het eerste levert het meeste
voordeel op, maar vereist enige
handigheid en het gaat ook nog
wel eens mis. Complete cartri
dges kopen (vaak zijn die door
de leverancier zelf gerecycled
en gevuld) is trouwens ook niet
helemaal zonder risico: kortge
leden bestelden we enkele kleu-
rentankjes voor een HP-Deskjet
bij Reprint, die allebei één kleur
misten. Je kunt ze dan terugstu
ren, maar het duurt een hele
tijd voor je nieuwe hebt en als
je bedrijfsmatig wilt printen, is
dat buitengewoon vervelend.
Dat het allemaal toch de moeite
loont, komt natuurlijk door de
extreme prijsstellingen van
goedkope printers enerzijds en
dure cartridges anderzijds. Data
Becker legde hier onlangs de
nadruk op door aan een aantal
kranten een printer te sturen
met als argu
ment dat
dat min
der geld
kostte
dan een
proefset-
je cartridges.
Wie een beetje
de weg wil vinden bij het zelf
hervullen of het kopen van ge
recyclede inkttankjes, kan te
recht op http://printer.pagi-
na.nl. Zoals meestal bij Startpa
gina-dochters is het rijp en
groen door elkaar en je moet
systematisch doorklikken om
enigszins een overzicht te krij
gen van wat er te koop is. Ge
zien de technische risico's is
het belangrijk om op garantie-
voorwaarden te letten: die lo
pen erg uiteen, net als de be
taalmogelijkheden en levertij
den. Op dezelfde pagina staan
trouwens ook verwijzingen
naar de sites van de printerfa
brikanten. Die rekenen de
hoofdprijs, maar stellen daar
tegenover dat het doorgaans in
één keer goed gaat.
De nieuwe Office 200? komt eraan.
XML zijn de magische letters, die
vooral bedrijven tot de aanschaf moe
ten bewegen. Wat is dat? Heb je er als
gewone briefjesschrijver met Word
iets aan?
Wat helemaal bovenaan dit artikel
staat, is een kop. Daaronder een
klein stukje tekst dat we in het kran
tenjargon een intro noemen. En wat
u nu aan het lezen bent, heet de plat
te tekst. Vaak is er nog een bijschrift
bij de illustraties te vinden en bij de
tekst staat meestal nog een auteurs
naam.
Interessant om dit te lezen? Voor de
krantenlezer waarschijnlijk niet. Die
heeft al lang door hoe ue informatie
in een krant in elkaar steekt. Door
die weldoordachte structuur van
kop, intro, tekst en andere onderde
len te kennen, kan een lezer snel se
lecteren wat hij wel en niet moet we
ten.
Toen dit artikel geschreven werd,
was die structuur er nog niet. Toen
was het nog een simpel Word-docu-
ment, met regels en alinea's zonder
technisch verband. De kop erboven
was gewoon een aparte regel tekst,
net als de auteursnaam. Het intro
was een apart alineaatje. Alleen de
schrijver wist wat het allemaal moest
worden. De computer had geen en
kel idee.
Pas in het opmaakprogramma van
de krant kregen al die onderdelen
hun eigen technische betekenis, hun
eigen plek en daajmee hun eigen ei
genschappen. Het artikel werd als
het ware 'verrijkt' met de structuur.
In feite had dat tijdens het schrijven
ook al gekund. Als we op de een of
Publiciteitsfoto
andere manier meteen hadden aan
gegeven wat de kop was, en wat het
intro, en het bijschrift. Dan had een
computerprogramma de tekst kun
nen bekijken, en kunnen bepalen
welk onderdeel waar in de kranten-
opmaak thuishoorde.
Dit hele voorbeeld dient om één gro
te vraag te beantwoorden, die steeds
dringender wordt naarmate de nieu
we versies van Microsoft Word, Ex
cel, Powerpoint en Outlook naderbij
komen. Binnenkort zal Office2003 in
de winkel liggen, het pakket waartoe
al die toepassingen behoren. Het be
langrijkste nieuwe eraan: XML En
die vraag - wat is dat eigenlijk, XML?
