Belazerd door het Oostblok
DE ZOMER VAN
Dertig jaar liefdewerk
HOC 970
NAVRAAG
Het Academisch Ziekenhuis Leiden vierde op 23 juni 1972 de honderd
ste niertransplantatie. Sindsdien is de vraag naar een 'nieuwe nier'
explosief gestegen en zijn de re-
'Een PWOt tekort sultaten van dergelijke operaties
y 'dramatisch verbeterd', zegt J.W.
CICltl UOYlOYCtl DE FIJTER, hoofd transplantatie
afdeling van het Leids Universi
tair Medisch Centrum (LUMC). Zorgelijk daarentegen is het lage aan
tal donoren.
Hoeveel niertransplantaties zijn er inmiddels uitgei>oerd?
„Toevallig is onlangs in Leiden de 2000ste transplantatie uitge
voerd."
Hoeveel van dergelijke operaties i'oert het LUMC jaarlijks uit?
„Landelijk worden zo n 380 tot 400 niertransplantaties uitgevoerd,
waarvan zo'n 70 tot 80 in Leiden."
Is het aantal donoren ook flink toegenomen?
„Nou, ik zou graag de boodschap willen doorgeven, dat er een
groot tekort aan donoren is. De situatie is niet verbeterd sinds het
nieuwe systeem: Nederlanders moeten actief 'ja' invullen op een
formulier als ze donor willen zijn bij een vroegtijdig overlijden. In
veel andere Europese landen moet je actief 'nee' invullen als je
geen donor wil zijn. Dat systeem levert meer donoren op dan ons
systeem. De laatste tien jaar is het aantal donoren
in absolute zin niet gestegen. Jammer dat de poli
tiek niet concludeert: we doen iets niet goed."
ZATERDAG 26 JULI
Hoe kan het dat het aantal transplantaties dan
toch niet daalt?
„Je ziet tegenwoordig dat de helft van de jaarpro
ductie komt door levende donoren. Dat aantal
stijgt significant. Vroeger zag je alleen familieleden
in de eerste lijn die zich beschikbaar stelden als do
nor, maar dat breidt zich langzamerhand uit naar
partners en goede vrienden. Sinds kort ook cross
overs, stellen van wie de partners onderling een nier
beschikbaar stellen. Het totale aantal transplantaties
op jaarbasis is de afgelopen tien jaar in absolute zin
niet toegenomen.
Moeten u>e uit wachtlijsten voor transplantaties
ook opmaken dat het aantal nierpatiënten stijgt?
„Dat stijgt inderdaad onveranderd. Wat dat betreft
zijn de transplantaties een beetje het slachtoffer van
hun eigen succes. Door het verleggen van onze eigen
grenzen kunnen we steeds meer mensen helpen, ook
veel patiënten met andere problemen, zoals diabetes
of hart- en vaatziekten. Onze kennis en kunde is ont
zettend verbeterd: de slagingskans van een transplan
tatie is dramatisch verbeterd."
PRIJZEN
ln de aanbieding:
Mini 850 Luxe fl 5890,-
Gewatteerd nylon kinderjack
met capuchon fl.11,95
Duikershorloge fl 49,75
Stooflappen 500 gram fl 4.15
Weekendtent fl 225,-
Herensandalen fl 14.-
Elegante Zomerjapon tl 35,-
Portable tv fl 429.-
Theepot fl 2,95
Flatteuze stretch beha tl 5,/5
Tegenwoordig is hij buitengewoon succesvol bij
de veteranen. Als vijftigplusser heeft Ed Maan
zich bij nationale en internationale roeiwedstrij-
den ontpopt tot een medailleverzamelaar bij
uitstek. Vorig jaar nog won hij bij het WK in
Praag goud in de de dubbeltwee en de skiff en
bij het EK in München in 2001 zegevierde hij
zelfs op alle vijf de nummers waarin hij
meeroeide. Weliswaar gebeurt het allemaal in
een wat andere sfeer, „maar er
doet toch ook een groep mee die
bloedfanatiek is", zegt Maan. Het
voedt de gedachte dat er vroeger
voor hem meer in had gezeten
dan een reservefunctie bij de
Olympische Spelen van München
(1972), Nederlandse titels met de
Asopos-vier en in de skiff en een
zilveren medaille in de dubbelt
wee bij het lichte WK in Kopen
hagen. Een beperkte oogst voor
een roeier die dik dertig jaar ge
leden als een komeet omhoog
schoot en in twee jaar de natio
nale top bereikte.
