Stroomstoring kost VS miljarden
BUITENLAND
Hambali, de Osama bin Laden van Zuidoost-Azië
Geen stroom, maar wel
aai over de bol van Bush
Forse verkeersboetes in Italië j)e Chinese muur alleen in het weekeinde op slot
Parijs: tot twee weken
wachttijd voor begrafenis
-j rond 2008
maan
zaterdag l6 augustus 2003
SF1
,4(1 In
.1 - India stuurt tegen
j ruimteveer naar de
lat heeft de Indiase pre-
Bihari Vajpayee giste-
gd in zijn jaarlijkse toe-
onafhankelijkheids-
s land is klaar om een
eer te worden op we-
ppelijk gebied. Ik ben
I te mogen aankondi-
ndia tegen 2008 haar
nteveer naar de maan
zei Vajpayee. Of de
licht bemand zal zijn is
Jelijk.
zee hindert
jjng Tricolor
T Een ruwe zee heeft
pogingen verstoord om
haal het tweede deel
ezonken Noorse
Jhip Tricolor te bergen,
üie het stuk moesten
aan een hijsinstalla-
13 »n door de hevige dei-
de sterke stroming hun
op i doen. Het vrachtschip
3tv^n stukken gesneden,
f, e deel werd op 3 au-
44 oor een grote vracht-
ar de Belgische haven
de rugge gebracht. De
n. imiddels teruggekeerd
jn. gging van het wrak en
C jk van het weer wordt
1 ^mogelijk het tweede
»n water gehaald. De
Jmet bijna 3.000 luxe-
2tn boord, zonk vorig
imber na een botsing
iel*mist met een contai-
uit de Bahama's.
^bell moet
o«|gen over Irak
De woordvoerder van
jremier Blair, Alistair
moet dinsdag ver
voor de commissie die
van regeringsadviseur
(Di erzoekt. Dat maakte
titter van de commissie
a lekend. Volgens de
iroep BBC was Camp-
»rsoon die in een rege-
lort de slagkracht van
verdrijven. De BBC
die bewering op uitla-
ï12 n de wapendeskundi-
Deze adviseur pleegde
Hqd nadat was uitgelekt
belangrijkste infor-
de omroep was ge-
Lichte Foca
ribunaal
Het Joegoslavië-tri-
;eft gisteren de van
isdaden verdachte
Servische Mitar Rase-
iden gekregen. Rasevic
dacht van misdaden
73 menselijkheid, schen-
het oorlogsrecht en
g van de Conventie
ve. De misdaden, zo
el en marteling, beging
CP-Dom gevangenis in
iche stad Foca. Vol-
bron in Belgrado heeft
ssdjeh vrijwillig overgege-
6 nm Den Haag gevestig-
0, ajif liet gisteren weten
H- dachte is overge-
Ei3#ar het VN-celiencom-
rdt heveningen en daar is
Ha i. Maandagmiddag
Jt d lur zal hij volgens de
n a het hof voor het eerst
eni rechter worden geleid.
oek
78.
3S
er lekt
lANolie meer
3vj
LD
Veel mensen die gisteren door de stroomstoring in Manhattan strandden, brachten de nacht op straat door. Zoals hier op de trappen van het postkantoor.
Foto: AP/Mike Appleton
washington/anp-gpd - De rekening die
de Amerikaanse economie gepresenteerd
krijgt voor de grootste stroomstoring in 's
lands geschiedenis, kan oplopen tot 30
miljard dollar per dag. Vooral de stilte in
de grote autofabrieken en nutsbedrijven
in het oosten van de Verenigde Staten en
Canada loopt in de papieren. Toch vrezen
analisten niet dat de stroomstoring het
economisch herstel ernstig zal schaden.
„We schatten de gevolgen voor het ver
lies aan bruto binnenlands product
(bbp) op circa 25 tot 30 miljard dollar
per dag. Als een kwart van het land is ge
sloten, waar het in de huidige omstan
digheden op neerkomt, verdwijnt grof
weg 1 procent van de groei van het bbp
op jaarbasis", aldus David Rosenburg,
analist van het Amerikaanse Merrill
Lynch.
