I
Liberia haalt Dodental door branden Portugal loopt op
vredesmacht
juichend in
BUITENLAND
Wapenexpert Kelly vergeleken met fictieve fantast
'Rebellen zullen posities opgeven'
Onderzoeker: Wiegendood mogelijk door dromen van baby
Powell ontkent dat hij
geen tweede termijn wil
Zuid-Afrikanen kopen
zelf hun aidsremmers
Palestijns protest houdt aan
strijd
tjenië
gevechten tussen
k >epen en rebellen
zijn in alle hevig-
Sid. Volgens de Rus-
brachten zijn er de
|t gen zeker zestien
gedood. Het nieu-
;n >lgt op de aanslag
m p een militair hos-
aangrenzende
ië. Een truck vol
antplofte en dood-
t nsen. Moskou
f jeense rebellen ver-
A. Het leger erken-
fat het ziekenhuis
Verdedigd. Zo wa-
Hetonnen obstakels
dinsdag augustus 2003
Jliegtuig
I huizen
^ee inzittenden van
:envliegtuig zijn
jekomen toen hun
ider dan een kilo-
;t vliegveld van
London in de
staat Connecticut
p een aantal hui
bewoners raakten
ir kwamen verder
k vrij. Een bewoon-
:ht gewond toen zij
--kamerraam van
®*Tide huis sprong.
ubeerde voor de
'n8aan te vliegen toen
kgerstortte. Onder
wat er precies is
):ilipijnse
II dood
ishim Salamat, de
grootste islamiti-
ïgroepering van de
Iet Moro Islamitisch
ont (MILF), is
in een hartaanval,
leider van de MILF,
d, is benoemd tot
f Salamat. Het on-
Ho leden tellende
(Prootste van vier re
uringen die een is-
.aat willen oprich:
_iden het voorna-
™lieke eilandenrijk,
^fle separatistische
Sal 31 jaar duurt,
n 120.000 mensen
mamelijk burgers
1 Mindanao.
rerwoest
ims ABS
v e 1 - Al het papierma
ker Algemeen Bu-
11- Statistiek (ABS) in
•baad van Paramaribo
li^and verloren ge-
ief de gegevens van
gehouden volkstel-
tr ontstond dins-
vroeg, vermoede-
9'ast gelegen pand
jQer-commissaris.
*ee jaar geleden ont-
n brand. Het verla-
is een centrum van
,uiï drugsverslaafden.
rerlledig in vlammen
52,an het ABS staat al-
traedenverdieping er
;l itie stelt een onder-
luu
r evert geen
al-Qaeda
S i Amerika
- Iran levert geen
;rdachten uit aan de
3! Staten, omdat de
ncj,t bevriend zijn en
^eringsverdrag heb-
an zal ze ook niet
do leden van de Volks-
gr ti, een gewapende
ngzetsgroep, die door
^yjnen gevangen wor
den in Irak. Dat heeft
piordvoerder Abollah
!?deh gisteren gezegd.
de Iraanse minister
inlichtingendiensten
je maand bevestigd
l,v.'n groot aantal kleine
v'-menten van al-Qae-
Sdt. Yunesi weigerde
Bien te noemen,
u ^Amerikanen zou het
e jk gaan om Saif al-
aitrokken zou zijn ge-
—4e aanslagen van 12
saudische hoofdstad
^1 Mohammed al-
;ezocht wordt in ver
sie aanslagen op de
>e ambassades in
Tanzania in 1998,
b Zarqawi, volgens
de schakel tussen al-
Baddam Hussein, en
aden, een zoon van
Laden.
eda-leden zijn naar
genomen naar Iran
ien het Taliban-be-
en onderdak bood in
eind 2001 uit het
gestoten. Iran stuur-
lit jaar meer dan 500
^rug naar hun land
P'hist. Ook is het met
1 undiensten van ver-
3" landen, waaronder
m overleg over al-Qae-
lie gevangen worden
Aan Saudi-Arabië
"Ie toezegging gedaan
uuiche verdachten zul-
7» uitgeleverd.
monrovia/anp-afp-rtr - De
voorhoede van de West-Afri
kaanse vredesmacht is gisteren
in Liberia met gejuich onthaald.
Amerikaanse mariniers die afge
lopen nacht voor de kust van Li
beria arriveerden, ondersteunen
de Nigeriaanse militairen. Inmid
dels zijn de Verenigde Naties be
gonnen met de formatie van een
stabilisatiemacht die de West-
Afrikaanse militairen moet op
volgen.