Onroerend goed:
tekst: Ema Straatsma
archieffoto: Hielco Kuipers
UIT DE ARCHIEVEN
Luxe herenhuis Leiderdorp
fl 125.000 (56.720 euro)
Riante vierkamerflat Leiden
Zuidwest fl 62.500
Herenhuis Rijnsburgerweg
fl 95.000
Weekendverblijf met 500 m2
«rond Braassemmermeer
§78.000 (35.390 euro)
Vrijgezelienflat Leiden Zuidwest
037.000
VlHa Warmonderweg Oegst-
geest 0 155.000
Eengezinswoning Noordwijk
fl 80.000
Pakhuis met bovenwoning
Leiden centrum fl 75.000
Grond in zonnig Zuid-Frank
rijk fl 0.75 per m2 (34 eurocent)
ANNO 1972, donderdag 13 juli 1
LEIDEN - Bij wijze van proef zijn op twee plaatsen in het hart van
Leidens winkelgebied gereserveerde parkeerplaatsen aangelegd
voor invaliden. Het gaat om vier plaatsen op het kleine terrein aan
de Vismarkt (tegenover de fontein) en nog eens vier plaatsen aan
het begin van de Mare (vlakbij de Haarlemmerstraat). Deze par
keerplaatsen worden gemarkeerd met een bord "Parkeerplaats in
validen" en met parkeerdiagonalen op het wegdek.
Deze maatregel is een uitvloeisel van met de afdeling Leiden e.o.
van de Algemene Nederlandse Invalidenbond gevoerd overlég
over de moeilijke bereikbaarheid van de binnenstadswinkels voor
de invalide automobilist.
„Misschien had er inderdaad
meer ingezeten," denkt hij
achteraf ook zelf. „Maar ach
het was een andere tijd, het
ging nog veel amateuristi-
scher, dus daar voel ik me
niet slecht over. Weet je waar
ik me wel slecht over voel?
Dat ik nu weet dat ik destijds
tegenstanders uit het Oost
blok had, die zwaar gedro
geerd waren. We zijn in die
tijd gewoon verneukt door
overheden, die systematisch
de spelletjes van kinderen
verziekten. Daar voel ik me
achteraf echt belazerd
over."
Tegenwoordig komt hij ze
bij wedstrijden nog wel
eens tegen, de roeiers uit de
vroegere Oostbloklanden,
die de sport jarenlang be
heersten. „Nu win ik van
ze, maar toen was dat on
mogelijk. De eerste vijf
kwamen daar altijd van
daan, want het roeien
werd gedomineerd door
het Oostblok. Gedomi
neerd en gedrogeerd. Ach
teraf vind ik het een grof
schandaal dat er systematisch zo gemeen
werd gespeeld."
Het is de enige teleurstelling die de in Voor
schoten wonende Ed Maan (54 inmiddels) aan
zijn topsportcarrière zegt te hebben overge
houden. Dat hij zich dik dertig jaar geleden
door domme pech niet rechtstreeks kon kwali
ficeren voor de Olympische Spelen van Mün
chen en daar ook als meegereisde reserve niet
in actie kwam, deed hem niet eens zo veel. De
toenmalige Leidse student sociologie der niet
westerse volken vond het al mooi dat hij erbij
kon zijn, na twee jaartjes roeien bij Asopos.
Met de ongestuurde clubvier had de slagroeier
directe uitzending gemist, door een aanvaring
Oud-roeikampioen Ed Maan: „Misschien had er inderdaad meer ingezeten, maar het was een andere tijd, daar voel ik me niet slecht over.
ik me wel slecht over voel? Dat ik nu weet dat ik tegenstanders uit het Oostblok had, die zwaar gedrogeerd waren." Foto: Taco van der Eb
met de Italiaanse boot bij de kwalificatiewed
strijd in Luzem.
