REGIO
'Weldadig in de stilte, verbonden met eLkafe
Medicijnknaak? Er betalen. Dat plan is niet
'Oud worden is
Gemeenten verzinnen van alles om huizenmarkt op slot te kunnen cc
moeilijk, voor ons lichaam en onze geest'
NAVRAAG
De 'medicijnknaak' komt mogelijk terug. Minister Hoogervorst van
Volksgezondheid wil ziekenfondspatiënten vanaf i januari 1,50 euro
per doktersrecept laten
7 77) nieuw. Aan het eind van
Zijn betere methoden de jaren tachtig van de
vorige eeuw moesten
patiënten een rijksdaalder per recept betalen. De weerstand daarte
gen was groot en die bezuinigingsmaatregel sneuvelde snel. Hoe kij
ken apothekers er nu tegen aan? Navraag bij LEEN NELEMANS van
apotheek Tot Hulp der Menschheid in de Leidse Merenwijk.
Wat vindt u van dat idee?
„Het overvalt me. De medicijnknaak heeft niet echt gewerkt, van
wege de administratieve rompslomp die die regeling destijds mee
bracht en ik zit niet te wachten op zo'n stempelkaart die er destijds
was. Ik heb ook geen
idee hoe je het op een
andere manier zou
moeten regelen, maar
je zult het wel aan een
maximum moeten
binden, anders is dat
plan natuurlijk onver
koopbaar."
Voor sommigen is het
dat al, want de 'zwak-
keren' worden er weer
mee getroffen, toch?
„Dat is waar. ja. Je treft
hier de bejaarden mee,
de mensen die arbeidsongeschikt zijn, kortom de mensen die niks
te kiezen hebben. Ik bedoel, als je hartpatiënt bent en je hebt vier
of vijf medicamenten nodig, moet je vier keer per jaar naar de apo
theek. omdat die maar voor drie maanden medicijnen mag ver
strekken. Die mensen zijn voor twintig recepten dan 30 euro kwijt
en die kun je ook niet prikkelen om het zuiniger aan te doen, want
ze hebben geen keus. Ze hebben die medicijnen nodig."
De vraag is dus wat je ermee wilt bereiken
„Inderdaad. Je bezuinigt wel op de staatsuitgaven, wat prettig is
voor de minister, maar niet op de structurele kosten van de ge
zondheidszorg. De stijging daarvan haal je er niet mee weg, want
door de vergrijzing zullen steeds meer mensen medicijnen nodig
hebben. Dus ik geloof niet dat dit plan verstandig is."
Niet doen dus?
„Dat wil op voorhand niet zeggen. Maar er zijn betere methoden
om te bezuinigen. De maatregel om merkloze medicijnen met 40
procent korting af te leveren, geldt in Leiden nu voor vijf middelen.
Dat zou heel goed uitgebreid kunnen worden naar alle merkloze
medicijnen. Doe je dat, dan lever je op een eenvoudige manier een
bijdrage aan een besparing die structureel is en verder niemand
pijn doet. Alleen de apotheker, maar dan wel op een rechtvaardige
manier. Die kan ieder recept blijven leveren en toch nog wat ver
dienen. Dat is volgens mij een betere methode dan de invoering
van die eigen bijdrage."
la
er
a;
ib<
Stille Omgang in bedevaartplaats Noordwijk
na
tekst: Paul de Tombe
foto: ANP
UIT DE ARCHIEVEN
ANNO 1978, vrijdag 18 augustus
LEIDEN - Portier Geuke (rechts) en Henk Weeda van speeltuinvereni
ging Westerkwartier in de Ten Katestraat zijn samen verantwoorde
lijk voor het fraaie uiterlijk van de tuin en de daarbij behorende ge
bouwen. De Leidse speeltuinen zijn nog altijd springlevend.
