LEIDE
Tekort aan
invalkrachten
op scholen
REGIO
Honderd jaar in de tandartsenpraktijk
Meer beweging voor langer en gezonder leven in Noord
Weer onenigheid over panden aan de Havenkade
R1
zaterdag l6 augustus 2003
ternatief plan
grond van
leehospitium
kswaterstaat
t berm N11
maaien
J bruggen
aten
'Oirie bruggen in Leiden
mende dagen deels of
J afgesloten voor het
I er. De provincie Zuid-
"■tn de gemeente kondi-
aties, onderhoud en
«werkzaamheden
35 [ag mssen negen uur
en middernacht is
minabrug tussen de
omdijk in Leiden en Lei-
ïil. pstremd. De hele dag
Vfrerkt aan het herstel
lyi«gdek, dat bovendien
p, we asfaltlaag krijgt,
j^rordt met borden om-
ssen maandagavond
A r 's nachts is de brug
ifgesloten. Maandag
Auto's en vrachtwagens
Leiderdorp over de
v- Isbrug naar Leiden
€lfstad niet in. De om-
jute loopt via de Zijl-
/m Willem de Zwijger-
/tijo's die Leiden uit \yil-
en wel de brug over,
>pj sers en de bussen
exxion. Van maandag
as tot en met vrijdag
emt de gemeente de
rug tussen de Twee-
N en de Maresingel on-
Fietsers en voet-
Eflhoeten daardoor een
3 Sjute nemen.
naanden cel
-Merenwijker
jaar cel, waarvan
iden voorwaardelijk
n roeftijd van twee jaar.
I leeft de Haagse recht-
18-jarige Leidenaar
II v enwijk opgelegd. Hij
ildig bevonden aan
n amelijke mishande-
N1 Istichting, diefstal en
Zijn indrukwekken-
3 e retsovertredingen be-
_qÉdejaarsavond vorig
Tiij een brandbom in
vijkschool gooide. De
1 het gebouw be-
11.000 euro. Vier
r bedreigde hij even-
Meren wijk een man
In februari was
ide wijk op het die
twee kelderboxen en
ij een auto. Op 1
andelde hij twee
buiten een snack-
erenwijk.
nipactie
isucces
door Eric-Jan Berendsen
leiden - Het drietal kende el
kaar van de universitaire oplei
ding in Nijmegen. Nadat ze die
met succes hadden afgerond,
konden de jonge tandartsen Pe
ter Groeneveldt, Cees Mokveld
en Arthur van Winsen zich ei
genlijk overal in Nederland ves
tigen. Maar het werd Leiden.
„Dat kwam door een telefoon
tje van de directeur van de
schooltandverzorging", herin
nert Mokveld zich. „De direc
teur bleek voor ons een prak
tijkruimte te hebben, mits wij
ons ook met de jeugd bezig
hielden. Vergeet niet, Leiden
was een noodgebied in die tijd,
er was een groot tekort aan
tandartsen."
Inmiddels bedient het drietal,
samen met assistente Marja
van der Star, het 'noodgebied'
al 25 jaar.
In het Gezondheidscentrum
aan het Bevrijdingsplein ging
het drietal aan de slag. Met
Marja van der Star als hun eer
ste assistente. Zij had gerea
geerd op een advertentie in de
krant en is sindsdien de praktijk
trouw gebleven, nu als recep
tioniste. Het Bevrijdingsplein
fungeerde echter maar kort als
onderkomen. Na een zoektocht
aan de Rijnsburgersingel viel
het oog uiteindelijk op het pand
aan de Oude Singel 210. „Het
was het voormalige bedrijfs
pand van een aannemer", al
dus Mokveld. „Toevallig fietste
ik daar langs, toen de eigenaar
voor het pand stond. We raak
ten in gesprek en van het een
kwam het ander. We huurden
de ruimte voor vijf jaar en na
die periode is het pand ge
kocht."