„En met onze zwaar beschadigde boot konden
we daar niet voldoen aan de limiet, die was ge
steld op het halen van de finale. Achteraf vind
ik ook daarvan dat het NOC daar wel wat meer
rekening mee mogen houden en vind ik het
stom omdat we veruit de snelste vier van Ne
derland hadden, maar op het moment zelf za
ten we er niet zo mee. Bovendien werden Kees
van den Ende en ik uit die vier later alsnog
aangewezen als reserve, zodat we toch nog
meekonden. Kees heeft in München ook een
keertje meegeroeid in de acht, maar ik ben er
niet in actie gekomen. Jammer natuurlijk,
maar ook de teleurstelling daarover was niet
zo groot, omdat ik al stomverbaasd was dat ik
mee mocht. En als er al sprake was geweest
van teleurstelling, dan verdween die wel in Se
negal. Meteen na de Spelen moest ik daarheen
voor een stageonderzoek. Zó uit de luxe van
het Olympisch dorp naar een woning in de
krottenwijken van Dakar, dan ga je vanzelf wel
relativeren."
Het gevoel van 'waar maak je je druk over',
had hem al eerder bekropen. Na het gijzelings
drama op de Spelen, waarbij zes Palesüjnse
terroristen en elf leden van de Israëlische
ploeg omkwamen. Maan was al terug in Ne
derland, om een tentamen in te halen, toen
dat drama rich voltrok in het Olympisch dorp
en op een nabijgelegen vliegbasis. „Dat was
natuurlijk een absolute domper. Ik had al een
kater, omdat ik eerder terugmoest en daar
kwam dan ook dat nog eens overheen. Vervol
gens werd dat gevoel van onrecht en ongelijk
heid nog eens heel erg versterkt in Senegal.
Het was allemaal heel dubbel."
Niettemin bleef hij ook in de jaren daarna
doorroeien. Hij boekte in die tijd zelfs rijn
grootste successen (Nederlands kampioen met
de vier zonder van Asopos en een nationale ti
tel in de skiff), tot hij als afgestudeerd antropo
loog anderhalf jaar naar Kenia ging. Nadien
roeide hij nog eenmaal naar een aansprekende
medaille: in de dubbeltwee veroverde hij met
Roel Michels de zilveren plak tijdens het lichte
WK in Kopenhagen (1978). „Dat was mijn laat
ste wedstrijd. Ik moest
zen voor mijn banen
en kon het roeien
daarmee niet meer
combineren", zegt Ed
Maan, die als antro
poloog onder meer bij
het Tropeninstituut
en de Leidse universi
teit actief was en nu
secretaris is van de
adviesraad voor het
wetenschappelijk on
derzoek in het kader
van ontwikkelingssa
menwerking. „Een
raad die minister
Van Ardenne advi
seert."
In die functie pakte
hij vijfjaar geleden
het wedstrijdroeien
veel rei-
person EEL
Uit de rubriek 'Personeel j?e-
xocht (Spoedige indiensttre
ding) in het Leidsch Dagblad:
lste Assistent kruidenier
Hoofd van de Huishouding
Flinke jongens
Kiene medewerkster
Beginnend kantoorbediende
Mobiele kraanmachinist
Mefaje voor de Linnenkamer
Gediplomeerde Bejaardenhelp-
Reclameschilder
Havenbediende
(bij Die Leythe) weer op. Sindsdien
hij bij EK's en WK's voor veteranen
bij de vleet. „Er is geen selectie voor
strijden, dus iedereen kan eraan
maar je moet er wel elke dag voor
ders kom je er echt niet aan te pas
Maan, die dat zelf onlang ondervo
Open Duitse, „waar ik in de skiff
gieter omdat ik wat minder had
„Maar of je op grond daarvan nu moet
dat er vroeger meer voor me had
Als ik zie welke faciliteiten de roeiers
ben, misschien wel. Wij moesten in
ties zelf het geld voor onze studie
de broodfabriek van
Overdag werken en
met het meel nog in
meedoen aan de
kampioenschappen op
baan. Hoe hield je dat
natie met je studie vol,
nu wel eens. En de
werden in die tijd nog
elkaar gezet, zoals nu.
ach, het was niet anders I
was een leerzame en mof
Daar heb ik ook nooit e
gevoel over gehad. Wel o
manier waarop de Oostbl
den de sportwereld in cf
belazerden door hun jeu|
drogeren."