Foto: archief Leidsch Dagblad
Foto's in deze rubriek kunnen worden nabesteld door binnen veertien dagen na
plaatsing 2,50 (voor een exemplaar van 13 bij 18 in zwart wit) over te maken op
gironummer 57055 t-n.v. Dagbladuitgeverij Damiate b.v. Postbus 507, 2003 PA
Haarlem, onder vermelding van Leidsch Dagblad, ANNO (Ld(datum van
plaatsing) of door contante betaling aan de balie van het Leidsch Dagblad,
Rooseveltstraat 82 te Leiden. U krijgt de foto binnen drie weken thuisgestuurd.
ANNO 1903, Dinsdag 18 Augustus
N00RDWIJKERH0UT - De Raadszitting zit er weer op. Ze was nog
saaier dan de beide vorigen. Van een nieuw raadhuis, waar ik zo op ge
rekend had, is niet gekikt. Ik zou mij nu kunnen zetten tot het verheer
lijken van deze schoone omgeving, zo vol afwisseling. Maar wat zou
het geven daarvan te lezen. Die moet men zien. In onze duinen moet
men rollen, in onze bosschen dwalen, aan de heerlijke lucht zich de
longen vol zuigen. Of onze omgeving mooi is? Vraag het aan onze bu
ren, hoe jaloersch zij zijn. Zonder blikken of blozen rekening zij ze tot
de hunne! Zoo zet men bijvoorbeeld op de prentbriefkaarten met kiek
jes van de prachtige omgeving van het kasteel 'Leeuwenhorst' en meer
onzer heerlijke plekjes brutaalweg 'Noordwijk'. Dat zou ik nu wel over
mijn kant laten gaan, als men daar niet vast hield, wat men eenmaal
vast had. Zoo houden ze daar onzen burgemeester ook maar vast. Hier
is notabene altijd nog maar geen geschikte woning en dat duurt nu al'
ruim twaalf jaar. Noordwijk laat hem niet los. Of is het soms niet zeer
wenschelijk, dat het hoofd der gemeente in de gemeente woont? Voor
een burgemeester, die niet alleen het hoofd zijner gemeente wil hee-
ten, maar ook wil zijn, is het van groot belang!
COLOFON
Leidsch Dagblad
Directie: B.M. Essenberg, C.P. Arnold
W.MJ. Bouterse (adjunct)
E-mail: directie@hdc.nl
Hoofdredactie: Jan Geert Majoor, Kees van
der Malen, Léon Klein Schiphorst (adjunct)
E-mail: redactieJd@hdc.nl
HOOFDKANTOOR
Rooseveltstraat 82, Leiden, tel. 071-5 356 356
Postadres: Postbus 54,2300 AB Leiden.
Redactie fax 071-5 356 415
Advertentie fax 071-5 323 508
Familieberichten fax 023-5150 567
ADVERTENTIES
071-5 356 300
Sprinters (rubrieksadv.): 072-519 6868
ABONNEESERVICE
071-5128 030
E-mail: abonneeservice@hdc.nl
ABONNEMENTEN
Bij vooruitbetaling (acceptgiro)
p/m €19,60 (alleen aut. ine)
p/kw €55,00 p/j €210,60
Abonnees die ons een machtiging verstrekken
tot het automatisch afschrijven van het
abonnementsgeld ontvangen €0,50 korting
per betaling
VERZENDING PER POST
Voor abonnementen die per post (binnenland)
worden verzonden geldt een toeslag van €0.50
aan portokosten per verschijndag.
GEEN KRANT ONTVANGEN?
Voor nabezorging: 071-5128 030
ma t/m vr: 18-19.30 uur, za: 10-13 uur
AUTEURSRECHTEN
Alle auteursrechten en databankrechten ten
aanzien van (de inhoud van) deze uitgave
worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze
rechten berusten bij HDC Uitgeverij Zuid BV
c.q. de betreffende auteur.
HDC Uitgeverij Zuid BV, 2003
De publicatierechten van werken van
beeldende kunstenaars aangesloten bij een
CISAC-organisatie zijn geregeld met Stichting
Beeldrecht te Amstelveen.
