mm
DENKSPORT
Het was Tony Miles maar
Close finish bij Axioma Orap
■H
•I
Q
fi
K
G
Europa-zegels: 57 emissies posterkunstS
Vecht door tot
de laatste snik
-
-
q
HDC965
zaterdag 26 JULI 2003
BRIDGE
Marijke van der Pas
We zitten allemaal wel eens in een te hoog
contract. Ga dan niet mopperend en met
hangende schouders down. Bedenk dat te
hoge contracten geregeld gemaakt worden,
want ook de tegenpartij maakt fouten. Doe
net alsof de allermooiste dummy op tafel
komt en probeer de tegenpartij een handje
te helpen bij het maken van hun fouten.
Trek een rookgordijn op, open de truken-
doos, biedt ze een biertje aan of verzin een
andere list.
Bij het open EK in Menton zit ook de we
reldtop geregeld te hoog. De Braziliaan Ga
briel Chagas. een van de weinige spelers
die wereldtitels in drie categorieën op zak
heeft, is een vechter die nooit opgeeft. Op
het eerste spel leidt hij de tegenpartij met
een uiterst simpel trucje naar de slacht
bank.
PUZZEL
SCHAKEN
Spel 1
Z/OW
H V 7
B 9
V 10 3
*96432
A B 542 N 4109863
V7 32 t *54
652 W<-^>0 A H 9 7
*10 Z A 8
AH 10 8 6
B 8 4
H V B 7 5
Omdat de tegenpartij flink tussenbiedt in
schoppen, denkt Chagas met een renonce
in de vijandelijke kleur dat 5* een kans
moet maken. Groot is zijn teleurstelling als
zijn partner vijf waardeloze schoppenpun-
ten op tafel legt. Bovendien komt die verve
lende west niet uit met *A maar met een
troef. Het contract lijkt kansloos maar de
Braziliaan geeft niet op. Oost neemt de uit
komst met *A. Chagas deblokkeert de boer
om wat extra entrees naar de dummy te
creëren. Oost vervolgt met 4H. Chagas de
poneert daar vlot de boer onder. West
wordt geacht nu een distributiesignaal te
geven om oost de kans te geven het spel uit
te tellen. West vertelt zijn partner dat hij
een oneven aantal ruitens bezit.
Toch nog onzeker over de juiste verdeling
switcht oost naar schoppen. Daar zit onze
vechtersbaas nou net op te loeren. Hij
troeft de slag met *V, steekt over naar *9
en speelt VB voor. Als oost niet dekt, past
Chagas de regel toe 'als ze niet dekken,
hebben ze hem niet'. Hij neemt de slag met
het aas en incasseert ook TH. Omdat hij
twee ruitens in de dummy moet wegwer
ken, zal de hartenkleur vier slagen moeten
opleveren. Ook die klus klaart de Brazili
aan. Hij speelt ¥10 voor en gooit, als west
niet dekt, een ruiten af. Als dat eenmaal ge
lukt is, is de rest eenvoudig. Hij troeft de
volgende harten, troeft een schoppen en
gooit op de vijfde harten de laatste ruiten in
de dummy af. Chagas maakt elf slagen en
haalt weer eens een kansloos contract bin
nen.
Ook Jan Willem Bomhof zet op het tweede
spel al zijn hoop op de tegenpartij. Hij
heeft maar liefst drie fouten nodig voor de
buit binnen is.
Spel 2
0/NZ
4 A 9 6
8742
B 2
B 7 3 2
4 H V 10 7 4 N 4853
10 9 t V
V 10 3 W^0 H 9 6 5 4
A V 6 Z *10985
4 B 2
AH B653
A 8 7
H 4
Bomhof opent met 1¥. Als zijn partner na
een 14-volgbod van west steunt met 2V,
biedt Bomhof direct de manche in harten
uit. Ook op dit spel valt de dummy wat te
gen. Met *A in plaats van 4A in de noord
hand is 4V bijvoorbeeld dicht. West komt
uit met 4H. Bomhof besluit deze slag te
duiken. Omdat oost sullig met de vijf in
plaats van de acht probeert een driekaart
aan te geven (ze signaleren hoog-laag als
oneven), kan west het zitsel niet lezen. Zuid
kan nu best 4B32 hebben en dan is het
doorspelen van schoppen niet goed. West
speelt na rijp beraad troef na.
