De koelbox rukt op, of was-ie er altijd
REGIO
'Is het nodig dat er hulp wordt geboden, dan vrijwillig en met li^
'Ik walg van mensen die ouderen in een bejaardentehuis dumpi
Een beetje droogte is de eerste bekerronde
helemaal niet zo erg kees kortekaas. De
WOENSDAG 13 AUGUSTlL
NAVRAAG
De droogte bedreigt de start van de voetbalcompetitie en heeft in
Leiden al tot uitstel van
77 7 5 geleid. Onnodig, vindt
Voorschotenaar was ja
renlang Hoofd Sportvelden van de gemeente Leiden en bekleedt die
functie tegenwoordig in Den Haag.
Hoe ernstig is de situatie op de voetbalvelden
„De mensen moeten zich niet zo druk maken. Wat droogte is hele
maal niet zo erg. Het eerste gras dat verdort, is namelijk het zoge
naamde 'straatjesgras', een grassoort die eigenlijk niemand op z'n
veld wel hebben. Daardoor blijven de goede grassoorten over. Het
is vaak helemaal niet erg
wanneer je wat bruine
plekken op het gras ziet.
Met wat kunstmest en
sproeien zijn de velden zo
weer fris groen."
Maar de velden kunnen
toch wel uitdrogen?
„Als het droog is, ontstaat
er een zogenaamde droog
tezone, een gebied onder
de bovenlaag van het veld
tot het grondwater. Daar
door trekt het grondwater
niet naar boven. Wij zeggen dan dat er 'niet voldoende capillair' is.
Het risico bestaat dan dat je de wortels los trapt, dat de wortels
verbranden. Dat is vooral een probleem op velden met 60 h 70
procent straatjesgras."
Is er een remedie?
„De oplossing is simpel, je moet de velden voor je erop gaat spelen
helemaal ondersproeien, 'vol capillair zetten' noemen wij dat. De
droogtezone verdwijnt dan."
Als er maar voldoende wordt gesproeid, hoeft er nergens een pro
bleem te zijn?
„Hier in Den Haag liggen de velden er prima bij. Dat komt omdat
wij al onze mensen kunnen inzetten voor sproeien, wij hoeven
geen lijnen te trekken op het veld, dat doen de clubs hier zelf. Als
er problemen ontstaan, is dat altijd door een gebrek aan man
kracht. De mensen die zouden moeten sproeien zijn op vakantie
en daardoor gebeurt het niet."
Moeten er meer automatische sproei-installatie komen?
„Ik ben een voorstander van semi-automatische installaties. In
Leiden ligt er eentje op sportpark De Vliet. Dat is helemaal niet zo
duur. Een kannonnetje kost 34 euro, daar heb je er ongeveer 24
per veld van nodig en dan natuurlijk je buizen."
Er is in Leiden dus onvoldoende gesproeid?
„Ik kan daar moeilijk over oordelen, ik weet wel dat er voldoende
apparatuur is om te sproeien. Ze zouden tegen de clubs moeten
zeggen: ga zelf belijnen, dan zetten wij iedereen in voor het sproei
en. Ik denk ook dat de deskundigheid bij het Sportbedrijf Leiden er
niet meer is. Paul van Leeuwen is met mij naar Den Haag gegaan,
wij waren de deskundigen op het gebied van de sportvelden."