HDC Uitgeverij Zuid BV is belast met de
verwerking van gegevens van abonnees van
dit dagblad. Deze gegevens kunnen tevens
worden gebruikt om gerichte informatie over
voordeelaanbiedingen te geven, zowel door
onszelf als door derden. Heeft u hier bezwaar
tegen, dan kunt u dat schriftelijk laten weten
aan HDC Uitgeverij Zuid BV, Afdeling
Lezersservice, postbus 507,2003 PA Haarlem.
Als jonge starter op de koophuizen
markt heb ik mij in maart 2003 inge
schreven voor een nieuwbouwap-
partement (koopsom 178.000 euro)
in Valkenburg. Tijdens deze inschrij
ving werden eisen gesteld aan de
vestiging, te weten sociaal en/of eco
nomisch gebondenheid met Valken
burg.
Als inwoner van Leiden en werkne
mer van een bedrijf vlakbij de grens
met Valkenburg werd ik botweg ge
weigerd, ondanks dat ik ingeloot
werd door de notaris. Na de troost
dat ik alsnog zou mogen meedoen
als er appartementen na de loting
overbleven, vernam ik tot mijn ver
bazing dat er vier appartementen
nog niet verkocht waren.
Weer naar de makelaar voor een af
spraak. Helaas, helaas, de gemeente
Valkenburg stelde wederom eisen.
Deze keer hoorde de toekomstige
bewoner uit Katwijk, Rijnsburg of
Valkenburg te komen. Voor Leide-
naars was er helaas geen plaats, en
tja, honderd meter van de grens met
Valkenburg werken was niet econo
misch gebonden genoeg in de vjsie
van de wethouder.
Toen ik in de krant van 31 juli de
commotie rond het Leiderdorpse ge
zin las, kwamen mij een aantal za
ken erg bekend voor. Onder het
mom van 'bescherming van nieuw
komers op de huizenmarkt', 'de
doorstroming komt in gevaar' en
angst voor speculatie worden de
meest vreemde constructies verzon
nen om de lokale huizenmarkt 'op
slot' te doen.
Hoezo beschermen van nieuwko
mers? Deze maken geen schijn van
kans! Zowel de gemeente Katwijk als
de gemeente Valkenburg willen hun
nieuwbouwhuizenmarkt uitsluitend
bestemmen voor eigen inwoners.
Let wel, ik ben niet tegen maatrege
len om speculatie te voorkomen,
maar maatregelen om te voorkomen
dat niet-ingezetenen een huis ko
pen, vind ik zeer verwerpelijk. Zulk
beleid bevat discriminerende ele
menten en lijkt daarom in strijd met
art 1 van de grondwet. Ik ben het
daarom volledig met wethouder Wit-
teman van Hillegom een.0
praktijken verboden moej
(LD 31 juli).
Echter, als starter op de^,
markt zit ik niet te wachi w
rechtszaak en de bijbehcfo
ning van een advocaat,
om te hopen dat er sneli j
wordt gemaakt aan deze a
litiek. Wij leven tenslotte
vincie en in één land.
PREEKTIJGERS
preek recensie
Jos van Duinen
Ds. H. Hortensius. Kerkdienst in
Verpleeghuis Overrhyn, Willem de
Zwijgerlaan 44, Leiden. Zondag
i7augustus, 11.00 uur.
In verpleeg- en behandelcen
trum Overrhyn preekt elke
zondagochtend een andere
dominee. Gisteren was het de
beurt aan H. Hortensius uit
Oegstgeest. „Het was goed
om hier te zijn", zo besluit hij
zijn dienst.
Dat was het zeker. De oudere,
grotendeels vrouwelijke be
zoekers kunnen niet op eigen
houtje naar de kerk. Vrijwilli
gers verslepen ongeveer vijftig
bewoners, soms met bed en
al, naar een kapel waar een
mobiel altaar en een groot
mobiel orgel staan en waar
Hortensius geduldig staat te
wachten.