Bomhof trekt de troeven. Op de tweede
troef had oost door 43 af te gooien enige
duidelijkheid kunnen scheppen in die kleur
maar oost prefereert het afgooien van een
ruiten. Dat is reeds het tweede slordigheid
je van de tegenpartij. Bomhof vervolgt met
een kleine ruiten naar de boer. West kan de
slag beter duiken maar legt iets te gretig de
vrouw, derde foutje, en gaat weer van slag
met ruiten.
Nu kent de leider geen genade meer. Hij
neemt de slag, troeft zijn laatste ruiten en
incasseert alle troeven. Als zuid de laatste
troef voorspeelt, zit west in de problemen.
West heeft nog 4V10 en *AV en moet met
4A9 in de dummy en *H4 bij de leider nog
een kaart afgooien. Als Bomhof *V ziet ver
schijnen, is het verder een koud kunstje
zijn contract binnen te halen. Hij gooit 49
af in de dummy en speelt *4 na voor het
secce aas. Met 4A en *H maakt hij het
tiental slagen compleet.
Hoe onmogelijk het contract ook lijkt,
vecht door tot de laatste snik. De tegenpar
tij kan op vele manieren een slag of zelfs
slagen weggeven. Bovendien is het maken
van zo'n kansloos contract vaak de basis
voor nog meer cadeautjes.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
25
26
27
28
29
30
31
32
33
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
62
63
JPR7
Oplossing
nummer 29
De twee gevraagde woorden van de puz
zel van vorige week waren:
THUISKOMST en TREINREIS
Kruiswoordraadsel
nummer 30
HORIZONTAAL:
1Soort verzekering; 5. aan lepra lijdend;
10. appendix (afk.); 11. van het; 12. com
ponist; 14. ijskegel; 16. kunstleer; 18. om
het leven brengen; 20. atlantisch bond
genootschap; 22. deelgenoot; 23. duw;
24. ondergang; 25. Indische dakbedek
king; 27. beslist; 29. kledingstuk; 30.
dampen; 32. zeilterm; 34. waterdier; 35.
kaartruitertje; 37. ganzenvoetachtig
plantengeslacht; 39. sajetgaren; 42. zwart
paard; 44. ernstiger; 46. versiering; 48.
interest; 49. buidel; 50. dik; 51. spraakor
gaan; 53. vaatwerk; 55. Indische visfuik;
56. biljartterm; 58. eenjarig dier; 60. aan
wijzend vnw.; 61. mentaal dalletje; 62.
zelfzuchtige vrouw; 63. vroeger.
VERTICAAL:
1. Attentaat; 2. grassoort; 3. in plaats van;
4. vet; 6. lusthof; 7. vogeleigenschap; 8.
Noorse goden; 9. spijsolie; 12. navigatie
middel; 13. schoolvak; 14. doopvader;
15. verkwikken; 17. kolenemmer; 19.
waterdoorlatend; 21. gedwee; 26. armoe
dig; 27. rangtelwoord; 28. redenaar; 29.
openbare gedachtenwisseling; 31. fris;
33. jonge stier; 36. uitgifte; 37. logeerge-
legenheid voor automobilisten; 38. bij
woord; 39. oud vrouwtje; 40. magie; 41.
retorische figuur (Gr.); 43. voorvoegsel;
45. opening; 47. grondsoort; 52. land
streek in Frankrijk; 53. lol; 54. slot (D.);
55. september (afk.); 57. nogmaals; 59.
Transit International Routier.