Op het vliegveld bij de hoofd
stad Monrovia onthaalden tien
tallen Liberianen de militairen
met gejuich. In de stromende
regen riepen zij leuzen voor de
vrede. Ook in de straten van
Monrovia was vreugde over de
komst van de troepen. De vre
desmacht moet een einde ma
ken aan de gevechten tussen
regeringstroepen en rebellen in
Liberia en de aanvoer van hulp
goederen mogelijk maken.
Het is nog onduidelijk of de
2300 Amerikaanse mariniers
aan land zullen gaan. Voorlopig
bestaat de Amerikaanse bijdra
ge vermoedelijk vooral uit hulp
bij communicatie en logistiek.
De West-Afrikaanse vredes
macht groeit de komende we
ken uit tot ongeveer 3500 mili
tairen. In oktober zullen zij
worden opgevolgd door een
VN-stabilisatiemacht. Volgens
de BBC zijn daarover inmiddels
onderhandelingen begonnen
met onder meer India, Pakis
tan, Zuid-Afrika en enkele
West-Afrikaanse landen.
De belangrijkste Liberiaanse re
bellengroepering, LURD, heeft
laten weten haar posities in
Monrovia prijs te zullen geven,
zodra de vredesmacht in de
hoofdstad aankomt. LURD-lei-
der Sekou Conneh zei gisteren
vanuit Rome dat zijn troepen
de strijd niet zullen voortzetten,
zelfs als president Taylor op 11
augustus weigert op te stappen.
Taylor heeft eerder gezegd op
die datum te zullen aftreden.
Het is echter onduidelijk of hij
dan ook het land verlaat, zoals
de rebellen, andere West-Afri
kaanse landen en de Verenigde
Staten willen. Nigeria heeft hem
asiel aangeboden. Eerder liet de
Liberiaanse president weten
het land wel te willen verlaten,
maar alleen als hij niet meer
wordt vervolgd door het zoge
heten Speciaal Hof voor Sierra
Leone.
Taylor is door het hof aange
klaagd wegens oorlogsmisda
den. Hij steunde de rebellen in
Sierra Leone met wapens in ruil
voor diamanten tijdens de ui
terst bloedige burgeroorlog in
dat land. Het hof liet gisteren
weten de aanklacht tegen Tay
lor niet in te zullen trekken.
lissabon/dpa-anp - De bos
branden in Portugal hebben
opnieuw levens geëist. De
brandweer berichtte vandaag
dat in de buurt van het stadje
Oleiros in het midden van het
land een vrouw is verbrand. In
dezelfde regio bezweek een
man aan rookvergiftiging.
De branden in Portugal hebben
de afgelopen tien dagen twaalf
levens geëist. Er is al meer dan
37.000 hectare bos in vlammen
opgegaan. De brandweer is er
afgelopen nacht wel in geslaagd
een deel van de branden onder
controle te krijgen. De regering
kondigde gisteren formeel de
noodtoestand af. Dat betekent
dat Portugal formeel bij een
EU-solidariteitsfonds kan aan
kloppen om financiële steun.
Verscheidene landen, waaron
der Italië, Spanje en Marokko,
hebben blushelikopters naar
Portugal gestuurd. Spanje heeft
de apparatuur echter ook zelf
nog nodig, omdat ook daar
tientallen brandhaarden zijn.
Volgens de autoriteiten is de si
tuatie de afgelopen dagen wel
'iets verbeterd'. In Spanje zijn
de afgelopen week zeven men
sen door de branden omgeko
men.
Ook in andere delen van Euro
pa zorgden de hoge temperatu
ren voor problemen. De grote
bosbranden in het zuid-oosten
van Frankrijk zijn inmiddels ge
doofd, maar in de Cévennes,
een populaire vakantieregio,
zijn nieuwe branden gemeld en
zijn duizenden kampeerders uit
voorzorg geëvacueerd. Frank
rijk heeft het drinkwater op
rantsoen gesteld.
In Groot-Brittannië, waar het
kwik maandag tot 33 graden
kwam, hebben spoorwegmaat
schappijen de snelheid op een
groot aantal lijnen gehalveerd,
uit angst voor ongelukken door
kromgetrokken rails. Volgens
Britse meteorologen sneuvelt
deze week het record van 37
graden dat ooit in het land is
gemeten.