- wordt maar al te vaak zo ingewik
keld beantwoord dat veel mensen
het maar liever in hun pet laten gooi
en. Dat is zonde, want XML kan niet
alleen een stuk tekst, maar ook het
bestaan van computergebruikers
verrijken.
XML staat voor 'Extended Markup
Language' en die drie woorden kun
nen we beter vergeten. De laatste
twee woorden zijn trouwens hetzelf
de als die van HTML, de 'hypertext -
taal' waarin webpagina's worden op
gemaakt. In sommige opzichten lijkt
XML ook wel een beetje op die 'inter-
net-taal', maar veel belangrijker dan
die overeenkomst is het verschil. HT
ML is om iets op te maken, XML is
een manier om structuur aan te
brengen in gegevens. Zodanig dat
computers meer met die gegevens
kunnen.
Eigenlijk is het niet helemaal waar
dat XML nieuw is in Office 2003. In
de vorige versie, Office XP, zijn ook al
elementen van XML verwerkt. Daar
merk je alleen nog niet zo veel van.
De ontwerpers waren destijds nog
niet zover met het toepassen van
XML, toen er toch een nieuwe versie
van Office moest komen.
Nu is dat anders. Alle belangrijke on
derdelen van Office 2003 kunnen nu
op deze gestandaardiseerde manier
met gegevens werken. En dat bete
kent veel voor de toepassingen waar
voor je ze kunt gebruiken.
Microsoft heeft, om duidelijk te ma
ken hoe zinvol XML is, onderzocht
en uitgerekend dat zo'n tachtig pro
cent van alle belangrijke informatie
in bedrijven de vorm heeft van Offi
ce-documenten. Dat kunnen Word-
teksten zijn, of Excel-spreadsheets,
maar ook PowerPoint-presentaties
en Access-databases. Vooral in tek
sten en spreadsheets staat bij het ge
middelde bedrijf enorm veel belang
rijks.
De mensen die met die documenten
werken, weten hoe dat allemaal in el
kaar steekt. Als ze iets moeten weten,
openen ze een Word-bestand en bla
deren naar de gegevens die ze nodig
hebben. Dat kan dan gaan om de
naam van een relatie, of om een cij
fer. Het kan ook een heel lesrooster
zijn, of een rijtje aanwezigen op een
vergadering. Voor iemand anders in
het bedrijf is het vinden van die in
formatie moeilijker, zo niet onmoge
lijk.
Door XML te gebruiken, krijgen al
die dingen een soort etiket. Ze wor
den deel van een structuur, een
schema. Daarbinnen weet Word, of
Excel, of een ander programma dat
met XML werkt, de betekenis van elk
onderdeel. Dat gaat net als bij web
pagina's door er tags' tussen punt-
haakjes voor en achter te zetten. De
kop boven dit artikel komt ere
uit te zien: XML: wat hoort
Het lijkt eenvoudig en eigei
dat ook. Zeker als Word erbij
en zelf die tags-met-punthaalj
voor zijn rekening neemt. Aai
hand van een vooraf bepaald 1
ma 'vraagt' de tekstverwerken
welk onderdeel een stukje inge
tekst behoort. Het programma
dan zelf voor de juiste XML si
tuur.
Betekent dit alles dat we straks
Word 2003 voortdurend etiket)
elke zin en elk woord moeten i
plakken? Zeker niet. Wie de nii
versie van Office gaat gebrui
thuis brieven te schrijven, h<
er niets van aan te trekken. Bijl
opschrijven bijvoorbeeld recer
zou je XML kunnen gaan toepa
om de ingrediënten en de wed
duidelijk te onderscheiden -
vraag is of dat in een simpel pri
kookboekje de moeite waard is
het werk kan het zijn dat XMLi
gaat spelen, op den duur, als bi
drijf besluit dat gegevens in tic
menten gestructureerder moet
worden opgezet.
Hoe dan ook, we zullen er dek
mende jaren niet omheen ku;
Microsoft wil het zo, en dét is*
een antwoord op de vraag van
bedrijfsleven dat de belangrijks
klant van de softwaremakersis
De vooruitgang maakt alles sta
ingewikkelder. Gelukkig is XMI
in de nieuwe Office 2003 niet 2
dringerig. Je kunt er makkelijki
heen: wie niet wil, hoeft nogn
te schakelen.