Welke twee woorden worden gevormd
door de letters uit de volgende vakjes:
37-47-7-38-20-8-1-32 en 52-6-58-41-23-
25-18
Oplossingen van de kruiswoordpuzzel en/of het cryptogram, bij voorkeur per briefkaart,
dienen uiterlijk woensdag a.s. in het bezit te zijn van het Redactiesecretariaat Leidsch
Dagblad, Postbus 54, 2300 AB Leiden. Onder de inzenders worden twee cadeaubonnen
van 12,5 euro verloot.
Winnaars
Jan de Koning,
Rembrandt van Rijnsingel 78,
Roelofarendsveen (cryptogram)
JjL Spies, Zonnebloemstraat 154, Katwijk
(kruiswoord)
Cryptogram nummer 30
HORIZONTAAL: 4. Er kan geen druppel drank meer
bij, als het van de wagen is gehaald (9); 7. In het oog
springende machine bij de afvalverwerking (10); 9.
Die beesten zijn dubbel voornaam (6); 10. Kleding
voor het kleinste kamertje (6); 11. Lokvogel (9); 13.
Geen intelligente vogel die een oude Citroën rijdt (4);
15. Waar de etappe eindigt, is ruimte om dikker te
worden (14); 17. Ze zijn er om te tappen en te hijsen
(6); 18. Aanduiding van een geldbakje? (8); 19. Het
geluid van een jongen die mot heeft (9); 21. De ach
teruitgang van een schip. (10).
VERTICAAL: 1. Houten hengsten (6); 2. Het electoraat
is vrij om te kiezen als er niet gewerkt hoeft te worden
(16); 3. Doet veel stof opwaaien (8); 5. Hiermee kan
men een kijkje nemen in de bioscoop (11); 6. In con
tact om flink actief te worden (10); 8. Literaire periode
van de accountant (8); 12. Waar de mensen het niet
breed hebben, zijn lichaamsdelen niet ver weg (10);
14. Achterklap in de muziek (6); 16. Hier draait het
om, maat! (8); 20. Pak aan om mee te luisteren! (3).
Oplossing
nummer 29
HORIZONTAAL:
3. Bewaarband; 6. inboeze
men; 10. samenspannen; 11.
smeerbeurt; 12. koe; 13. Thai;
14. cirkelgang; 17. uitgeteld;
18. extra; 19. mistress; 21. rit
mebox.
VERTICAAL:
1. Kennisgeving; 2. ongepast;
4. atoomkracht; 5. rozengeur;
7. knokpartij; 8. ondergaan; 9.
kosthuis; 15. kaderwet; 16.
leerstof; 20. iris.
Hij was een beetje gek. Psy
chisch ziek moet je eigenlijk
zeggen en daarvoor werd hij
verpleegd. Maar hij keerde wel
steeds terug naar het schaak
bord. Daar deed hij ook gekke
dingen en dan zei hij dat hij het
spelletje niet zo serieus nam.
Hij overleed in 2001, op 46-jari
ge leeftijd, aan een ongelukkige
combinatie van hartklachten en
diabetes. Nu is er een boek over
hem en dat is een beetje gek
boek geworden. Waarom? Om
dat het over Tony Miles gaat.
Het boek It's Only Me van uitge
verij Batsford bestaat vrijwel
volledig uit artikelen die Miles
zelf schreef in schaaktijdschrif
ten en in de New Statesman,
waarin hij van 1976 tot 1981
een schaakrubriek had. Het is
een prachtig boek geworden
waarin Miles veel vertelt. Ook
de 119 partijen behandelt hij
meer als verteller dan als analy
ticus.
Tony Miles (Birmingham 1955)
werd in 1974 wereldjeugdkam
pioen en twee jaar later de eer
ste Britse grootmeester. In het
boek staat een uitgebreide lijst
van zijn prestaties, waaronder
maarliefst 141 toernooizeges,
inclusief snelschaak- en week
endtoernooien. In Nederland
won hij het IBM-toemooi (Am
sterdam) in 1976 en 1977 en het
Interpolistoernooi (Tilburg) in
1984 en 1985. In die tijd be
hoorde Miles met Jan Timman,
Robert Hübner en Bent Larsen
tot de beste grootmeesters bui
ten het Oostblok.
