DUIN BOLLENSTREEK
Strandtenten:
Geen muziek
bij festival
Museum De Zwarte Tulp breidt uit
Een ruïne voor het echte riddergevoel
Wat doen de redders bij
een zwemmer in nood?
sparingen
Bollenstreek
jor Waterbus
Authentieke directiekamer komt in semi-permanent gebouwtje
Noordwijkse exploitanten ontstemd
Kijkje achter de schermen bij reddingsdemonstratie
ieli- en bollenstreek - Inwo- door Gerard Baas
van de Duin- en Bollen-
:h ek krijgen de waterbus op
v®ek. In de maanden augus-
lei september en oktober
t in alle gemeenten in de
«k de actie 'Wijs met Wa-
Die is bedoeld om mensen
v nformeren over waterbe-
ii Ing.
ei waterbus en de firma
Ti save komen langs op uit-
ging van de negen ge
nten. Bewoners kunnen bij
informatie krijgen over
ti jrbesparing en de waterbe-
I ende artikelen die hiervoor
jade markt zijn. Ook zijn er
?qens vijftig actiepakketten
in ijgbaar, die door de ge-
ïtes gesubsidieerd wor-
In de pakketten zit een
:hekop, een spaarperlator
n waterbesparend mond-
ït je voor de kraan - en een
<e waterstop. Volgens de ge-
je nten kan dat pakket 35 eu-
i er persoon per jaar op de
Ui r- en energierekening be
en.
iburg is als eerste aan de
ieft: daar staat de waterbus
e stand van Ecosave op 14
status op de braderie. Dins-
ai !6 augustus zijn zij aanwe-
siop de toeristenmarkt in
n»ijk aan de Zee, zaterdag
ttugustus op de feestmarkt
natwijk aan den Rijn, don-
1111 september op de
lenmarkt in Valkenburg,
ig 13 september op de
e in Voorhout, maan-
15 september op de week-
|t in Noordwijkerhout,
ag 19 september op het
llein in Sassenheim, zater-
'j>0 september op het par-
jerrein van bij de Deca-
in Hillegom, maandag
itember op de jaarmarkt
>e en zaterdag 4 oktober
braderie van het Vuurto-
lin in Noordwijk.
lisse - Bloembollenmuseum De
Zwarte Tulp kan in september
eindelijk aan de slag gaan met
de opbouw van de authentieke
directiekamer van de steenfa
briek Van Herwaarden. Die di
rectiekamer is al bijna drie jaar
in het bezit van het Lissese mu
seum, maar moest al die tijd in
containers opgeslagen blijven.
„Pas een jaar geleden werd er
voldoende financiering gevon
den en vervolgens zorgden de
plannen van Keukenhof voor
vertraging", zegt J. Zwetsloot,
voorzitter van De Zwarte Tulp.
Keukenhof maakte toen bekend
haar bloemententoonstelling te
willen uitbreiden. Daarbij wer
den het Panorama Tulipland en
De Zwarte Tulp als mogelijkhe
den genoemd. „De gemeente
Lisse zei daarop te wachten met
financiële ondersteuning voor
ons totaal van plannen. Daarin
gingen we uit van een groot
scheepse verbouwing van het
gehele museum. Uit het oog
punt van de gemeente was dat
een begrijpelijk besluit."
Niettemin zat De Zwarte Tulp
met een probleem. „Omdat die
plannen nog niet zijn afgerond
weten we niet waar we aan toe
zijn. Aan de andere kant staat
dat we een belofte hebben ge
daan toen we de directiekamer
kregen. Dat was dat bij het hon
derdjarig bestaan van de steen
fabriek de directiekamer in ou
de glorie zou zijn herrezen. Be
gin volgend jaar is het zover.
Belofte maakt schuld."
Het museum aan 't Vierkant is
op zoek gegaan naar een tijde
lijke oplossing. „Die is gevon
den", aldus Zwetsloot. Archi
tect Bob van Beek heeft een se-
mi-permanente ruimte ontwor
pen die zo uit elkaar gehaald
kan worden, mocht het ooit ko
men tot een verhuizing van het
museum. Die ruimte, die onge
veer honderd vierkante meter
groot is, komt in de tuin achter
het belendende Pand van der
Zaal dat ook tot het museum
behoort. Als geheel wordt het
een 'rank en harmonieus ge
bouwtje dat de gebruiksmoge
lijkheden van het museum aan
zienlijk vergroot', zegt de voor
zitter. „Denk dan aan exposi
ties, avonden voor gezelschap
pen, lezingen en dergelijke."