tekst: Willem Spierdijk foto: UP De Boer/Marco de Swart
UIT DE ARCHIEVEN
ANNO 1953, Donderdag 13 Augustus
STREEK - Naar wij van bevoegde zijde vernemen zullen met ingang
van de winterdienstregeling der N.Z.H.V.M, welke op 4 October a.s. in
werking treedt, tal van verbeteringen worden ingevoerd, welke de servi
ce aan het reizend publiek zullen verhogen. Om te beginnen zal het
begin- en eindpunt van de trams naar Katwijk en Noordwijk worden
verplaatst van de Rijnsburgerweg nabij de remise naar het Stations
plein, zodat de reizigers komende met de stadslijn of met de Haagse
blauwe tram deze afstand niet meer behoeven te lopen. Ook de bussen
naar Haarlem, die in de Boerhaavelaan hun startplaats vonden, zullen
van het Stationsplein gaan vertrekken en aankomen. Hetzelfde geldt
voor de bussen naar Noordwijkerhout en Warmond. Uiteindelijk zullen
alle busdiensten der N.Z.H. op het Stationsplein aanvangen en eindi
gen. Voor de reizigers naar Warmond is er ook goed nieuws. Totdusver-
re bracht de N.Z.H. aan haar passagiers voor Warmond de tolkosten in
rekening ad. 5 cents. Per 4 October neemt de N.Z.H. die kosten voor
eigen rekening.
:F"FEN kanernood
BOUWEN NUL
ANNO 1978, maandag 14 augustus
LEIDEN - Om aandacht te vestigen op de kamernood hebben leden
van de Leidse Studentenbond in de Kaiserstraat enkele krotten opge
richt. Niet alleen onder studenten, maar ook onder werkende jonge
ren, samenwonenden, buitenlandse arbeiders enz. bestaat een grote
behoefte aan relatief kleine woonruimtes.
Foto: archief Leidsch Dagblad
Foto's in deze rubriek kunnen worden nabesteld door binnen veertien daeen na
plaatsing 2,50 (voor een exemplaar van 13 bij 18 in zwart wit) over te maken op
gironummer 57055 t.n.v. Dagbladuitgeverij Damiate b.v. Postbus 507, 2003 PA
Haarlem, onder vermelding van Leidsch Dagblad, ANNO d.d.(datum van
plaatsing) of door contante betaling aan de balie van het Leidsch Dagblad,
Rooseveitstraat 82 te Leiden. U krijgt de foto binnen drie weken thuisgestuurd.
COLOFON
Leidsch Dagblad
Directie; B M Essenberg. G.P. Arnold
W.MJ. Bouterse (adjunct)
E-mail: directie@hdc.nl
Hoofdredactie: Jan Geert Majoor, Kees van
der Malen, Léon Klein Schiphorst (adjunct)
E-mail: redactie.ld@hdc.nl
HOOFDKANTOOR
Rooseveitstraat 82, Leiden, tel. 071-5 356 356
Postadres. Postbus 54,2300 AB Leiden
Redactie fax 071-5 356 415
Advertentie fax 071-5 323 508
Familieberichten fax 023-5150 567
ADVERTENTIES
071-5 356 300
Sprinters (rubrieksadv): 072-519 6868
ABONNEESERVICE
071-5128 030
E-mail: abonneeservice@hdc.nl
ABONNEMENTEN
Bij vooruitbetaling (acceptgiro)
p/m €19,60 (alleen aut ine)
p/kw €55,00 p/j €210.60
Abonnees die ons een machtiging verstrekken
tot het automatisch afschrijven van het
abonnementsgeld ontvangen €0,50 korting
per betaling.
VERZENDING PER POST
Voor abonnementen die per post (binnenland)
worden verzonden geldt een toeslag van €0,50
aan portokosten per verschijndag.
GEEN KRANT ONTVANGEN?
Voor nabezorging: 071-5128 030
ma t/m vr: 18-19.30 uur, za: 10-13 uur
AUTEURSRECHTEN
Alle auteursrechten en databankrechten ten
aanzien van (de inhoud van) deze uitgave
worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze
rechten berusten bij HDC Uitgeverij Zuid BV
cq. de betreffende auteur.
HDC Uitgeverij Zuid BV, 2003
De publicatierechten van werken van
beeldende kunstenaars aangesloten bij een
CISAC-organisatie zijn geregeld met Stichting
Beeldrecht te Amstelveen.