Vraag aan een schaker om asso
ciaties met Tony Miles en je
krijgt als antwoord: a6 tegen
Karpov en de massagetafel in
Tilburg. Tijdens het Europees
Kampioenschap voor landen
teams in 1980 moest Miles zijn
rubriek voor de krant schrijven,
maar had nog geen onderwerp.
Dus besloot hij om zelf nieuws
te maken en zijn partij tegen
Karpov te openen met de bela
chelijke zet a6. Miles: 'Een paar
jaar geleden had ik het idiote
idee voor een universeel ant
woord op alle openingen, maar
ik had nog geen geschikte te
genstander gevonden om de zet
te testen." Karpov liet niets
merken, maar kookte inwendig
van woede. Via via hoorde Mi-
les later dat hij zich ook diep
beledigd voelde. Misschien
daardoor ging Karpov in de fout
en probeerde te veel te halen
uit een stelling die dat niet ver
droeg.
Karpov-Miles
I.e4 a6 2.d4 b5 3.Pf3 Lb7
Miles: "Het is gewoon l...b6
met wat meer ruimte."
4.Ld3 Pf6 5.De2 e6 6.a4 c5
7.dxc5 Lxc5 8.Pbd2 b4 9.e5
Pd5 10.Pe4 Le7 11.0-0
Miles geeft 1 l.Lg5 aan als ambi
tieuzer.
II...PC6 12.Ld2
Nu zou Miles Lg5 beantwoor
den met f6 en een snelle lange
rokade. Het ziet er al niet meer
uit alsof wit openingsvoordeel
heeft.
12...Dc7 13.C4 bxc3 14.Pxc3
Pxc3 15.Lxc3 Pb4 16.Lxb4
Lxb4 17.Tacl Db6 18.Le4 0-0
Nu is er werkelijk niets meer
mis met de zwarte stelling. Dat
zal Karpov zo hebben geïrri
teerd, dat hij nu overgaat op
een overdreven koningsaanval.
19.Pg5 h6 20.Lh7+ Kh8 21.Lbl
Le7 22.Pe4 Tac8
Zie diagram.
23.Dd3?
Karpov geeft de b-pion op,
waarschijnlijk vertrouwend op
zijn matdreiging. Miles blijft
echter koelbloedig.
23...Txcl 24.Txcl Dxb2 25.Tel
Dxe5 26.Dxd7 Lb4 27.Te3 Dd5
Forceert dameruil met een ge
wonnen eindspel als gevolg. De
rest is dan ook techniek, aldus
Miles.
28.Dxd5 Lxd5 29.Pc3 Tc8
30.Pe2 g5 31.h4 Kg7 32.hxg5
hxg5 33.Ld3 a5 34.Tg3 KfB
35.Tg4 Ld6 36.Kfl Le5 37.Kel
Th8 38.f4 gxf4 39.Pxf4 Lc6
40.Pe2Thl+ 41.Kd2Th2
De beslissing, maar tot opgeven
was Karpov waarschijnlijk fy
siek niet in staat.
42.g3 Lf3 43.Tg8 Tg2 44.Kel
Lxe2 45.Lxe2 Txg3 46.Ta8
Hier werd de partij afgebroken,
om de volgende dag te v
uitgespeeld. Miles gaf de*, ei
46...Lc7 onder couvert al va
volgende ochtend brach >k 1
wedstrijdleider hem ervi iek.