Voor de opbouw is drie maan
den uitgetrokken, de kosten be
dragen volgens Zwetsloot 'meer
dan 100.000 euro'. „Vrijwilligers
die ook betrokken waren bij de
ontmanteling van de directie
kamer zullen de kamer in oude
glorie herstellen. Zij hebben
toen alles genummerd en gefo
tografeerd. Voor hen is het als
het ware een kwestie van puz
zelen, ze gaan het weer heel
zorgvuldig in elkaar vlechten.
Een heel interessant en mooi
Ules wordt duurder. Zeggen sommige mensen. Diezelfde
ïnsen zeggen er dan ook bij dat een uitstapje met het gezin
jmaal onbetaalbaar is. Dat roept vragen op. Bijvoorbeeld: is
1(jdat echt zo? En: zijn er geen alternatieven? De Duin- en
pBollenredactie van het Leidsch Dagblad is op onderzoek
lopan. Deze week vier zomerse uitstapjes in de Bollenstreek.
Hegjes uit, die nu eens geen gat slaan in de begroting. In de
2| vierde aflevering: de Ruïne van Teylingen.
is Dekkers zei het al: 'Een
is mooier dan een mo-
gerestaureerd kasteel,
t bij een ruïne zie je met-
ie ridders en de jonk-
wen voor je'. Het is niet
nd welke ruïne de schrij-
!e tv-bioloog voor zich
maar het zou best eens
ïne van Teylingen ge-
kunnen zijn. Eén stap
Sassenheimse burcht op
loutse grond is genoeg
Floris, Sindala of gravin
fe voelen,
is eerlijk, je moet wel
it fantasie beschikken
langer dan een klein
te vermaken op het uit
vaalfde eeuw daterende
Ingen. De tentoonstel-
.piimte is klein, maar
tichtelijk met duidelijke
ïn Nederlandse) teksten
de geschiedenis van de
t: waterburcht en haar
oers. In de vitrines staan
;en enkele opgravingen,
iruikelijke potten en
in. Wie wil weten hoe
ooit uitzag voordat de
les tijds zijn verwoes-
werk deed, kan terecht
ravures. Het plaatje
lelemaal compleet in
iquette die in het mid-
het gebouwtje staat.
yQiuxiikasteeltje doet het
€gens erg goed bij de jon-
itjes. Zoveel wordt be-
aan de hand van het
ijke gezin dat op deze
niddag ook rondloopt
•urcht.
ite ruïne-gevoel doen
iter op wanneer ze de
expositieruimte verla-
irst nog wat schichtig,
3 ^dat duurt niet lang.
(/ijeens pap", roept een
3 Ji van een jaar of tien,
0 gheb je een echt kasteel.
En een echte kelder.
V' Het jongetje heeft de
die rond 1225 in de
,0jus verrezen, ontdekt. In
2«jon, waarvan slechts
z jren zijn overgebleven,
Y^en de kasteelheer en
ej^volg. Het is indrukwek-
in het midden rond
achthonderd jaar geleden
mensen in staat waren om zo
hoog en zo groot te bouwen.
Nogmaals, een beetje verbeel
dingskracht kan daarbij hel
pen, maar af en toe is dat na
tuurlijk niet eens zo slecht.
Gelukkig voor hen hebben
kinderen genoeg fantasie en
het is dan ook niet zo moeilijk
om de ideale middagbeste
ding te bedenken voor een
gezinsuitje of een kinderpar
tijtje: een picknick in de Ruïne
van Teylingen. Daarvoor is
niet meer nodig dan een
goedgevulde picknickmand
en de bereidheid om op de
kids te letten wanneer zij het
trapje naar de uitkijkplaats
beklimmen. Daarvandaan
kunnen ze terecht op de kas
teelmuren waar je makkelijk
van af kunt vallen. Maar ver
der, een prachtige plek voor
een zorgeloos middagje in de
zon of onder de bomen.