HDC Uitgeverij Zuid BV is belast met de
verwerking van gegevens van abonnees van
dit dagblad Deze gegevens kunnen tevens
worden gebruikt om gerichte informatie over
voordeelaanbiedingen te geven, zowel door
onszelf als door derden Heeft u hier bezwaar
tegen, dan kunt u dat schriftelijk laten weten
aan HDC Uitgeverij Zuid BV, Afdeling
Lezersservice, postbus 507,2003 PA Haarlem
Wie maar even over het
Noordwijkse strand wandelt,
heeft het al snel in de gaten:
de opmars van de koelbox is
onstuitbaar. Steeds meer be
zoekers laten de strandtenten
links liggen, zo lijkt het, en ne
men eten en drinken van huis
mee. Worden Nederlanders
nóg zuiniger? „Twee euro voor
een glas water, schei toch uit."
Of zijn de prijzen te hoog? In
de ogen van de strandpavil
joenhouders beslist niet.
Het is een prachtexemplaar.
Dat vinden Jan en José Bos uit
Gouda ook van hun koelbox.
Felblauw, mooi vormgegeven,
maar vooral: groot. „Kan lek
ker veel in", zegt Jan. „Hoe
ven we nergens meer voor op
te staan", vervolgt José. „Nou
ja, af en toe naar het toilet
Jan: „Daar zouden ze eigenlijk
ook nog iets op moeten ver
zinnen."
Het echtpaar heeft de mega-
koelbox op deze ochtend vol
gestopt. Broodjes kaas, mine
raalwater, twee biertjes voor
hem en een Crodino voor
haar. Jan: „Ik keek net wat een
broodje kaas hier kost. Eén
euro vijftig, da s meer dan
drie gulden. Nou, dan lach ik
wel even."
Na een paar gesprekken met
koelboxhouders wordt duide
lijk dat de koelboxtrend alles
te maken heeft met de prijzen
in de horeca. Of het nu op
waarheid berust of niet, vrij
wel iedereen klaagt over de
hoge prijzen die worden ge
vraagd voor een drankje en
wat te eten.
„Het enige wat ik hier koop, is
vis", zegt Ria Schop uit Den
Haag. „Noordwijk is het
mooiste strand van het land,
maar de prijzen zijn zo hoog.
De vis kan je halen bij de ha-
ringkar, dat gaat nog. Maar
drank neem ik van huis mee.
Twee euro voor een glas wa
ter daar koop ik twee flessen
voor. En dan weet ik ook nog
zeker dat het niet uit de kraan
komt."
Het lijkt de horeca langs de
kust nog niet te deren, want
de terrassen zitten aardig vol.
De eigenaren van de strand
paviljoens voelen zich ook
niet aangesproken. „De koel
box heb je altijd al gehad.
Niets bijzonders. Er is echt
geen sprake van dat meer
mensen nu met een koelbox
naar het strand komen", zegt
Gé van Roon van het gelijkna
mige strandpaviljoen.
Al weken lang zitten de stranden overvol. Ondanks de opmars van de koelbox klagen de strandtenthouders niet. „Als het zo doorgaat, kan het de beste zom»6
worden." Foto: United Photos De Boer/Poppe de Boer *e
Alexander Balk van Balk
Beach is het in grote lijnen
met hem eens. ,,Als het aan
houdend mooi weer is, zie je
meer koelboxen. Maar ook
dat is niet nieuw. Dat zag je
andere zomers ook als de hit
te aanhield. Dat begrijp ik ook
wel. Als je een gezin hebt met
een paar kinderen en je moet
elke dag betalen voor eten en
en drinken, een schermpje
enzovoort dan kan dat be
hoorlijk aantikken. Logisch
dat mensen dan op een gege
ven moment zelf spullen van
huis meenemen, maar opval
lend vind ik dat zeker niet.
De strandexploitanten mer
ken het echter nauwelijks of
niet in hun omzet dat veel
badgasten hun eigen eten en
drinken meenemen. Hans
Klinkenberg van De Klink:
„Dit is de beste zomer van de
laatste jaren. Niet alleen wat
het weer betreft, ook de om
zet is prima. Zeker sinds vori
ge week de vakantie in Rijn
land Westfalen is begonnen.