Rob Vermeulen
Kijkertjes naar Fox Kids kermen 'm zeker wel:
Franklin de Schildpad. Hij is er nu ook bij
Transposia, de Belgische uitgever van hitseries
als Freddi Fish, Mia Muis, Miel Monteur en ve
le andere educatieve, maar altijd leuke teken
filmfiguren. Vriendelijke cd-roms waar wat van
op te steken is zonder dat je het al spelend in
de gaten hebt.
Franklin heeft veel vrienden en aan het begin
van de cd-rom gaan ze met z'n allen een club
huis bouwen in het bos. Dat zit in en rond een
dikke boom, waar behalve de club van Frank
lin nog allerlei andere dieren huizen. Iedereen
heeft wel iets te doen waar je hem als speler bij
mag helpen. Posters drukken, verstopte dieren
zoeken, armbandjes maken, puzzels oplossen,
het is een drukte van belang en je kunt telkens
zelf kiezen wat je gaat doen. Jongens en meis
jes zullen zich even goed thuisvoelen in het
clubhuis en er gebeuren genoeg onverwachte
dingen om je niet snel te gaan vervelen. En als
je het goed doet, kun je medailles winnen voor
moed. fantasie of samenwerking.
De makers hebben nogal wat bedoelingen: al
les bij elkaar is Franklin goed voor het observa
tievermogen, het logisch denken, de verbeel
ding, de creativiteit en het visueel en auditief
geheugen. Je wordt er niet slechter van, zullen
we maar denken. En je zit ook niet de hele tijd
vastgeplakt aan de computer. Een van de leuke
dingen van Franklin de Schildpad is. dat je ge
regeld op ideeën wordt gebracht om in het
echt aan het werk te gaan. Met papier, karton
en andere materialen kun je immers nog veel
meer dingen doen dan met een computer-
Wat de techniek betreft: Franklin schakelt gro
tere schermen tijdelijk terug naar 640 bij 400
beeldpuntjes. Op platte schennen die van
zichzelf meer puntjes hebben, wil de beeld
kwaliteit dan nog wel eens tegenvallen. Bij
beeldbuismonitoren is het geen enkel pro
bleem.
Min. systeemeisen: Windows95 op Pentium
133MHz, 32Mb ram, 50Mb schijfruimte; of
Mac OS 8.1 op PowerPC 120MHz, 12Mb RAM,
50Mb schijfruimte. Prijs: 24,95 euro.
Het clubhuis van Franklin zit in en rond een dikke boom, waar behalve de schildpad nog allerlei andere dieren huizen. Foto: GPD
Mp3-speurder Kazaa, 240 miljoen ge
bruikers wereldwijd, is 15 procent van
z'n klanten kwijtgeraakt. Ze zijn bang
voor claims van de muziekindustrie.
Maar de gemiddeld downloadende
Nederlander heeft voorlopig weinig te
vrezen.
We noemen hem Musicman. Hij
heeft 500 mp3'tjes op z'n computer.
Met dank aan Kazaa, het software-
programmaatje dat zijn pc verbindt
met die van andere liefhebbers met
een digitale, voor uitwisseling be
schikbare muziekvoorraad. Van de
complete Woodstock - de eerste - tot
de nieuwste van Steely Dan. Net op
dit moment stroomt bij Musicman
de eerste van Jam ai binnen. Voor
zijn dochter. Want Musicman gaat
door, ook nu de muziekindustrie de
jacht op de verspreiders van illegale
muziekbestanden heeft geopend.
.Alsof ik een advocaat op mijn dak
krijg omdat ik een mp3'tje heb ge-
download."
De Amerikaanse muziekindustrie
gaat aanbieders van illegale muziek
bestanden individueel aanklagen,
onder dreiging van torenhoge scha
declaims. Het bericht heeft - en mis
schien is dat ook wel de bedoeling -
volgens Nielsen Netratings zijn uit
werking niet gemist. De intemet-
meetdienst van VNU stelde vast dat
Click here to get 500
FREE email Smileys!