Inmiddels hebben de drie een
bloeiende praktijk met onge
veer 7500 patiënten. Daarnaast
is er ook plaats voor twee
mondhygiënistes. „We werken
in een maatschap, maar wel se-
De tandartsen Cees Mokveld, Arthur van Winsen en Peter Groeneveldt (vlnr) werken al 25 jaar in één praktijk. Assistente Marja van der Star
heeft de kwart eeuw ook vol gemaakt. Foto: Henk Bouwman
paraat", legt Groeneveldt uit.
„We zitten onder één dak, maar
hebben onze eigen patiënten.
Dat heeft als voordeel dat we
voor elkaar waarnemen. Als er
een op vakantie gaat, nemen de
twee thuisblijvers zijn patiënten
over. Zo is de praktijk geduren
de de afgelopen 25 jaar maar
twee weken gesloten geweest."
Nog rare dingen meegemaakt,
in die kwart eeuw? „Ach, er is
heel in het begin wel eens een
ruit ingegooid door een patiënt
die vond dat hij wel wat sneller
kon worden geholpen", aldus
Van Winsen. „En we hebben
hier ook eens iemand gehad die
we voor een behandeling had
den verdoofd en tijdelijk in de
wachtkamer hadden gezet.
Toen we die man kwamen ha
len bleek hij te zijn verdwenen.
Door de verdoving was hij van
de pijn af. Tot hij 's avonds
weer met pijnklachten opbelde
toen de verdoving was uitge
werkt."
Het karakter van het werk is in
de loop der jaren sterk veran
derd. „In het begin hielden we
ons vooral bezig met het vullen
en trekken van tanden en kie
zen", aldus Van Winsen. „Nu
wordt er veel tijd besteed aan
het reguleren van het gebit en
kleine chirurgische ingrepen
zoals tandvleeschirurgie, het
verwijderen van moeilijk lig
gende verstandskiezen en het
plaatsen van implantaten."
Het drietal heeft na 25 jaar nog
geen plannen om te stoppen
maar heft nog wel even het
waarschuwend vingertje.
„Langzamerhand dreigt er weer
een tekort aan tandartsen, net
als 25 jaar geleden. Dat is op
zich niets bijzonders want dat
zie je vaker, die golfbeweging",
aldus Van Wmsen. „Wij zitten
vol en nemen dus geen nieuwe
patiënten meer aan. Want we
willen de mensen die we nu be
handelen uiteraard goed blijven
behandelen."
leiden - Mag eigenaar R. van den Berg
de achtergevel van de panden aan de
Havenkade 14 en 15 nu wel of niet isole
ren en stukadoren? Daar draaide het gis
termiddag om bij een zitting van de
commissie voor de beroep- en bezwaar
schriften.
De gemeente heeft geweigerd Van den
Berg een vergunning te verlenen en de
omwonenden, die zich al tijden storen
aan de mogelijk illegale verbouwingen
en opslag bij de panden, zijn het daar
mee eens. Volgens Van den Berg heeft
hij niet voldoende tijd gehad om teke
ningen aan te leveren.
Toen hij de vergunning aanvroeg, wilde
de dienst Bouwen en Wonen van de ge
meente gedetailleerdere tekeningen. En
volgens de eigenaar van de panden had
de Adviescommissie Ruimtelijke Kwali
teit (ARK) geen bezwaar tegen zijn
bouwplannen mits hij ook daar meer
gedetailleerde tekeningen zou laten
zien. Toen hij van de gemeente hoorde
dat de bouwvergunning al was gewei
gerd, was Van den Berg dan ook stom
verbaasd. „De gemeente heeft de zaak
op z'n beloop gelaten."
Volgens een woordvoerster van de ge
meente ligt de zaak toch iets anders. De
eerste tekeningen die Van den Berg aan
leverde, klopten niet met de huidige
staat van de panden. Dan kan er ook
geen vergunning worden gegeven. Bo
vendien had de ARK volgens haar nog
een aantal vragen over de kleurstelling
van het stucwerk en de aansluiting met
ander muren.