De stroomuitval heeft het meeste effect
op de industriële productie. Zo zijn bij
voorbeeld de productielijnen in Michi
gan van Amerika's grootste automaker
General Motors getroffen. Honda moest
zijn fabriek in Ontario stopzetten. Daar
produceert het concern jaarlijks een
kleine 400.000 auto's. Ook uit de assem
blagehal van Toyota in hetzelfde Ontario
kwam gisteren geen auto tevoorschijn.
Deskundigen verwachten echter dat de
energievoorziening weer snel op gang
zal komen waardoor langdurige schade
uitblijft. De beurshandel ging gisteren al
gewoon door en ook het elektronisch
betalingsverkeer bleef intact. Veel con
cerns hebben baat bij de noodaggrega-
ten die waren geplaatst om de gevreesde
millenniumbug te weerstaan en de ge
volgen van een nieuwe terreuraanslag te
voorkomen.
De economische gevolgen zullen wel
voelbaar worden, als het langer duurt
voordat de stroomtoevoer helemaal is
gerepareerd. Sommige economen den
ken dat de economie zelfs zal profiteren
van de problemen met de elektriciteit,
omdat er noodapparatuur zal worden
besteld en er nieuwe investeringen zul
len worden gedaan in het elektriciteits
net.
door onze correspondent
Ans Bouwmans
Washington - De dag na de dag
ervoor is eigenlijk de moeilijk
ste, moeten bestuurders van
stroomloos Amerika en Canada
hebben gedacht. Een crisis
zorgt voor adrenaline, de dag
erna slaat de vermoeidheid toe.
De vijftig miljoen inwoners van
het door een massale stroom
storing getroffen gebied rond
de Grote Meren, kregen daarom
allemaal een aai over hun bol.
Het Amerikaanse volk heeft zijn
grootse karakter getoond, trom
petterde president George
Bush. Burgemeester Mel Last
man noemde Toronto een stad
van helden, een geluid dat ook
in New York te horen was.
Vast staat dat de meeste men
sen wel een opbeurend woord
konden gebruiken. De elektrici
teitsproductie in het gebied
waar donderdagmiddag na vie
ren lokale tijd de elektriciteit
uitviel, was gisteren voor de
helft tot driekwart hersteld. Het
langzame, stapsgewijze herstel
leverde af en toe vreemde tafe
relen op. Op Times Square, de
straat met de meeste lichtrecla
me in heel New York City, deed
de stroom het maar aan een
kant.
De bel op Wall Street luidde ge
woontegetrouw om half tien, de
start van de beurshandel waar
het 'business as usual' was.
Maar sommige bedrijven advi
seerden hun personeel maar
thuis te blijven, omdat de me
tro niet reed en ook sommige
forenzentreinen uitvielen. Lo
pend en fietsend werd de och
tendspits getrotseerd. De och
tend begon overigens met on
gebruikelijke taferelen van sla
pende mensen op trottoirs en
in parken, gestrand omdat er
geen publiek transport was
naar huis. Treindiensten en
vluchten vielen donderdag
avond uit, hotels zaten vol.
In de staat New York hadden
negen van de tien huishoudens
gisteren rond het middaguur
weer stroom, maar gouverneur
Pataki moedigde iedereen aan
zijn airconditioning uit te zet
ten en lekker naar de stranden
van Long Beach of andere
staatsparken te gaan. Voor deze
keer gratis toegankelijk.
In Cleveland (Ohio) werd de
stroom- en watervoorziening
gisteren hersteld, maar mensen
werd geadviseerd hun water te
koken omdat de waterpompen
waren uitgevallen. Ook water
problemen in Detroit (Michi
gan), waar de stroomuitval nog
wel tot morgenavond kan du
ren, zo werd gewaarschuwd.
De stroomuitval zorgde voor
spot, niet alleen van Ameri
kaanse showmasters op de late
avond zoals Jay Leno, maar ook
op straat en buiten de VS. Irak
werd ook een snel herstel van
de elektriciteit beloofd, grapte
een Newyorker. Vanuit Irak wa
ren meteen zorgelijke geluiden
te horen: als die high-tech
Amerikanen de boel in eigen
land al niet op orde hebben,
hoe willen ze dan in Irak de
problemen oplossen?