„We willen wel dat bezoekers
na afloop de boel opruimen",
vertelt buurvouw en beheer
ster Paula van Klaveren. Wie
tijdens de openingstijden tus
sen twee en vijf uur 's mid
dags voor een gesloten hek
staat, kan haar met een druk
op de knop oproepen. Van
Klaveren int het entreegeld
(twee euro voor een volwasse
ne, een euro voor een kind tot
achttien jaar en 65-plussers)
en geeft desgevraagd een
rondleiding. „In of bij de ru-
ine zijn geen drankjes en hap
jes te verkrijgen. Maar in het
gebouwtje buiten de poort is
wel een toilet. We kunnen het
ons niet veroorloven om iets
van horeca erbij te nemen. Er
komen wel geregeld mensen
langs, maar al met al te weinig
om dat bedrijfsmatig te
doen."
Ach, het is een kleine moeite
om zelf de picknickmand
goed te vullen. En terwijl u
dat doet kunnen de kinderen
knutselen aan ridderzwaar
den, -gewaden en -schilden.
Ivanhoe!
en en te beseffen dat
Met een beetje fantasie zie je de ridders en de jonkvrouwen nog rondlopen. Archieffoto: Mark Lamers
werk waar we heel blij mee zijn.
Het is goed dat het museum
niet meer stil staat."
Museum De Zwarte Tulp is er
overigens nog niet van over
tuigd dat een verplaatsing naar
Keukenhof goed voor het mu
seum zou zijn. Zwetsloot: „Je
hebt het wel over verhuizing
van de stad naar de wei. Je geeft
een goede locatie op, daar moet
wel wat voor in de plaats ko
men. Het plan bevat verder nog
tal van haken en ogen. Er moet
Museum De
Zwarte Tulp
kan eindelijk,
zij het tijdelijk,
een nieuw ge
bouwtje neer
zetten.
Foto: Wim
Dijkman
nog veel onderhandeld wor
den."
Het Pand van der Zaal wordt in
afwachting van het al of niet
doorgaan van de verhuizing
verhuurd aan het provinciale
project Geest en Grond. Dat
project is in het leven geroepen
om in de komende jaren te pro
beren via discussieavonden en
een ontwerpwedstrijd de cul
tuurhistorie een grotere plaats
te geven in de toekomst van de
Bollenstreek.
door Saskia Buitelaar
noordwijk - Het Yorin FM-festi-
val in Noordwijk op 9 augustus
biedt geen ruimte meer voor
strandpaviljoens om iets extra's
te doen. Vijf Noordwijkse pavil
joens die met live muziek wilden
'meeliften' met het openlucht
festival op de Astridboulevard
krijgen daarvoor geen toestem
ming. De politie is niet van elas
tiek, verklaart burgemeester
Groen het besluit.
Overleg gistermiddag tussen
Groen en de exploitanten heeft
daaraan niets veranderd, tot
frustratie van G. van Roon van
strandpaviljoen J. Van Roon.
Volgens hem hadden hij en zijn
collega's de toezegging van
wethouder Van Duin dat ze
mochten meeliften met het fes
tival dat naar verwachting dui
zenden bezoekers trekt. Van
Roon, de Zeemeeuw, Branding
Beach, De Klink en Koele Costa
hebben daarom bands gecon
tracteerd en bekendheid gege
ven aan hun evenement.
Burgemeester Groen weet van
geen toezegging, zegt hij, wél
dat er in maart of april over
meeliften is gesproken. Maar
toen waren de strandexploitan-
ten al te laat. „Ik weet niet wan
neer de paviljoens hun plannen
bekend hebben gemaakt, maar
Yorin heeft in januari al een
vergunning aangevraagd en ge
kregen en daarmee is de capa
citeit van de politie op."
Voor Yorin FM heef de politie
twaalf mensen op straat. Daar
bij komen nog de zes tot acht
agenten bij die in het kader van
Veilig Stappen 's zaterdags al
tijd op De Grent aanwezig zijn,
rekent teamchef H. van der
Veek voor. „Je moet acht weken
van tevoren een vergunning
aanvragen voor zo'n evene
ment, want daar plannen wij op
in. De paviljoenhouders kwa
men twee of drie weken gele
den met hun aanvraag voor 9
augustus en dat is gewoon te
laat. De werkdruk van mijn
mensen is in de zomer al heel
hoog. Ze werken allemaal bijna
elk weekeinde. Bovendien lig
gen deze evenementen twee la-
lometer bij elkaar vandaan en
kun je vooraf gewoon niet voor
zien hoe de bezoekersstromen
gaan lopen."