De buren van Van den Berg aan de Ha
venkade, betoogden dat de gemeente te
recht de bouwvergunning had gewei
gerd. „Omdat het werk aan de achterge
vel voortborduurt op eerdere illegale
verbouwingen", aldus een van de om
wonenden. „We vragen de gemeente
dan ook op te treden."
De commissie brengt over ongeveer
acht weken een advies uit aan B en W.
door Marijn Kramp
vervolg van voorpagina
leiden - De Leidse basisscholen
blijven kampen met een tekort
aan invallers. Aan vaste leer
krachten lijkt dit jaar geen ge
brek, maar als zij ziek worden,
ontstaat op veel scholen al snel
een probleem. Want invalkrach
ten zijn moeilijk te vinden in Lei
den en omgeving. Ook blijft het
tekort aan leidinggevenden in
het onderwijs groot.
De scholen kunnen ook dit jaar
niet uitsluiten dat scholieren
naar huis worden gestuurd bij
ziekte van een leerkracht. „We
hopen natuurlijk dat het niet
gebeurt", meldt L. van Aubel
van de Stichting Katholiek On
derwijs Leiden (SKOL), „maar
de arbeidsmarkt lijkt op dit
punt nog niet veranderd". Er
komt veel kunst en vliegwerk bij
kijken om zieke werknemers te
vervangen is de ervaring van Q.
Doeswijk van het Bureau Open
baar Onderwijs. De remedial
teachers en schooldirecteuren
staan steeds vaker voor de klas,
omdat er geen invallers te vin
den zijn. Doeswijk: „Op zich is
dat een prima oplossing voor
noodgevallen, maar als zo'n si
tuatie lang duurt gaat het ten
koste van de kwaliteit van het
onderwijs. Want de bijlesjuf en
de directeur zijn niet voor niets
aangesteld."
Ook het tekort aan leidingge
venden blijft nijpend in het ba
sisonderwijs. W. de Boer van de
Protestants-Christelijke School
vereniging is voor twee van zijn
tien basisscholen nog op zoek
naar leidinggevenden. Van Au
bel voorziet op termijn even
eens vacatures voor schooldi
recteuren. Q. Doeswijk van het
Bureau Openbaar Onderwijs
heeft momenteel weliswaar
geen gaten, maar herkent het
probleem. Leidinggevenden
zijn moeilijk te vinden. En als er
al reacties op dit soort perso
neelsadvertenties binnen ko
men, zijn die meestal afkomstig
van wat oudere mannen. Het
Bureau Openbaar Onderwijs
heeft vanwege dit tekort een
paar jaar geleden een kweekvij
ver opgezet voor werknemers
die op termijn geïnteresseerd
zijn in een leidinggevende
functie. Doeswijk: „Een oplos
sing die uit nood is geboren
maar die goed blijkt te werken."
Wat dit jaar voor de schoolbe
sturen wel een stuk gemakkelij
ker verliep was de invulling van
de vacatures voor vaste leer
krachten. Traditiegetrouw ver
anderen veel leerkrachten van
werkkring aan het einde van
het schooljaar en moeten de
schoolbesturen in een periode
van een paar maanden een
flink aantal vacatures zien in te
vullen. Vorig jaar had de Protes
tants-Christelijke Schoolvereni
ging nog een kleine 25 vacatu
res aan het einde van het
schooljaar. Met pijn en moeite
en een hoop geschuif wist De
Boer deze gaten te vullen. Ook
Doeswijk en Van Aubel herin
neren rich de personeelspro
blemen van eind vorig school
jaar nog goed. Het duurde bij
de katholieken zelfs tot afgelo
pen februari voordat de laatste
vacature was opgevuld.
Sinds die tijd is er echter veel
veranderd. Het aantal vacatures
was dit jaar lager, mede omdat
er geen klassen meer verkleind
hoefden te worden, en er waren
meer sollicitanten. „Vorig jaar
waren we blij als we één ge
schikte persoon konden vin
den. Dit jaar konden we kie
zen." Ook het aantal open solli
citaties liep de afgelopen maan
den op. Deze toegenomen be
langstelling wijten de overkoe
pelende schoolbesturen aan de
oplopende werkloosheid en de
recessie. De Boer: „Mensen zijn
weer op zoek naar vastigheid.