PRODUCTS
THE GUIDE
ABOUT US
4HHHHP
The world's most downloaded software application! Over 3.1 million downloaded last week..
het gebruik van uitwisselprogram
ma's als Kazaa de eerste week van
augustus met 15 procent is gedaald.
In het geval van Kazaa gaat het om
een afname van 36 miljoen gebrui
kers wereldwijd.
Het is de Recording Industry Associ
ation of America (RIAA), vertegen
woordiger van de platenbranche,
vooral te doen om de grote jongens,
wier aanbod zich in kwantiteit kan
meten met het archief van de maat
schappijen.
Volgens woordvoerster Jonne Boes-
jes van de NVPI, de Nederlandse
equivalent van de RIAA, is er geen
reden te veronderstellen dat zulke
'heavy' dealers zich niet ook in Ne
derland bevinden. Zij verwacht ech
ter niet dat haar organisatie het
Amerikaanse voorbeeld volgt. „Wij
hebben niet zoals de Amerikanen
zo'n 'sue'-cultuur, waarin met juri
dische toestanden wordt ge
schermd." De NVPI ziet meer in
ontmoediging door informatie. „We
hebben scholen en bedrijven inge
licht dat hun netwerken mogelijk
worden gebruikt om illegaal muziek
en films te downloaden."
Volgens Boesjes veroorzaken de we
reldwijde muziekruilbeurzen ook
problemen voor intemetproviders.
Die varen wel bij muziek en film op
het internet - goed voor de verkoop
van kabel- en adsl-abonnementen -
maar zien hun bandbreedte opge
slokt.
Volgens directeur Hans Leemans
van de Branchevereniging van Ne
derlandse Intemetproviders zijn de
meeste netwerken wel degelijk op
dat verkeer berekend. Zoniet, dan
kun je 'cachen', zoals provider Wa-
nadoo heeft gedaan: je slaat veelge
vraagde bestanden op de eigen ser
ver op, zodat Kazaa ze niet op die
van anderen hoeft te zoeken. Lijkt
dat niet erg op de centrale opslag
waaraan het eens zo populaire uit
wisselprogramma Napster juridisch
ten onder is gegaan? „Nee", zegt
Leemans. „Caching is tussentijdse
opslag als hulpmiddel ter ontlasting
van je techniek. Dat is volgens de
Europese wet geen data-opslag."
Volgens Leemans worden providers
in de strijd tegen piraterij ten on
rechte aangesproken op het feit dat
hun gebruikers met het downloaden
van muziek auteursrechten schen
den. „Je laat de KPN toch ook niet
de telefoon afluisteren omdat er
misschien iemand zit te vloeken? We
kunnen de privacy van onze klanten
niet schenden. Het ware beter als de
muziekindustrie goede systemen
ontwikkelt voor betaalde muziek via
internet."
Dat gaat gebeuren. Er zijn al maat
schappijen die delen van hun cata
logus tegen betaling op het web aan
bieden. Volgens Boesjes is het mo
ment niet ver dat Musicman voor
z'n muzikale maatwerk ook een le
gale route op de digitale snelweg kan
nemen. En ondertussen werken de
betrokkenen aan een betere proce
dure, die het mogelijk maakt de Mu-
sicmannen van Nederland aan te
pakken als ze zich als de Tommy
Mutola's van de illegale mp3-handel
gedragen.
John Bruinsma
Ja, op een dvd kun je ook opne
men en de brander die je daar
voor nodig hebt, wordt steeds
beter betaalbaar. Maar was er
niet een soort stammenstrijd
gaande? Inderdaad, maartijden
van VHS en Betamax keren voor
lopig niet terug.
De strijd lijkt gestreden. De ver
schillende normen voor op
neembare dvd's mogen dan op
papier nog naast elkaar be
staan, in de praktijk is de zaak
beslist. Wie kijkt in de prijslijs
ten van de grote computer-on-
derdelenzaken, ziet voor tachtig
a negentig procent DVD+RW-
apparaten. Voor zover het an
dere systeem, DVD-RW, nog
Wordt ondersteund, is dat voor
al in drives die beide types aan
kunnen.