Paul de Tombe
Joop de Roo bouwde twee nieuwe clubhuizen in een halfjaar
stond er weer een ploeg vrij'
klaar die van alles deed om
de vereniging uit te sparen,
tweede keer was het allem;
anders, maar ze deden het t<
maar. Zoals ze later ook de
te tribune met 600 ritplaatsefde n
lichtinstallatie zelf hebben g& vai
en aangelegd." brig j
„De clubliefde was dan ook Hen c
groot in die tijd", zegt De Roai ta
al 56 jaar lid van Lugdunumlpiet
die bestaat bij ons nog altijd]
groep zal misschien iets kleiden z
en zelf help ik alleen nog in rtn he
vallen, maar als het nodig is.jeme]
toch altijd een mannetje twiifl ma
entwintig klaar om mee te h^it, ie
Kijk om je heen. Ze rijn nu wgebn
rig een nieuwe schuifwand tóianc
om de kantine in tweeën te kfed d<
delen, de bar wordt verandeienac
toiletgroep gaat op de schopt tej
wordt een nieuwe speeltuin feten
legd. Hoe het bij andere clubj kur
weet ik niet. Daar kan ik nietfen al]
keuken kijken. Hier wel. Is htfn kl
plaatje?" pbrel
wam
Paul de Tombe
Dit keer geen brand, maar gewoon een opknapbeurt: De Roo blijft bezig aan de clubkantine. Foto: Mark Lamers
had de bouwploeg van leden er zelf
gedaan. Veertien maanden lang, ie
dere doordeweekse avond en iedere
zaterdag, waren ze bezig geweest
met graven, met het storten van fun
deringen, met het sjouwen met hei
palen, met het heien en met het
metselen.
Het resultaat mocht er rijn. Met de
bijna geheel zelf betaalde kantine, de
zes kleedkamers en de unieke speel
tuin, had Lugdunum een onderko
men voor het hele gezin gecreëerd.
„Ik geloof dat we hier een heel
nieuw clubleven tegemoet gaan",
sprak voorzitter Jan Breedeveld des
tijds vol verwachting.
Logisch dan ook dat de klap groot
was, toen het clubhuis nog geen half
jaar later door onbekende oorzaak
tot de grond toe afbrandde. „We
hebben erbij staan huilen", herin
nert Joop de Roo zich 'die mistige
nacht van 5 januari 1973' nog
scherp. „Het was echt een enorme
klap. Alles wat we hadden opge
bouwd, was in een keer met de
grond gelijkgemaakt."
Zelfs die tegenslag kon Lugdunum
in die jaren niet uit het veld slaan.
Hoewel de verzekering niet alles be
taalde, werd het clubhuis opnieuw
opgetrokken. Weer onder leiding
van Joop de Roo, die ditmaal als uit
voerder van aannemer Proper de
wederopbouw leidde. „Tegen beta
ling", zegt hij er eerlijk bij, „maar
menigmaal gingen we nog een uur
tje onbetaald door en op zaterdag
T E LEVISI
De tv-hlts in 1972:
De fabeltjeskrant
Algemene Lotenj Nederig
Bonanza
Avro's Sportpanorama
De Carol Burnett Show
Sesame Sheet (voor kind
Daar komen de scnuuer
Studio Sport
Futurologie (Teleac)
NOS Journaal
itstra
uure
n in
voor
Iet gc
d 2(
exci
gstic
worn
eken
dere
Ze rijn in deze weken net bezig een
nieuwe keuken in het clubhuis te
plaatsen. „Een roestvrij stalen, met
alles erop en eraan. Konden we voor
een prikkie overnemen van een be
drijf dat wegging uit Leiden. Ze heb
ben 'm eerst opgeslagen en na af
loop van de competitie rijn ze eraan
begonnen. Nu is hij al bijna bedrijfs
klaar." Joop de Roo kijkt trots om
zich heen in de kantine van voetbal
club Lugdunum. „Is het geen plaat
je? Allemaal het werk van vrijwilli
gers", zegt het oud-bestuurslid van
de vereniging, die door de jaren
heen een naam heeft opgebouwd op
het gebied van de zelfwerkzaamheid
van de leden.