En die heb je voorlopig in het
onderwijs wel."
(advertentie)
DE STELLINGI
Iedereen wordt
beter van een forse
verhoging van de
sigarettenaccijns.
Geef uw mening^)
www.leidschdagblad.nl
1 ïim 1500 Leidse stu-
■T bben sinds mei dit
stadhuis een Zalm-
ILLi ivraagd. D66-raadslid
Sa «ma schrijft dit onge-
53;grote aantal aanvra-
in de campagne die
g pnder Leidse studen-
[evoerd. De Zalmsnip
inverlichting van 46
korting wordt ge
le ozb. Als kamerbe-
talen studenten geen
gen zij het bedrag
latisch uitgekeerd,
zij niet eens dat rij
in op de Zalmsnip.
:eg de gemeente 3433
te verwerken. Boots-
it dit jaar een aan-
;ere opkomst.
fsen over
t Oosten
lidenaars met be-
voor het oude Na-
kunnen komend
|r deelnemen aan
issen over deze ba-
onze beschaving.
sussen heeft de
de aanbieding:
:n hiërogliefen-
•els Hebreeuws, Het-
•oemerisch. Daar-
r onder meer cur-
ir Oosterse christe-
erste eeuwen van de
ff het oude Mesopota-
de joodse traditie en
pfardische jodendom.
Am*shtingen en een in-
pformulier zijn be-
via www.tcno.leiden-
via tel. 071-5272260.
door Marijn Kramp
leiden - Te stram, te oud, te dik, te
zwak, te druk, te vermoeid, te arm, te
eng en ga zo maar door. Er zijn tal van
redenen te bedenken om niet te spor
ten en in Leiden Noord worden ze over
het algemeen nog net iets vaker aan
gevoerd als in andere delen van de
stad. Om daar verandering in te bren
gen is de gemeente in samenwerking
met de GGD en Leidse Welzijnsorgani
satie een project begonnen dat dit
stadsdeel in beweging moet zetten.
Zodat de bewoners langer en vooral
gezonder leven.
Vorig jaar startte projectmedewerk
ster Joke Verberg het project 'Leiden
Noord gezond en wel' met een inven
tarisatie naar wat er allemaal al is en
wat nog ontbreekt in dit stadsdeel.
De uitkomst was een aangename ver
rassing voor Verberg. „Want al met al
bleek er al ontzettend veel te rijn in
Noord." Al die voorzieningen, cur
sussen en bestaande verenigingen
heeft ze vervolgens in handzame fol
ders gebundeld voor verschillende
bewonersgroepen. Zo is er eentje ge
maakt voor volwassenen, eentje voor
ouderen, eentje voor kinderen en een
specifiek voor vrouwen.
En nu dat op orde is, is het de bedoe
ling dat de bewoners daadwerkelijk
in actie komen. Het startsein daar
voor staat op vrijdagavond 26 sep
tember gepland. Na een percussie-
workshop waar mensen al tromme
lend en heupwiegend de spieren en
gewrichten los kunnen maken, gooi
en de sportverenigingen, buurthui
zen en andere cursusruimten hun
deuren open. Daar wordt tekst en uit
leg over de verschillende mogelijkhe
den in de wijk gegeven en kunnen ge-
enthousiasmeerde bezoekers zich
ook meteen inschrijven. „En dat vari
eert van voetbal en tennis tot jeu de
boules en line-dansen. Er is voor ie
der wat wils hier in Noord."
Ook spant Verberg zich in voor men-
Puppyzwemmen in De Zijl. Archieffoto: Dick Hogewoning
sen met speciale sportwensen. Groe
pen vrouwen bijvoorbeeld die graag
nadat ze de kinderen naar school
hebben gebracht een uurtje willen
gymmen, of ouderen die om gezond
heidsredenen wat extra aandacht no
dig hebben. „Voor sommige mensen
is het heel gevaarlijk om zomaar in
eens te gaan sporten. Voor hen is het
belangrijk dat er geregeld wordt dat
ze in het begin begeleid worden door
een fysiotherapeut. Die kan hun ge
zondheid in de gaten houden en be
kijken wat nog tot de mogelijkheden
behoort."