de hoogte dat de teamlei se
van het Russische team t ir
handtekening onder de
had gezet. Karpov zelf vi
meer in staat tot welke s ifoi
van communicatie dani
In het boek staat ook ee
sche beschrijving van Tl iave
1985, het toernooi waari gin]
acht partijen liggend op ntei
massagetafel speelde, oi inl
vanwege rugklachten ni trbe
in een stoel kon zitten. 'rend
zindashviii zei: 'Als jij gj ei
gen, ga ik staan' en spet ns
partij in de houding van ijgt
multaanspeler. De hypi ites
lige Hübner wilde geen
St£
DAMMEN
In
partij spelen en speelde hek
gesproken remise in vijl
zetten. Kortsjnoj zei dat e v<
len en blinden hun eij^
nooien hadden. Ljubojefcter
dat hij Miles wel in een ir p
rant had zien zitten. A1J< r- e
Timman vond alles best :n.
verloor wel. Miles won I bur;
nooi samen met Htibneg: di
Kortsjnoj.
Dit verhaal werd eerderèstu;
bliceerd in het Nederlaif6 ai
tijdschrift New in Chess >p
Tot slot: de titel 'It's On ijk
een anagram: zet de leti igus
een andere volgorde en itwij
de naam Tony Miles. Ei ig
was niet zomaar ieman lenr
was een van de gekken lag
schaakwereld zo leuk nfrie
5 se
i
i
ein
Eric van Dusseldorp
Winnen in de sport is soms een
kwestie van millimeters of hon
derdste secondes. In de
damsport beslist soms een
puntentelling die je niet zelf in
de hand hebt en waarbij je
maar moet afwachten hoe het
rekensommetje uitpakt.
Dat ondervonden Alexander
Baljakin, Günthis Valneris en in
iets mindere mate Hans Jansen
na afloop van het prachtige Axi
oma Orap zomertoernooi te
Den Haag. Het drietal spelers
scoorde hetzelfde aantal pun
ten (14 uit 9 partijen), hetgeen
niet zo bijzonder is in een toer
nooi dat volgens het Zwitsers
systeem wordt gespeeld. In
zo'n situatie wordt dan steevast
een tweede coëfficiënt bere
kend: het aantal weerstands-
punten. Dat is een optelsom
van de punten die de tegen
standers hebben gescoord.
Vaak wordt een verfijning toe
gepast. zo ook in Den Haag: het
hoogste en het laagste punten-
aantal worden geschrapt.
Het is een logische manier om
onderscheid te maken tussen
gelijkgeëindigde spelers. Im
mers, iemand met een hoog
aantal weerstandspunten heeft
in principe sterkere tegenstan
ders gehad dan een speler met
weinig weerstandspunten. Aan
de andere kant is een speler wel
erg afhankelijk van onderlinge
resultaten van anderen. In het
genoemde toernooi ondervond
dat in eerste instantie Hans
Jansen: na de eerste berekening
bleek de Nederlander exact één
weerstandspuntje tekort te ko
men ten opzichte van Baljakin
O'
O
o|
Q
O
O
Diagram nr. 1
en Valneris. En die laatste ston
den zelfs helemaal gelijk: bei
den 82 punten.
Er moest een derde coëfficiënt
worden berekend om de win
naar te bepalen: de zogeheten
getrimde weerstand. Het op
één na hoogste en tiet op één
na laagste puntenaantal wer
den nu geschrapt en wat bleek:
Baljakin had exact één puntje
meer (73 om 72).
Niet iedere damliefhebber zal
gelukkig zijn met dit gemillime-
ter. Maar wat is het alternatief?
Loten is nog erger en voor snel-
dammen is na een dergelijk
toernooi simpelweg niet genoeg
tijd. Dan maar de getrimde
weerstand. De techniek. In de
tweede ronde deed zich een
zeldzame situatie voor.
Zwart: Sven Winkel - Wit: Bart
Terwei
1. 32-28, 17-21; 2. 34-29, 21-26;
3. 40-34, 16-21; 4. 45-40, 11-16;
5. 50-45, 6-11; 6. 38-32, 20-24; 7.
29x20, 15x24; 8. 31-27, 10-15; 9.