Het logge orgel vult de kleine
kapel met zoete klanken. Hor
tensius negeert de bijgeluiden
van de bewoners, steekt de
paaskaars aan en begint de
dienst met een lezing uit Mar
cus waarin Jezus een doof
stomme geneest. En dan:
„Zoals Jezus was, is God.
Daarom vertellen wij elkaar
van Jezus. Ook hier. We wor
den ouder." Een bewoonster
roept: „Dat zijn we al." Hor
tensius weer: „We worden ou
der. Het wordt moeilijker.
God ziet dat en maakt alles
beter. Wij lijken eigenlijk wel
doven, en praten niet genoeg.
Zo was het niet bedoeld. He
laas leven we in een gesloten
wereld. Er is geen contact.
Daar worden we eenzaam
ei
r
Tot de Reformatie in 1572 moe
ten vele honderden hebben
meegedaan aan de stille om
gang in Noordwijk. Toen ook
werd de schedel nog meege
dragen van de in 856 door de
Noormannen vermoorde Sint
Jeroen, de eerste pastoor van
het dorp. In vergelijking daar
mee werd het gisteren op de
patroonsdag van Jeroen echt
een stille omgang. Om half ne
gen verzamelden zich onge
veer negentig mensen op de
hoek van de Voorstraat en het
Sluispad. Toch is pastoor Van
der Helm zeer enthousiast „Dit
is grandioos. Het dubbele aan
tal van vorig jaar. Het kerkbe
zoek lijkt ook een beetje te sta
biliseren."
De traditie om een stille om
gang in Noordwijk te houden,
werd zes jaar geleden in ere
hersteld. Een groep parochia
nen had in Delft meegedaan
aan een 'ommegang' en vroeg
zich af waarom zoiets ook niet
bij hen kon. Noordwijk heeft
immers een rijke traditie op
dit gebied. Volgens overleve
ring gingen de kerkklokken
destijds bij het vinden van de
schedel van Jeroen spontaan
luiden. Een krankzinnige zou
bij het aanraken van de sche
del onmiddellijk zijn genezen.
Onder meer door deze ge
beurtenissen werd Noordwijk
in 1429 door de bisschop van
Utrecht tot bedevaartplaats
uitgeroepen. In 1882 gebeur
de dat nogmaals door paus
LeoXm.
„Het is goed dat daarbij weer
wordt stil gestaan. Letterlijk.
Om de zegen te vragen voor
Noordwijk en voor de eenheid
in de kerk. De ommegang
staat open voor alle christe
nen", aldus Geek Slats. Het
82-jarige lid van de histori
sche werkgroep van St. Jeroen
is een van de deelnemers aan
de stille omgang. Hij opperde
het idee om de geschiedenis
in Noordwijk te laten herle
ven. Toch heeft hij liever dat
dat initiatief wordt toege
schreven aan de vorige pas
toor, Kleijn. Na enig aandrin
gen kiest Slats voor een com
promis. Zoals hij zich in alle
bescheidenheid liever ama
teur-historicus in plaats van
historicus noemt. „Houd het
er maar op dat het een geza
menlijk initiatief is geweest."
De eerste omgang-nieuwe stijl
werd in 1997 een historische
wandeling langs de heilige
bruggen die destijds de toe
gang vormden tot Noordwijk.
Gerard Persoon van de histo
rische werkgroep: „Van een
bezinningselement was toen
van. Dan verknoei je je leven.
Maar Jezus maakt ons los uit
de eenzaamheid waarin we
opgesloten zitten. We mogen
weer leven met elkaar en
Christus, zoals God het be
doelt. We zijn eenzaam, maar
niet alleen. De wereld wordt
kleiner voor ons als we ouder
worden. Dan hoeft het alle
maal niet meer zo. Maar God
laat het er niet bij zitten. Hij
zal er in je leven en aan het
eind bij zijn en zal dan alles
goedmaken. Net als Jezus die
een doofstomme genas."