Ondanks de kalmte en het ge
brek aan vreselijke gevolgen -
een dode in New York en twee
in Toronto werden geweten aan
de stroomuitval en er waren en
kele berichten over plunderin
gen - wordt in Washington re
kening gehouden met een forse
nasleep van het stroomdrama.
President Bush heeft een on
derzoek aangekondigd, net als
het Congres dat in september
terugkomt van zijn reces. „We
zijn wakker geschud", zei Bush.
„We zullen ons energienet
moeten moderniseren, maar
we moeten eerst analyseren wat
er is gebeurd." Dat laat nog wel
even op zich wachten. Er werd
gisteren nog steeds druk naar
elkaar gewezen. Kwam het pro
bleem uit Canada, Ohio of Mi
chigan in het Midden-Westen
of uit de staat New York? Nie
mand weet het precies, en nie
mand zit te wachten op de
Zwarte Piet. Laat staan op de
schadeclaims.
De olietanker die
1 ust van de Pakistaanse
:de d Karachi aan de
jelopen, lekt geen olie
(QO; t hebben de Pakis-
;hajjitoriteiten gisteren be-
aakt. De Tasman Spi-
Jee( de twee weken gele-
ak donderdag in twee
Tot nu toe stroomde
12.000 ton olie uit het
anden bij Karachi zijn
>eëijnet dode vissen, zee
schildpadden. Vol-
;udeskundigen heeft
jeb wind er echter voor
,jjk #lat belangrijke natuur -
)0 u niet zijn vervuild. Zo-
;in .terende 35.000 ton
irgepompt in andere
iroberen bergingsbe-
;t schip vlot te trek-
IDf
door onze correspondent
Hans Celeijnse
rome - De Italiaanse staat heeft
zijn verkeersdeelnemende on
derdanen gisteren een heel on
plezierige verrassing bezorgd.
Met zo'n elf miljoen Italianen
wegens de nationale vrije dag
Maria Hemelvaartsdag op weg
naar stranden werden de boe
tes voor verkeersovertredingen
verdubbeld.
Een parkeerbon wegens over
schrijding van de metertijd gaat
de automobilist 66 euro kosten.
Wie de auto parkeert op een
plek waar het niet mag (vooral
in de overvolle steden een on
uitroeibare gewoonte) krijgt
een bon voor 137,55 euro. Ook
wil het ministerie van verkeer
een einde maken aan de opvat
ting dat een rood licht slechts
een optie tot stoppen betekent.
De betrapte overtreder mag ook
137,55 euro neertellen.
Gordel niet om? 68,25 euro.
Snel optrekken bij het stoplicht
om anderen voor te blijven? Af
hankelijk van de verkeerssitua
tie 137 tot 550 euro boete. Dat
zelfde bedrag wordt geëist bij
overtredingen van de maxi
mumsnelheid met tien tot veer
tig kilometer per uur. Boven de
veertig wordt erg kostbaar: van
343 tot 1376 euro. En de motor
rijder die de helm thuislaat kan
op 68 euro boete rekenen.
Het dagblad La Republicca
voorspelde gisteren woedende
reacties van automobilisten. De
boetes zijn exorbitant, zeker in
aanmerking genomen het bij
voorbeeld ten opzichte van Ne
derland lagere gemiddelde in
komen van de Italianen.
De hoogte van de boetes is ook
navrant vanwege het in gebreke
blijven van de staat zelf waar
het de verkeersveiligheid be
treft. Een derde van alle dodelij
ke ongelukken in Italië is vol
gens een recent onderzoek te
wijten aan slecht onderhoud
van de wegen, ontbrekende
vangrails en verwarrende, soms
zelfs onzichtbare verkeersbor
den en signalering.
pariis/anp - Wegens het enor
me aantal doden door de hitte
golf (zeker 3000 extra doden in
heel Frankrijk) zijn de wachttij
den voor een begrafenis of cre
matie in de Parijse regio hier en
daar opgelopen tot twee weken.