In Duitsland gaat de tempera
tuur in het westen en zuidwes
ten volgens voorspellingen
richting de 38 graden. Ook in
Frankrijk komt de recordtem
peratuur (44 graden in 1923) in
zicht. In delen van Zwitserland
is het verboden vuur te maken.
Door de enorme droogte is het
gevaar van bosbranden levens
groot. Naar verwachting zal ook
Zwitserland te maken krijgen
met temperaturen van boven
de 35 graden.
Een vrouw in het Portugese dorp Macao loopt huilend weg nadat haar huis ten prooi is gevallen aan de
vlammen. Macao ligt in het zwaarst door branden getroffen gebied. Foto: Reuters/Jose Manuel Ribeiro
sydney/rtr - Wiegendood wordt moge
lijk veroorzaakt doordat de baby droomt
dat hij weer in de baarmoeder zit, en
daarom stopt met ademhalen. Tot die
theorie komt een Australische weten
schapper. Hij adviseert daarom het bed
je van de baby niet al te knus te maken.
Volgens George Christos kunnen baby's
gaan dromen dat ze zich weer in de
baarmoeder bevinden. Daar hoefden ze
zelf geen adem te halen en daardoor
stoppen ze dan in hun droom met ade
men. Christos geeft les aan de Curtin
University of Technology in de Australi
sche stad Perth. Hij onderzocht onder
meer hoe de hersenen informatie ver
werken.
Wiegendood is een belangrijke doods
oorzaak bij zuigelingen, en nog steeds
een raadsel voor artsen en wetenschap
pers. Tientallen mogelijke verklaringen
variëren van buikligging en het gebruik
van verontreinigde matrasjes tot roken
tijdens de zwangerschap en hartzwakte.
Tips daarvoor hebben het aantal geval
len al doen afnemen.
De meeste sterfgevallen doen zich voor
tussen twee en vier maanden. Volgens
Christos zijn baby's onder de twee
maanden nog niet in staat om te dro
men. De Australiër betrok bij zijn onder
zoek een andere studie met slaapexperi-
menten op de Stanford University.
Daarbij bleek dat mensen die droomden
dat ze onder water waren, stopten met
ademhalen.
Washington/AP - De Ameri
kaanse minister van buiten
landse zaken Colin Powell ont
kent dat hij geen tweede ambts
termijn onder president George
Bush zou willen dienen.
Volgens The Washington Post
had Powells plaatsvervanger Ri
chard Armitage onlangs aan
veiligheidsadviseur Condoleez-
za Rice laten weten dat Powell
en hij na een eventuele herver
kiezing van Bush zullen opstap
pen.
„Dit is een van die verhalen die
in Washington altijd weer de
kop opsteken.
Het gaat puur om geruchten en
leiden weer tot een vlaag van
speculaties over wie mogelijk
een vacature zal gaan vervullen
die nog niet bestaat", aldus Po
well in een radio-interview.
Het beweerde dat het gesprek
van Armitage met Rice niet
heeft plaatsgevonden.
De Washington Post schreef dat
Powell tegenover medewerkers
heeft laten doorschemeren dat
zijn voornemen om het bij één
ambtstermijn te laten eerder
voortkomt uit een belofte aan
zijn vrouw dan uit eventuele
politieke meningsverschillen
met anderen in het kabinet.
Toen Powell aftrad als voorzit
ter van de gezamenlijke chefs
van staven, de functie die hij
vervulde tijdens de eerste oor
log tegen Irak, werd hij ge
noemd als potentiële presi
dentskandidaat voor de Repu
blikeinen.
Hoewel uit peilingen bleek dat
hij bij de kiezers bijzonder po
pulair was, liet hij weten er niet
over te peinzen. Hoewel het
nooit officieel werd bevestigd
ging het verhaal dat Powell de
kandidatuur afwees op uitdruk
kelijke wens van zijn vrouw.
gaza - Een Palestijnse jongen toont in Caza-Stad een fo
to van een gedetineerd familielid. Overal in de bezetten
gebieden werd gisteren opnieuw gedemonstreerd voor
de vrijlating van alle Palestijnse gevangenen door Israël.