Volgens de 'ontstemde' G. van
Roon hoeven de politie en de
burgemeester helemaal niet in
te zitten over de orde op het
strand. „Hier is geen toezicht
nodig, wij zorgen er zelf wel
voor dat alles gladjes verloopt."
Daar voelt Groen niets voor.
„Als het wél fout gaat, ben ik
verantwoordelijk. Ik kan ge
woon geen onrust op vier plaat
sen tegelijk hebben", zegt de
burgemeester. Hij begrijpt de
teleurstelling, vervolgt Groen.
„En Van Roon heeft vanmiddag
gezegd dat hij ook begrip heeft
voor onze afweging." Groen zet
maandag op het gemeentehuis
op een rijtje welke 'normale'
activiteiten er wél in de pavil
joens kunnen plaatshebben.
door Saskia Buitelaar
katwijk - Wat gebeurt er als
een zwemmer of boot op zee in
nood is? Wie altijd al heeft wil
len weten hoe het reddingwerk
op zee er aan toegaat, kan op
zaterdag 2 augustus terecht op
het strand van Katwijk. De Kat-
wijkse Reddings Brigade heeft
de jaarlijkse reddingsdemon
stratie vol actie op het strand,
in zee en in de lucht dit keer
uitgebreid met een kijkje achter
de schermen. Vanuit een nage
bouwde reddingpost op het
strand maken zij de reddingac
tie van A tot Z te volgen.
Rond half vier die middag komt
op de 'strandpost' de melding
binnen dat een vissersbootje is
vermist. Onmiddellijk komen
de snelle patrouilleboten van
de KRB in uit de startblokken
en beginnen een zoekactie. Ge
zien de ernst van de melding
wordt de zoekactie uitgebreid
en schakelt de reddingsbrigade
de hulp in van de Koninklijke
Nederlandse Reddingmaat
schappij, een Lynx helikopter
en een Orion patrouillevliegtuig
van de Koninklijke Marine.
Met een geluidsinstallatie
wordt het publiek steeds op de
hoogte gehouden van het ver
loop van de actie, legt Wim
Kroon van de KRB uit. „We wil
len zelfs al ons radioverkeer
met de andere redders via spea
kers laten horen. De- mensen
kunnen duidelijk merken dat
de actie wordt opgeschaald:
eerst gaan we er zelf op uit en
als dat geen succes heeft, vra
gen we om assistentie."
De KRB wil op deze manier be
ter aan het publiek laten zien
hoe de reddingsbrigade werkt.
Vooral omdat dat aspect in de
jaarlijkse demonstratiedag een
beetje onderbelicht bleef. „Het
programma was redelijk uitge
kauwd en voorspelbaar. We
hadden standaard een Orion,
een helikopter, een viskotter en
de KNRM-boot. We kregen op
merkingen van de Katwijkse be
volking: 'Ik ga niet kijken, want
het is elk jaar hetzelfde'. Daar
om proberen we al een aantal
jaar om iets nieuws aan het
programma toe te voegen."
Kroon hoopt dit jaar enkele
duizenden belangstellenden op
het strand te zien. Want het be
langrijkste doel van de demon
stratiedag is de gevaren van de
zee onder de aandacht te bren
gen van een zo groot mogelijk
publiek De meeste ongelukken
gebeuren immers met onerva
ren recreanten en mensen die
de risico's onderschatten. „Een
paar weken geleden hebben we
nog een paar Duitsers moeten
redden die bij de Uitwatering in
een mui (sterke zeewaartse
stroming) terechtkwamen. Ze
wisten niet wat ze overkwam."
Katwijkers kennen de meest be
ruchte muien wel: bij de Uitwa
tering en ter hoogte van de Ou
de Kerk. En ervaren zwemmers
weten dat, zelf zonder een
zuchtje wind, het water bij eb
hard terugstroomt naar zee.