Normaal geldt een periode van
zes dagen waarbinnen iemand
na zijn overlijden moet worden
begraven of gecremeerd, maar
begrafenisondernemers kun
nen het niet meer aan.
In de Parijse regio geldt intus
sen een noodplan om vooral
uitgedroogde en door hitte be
vangen bejaarden te hulp te ko
men. Elders kunnen de prefec
ten in hun departement (pro
vincie) ook beslissen om dat
zogenaamde Witte Plan in te
voeren.
Dat houdt in dat al het medisch
personeel wordt gemobiliseerd
en/of teruggeroepen van va
kantie.
door onze correspondent
Gert-Jan Broere
Peking - Van de Chinese muur,
het grootste bouwwerk door
mensenhanden gemaakt, res
teert nog maar een derde. Om
verder verval te voorkomen
heeft Peking een wet uitgevaar
digd, die bepaalde delen van de
niet-gerestaureerde muur tot
verboden gebied verklaard. Maar
voorlopig geldt de wet alleen
nog maar in het weekeinde.
Het oude vrouwtje blijft volhar
dend op de jongen inpraten.
Het is haar trap, waarvan hij zo
juist gebruik heeft gemaakt om
het hoogste platform van de
wachttoren te bereiken. En
daarvoor moet hij betalen.
Twee yuan, iets meer dan twin
tig eurocent. Het verweer van
de jongen dat er geen bordje bij
stond maakt haar alleen maar
kwader. Ze wijst op het cijfertje
twee dat met krijt op de ladder
is geschreven. Ze pakt haar stok
en tas en volgt scheldend de
wanbetaler, die zijn weg over
de Chinese muur naar boven
vervolgt.
Dit is Huanghuacheng, 65 kilo
meter ten noorden van Peking.
Jaarlijks bezoeken ongeveer
20.000 toeristen deze plek en
daarmee is een van de meest
bezochte stukken van wat in
het Chinees wel de 'wilde
muur' wordt genoemd. 'Wild'
omdat de muur hier niet is ge
restaureerd. De stadsprovincie
Peking herbergt ongeveer 630
kilometer van het langste ver
dedigingswerk dat de mens ooit
heeft gebouwd, maar slechts 29
Een gedeelte van de 'wilde' Chinese muur, dat tot verboden gebied is
verklaard om verdere afbrokkeling van de muur te voorkomen.
Foto: GPD/Gert-Jan Broere
kilometer daarvan is hersteld in
de staat zoals het er tijdens de
Ming-dynastie (1368-1644)
moet hebben uitgezien. De be
roemdste sectie, Badaling, trekt
jaarlijks miljoenen bezoekers.
De resterende 601 kilometer
'wilde' muur, soms vaak niet
meer dan een hoopje stenen,
verheugt zich echter in een
groeiende belangstelling van
mensen die de commercie van
Badaling willen ontwijken. De
grote parkeerplaatsen worden
er omzoomd door marktkraam-
pjes en het is mogelijk om je
met kabelbanen naar boven te
laten dragen. Van de sensatie
en voldoening van het zelf be
klimmen van een over berg
kammen kronkelende muur is
niet veel meer over.
Maar zelfs in Huanghuacheng
is de commercie niet ver weg.
Wie op een doordeweeks dag
de muur op wil moet drie yuan
betalen. „Voor het gebruik van
het privé-terrein", legt Li, de ei
genaar, uit. Verder kun je nog
iets eten in zijn 'Meal Hotel'.
Op een bord bij de toegang tot
de muur verkondigt het dis-
trictsbestuur van Huairou,
waaronder Huanghuacheng
valt, dat het voor boeren abso
luut verboden is om geld te vra
gen. Maar met Li in discussie
gaan heeft weinig zin.
Li is sowieso niet in goede
stemming. De reden is een
nieuw afgekondigde maatregel.
Het is vanaf 1 augustus verbo
den bepaalde niet-gerestau
reerde delen van de muur te
betreden. Peking wil daarmee
voorkomen dat de muur hele
maal verdwijnt. Ooit was de
muur 6300 kilometer lang en
liep van de kust in de noord
oostelijke provincie Liaoning
naar Gansu in midden China.