43-38, 18-23; 10. 49-43, 14-20;
Diagram nr. 2
11. 27-22, 24-29; 12. 33x24,
20x29; 13. 34-30, 5-10; 14. 30-
25. 12-17, 15. 36-31, 9-14; 16.
31-27, 7-12; 17. 39-34, 15-20; 18.
34-30, 20-24; 19. 44-39, 12-18;
20. 39-33, 8-12; 21. 41-36, 10-15;
22. 43-39, 4-9; 23. 39-34, 2-8;
Zie diagram 1
24. 37-31, 26x37; 25. 42x31, 21-
26; 26. 47-42, 26x37; 27. 42x31,
14-20; 28. 25x14, 19x10; 29.
30x19, 23x14; 30. 34x23, 18x29;
31. 33x24, 12-18; 32. 31-26, 18-
23; 33. 28x19, 17x37; 34. 40-34,
14x23; 35. 34-30, 23-28; 36. 36-
31. 10-14; 37. 31x42, 14-20; 38.
24-19, 13x24; 39. 30x19, 9-13;
40. 19-14, 20x9; 41. 45-40, 1-6;
42. 48-43, 8-12; 43. 46-41, 12-18;
44. 41-37, 11-17; 45. 38-32, 16-
21;
Wit gaf het op.
Na afloop van de partij bleek
dat wit damhistorie had kun
nen schrijven door in de dia
gramstand 25-20!! (14x25) en
36-31! te spelen. Het is dan wit
die het laatste vrije tempo heeft.
Zwart: Hans Jansen - Wit Pe-
FILATELIE
Diagram nr. 3
ter-Frans Koops
Diagram 2. Jansen h«
ste zet (19-24) ge;_
dreigt nu (24-29) 34x2
32x12 (13-18) 28x17 (li
Wit vervolgde met
22x31; 27. 41-36 in d
schap dat (21-26) 36x2
34x23 (26-31) 27x36
23x21 (16x47) 40-34 g
oplevert De zwartsp
evenwel dieper gerekei
24-29!; en nu volgt lcn
een andere combinatii
36x27 (24-30) 35x2'
23x14 (9x47). Wit moe
33x24 slaan, maar dl
vang er na de damzet
in. Wit liet zich het i B
bewijzen en gaf het op
Oplossing vorige op| A
teur D. de Ruiter (z\v< c m
11, 12, 13. 24, 35, 39
21, 25, 31, 33. 38, 41
(50)9,33,(13A)4,34(40)!
20 etc,
Ook de nieuwe opgav»
gram 3, is van de har
de Ruiter. Wit begint er.*
6 Ie te v
aaJfc
ngen
.ruimi
tichte
nNe
#gjes
ïsn
gere
bij
le tic
ndw
tv-
maai
Sass
.hout
Floi
evoi
.vf»?
In 1956 verschenen de eerste Europa-ze-
gels, nadat er in de jaren daarvoor 25 zoge
noemde voorlopers werden uitgegeven. Zes
landen (België, de Duitse Bondsrepubliek,
Frankrijk, Italië, Luxemburg en Nederland)
kwamen met een emissie met een identiek
beeld: het woord EUROPA in de steigers.
Sindsdien zijn de Europa-zegels niet meer
van de lucht geweest. De eerste zeventien
jaar nagenoeg altijd met een gemeenschap
pelijke motief, maar in 1974 werd overge
gaan op thema's.
Posterkunst, het gemeenschappelijke the
ma voor de Europa-zegels 2003 - de 48ste
editie - heeft veel bijzonder mooie motie
ven opgeleverd. Tot nu toe hebben 53 lan
den van de bij Posteurop aangesloten lan
den zegels uitgegeven, van Armenië en
Moldavië is de uitgifte nog niet bekend,
vier postadministraties (Gibraltar, de Kroa
tische Republiek, de Servische Republiek
en Turks-Cyprus), die geen lid zijn van
Posteurop, zijn net als voorheen met mee
lopers gekomen. Noorwegen en Nederland
schitteren opnieuw door afwezigheid.