„Ik ga naar huis", roept een
van de bewoonsters voor de
vijfde keer tijdens de dienst.
Hortensius gaat door. „Heer,
ontferm u over de wereld die
voor ons zo vreemd wordt.
Oud worden is moeilijk. Voor
ons lichaam en onze geest.
Dan weten we het niet meer
zo goed. Wij bidden u dat wij
daar niet angstig van worden.
Ook als wij wegdwalen en ei
genwijs de kudde verlaten."
Hortensius heeft een dankba
re en moeilijke taak. De kerk
gangers die in bed liggen, sta
ren naar het plafond, anderen
zijn uitbundig enthousiast.
Weer anderen kijken boos, of
lijken boos te kijken. Sommi
gen zijn volslagen beweging
loos, slapen, of lijken te sla
pen. Anderen 'staren' de ge
hele dienst met gesloten ogen
naar de vloer, praten de do
minee na, of anticiperen op
zijn woorden.
Totdat er wordt gezongen. Er
is gekozen voor oude psalmen
omdat de bewoners deze her
kennen. Een vrijwilliger loopt
door de kapel en wijst de be
woners aan waar de tekst van
het lied op hun vel papier is te
vinden. Er wordt vals maar
vol overgave meegezongen.
Ieneens lijkt niemand meer
bood of in slaap.
Hortensius doet zijn werk
goed. Door, ondai»
gere leeftijd en ge
heid, in 'wij-taal'
oude psalmen te IC
zonder al teveel],
terst verstaanbaai
ren, maakt hij erf
geheel van.
„Wij zijn eenzaaiu
alleen", zegt ded°
had dit eigenlijke
draaien. Veel kerf
Overrhyn zijn wei
duwnaar, en zijn
ren verloren. Het p
de kunst om niet
men. Dat doe je
door naar de kap 1
Samen God bezor
Hem te genieten, j
van de dierbaren
zal zijn.
Al met al, een voo
dienst. Het was in
goed om er te zijn
Een foto genomen op het moment dat Noordwijkers en Polen nog samenliepen. Rechts pastoor Van der Helm, naast hem zijn Poolse collega Indrzejczyk.
Foto: Henk Bouwman
nog geen sprake. Gebeden
werd er nog niet. Het jaar
daarop zijn we dat wel gaan
doen. Het is de bedoeling dat
de mensen het verhaal op
zich laten inwerken. Het moet
echt stil zijn. Mensen vinden
het weldadig om in de stilte
van een groep te lopen. Ver
bonden met elkaar."
Daarom haalt Persoon op dit
vroege stijstip bij elke brug
stukjes geschiedenis naar bo
ven en bidt Van der Helm. Bij
voorbeeld bij de Sint-Maar
tensbrug, waar de eerste kerk
van Sint Jeroen moet hebben
gestaan. Persoon: „Op 16 au
gustus 856 werd de parochie
van Jeroen overvallen door de
Noormannen. Zij zaaiden
dood en verderf in het kleine
dorpje en staken ten slotte de
eenvoudige huizen in brand.
De grijze priester werd gevan
gen genomen en langdurig
gemarteld. Toen de avond
viel, wierpen zij hem zwaar
geboeid in een donker hol
met de bedoeling hem de vol
gende dag ter dood te bren
gen. Jeroen verbaasde zijn
beulen door zijn onverstoor
bare godsvrucht. De gehele
nacht hoorden zij hem Gods
lof zingen." En pastoor Van
der Helm: „Heer, Gij wilt dat
allen één zijn in U. Wij bidden
U voor de eenheid van de ker
ken. Vergeef alles wat ons ver
deelt: onze trots, ons ongeloof
en ons gebrek aan begrip en
liefde voor elkaar. Laat ons
niet gewoon raken aan onze
verdeeldheid."
Op dat moment is de groep al
in twee delen uiteengevallen.
Voorop voornamelijk Noord-
wijkse gelovigen. Zo'n hon
derd meter achter hen veer
tien Poolse jongeren met hun
pastoor Roman Indrzejczyk
en een Engels sprekende gids.