Tegenwoordig is nog maar een
derde van die wal te traceren.
Verwaarlozing is de grootste
bedreiging van de Chinese
muur. De eerste keizer van Chi
na, Qin Shihuang, geldt als de
bouwer van de muur, maar hij
verbond 200 jaar voor Christus
slechts al bestaande aarden
wallen met elkaar. De verdedi
gingslinie was bedoeld om de
nomadenstammen ten noor
den van het Chinese keizerrijk
buiten te houden. Maar gaan
deweg verloor de muur zijn
waarde.
De moderne tijd deed de rest.
De muur kreeg een nieuwe
functie, die van gratis Gamma.
De stenen werden gebruikt
voor huizen en schuren van
boeren. Of zoals in Huanghua
cheng, voor de constructie van
een dam. De elementen kregen
vrij spel, toeristen versnelden
het verval.
Het provinciaal bestuur van Pe
king, dat niet erg zuinig is ge
weest op zijn cultureel erfgoed,
is eindelijk tot inkeer gekomen.
Het hoopt het tij te kunnen ke
ren met het instellen van een
verbod, zoals het betreden van
de muur of het neerzetten van
gebouwen erlangs. De stichting
'Internationale Vrienden van de
Chinese Muur' van de Britse
geoloog William Lindesay, ziet
de wet als een hoopvol begin.
Maar zoals zo vaak in China is
niet de wet, maar de handha
ving het probleem. In eerste in
stantie zijn de dorpen waardoor
de muur loopt verantwoordelijk
voor naleving. Li lacht. „Die
nieuwe wet geldt alleen in de
weekeinde. Dan komen men
sen van het Peking Bureau van
Cultureel Erfgoed hier controle
ren en kun je de muur niet op.
Maar doordeweeks zie je die
hier niet. En waarom zouden
wij die toeristen weghouden? Ik
moet ook eten."
^arzenegger
'c|t Rob Lowe'
nd r
nto - Arnold Schwar-
J wil zijn campagne-
reiden met acteur Rob
rer4t meldde de LosAnge-
slotjgisteren op basis van
bronnen. Schwarze-
ididaat voor het gou-
lap van de Ameri-
lat Califomië, zou zijn
re als adviseur heb-
igd. Lowe staat be-
n Democraat. Op
nferentie van enkele
:ei Schwarzenegger
iets over Lowe,
tegger (Republikein)
antwoord te geven op
oudelijke vragen,
'dvoerder Sean Walsh
't geduld. „Op de ver-
°Plag zal het publiek een
al4 beeld hebben van de
Hjdie Arnold Schwarze-
EXAjiet onze staat heeft",
280llsh.
door onze correspondent
Step Vaessen
Jakarta - Hij wordt de Osama
bin Laden van Zuidoost-Azië
genoemd hoewel sommigen
dat wat overdreven vinden. Ze
ker is dat de 39-jarige Riduan
Isamuddin, oftewel Hambali,
uit Cianjur, West-Java een hoge
positie had weten te vergaren in
terroristische kringen. Tot zijn
arrestatie deze week was hij de
hoogste baas van Jemaah Isla
miyah en was hij de link tussen
deze beweging en al-Qaeda.
Koffers met geld afkomstig van
Osama bin Laden zou hij ge
bruikt hebben om een terroris
tisch netwerk op te bouwen. De
arrestatie van Khalid Sheikh
Mohammed, een paar maan
den geleden, een van de ver
meende breinen achter de aan
slagen van 11 september in
New York, zou de CIA op het
spoor van Hambali hebben ge
bracht.
Hij wordt verdacht van betrok
kenheid bij bijna alle terroristi
sche acties in de regio van de
afgelopen tien jaar. Volgens al-
Qaeda-expert Rohan Gunaratna
heeft hij Jemaah Islamiyah van
een politiek-religieuze bewe
ging veranderd in een terroristi
sche organisatie. Hij is daarom
belangrijker dan Abu Bakar Ba-
shir, die als geestelijk leider van
Jemaah Islamiyah niet actief
deelnam aan de planning en
organisatie van terroristische
acties. Hambali zou één doel
voor ogen hebben en dat is een
Islamitisch rijk in heel Zuid
oost-Azië.