Dat is toch het stukje Duits
land dat hier het dichtst bij is.
Nee, voor mij is er geen enke
le reden om te zeuren. Na
tuurlijk krijg je altijd wel eens
een opmerking van iemand
die het niet eens is met de
prijzen, maar dat zijn uitzon
deringen."
Ook Jan van Duin van Beach
End is uiterst tevreden over
het seizoen. „Tot nu toe zitten
we beter dan vorig jaar. Goed,
afgelopen vrijdag en zaterdag
hebben we met die zeedamp
pech gehad en lagen de tem
peraturen plotseling een stuk
lager. Maar verder, geen kla
gen. Integendeel, wat ons be
treft kan het seizoen niet
meer stuk." Beach End is het
laatste Noordwijkse paviljoen
vóór Katwijk. „Wij moeten het
vooral van wandelaars heb
ben en die zijn er dit seizoen
veel meer dan anders."
Alexander Balk houdt nog een
slag om de arm en wil de ba
lans pas in september opma
ken als de paviljoens sluiten.
„Maar als het zo doorgaat,
kan het de beste zomer in ja
ren worden."
Volgens Jan Bos uit Gouda
gaan de strandtenthouders
het nog wel voelen in hun
portemonnee. „Mensen pik
ken de prijzen niet meer. Kijk
maar, iedereen neemt nu een
koelbox mee. Tot een paar
jaar geleden vond ik dat kneu
terig, maar nu scheelt het ge
woon veel geld."
Is de Nederlander nog zuini
ger aan het worden dan hij al
was? „Nein", zegt Helle Meis-
ner, een Duitse toeriste die
met haar zoontje een week in
Noordwijk resideert. „Het ligt
niet aan de zuinigheid, maar
aan de prijzen. In Duitsland
gebeurt precies hetzelfde.
Steeds minder mensen gaan
op een terras zitten, ze nemen
liever zelf wat mee als ze een
dagje uit gaan." En zij zelf
ook. Haar robuuste Duitse
koelbox bevat broodjes, sala
des, snoepgoed, een fles
mineraalwater en vier blikjes
cola. „Vanochtend in de su
permarkt gehaaldzegt Helle
lachend. „Duitsers letten ook
op de centjes, hbor."
De paviljoenhouders ook, be
nadrukken ze. Alexander Balk:
„We hebben de prijzen bijna
niet verhoogd. Bier, fris en
mixdrankjes helemaal niet. Ik
begrijp die kritiek dan ook
niet. In Scheveningen en
Zandvoort is het veel duur
der." Beach End hanteert in
alle opzichten dezelfde tarie
ven als vorig jaar, zegt Van
Duin. „We willen dat de men
sen terugkomen. Waarom
zouden we ze dan afschrikken
met hogere prijzen? Ik begrijp
die opmerkingen echt niet.
Ook niet over het geld dat
wordt gevraagd voor water.
Mensen vragen wel eens of ze
een fles met water mogen vul
len. Dan zeg ik: neem maar
een kop koffie, dan krijgt u er
gratis water bij. Of men moet
een hond bij zich hebben.
Daarvoor kan men zonder
kosten een bak vullen. We zit
ten vlak bij het hondenstrand,
vandaar."
Gé van Roon rekent niets voor
water. „En de andere prijzen
zijn heel schappelijk. Je kunt
dan ook niet zeggen dat er
meer koelboxen op het strand
te zien zijn en dat we dus te
IK
veel vragen voor d|n
hapjes. Al werken fc
kantineprijzen en jl<
bijvoorbeeld maaibi
voor een bakkie k(fc
nog houd je die kojc
niet tegen." fc
Als enige van de vi(it
joenhouders, die o[j
actie is gevraagd, gd
Roon toe dat de onti
beetje tegenvalt, „la
met dit mooie wee|\
mensen mogen veis
zodat we een buffa
den kunnen opbol
de komende jareni
jaar is het zo mooi|
we het wat minden^
ben dan verwacht,I"
niet aan de prijzeii
parkeren speelt eer
langrijker rol. Ik b£
niets destijds begoT
die protestactie. Et.
economische receff
Daardoor gaat meT"
vaak uit eten en noj
hier wat minder d#a
Peter Groenendijk
en Jan Preenen
KLANKBORD
Over de stelling 'Familie
moet verplicht meehelpen
bij ouderenzorg* zijn de
meningen zeer verdeeld.