Dat wil slechts zo'n 440 van de 6000 betrokkenen laten
gaan. De Palestijnse premier Abbas heeft uit ongenoe
gen over dat besluit een ontmoeting voor vandaag met
de Israëlische premier Sharon afgezegd. Dit meldde de
Israëlische radio, die zich beriep op 'Palestijnse functio
narissen'. Israëlische militairen hebben vanmorgen mor
gen in de buurt van de stad Oalqilya op de Westoever
ongeveer veertig tegenstanders van de bouw van de om
streden veiligheidsmuur opgepakt. Het gaat om 34 bui
tenlanders en zes Israëliërs. De actievoerders hadden een
huis bezet, omdat Israëliërs de tuin van het pand met
bulldozers wilden verwoesten in verband met de bouw
van de veiligheidsmuur.
Foto: Reuters/Am mar Awad
door onze correspondent
Esther Cotink
londen - De Britse wapenadviseur David
Kelly, wiens begrafenis morgen plaats
vindt, is door een regeringswoordvoerder
bestempeld als een 'Walter Mitty'. Mitty,
een fictief karakter van de Amerikaans
auteur James Thurber, is een onbedui
dend mannetje met een saaie 9 tot 5-
baan, dat fantaseert dat hij een superheld
en wereldredder is.
De vergelijking van de alom gerespec
teerde wapenexpert met een fantast
heeft zo kort voor de begrafenis een
stroom van kritiek en walging opgewekt
onder vrienden en collega's van Kelly.
The Independent, die met 'een anonie
me bron binnen Downing Street' zou
hebben gesproken, vermoedt dat het
een nieuwe tactiek van de regering is om
de schuld van zich af te schuiven.
Maar gisteravond gaf regeringswoord
voerder Tom Kelly toe dat hij de bron
was. Hij zei de onvoorzichtige opmer
kingen te hebben gemaakt in een ge
sprek met een journalist dat niet voor
publicatie was bestemd. Eerder op de
dag had een woordvoerder van premier
Blair nog verklaard: ,,Ik weet niet waar
dit commentaar vandaan komt, maar
we willen duidelijk maken dat niemand
zoiets heeft gezegd met de goedkeuring
van de minister-president of wie dan
ook in Downing Street."
Tom Kelly had 'off the record' gezegd
David Kelly zowel het ministerie van de
fensie als de BBC heeft misleid met de
bewering dat de overheid heeft geknoeid
met wapeninformatie over Irak. Hij
heeft BBC-verslaggever Andrew Gilligan
meer verteld dan hij in werkelijkheid
kon weten, aldus de anonieme bron, en
vervolgens nagelaten om zijn werkgever
(Defensie) de hele waarheid te vertellen
over zijn contacten met de pers.
De regeringsadviseur zou natte voeten
hebben gekregen toen een Lagerhuis-
commissie het onderzoek opende naar
de verwijten over het 'opkloppen' van
wapendossiers. Na Kelly's getuigenis
werd Gilligan voor een tweede keer ge
hoord, volgens de bron binnen Dow
ning Street was dat de aanleiding voor
Kelly's zelfmoord. „De man is een Wal
ter Mitty", besloot Tom Kelly.
Deze omschrijving voor een man die
was genomineerd voor een Nobelprijs
en op het punt stond Iraakse inspec
teurs bij te gaan staan in de jacht op wa
pens, zal bij Kelly's familie en vrienden
inslaan als een bom. Voor de BBC zou
een uitspraak als deze rechtvaardigen
waarom Gilligan de wapeninlichtingen
'opgeklopt' noemde. De omroep gaf na
de tragische dood van Kelly toe dat hij
de bron achter deze bewering was.
David Kelly verdween in de middag dat
Gilligan voor de tweede keer getuigde.
Op vrijdagochtend 18 juli werd zijn li
chaam aangetroffen in de bossen van
Longworth. De voormalige VN-inspec-
teur bleek te zijn overleden aan een snij-
wond in de linkerpols. Ook droeg hij vier
elektrode-pleisters op de borst, die nor
maliter zijn verbonden met een monitor
die het hartritme registreert. Cardiolo
gen noemden het 'ongewoon' dat de
pleisters niet door een arts waren verwij
derd. De begrafenis van de 59-jarige wa
penexpert vindt plaats in het dorp waar
zijn lichaam werd gevonden. De cere
monie begint in St. Mary's Church, op
enkele kilometers van Kelly's woning in
Southmoor.