De Oost-Europeanen zijn een
week over in het kader van de
jaarlijkse uitwisseling tussen
Noordwijk en de parochie
Kindje Jezus in Warschau. Ze
verblijven bij gastouders, on
der wie Hans Meiland. „Het is
opvallend dat die jongeren er
allemaal ook bij zijn. De pas
toor zegt dat ze moeten mee
lopen en ze zijn er. Hoe vroeg
het ook is. Bij ons zouden ze
zeggen: bekijk het maar. Men
is daar duidelijk conservatie
ver."
Begeleidster Karin Verkade
beaamt het volmondig. Ze is
viermaal met de Noordwijkse
jongeren meegeweest naar
Polen. „De kerken zitten daar
nog barstensvol. De commu
nie krijg je daar echt nog niet
op je hand. Elke dag zijn daar
nog zeven missen. Pastoor
Van der Helm moet bij ons
twee parochies runnen. Sint
Jeroen en Maria ter Zee. Daar
heb je nog vier vijf priesters
per parochie. Er wordt nog
volgens de oude stempel ge
werkt. Precies zoals ik het
vroeger als kind heb beleefd.
Dat spreekt me wel aan. Nou
ja, niet alles. Dat biechthoren
dat ze daar nog doen, hoeft
voor mij niet. Als kinderen
moesten we altijd iets verzin
nen dat we verkeerd hadden
gedaan. Bijvoorbeeld dat we
stiekem hadden gesnoept."
Het bedden onderweg gebeurt
uitsluitend in de eerste groep
met pastoor Van der Helm.
De Polen nemen alleen de
historische gegevens in zich
op. Voor zover ze althans alles
kunnen verstaan. Voor de
jongste van 14 jaar is dat in
elk geval een groot probleem.
Hij heeft zaterdag een spoed
cursus Engels en Duits gekre
gen, maar pakt weinig op. Bij
voorbeeld bij de Breloftbrug,
waar de gids zijn verhaal ver
volgt: „De volgende dag eiste
de hoofdman van de Noor
mannen dat Jeroen zijn geloof
zou afzweren en aan de go
den zou offeren. Toen hij dit
weigerde, werd hij naar een
holle weg - de latere Sint Je-
roensweg - gesleept en ont
hoofd. Christenen die de
slachting hadden overleefd,
kwamen in de nacht uit hun
schuilplaatsen tevoorschijn
en begroeven het verminkte
lichaam van hun pastoor."
Aan de Goudenregenstraat
herinnert een uitsparing in de
muur naast de nieuwbouw
woningen Calorama aan het
Sint-Jeroenspoortje, de toe
gang tot het Martelveld.
De 18-jarige Mikokaj Pstra-
gowski geniet van de vroege
tocht. „Het doet me denken
aan onze eigen heiligen en ik
steek aardig wat op van jullie
cultuur." Hij gaat thuis elke
zondag nog naar de kerk en
soms nog een keer doorde
weeks. „Dat is mijn eigen keu
ze. Een paar jaar geleden
moest ik steeds van m'n ou
ders. Nu beslist ik zelf. Hoe
wel. Als ik één keer niet ben
geweest,
wat er aa
Voor de Polen
den in de Sint
waar ze ter
in het
Pools. Zo leest
zejczyk in zijn
evangelie voor
Van der Helm
gasten.
'Ksiedzu i mlod;
milego pofytu i d(
nia'. Oftewel: 'Pas
geren, een fijn veifl
Noordwijk en tot
Applaus valt hem
Van der Helm: „DTj
de kerk niet bepai J
Ook niet zoveel mei
vandaag. Ach, dat ii
len bij elke mis deiu
vol zitten, gun ikdw
van harte. Zij zijn «t
glorietijd. Ik ben
op 7 september
kerkgangers hebl
het Sint Jeroensfe
het licht in het
vernieuwde torenj
ontstoken.