Mede onder leiding van tweede pen
ningmeester en 'bouwcommissaris'
De Roo werd in de jaren zeventig
van de vorige eeuw het nog altijd ri
ante onderkomen van de club opge
trokken in De Kikkerpolder. Na veer
tien maanden werken met een ploeg
van 35 man was het klaar, zes maan
den later brandde het tot de grond
toe af en moest het opnieuw worden
opgebouwd. Weer onder leiding van
De Roo, die vermoedelijk de enige in
Leiden is die twee keer hetzelfde
clubhuis bouwde.
„Ook toen gingen er weer genoeg
vrije uren in zitten van een ploeg
vrijwilligers. Die hebben zelf de pla
fonds erin geschoten om de prijs te
drukken, want de verzekering dekte
lang niet alles", zo verhaalt hij over
het dubbele staaltje unieke clublief
de.
In de zomer van 1972 ging Lugdu
num van 'de hel naar de hemel', zo
als het door de noeste werkers van
destijds werd omschreven. De wrak
kige stulp op het terrein aan de
Haarlemmer Trekvaart, waar de club
dik twee decennia had vertoefd,
werd verruild voor 'het Holiday Inn
van de sportkantines' op het nieuwe
complex in De Kikkerpolder. Alles
Leidsch Dagblad
Directie: B.M. Essenberg, C.P. Arnold
W.MJ. Bouterse (adjunct)
E-mail: directie@hdc.nl
Hoofdredactie: Jan Geert Majoor, Kees van
der Malen, Léon Klein Schiphorst (adjunct)
E-mail: redactie.ld@hdc.nl
HOOFDKANTOOR
Rooseveltstraat 82, Leiden, tel 071-5 356 356
Postadres: Postbus 54,2300 AB Leiden
Redactie fax 071-5 356 415
Advertentie fax 071-5 323 508
Familieberichten fax 023-5150 567
ADVERTENTIES
071-5 356 300
Sprinters (rubrieksadv072-519 6868
ABONNEESERVICE
071-5128 030
E-mail: abonneeservice@hdc.nl
ABONNEMENTEN
Bij vooruitbetaling (acceptgiro)
p/m €19,60 (alleen aut ine)
p/kw €55,00 p/j €210,60
Abonnees die ons een machtiging verstrekken
tot het automatisch afschrijven van het
abonnementsgeld ontvangen €0.50 korting
per betaling.
VERZENDING PER POST
Voor abonnementen die per post (binnenland)
worden verzonden geldt een toeslag van €0,50
aan portokosten per verschijndag.
GEEN KRANT ONTVANGEN?
Voor nabezorging: 071-5128 030
ma t/m vr: 18-19.30 uur, za: 10-13 uur
AUTEURSRECHTEN
Alle auteursrechten en databankrechten ten
aanzien van (de inhoud van) deze uitgave
worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze
rechten berusten bij HDC Uitgeverij Zuid BV
cq. de betreffende auteur.
HDC Uitgeverij Zuid BV, 2003
De publicatierechten van werken van
beeldende kunstenaars aangesloten bij een
CISAC-organisatie zijn geregeld met Stichting
Beeldrecht te Amstelveen
HDC Uitgeverij Zuid BV is belast met de
verwerking van gegevens van abonnees van
dit dagblad. Deze gegevens kunnen tevens
worden gebruikt om gerichte informatie over
voordeelaanbiedingen te geven, zowel door
onszelf als door derden. Heeft u hier bezwaar
tegen, dan kunt u dat schriftelijk laten weten
aan HDC Uitgeverij Zuid BV, Afdeling
Lezersservice, postbus 507,2003 PA Haarlem.
ANNO 1972, maandag 3 juli
SASSENHEIM - Met weinig officieel vertoon - er werd slechts een
Sassenheimse vlag gehesen; de officiële opening volgt zaterdag 5 au
gustus - is het nieuwe Sassenheimse zwembad De Wasbeek zater
dagmorgen in gebruik genomen. Om even na negen uur konden de
eerste van de honderden zwemlustigen zich in ren naar kleedcabines
en bassins begeven. Peter van Hoekelen was daarbij de snelste.
Zwembadbeheerderscommissie-voorzitter J.L van Overbeeke en lid
mevrouw Westerbeek jonasten hem daarna als eerste te water.
Foto: archief Leidsch Dagblad
COLOFON