Tegen het eind van de jaren ne
gentig kwamen de eerste op
neembare dvd's, uitgevonden
door Toshiba, Panasonic en Hi
tachi. Deze DVD-RAM was in
de eerste plaats bedoeld voor
computergegevens en dus niet
meer dan een groter alternatief
voor de beschrijfbare cd. Het
systeem is zo goed als dood,
maar duikt nog wel eens op
voor heel lage prijzen. Oppas
sen dus in de winkel, want ver
geleken met de nieuwere for
maten heb je er weinig aan.
Pioneer kwam in 2000 met een
nieuwe norm, DVD-RW (het
streepje wordt uitgesproken als
'min'). Bedoeld voor computer
gegevens én voor video, die niet
alleen in pc's maar ook op huis-
kamer-dvd-spelers bekeken kan
worden. Mits die speler daar
voor geschikt is natuurlijk, en
dat laatste werd het grote strui
kelblok. Want korte tijd later
kwam Philips met zijn alterna
tief: DVD+RW. In principe net
zo bruikbaar, maar ook weer al
leen afspeelbaar op apparaten
die er geschikt voor waren.
Precies dit verschil heeft ge
maakt dat het zo lang geduurd
heeft voordat de opneembare
dvd werkelijk een succes begon
te worden. In die tussentijd wa
ren er maar twee kleine catego
rieën die er gebruik van maak
ten: computerhobbyisten die
alles willen uitproberen, en be
zitters van een dure dvd-recor-
der in de huiskamer. Zo'n ap
paraat is in feite een vervanger
van de VHS-recorder: je kunt
ermee opnemen en weergeven,
en ook nog gekochte of gehuur
de films mee afspelen.
Inmiddels is DVD+RW dus in
de praktijk de winnaar gewor
den. Die schijfjes kun je opne
men in de meeste huiskamerre
corders en in computerdrives.
Afspeelbaar zijn ze in de pc en
in zo'n driekwart van ded
spelers die nu in de winki
staan. Ze zijn heel goedti
bruiken om tv-programis
vakantievideo's op te zetü
kunnen verder dienst doe
voor alles waar ook opn«
re cd's goed voor zijn: fot
waren en computerdocii L
ten archiveren bij voor be
Het enige wat je er eigen
mee kunt doen, is afspel
een oudere of minder ga
dvd-speler.
De DVD+RW-drives voot
computer kosten op dito
ment tussen de 200 en 3(
ro, met een enkele uitsd
naar boven of beneden
merken als Sony, NEC a
tor zijn altijd goed. Ze zijn
makkelijk in te bouwen e
te sluiten: meestal ven ai
een cd-brander en doeni
dan zonder meer met da
lintkabel en voedingssteï
zit altijd software bij waai
je cd's en dvd's kunt bra:
Met de opneembare dvd-
jes (de 'media') is het wal
wikkelder om te kiezen
bij cd's heb je eenmalige
neembare schijfjes (DVD
exemplaren die je kuntv
en opnieuw gebruiken
+RW). Vooral die laatstee
rie was tot voor kort ergd
maar ook bij de media ga
prijzen nu snel omlaag. V
meer dan zes of zeven eio
hoef je niet meer voor eri
+RW-schijfje te betalen; d m
malige versies kosten ietsj v
minder. Wel is het zaak 01
schrijfsnelheid in de gata
houden. Goedkopere sch
doen het vaak niet zo goaF
de snellere branders, die
woordig met vier maal c
speelsnelheid werken.
Wat dat laatste betreft: 1
branden van een dvd is
zaak van veel geduld. V\i
gewend was aan een mt
cd-brander die in luttel»
ten een muziek-cd'tje k
eren, zit tijdens het bes(
van dvd's langdurig met
men te draaien. Niet alle
de techniek nog niet zo s
met 4,7 gigabyte moet er
ruwweg zeven keer zo va
brand worden als op een
derwets' cd'tje.
Ten slotte nog een waars
wing voor overenthousii
pieerders: dvd-films uit
kei of uit de videotheek:
zo makkelijk even over tt
als een muziek-cd. Op dl
te zit een kopieerbeveilig
Die is zoals alles te kraken
maar daarvoor heb je wei
ale software nodig en die
niet in de dozen van keur 0
veranciers.
Rob Vermeulen
De Sony RDR-GX7 dvd-recorder. Publiciteitsfoto