Dominee Roy Woodhams leidt de dienst
die zeer waarschijnlijk elementen draagt
van de Baha'i religie, waartoe David Kel
ly zich vier jaar geleden bekeerde. Een
politiewoordvoerder zei dat 'Kelly's fa
milie wenst dat de begrafenis een plech
tige en besloten aangelegenheid is'.
Slechts één cameraman en één verslag
gever mogen de begrafenis bijwonen.
Vice-premier John Prescott bezoekt de
uitvaart namens de regering. Hij verde
digde defensieminister Geoff Hoon, die
zijn vakantie gewoon laat doorgaan. De
keuzes van Hoon zijn al meerdere keren
bestempeld als ongevoelig. Zo vierde hij
een skivakantie in de week dat het offen
sief tegen Irak begon, en werd hij twee
dagen na de dood van David Kelly gesig
naleerd bij de Britse Grand Prix.
door onze correspondent
Eelco van der Linden
durban - De strijd tegen aids in
Zuid-Afrika wordt voor een be
langrijk deel gevoerd om de
centen. De Zuid-Afrikaanse re
gering weigert medicijnen te
verstrekken aan miljoenen zie
ken, en gebruikt daarbij vaak
het argument van de enorme
kosten. Oké, zeggen steeds
meer mensen, dan gaan wij ze
zelf uit goedkope landen halen.
„Wij doen niets anders dan ge
hoor geven aan de oproep van
Nelson Mandela, die vond dat
kopieën van patentmedicijnen,
zogenaamde generieken, in dit
land beschikbaar moeten ko
men", zegt Wilbert Bannen
berg, arts en adviseur op gebied
van medicijnen. Hij werkte eer
der voor de ANC-regering, de
zelfde die hij nu samen met de
aids-activisten van Treatment
Action Campaign (TAC) be
strijdt.
Bannenberg presenteerde giste
ren tijdens de aids-conferentie
in Durban het bedrijf Garpp,
door hem met partners als Art
sen Zonder Grenzen en TAC
opgezet, en dat zich ten doel
stelt aidsremmers tegen de
laagst mogelijke prijs beschik
baar te krijgen in Zuid-Afrika.
Een revolutionaire keuze, die
de politiek keihard uitdaagt en
de farmaceutische industrie
even hard tegen de schenen
schopt.
Maar Bannenberg relativeert.
„Als de komende twee decen
nia acht miljoen mensen drei
gen te sterven en als de regering
geen beleid ontwikkelt, dan
moet je handelen." Hij noemt
Garpp een non-profit inkoop
organisatie, die haar waar voor
al uit India zal betrekken. Op
zich is dat niet illegaal. „We zijn
geen drugssmokkelaars."
Garpp wil in eerste instantie 26
projecten met 5000 patiënten
gaan bedienen. Bannenberg
verzekert dat de selectie van pa
tiënten zeer zorgvuldig wordt
gedaan en dat er niet wordt ge
morreld aan de criteria voor
goede klinische zorg. „Ons doel
is juist meer kermis en capaci
teit op te bouwen, waar ook de
publieke sector van kan profite
ren.
De prijs die Garpp voor de be
roemde drie-componenten
cocktail zal kunnen bedingen is
25 tot 33 euro per maand per
patiënt, wat een kwart is van de
prijs die een gewone apotheker
rekent en de helft lager van de
prijs in de speciale non profit-
programma's die de farmaceu
tische bedrijven hebben.
Bannenberg predikt de princi
pes van de vrije markt, maar de
reactie van de industrie is verre
van zeker. „We hebbe^joede
advocaten, en ook is ér een 'be
schermende constructie'. We
werken als een coöperatie,
waarbij onze afnemers ook on
ze leden zijn. Als de industrie
wil procederen, richt ze zich
niet tegen een bedrijf maar te
gen aidslijders, en dat is uit pr-
oogpunt niet erg aantrekkelijk."
De industrie toonde zich giste
ren verrast. „Ik kende het pro
ject niet", zegt Vicki Ehrich van
de Amerikaanse gigant Glaxo.
Ze is ontstemd over het verwijt
te duur te zijn. „Wij hebben on
ze prijzen scherp verlaagd. Een
cocktail is voor 62 euro te krij
gen." En over het schenden van
het patent is Ehrich duidelijk.
„Wij zijn nog steeds eigenaar
van het product. We hopen op
overleg, maar sluiten juridische
stappen niet uit."