Een kleine meerderheid
(58 procent) is het oneens
met de stelling waarbij
getuige de reacties vooral
het woordje 'moeten' op
bezwaren stuit. Eenn se
lectie uit de reacties.
B.M. Bochane, Leider
dorp: „We leven niet
meer in een wereld waar
in mensen zoveel moge
lijk kinderen krijgen, zo
dat die in hun oudedags
voorziening kunnen bij
dragen. In deze com
plexe maatschappij zijn
familierelaties niet voor
iedereen hetzelfde en
kunnen daar geen wette
lijke, landelijke richtlij
nen voor worden gege
ven. Is de familieverhou
ding goed, dan regelt het
zich wel vanzelf. Lukt dat
niet, dan zijn we als ge
meenschap verplicht de
mensen, die de huidige
maatschappij hebben
helpen opbouwen, een
goede oude dag te bezor
gen."
R. van Haasteren, Lei
den: Ik vind het een
goede zaak dat familie
meehelpt bij ouderen
zorg. Uit respect voor de
ouderen, want die heb
ben al zoveel gedaan
voor de familie en nu kan
de familie iets terugdoen.
Daarbij komt dat de be
trokkenheid bij elkaar
hierdoor wordt ver
groot."
Theo Witteman, Sassen-
heim: „Naar mijn me
ning bestaat er een mo
rele plicht voor de familie
om - daar waar mogelijk
en wenselijk - mee te
helpen bij de zorg voor
de ouderen. Het gaat mij
echter te ver om een
daadwerkelijke verplich
ting in te voeren."
H. Ouwersloot, Katwijk:
„En waaruit zou die zorg
dan moeten bestaan? Uit
financiële of materiële
hulp Alleen het woord
'moeten' stuit bij mij op
Familie moet verplicht
meehelpen bij
ouderenzorg
een groot weerstand. Is
het nodig dat er hulp ge
boden wordt, dan vrijwil
lig en met liefde. Geen
moeten dus."
E. Sitinjak, Leiden: „Ver
plicht zou ik het niet wil
len stellen, maar dat de
familie mee kan helpen,
lijkt mij duidelijk. Er zijn
families waar de zorg vol
ledig door de kinderen
wordt verzorgd (petje af)
maar in,te veel gevallen
laten ze de zorg totaal
aan de overheid (instel
lingen) over en kijken ze
niet meer om naar hun
hulpbehoevende familie.
Hoe druk je het ook hebt,
het moet toch mogelijk
zijn om iedere week een
aantal ogenblikken vrij te
maken voor de zorg aan
je ouders. Per slot van re
kening hebben zij zich in
het verleden ook 'opgeof
ferd' om ons groot te
brengen. Tegenwoordig
wordt er voor wat dan
ook te veel naar de over
heid gekeken. Ik geef toe
het is niet makkelijk om
een zieke ouder/familie
te verzorgen maar het
dumpen van deze men
sen bij de instellingen is
niet de oplossing. Tuur-
lijk, goede zorg staat
voorop. Maar alleen je
gezicht met kerst laten
zien, getuigt niet van veel
respect voor je familie."