Aangezien nu bijna honderd procent van
de Posteuroplanden hun Europa-zegels (de
laatste jaren flink in de lift) hebben gepre
senteerd, en hoewel in de afgelopen maan
den al tal van emissies zijn genoemd, hier
bij toch voor de volledigheid een totaal
overzicht:
Aland, 0,45 (9/5); Azoren, 0,55 vel met
1,10 €-zegel (5/5); Albanië, vel met 7001-
zegel (30/4); Andorra Frans, 0,46 (17/5);
Andorra Spaans, 0,76 (24/4); Armenië,
nog niet bekend; Azerbeidszjan, 1000 en
3000 m., plus boekje (12/3); België, 0,49,
0,59 vel 0,84 €-zegel (26/4); Bosnië Her
zegovina, 2,50 m. (9/5); Bulgarije, 0,36 en
0,651., plus boekje (17/3); Cyprus, 20 en
30 c., plus boekje (8/5); Denemarken, 4,25
en 5,50 kr. (14/5); Duitsland, 55 c. (8/5);
Estland, 6,50 kr. (8/5); Faeröer, 6,80 en 8 kr.
(14/4); Finland, 2 x 0,65 -zegels (7/5);
Frankrijk, 0,50 (8/5); Georgië, 40 en 801.,
plus boekje (10/3); Gibraltar (geen lid van
de Posteurop, maar wel Europa-zegels), 30,
40, 42 en 54 p (3/3); Griekenland, 0,65 en
2,85 plus boekje (9/5); Groenland,
;en t
5,50 kr. (16/6); Groot-Brittannië, s )rujJ
vijf zegels, maar die van 1st en E z Bn- y
pa-zegels (12/8); Guernsey, 27 en 00l\
(10/4); Hongarije, 65 ft. (9/5); Ierlaf168 u
57 c. (9/5); Italië, 0,41 en 0,52 (5
sey, 29 en 38 p (11/3); Joegoslavië,.
70 din. (9/5); Kroatische Republiel he'e
(5/4, geen lid, wel zegels); Kroatië l(Iu^1
5 k. (9/5); Letland, 60 s. (3/5); Liet
stein, 1,20 fr. (3/3); Litouwen, LTfr*11""
(19/4); Luxemburg, 0,45 en 0,52 Bns 1
Macedonië, 2 x36 den. (9/5); MacFles-
vel 1,10 (5/5); Malta, 16 en 46!*^
Man, 38 p (5/7); Moldavië, nog nil111!™;
kend; Monaco, 2 x 0,50 (5/5).
Nederland (vorig jaar najaren we "urcl
emissie - circus - nu weer niet); N
gen (al vele jaren geen Europa-zej
kraïne, 2 x 1,75 g., plus boekje (211
tenrijk, 1,02 (9/5); Polen, 2,10 zl
Portugal, 2 x 0,55 plus vel 1,10 Édat
Roemenië, 20.500 en 73.5001. (9/^e"°
land, 8 r. (5/5); San Marino, 0,28 e
(18/3); Servische Republiek, 2,50
7,50 m„ plus boekje (5/5, geen lit
gels); Slowakije, 14 sk. (9/5); Slovt
(22/5); Spanje, 0,76 (24/4); Tsjet
Republiek, 9 k. (7/5); Turkije, 500.l\,s V{
700.000 1. (9/5); Turks Cyprus, 1.2f[Jon'
vel (8/5, geen lid Europost, wel zeren
ticaanstad, 0,41 en 0,62 (6/5); W*ei1
land, 400, 700 en 880 r., plus boekr 8"
IJsland, 60 en 85 kr. (22/5); Zwedifm m
10 kr. (20/1); Zwitserland, 90 rp. (f611 en
Het gemeenschappelijke thema v
Europa-zegels 2004 is 'toerisme'.
iter o
expi
erst r
t^ens
van
ïeb ji
En ei
'H
i, die