Maar het project richt zich niet alleen
op de lichamelijk gezondheid. Ook
het geestelijke en sociale wel en wee
van de bewoners heeft de aandacht.
Uit gesprekken met artsen en andere
hulpverleners in de wijk is Verberg
gebleken dat een deel van de bewo
ners wel wat opvoedingsondersteu
ning kan gebruiken, en kampt met
psychische klachten, eenzaamheid
en ontheemding. Problemen die net
zo bepalend voor 's mens welzijn
kunnen rijn als lichamelijke klachten.
Ook daar beoogt het project wat aan
te doen hoewel dat, beseft Verberg,
moeilijker in daden is om te zetten.
Naast een goede informatievoorzie
ning, zodat mensen weten waar ze te
rechtkunnen met hun problemen,
hoopt Verberg door beweging te sti
muleren twee vliegen in een klap te
slaan. Want sporten, gyrtimen, spelle
tjesavonden en line-dansen zijn niet
alleen goed voor het lichaam, maar
ook voor de geest. „Het brengt de
mensen weer onder elkaar. Het
maakt hen minder eenzaam en meer
betrokken bij de samenleving."
Dat dit soort problemen niet kenmer
kend zijn voor Noord, maar ook in
andere delen van de stad voorkomen,
moge duidelijk rijn. Die delen van de
stad rijn echter niet zoals Noord aan
gemerkt als 'achterstandswijk' en
hebben daardoor geen recht op het
extra rijksgeld waarmee onder andere
dit project wordt gefinancierd. Dit
neemt overigens niet weg dat extra
aandacht voor de gezondheid van de
bewoners van Noord ook best op rijn
plaats is. Want, zo blijkt uit landelijk
onderzoek, mensen in zogenoemde
achterstandswijken leven 3,5 jaar kor
ter dan het landelijk gemiddelde en
hebben 12 jaar langer chronische ge
zondheidsklachten.
Allochtonen nemen daarbij een bij
zondere positie in. Bij hen kom je va
ker suikerziekte tegen weet Verberg.
„En dat aantal groeit. De leeftijd
waarop ze deze ziekte krijgen wordt
steeds lager. Tot voor kort was 'ou-
derdomssuiker' iets wat je op latere
leeftijd kreeg als gevolg van een voe
dingspatroon dat je je halve leven
had. Tegenwoordig zie je al jongeren
met 'ouderdomssuiker'. Hebben ze
op hun zeventiende die taks al ge
haald."
De oorzaak dat bij bepaalde allochto
ne groeperingen meer suikerziekte
voorkomt is waarschijnlijk deels erfe
lijk te verklaren en deels gelegen in
andere eetgewoonten. „Overgewicht
kom je bij deze groepen ook meer te
gen. En bovendien hebben ze vaak
een tekort aan beweging. Ze rijn niet
thuis in het Nederlandse verenigings
leven, ze hebben zich niet van jongs
af aan aangesloten bij een sport
club."
Maar een tekort aan beweging komt
in Noord niet alleen voor bij de al-
Korfballen
v bij Pernix.
Archieffoto:
Si Eric Taal
lochtone bevolking weet Verberg.
Ook de autochtone bevolking is bij
sommige sportevenementen opval
lend afwezig. „Zo organiseert de
schoolsportcommissie elk jaar voor
kinderen introductiebijeenkomsten
bij de Leidse verenigingen. Daar doen
in totaal zo'n 1100 basisscholieren
aan mee. En dan blijken er slecht vijf
van hen uit Noord afkomstig te rijn.
Dat zijn me daar cijfers. Er valt dus
nog een hoop te winnen hier. En daar
gaan we in september actief mee be
ginnen."