Ed van Ruiten, Roelof-
arendsveen: „Iedereen
moet zijn of haar steentje
bijdragen en de ouderen
helpen. En dat geldt dus
zeker voor familie."
ledereen word
een forse verl.1-
de sigarettenen
Karin Castelijn (42) uit Rijpwete-
ring, boerin: „Familie verplichten
om mee te helpen in de ouderenzorg
lijkt me onmogelijk. Ik denk - ik heb
er namelijk nog geen ervaring mee,
maar hoor zo nu en dan wel eens
wat - dat als de familie ziet dat er ta
ken niet uitgevoerd worden, deze al
worden opgepakt. Even iets anders,
misschien zouden we onze gevange
nen iets minder goed kunnen ver
zorgen, en onze ouderen en/of zie
ken heel wat beter. De meeste oude
ren in een verzorgingstehuis hebben
geen kamer, (cel), voor zich alleen.
Misschien ook iets om over na te
denken!"
Reinier Verbeek (38), uit Leiden,
architect:Als het de bedoeling van
de stelling is dat we weer verplicht
voor onze ouders gaan zorgen, zeg ik
nee. Maar er geldt wel een morele
plicht. Ik vind wel degelijk dat er aan
de zorg voor je familie heel veel po
sitieve kanten zitten. Dat weet ik me
de uit eigen ervaring. Mijn demente
opa herkende mij bijvoorbeeld nog
heel lange tijd. Daar kun je wat mee.
Terug naar vroeger moeten we niet
gaan, maar die morele plicht is heel
belangrijk. En misschien kunnen de
faciliteiten veranderen. Nu gaat ie
mand relatief vrij gemakkelijk naar
een verzorgingshuis.
Maar met wat extra
thuishulp kan hij
M J of zij misschien
ook bij een kind of
3 kleinkind gaan wo
nen. Dat is ook al
snel goedkoper
dan opname in
een verzor-
gings- of ver
pleeghuis."
Nancy Knijnenburg (35) uit Leiden,
beveiligingsmedewerkster/ train-
ster damesselectie: „Helemaal mee
eens. Zolang de familie dit kan op
brengen, in fysieke toestand bedoel
ik hier, vind ik dit een morele ver
plichting. Het is toch de gewoonste
zaak van de wereld dat je de oude
ren in de familie 'onderhoudt' als
dat nodig is. Ik walg van mensen die
de ouderen in een verzorgingshuis
of bejaardentehuis dumpen. Dat kan
toch een behoorlijke strijd in je
hoofd worden als je daar goed over
gaat nadenken. Het kan sowieso
nooit de bedoeling zijn geweest van
de mensheid. Ook als een ouder per
soon niet meer op zich
zelf kan blijven wonen
en hij of zij toch een
kamer in een bejaar
denhuis zal betrek
ken vind ik dat de
verzorging voor het
grootste gedeelte een
taak van de familie is
of blijft. Geen dis
cussie mogelijk."
Marije van den Berg (28) uit Lei
den, bedrij fs journaliste/PvdA-
raadslid: „Ik neem aan dat dat so
wieso al het geval is. En als de fami
lie het niet wil, wat moet je dan? Je
kunt familieleden er toch niet met
de haren bijslepen? Wat dat betreft
vind ik het een beetje vage stelling.
Wie gaat wat dan verplichten. En
wat gebeurt er als mensen zich daar
niet aan houden? Moeten ze dan de
gevangenis in? Je hoort die verplich
ting tot zorg te voelen en als je dat
niet doet dan ben je gewoon niet
zo'n aardig mens. Een zorgplicht in
stellen is de wereld op zijn kop zet
ten."
Cees van Duijn (41) uit
vastgoedconsultant/ beliu
rug naar vroeger dagen. (j
trokken vaak bij een gezifc
dersom. Psychisch voor <T
heel goed, want dan stonL
'midden' in het leven. Zef
weer taken en voelde ziclf
beetje nuttig. De maatsclj,
er nu wat anders uit. VeeLI
staanden, kleine gezinnel
ze echtparen, de nadruk lp
individu. Dus waarom zoj
zoveel met jezelf bezig bi
ouders gaan zorgen die ji
toch al nooit zag? En da
het dan met je avondstutf
avond, j
stappei
"l etc. Zul
overhel
sen dal
gaanL
ten?L
van L-
hoiT