„Maar dat er geen gevaar is als
de gele waarschuwingsvlag niet
wappert, is een vergissing",
zegt Kroon. „De zee is altijd ge
vaarlijk." Overigens wappert
die vlag 's zomers gemiddeld
twintig keer wél en daarvoor
hoeft het echt niet te stormen.
„Een oostenwind kracht vier of
vijf - juist als het lekker warm is
- of een wind die evenwijdig
aan de kust waait is al gevaar
lijk. Wie te ver uit de kust
zwemt, komt dan moeilijk te
rug."
Volgend weekeinde is er in elk
geval meer dan voldoende toe
zicht op het Katwijkse strand.
Alleen al van de KRB zijn er zes
tig vrijwilligers heel de dag in
touw. Het programma begint 's
ochtends om 10.00 uur. De
deelnemende reddingorganisa
ties presenteren zichzelf dan
met kraampjes en materialen
op en rond de Strandweg nabij
restaurant De Zwaan. Rond dat
tijdstip dropt een Orion-vlieg-
tuig enkele parachutisten op
het strand. De Lynx helikopter
pikt om 10.35 drenkelingen op
uit een patrouilleboot en zet ze
af op het plein bij De Zwaan.
Om 12 uur is er een demonstra
tie van de KNRM uit Katwijk,
Noordwijk en Scheveningen.
Voordat de KRB op zoek gaat
naar de vissersboot, zoeken de
redders vanaf 15 uur naar een
kind en halen ze een kitesurfer
en een catamaranzeiler uit het
water. Om 16.00 uur is de de
monstratie afgelopen. De deel
nemende organisaties nemen
vanaf zee en uit de lucht af
scheid van het publiek.
De gevaren van de zee
katwijk - Ook een zee die er
rustig en onschuldig uitziet
kan verraderlijk zijn. De Kat
wijkse Reddings Brigade
maakt voorlichting daarom tot
een van de belangrijkste acti
viteiten, Over de verschillende
gevar en zegt de KRB het vol
gende;
Wind uit zee veroorzaakt een
sterke branding. Je ziet schui
mende koppen, maar de on
derstroom naar zee is onzicht
baar. Door de kracht van de
branding kun je worden om
geworpen, Raak niet in pa
niek, maar voel waar de bo
dem is en zet hard af om naar
boven te zwemmen. Laat kin
deren met deze wind niet al
leen in zee spelen.
Een bekend scenario bij wind
uit het oosten; warm weer en
een vlak zeetje, zoals ze in
Katwijk zeggen. Dobberend
op een luchtbed raak je snel
een flink eind uit de kust.
Wind en stroming maken het
vervolgens lastig om weer te
rug te komen. Blijf daarom
dicht langs het strand, want
de wind wordt verder op zee
al snel sterker.
Door deze wind ontstaat een
sterke stroming evenwijdig
aan het strand. Recht naar de
kant zwemmen lukt meestal
niet, ook tegen de stroom in
zwemmen is haast onmoge
lijk. Verstandiger is om schuin
met de stroom mee terug naar
het strand te zwemmen. Door
de stroming worden de zand
banken stijl afgeslepen en
ontstaan in de zwinnen tussen
de banken diepe kuilen. Ge
vaarlijk voor kinderen die in
de zwin poedelen en mensen
die slecht kunnen zwemmen.
Muien zijn openingen naar
zee tussen de drie rijen zand
banken die voor de Katwijkse
kust liggen. Bij zakkend water
(eb) stroomt het water uit de
zwinnen door de mui naar
zee. Het is bijna onmogelijk
om tegen d^e sterke stro
ming in te zwemmen. Zwem
daarom met de stroming mee
totdat deze minder wordt.
Zwem vervolgens schuin terug
naar de kant. Een mui is te
herkemien door het ontbre
ken van de witte schuim-
massa, die ontstaat door het
breken van de golven op de
zandbank. Vaak markeert de
reddingsbrigade deze plaats
met waarschuwingsborden en
vlaggen.
Kinderen spelen bij laag water
vaak op de drooggevallen
zandbank. Maar hoog water
komt snel op: in vierenhalf
uur tijd is het van eb weer
vloed geworden. Het water
komt dan anderhalve meter
hoger. Van hoog naar laag wa
ter duurt langer, ongeveer
acht uur.