In 1994 richtte hij in Maleisië
een bedrijf op dat fungeerde als
dekmantel om al-Qaeda logis
tiek bij te staan, bijvoorbeeld
met het verschepen van explo
sieven. Die werden gebruikt bij
verschillende aanslagen in de
Filipijnen. Het plan om elf
vliegtuigen op te blazen die
naar de Verenigde Staten vlo
gen, mislukte. Toen zou ook al
het idee zijn ontstaan om met
een 'zelfmoord-piloot' een
vliegtuig te kapen en in het
Pentagon te vliegen.
Indonesië was al jaren naar
Hambali op zoek voor de aan
slagen op kerken tijdens kerst
avond 2000. Ook is hij volgens
de Indonesische politie het
brein achter de aanslag op Bali.
Volgens een van de verdachten,
Muklas, die Hambali opvolgde
als regionaal commandant van
Jemaah Islamiyah, kreeg hij 35
duizend dollar via hem toege
speeld voor de dodelijke bom
men bij de discotheken. Moge
lijk heeft Hambali ook groen
licht gegeven voor de zelf
moordaanslag op het Marriott-
hotel in Jakarta, vorige week.
De Amerikanen die Hambali nu
in handen hebben, willen voor
al informatie van hem hebben.
De CIA heeft namelijk een vi
deo-opname waar Hambali te
zien is met verschillende al-
Qaedakopstukken die betrok
ken zijn bij de aanslag in New
York. Hambali had met hen een
ontmoeting geregeld in Malei
sië. Nog steeds is onduidelijk
wat er met Hambali precies na
zijn arrestatie is gebeurd. Vol
gens de Thaise autoriteiten is
hij met een speciaal vliegtuig
naar Indonesië gevlogen maar
de Indonesische autoriteiten
zeggen dat hij nooit is aangeko
men. Zeker is dat hij nu in
Amerikaanse handen is en dat
het voor Indonesië nog een he
le klus wordt om hem te kun
nen berechten.
Volgens Sidney Jones die voor
de International Crisis Group
onderzoek heeft gedaan naar
Jemaah Islamiayah is het van
cruciaal belang voor Indonesië
dat Hambali hier voor de rech
ter wordt gebracht. „Alleen dan
zijn Indonesiërs ervan over
tuigd dat Jemaah Islamiyah
echt bestaat en dat er terroris
ten zijn in hun land." Ze vreest
dat als Hambali door de Ameri
kanen uit de openbaarheid
wordt gehouden de complot
theorieën alleen maar vrij spel
krijgen.
Hambali kreeg zijn opleiding
tot terrorist in Afghanistan toen
hij begin twintig was. Hij werd
geboren in een klein dorpje op
West-Java, een centrum van is
lamitisch radicalisme. Als twee
de van elf kinderen kreeg hij
een religieuze opvoeding maar
hij werd pas radicaal toen hij in
1985 naar Maleisië verhuisde
en kort daarop naar Pakistan en
Afghanistan vertrok. Hij vocht
als mudjaheddin in de oorlog
tegen de Sovjetunie en ronselde
bij terugkomst in Maleisië ji-
hadstrijders.
In die periode leerde hij Abu
Bakar Bashir en Abdullah Sung-
kar kennen de oprichters van
Jemaah Islamiyah. Bashir en
Sungkar waren net als Hambali
het repressieve regime van
Suharto ontvlucht. Veel mos
limradicalen waren in Indone
sië gevangen gezet. Hambali en
Bashir waren zelfs nog een tijd
je buren. Mensen die hen ken
nen uit die tijd zeggen nooit iets
vreemds aan hen gemerkt te
hebben. Hambali wordt om
schreven als een charismati
sche maar erg gesloten man.
Ondanks zijn belangrijke rol is
iedereen het erover eens dat
met zijn arrestatie Jemaah Isla
miyah nog lang niet is uitge
schakeld.
