Troonrede als
een toneelstuk
Van Gogh op zolder in de Amsterdamse rosse buil
KUNST CULTUUR
Robbie Williams is een ras-entertainer
Zóne toont vluchtige
herinneringen aan Sicilië
Ruzie o\
schooni
mooie
Schrijfster
Carol Shields
overleden
Nog 400ü|
kaarten
Dance Vaic
Florence - Michelan|
vid heeft een sopje ni
400 jaar stond het
open lucht, blootgest
weer en wind en lucl
reiniging. Sinds 1873
mooiste man ter
nen, in de speciaal d;
bouwde Galleria dell' fj
mia, waar jaarlijks n
miljoen toeristen hem
derend aanstaren. Desl j g
zijn het er over eens d e
een wasbeurt nodig he
er heeft zich een felle
ontsponnen over d
waarop het marmei
het beste kan wordei
gemaakt.
Volgens Agnese Parro
aanvankelijk met de n m'
werd belast, kan een*^
het beste geschieden i
borstels. Franca Falie
teur van de Galleria de
mia, denkt dat met zaï
stels en natte kompr
vuil beter verwijderd
me
fkii
;-k
den. Zo zou ook het v
'poriën' van het mai
dwijnen. Droog borst
dat vuil slechts vr*^
Achter de schermen
een hevige strijd tusse
chi en Falletti ontspon
ronchi stapte in april
Het werk kwam stil te
zal pas in septembei
hervat. Met natte ko
en een andere restaur!
Zo'n natte schoonn
overleeft David niet.
alarmerende boodst
sloot een Anglo-Ara
groep kunstliefhebbei fa
de discussie te storti
voorkomen dat David
wordt gestopt. Erge
merzotheid voor de
van de Galleria dell' Ai 1
„Waar bemoeien al
naamde kenners zit
Falletti kan er zich
over opwinden. In di
reidende fase deed
kunsthistorisch onder
het marmer en wat
loop der eeuwen met )e8
was gebeurd. Volgtn
heeft David een ai !en
schiedenis dan de JS*
kunstwerken van Mie 'elj
die eerder zijn schooi
David heeft eeuwen
ten gestaan. De weei
digheden hebben he
terd." Een ander vei
andere kunstwerken
chelangelo is dat Dav
met een sopje van zt
schoongemaakt. De c
kelijke beschermendtitat
op het marmer is m 'af
door grotendeels vi
wat volgens Falletti 1SH
van beschadiginge e n
maakt als met een har °!",c
wordt gewerkt. 1,1
hi
eer
de
td
it c
ile
T(
B
-i
din
winnipeg/gpd - De Canadees-
Amerikaanse schrijfster Carol
Shields, winnares van de Pulit
zer Prize, is woensdagavond
aan de gevolgen van borstkan
ker overleden. Zij is 68 jaar ge
worden. Shields werd bekend
om haar romans waarin ze de
rol van vrouwen in de maat
schappij beschreef. „Ik ben ge
tuige geweest van de grote ver
anderingen die vrouwen heb
ben ondergaan in de tweede
helft van de twintigste eeuw",
zei ze ooit.
Shields werd in 1935 als Carol
Warner geboren in Oak Park, Il
linois. Ze was genaturaliseerd
tot Canadese, maar behield ook
haar Amerikaanse paspoort. In
1998 werd bij haar borstkanker
geconstateerd, waar ze openlijk
over sprak. Ze had 'gehuild en
gehuild' toen de diagnose was
gesteld, vertelde ze in een van
haar laatste interviews. Tot ze
op een morgen wakker werd en
alleen maar blijdschap kon voe
len dat dit niet een van haar vijf
kinderen trof.
Ondanks haar ziekte bleef ze
doorschrijven, hetgeen resul
teerde in een nominatie voor de
Booker Prize van 2002 voor
'Unless', die wel haar 'zwartste'
roman wordt genoemd. Ook
publiceerde ze een bundel kor
te verhalen en een biografie van
Jane Austen, een van haar ge
liefde schrijfsters. Het meest
bekend werd Shields met haar
boek 'The Stone Diaries' (Het
Stenen Dagboek) waarvoor ze
in 1995 de Pulitzer Prize en an
dere literaire onderscheidingen
won. 'The Stone Diaries' ver
haalt over het leven van Daisy
Goodwill Flett, een vrouw uit de
middenklasse, met gemiddelde
intelligentie, een ego van niet al
te grote afmetingen en een ge
middelde hoeveelheid geluk.
Na 'Het Stenen Dagboek' ver
schenen in Nederlandse verta
ling oók 'Het toeval', 'Het
Swann-symposium' en 'De re
publiek der liefde'.
Zanger Jim Kerr van de Simple
Minds. Foto: AFP
Simple Minds
in Ahoy'
Rotterdam - De Schotse band
de Simple Minds treedt 3 no
vember op in de Rotterdamse
Ahoy'. Begin november ver
schijnt het nieuwe album van
de band rond zanger Jim Kerr.
De Simple Minds scoorde we
reldhits met 'Belfast child' en
'Don't you forget about me'. De
kaartverkoop begint morgen.
Expositie Dick
Bruna in Japan
osaka - In het Suntory Museum
in Osaka in Japan is vandaag de
reizende tentoonstelling van
het werk van Dick Bruna ge
opend. De expositie doet in to
taal zeven Japanse musea aan.
Het is het eerste buitenlandse
museale retrospectief van
Bruna waarin naast Nijntje ook
boekomslagen, affiches en an
dere ontwerpen veel aandacht
krijgen.
den haag/gpd - Theatergroep
Toetssteen brengt in het ko
mende seizoen opnieuw een
voorstelling over vorstenhuis en
monarchie op de planken. In
'Landgenoten, Beatrix Spreekt',
zal de vorstin rechtstreeks haar
publiek toespreken. „Het wordt
een redevoering, een 'State of
the union', een troonrede. Een
aantal dingen moet eens ge
zegd worden", aldus de thea
tergroep. De tekst is van Ger
Beukenkamp.
Nadat Toetssteen in 1995 de
opmerkelijke voorstelling 'Emi
ly, of het geheim van Huis ten
Bosch' had gemaakt, werd de
groep naar eigen zeggen her
haaldelijk gevraagd wanneer er
weer eens zo'n stuk zou komen.
Pas nu is er een noodzaak om
een aantal zaken diepgaand
door te nemen en om stand
punten te verduidelijken, vindt
Toetssteen.
„De laatste jaren is er veel ge
passeerd", zegt de theater
groep. „Stormen staken op en
er waren diep ingrijpende cri
sissen. De onaantastbaarheid
van het Huis van Oranje was
hierbij een vreugde, maar te
vens een plaag; er moest ge
zwegen worden. Er was die al
tijd maar durende soevereine
stilte, waarin gehoopt werd dat
de storm vanzelf wel weer zou
gaan liggen." Volgens de thea
tergroep zal de vorstin ingaan
op de ene na de andere donke
re wolk die over haar heen trok.
De ziekte van Prins Claus, de
chantage door nichtje Margari
ta, de familie Zorreguieta in Ar
gentinië, Thom de Graaf die
morrelde aan de bevoegdheden
van de monarchie, de vader van
Méxima die dreigt toch naar de
bruiloft te komen. En dan zijn
er twee kabinetten die vallen.
„Er waren ook zeker hoogte
punten in de vorm van de hu
welijken van Constantijn en
Willem-Alexander en de ge
boorte van het eerste kleinkind.
Maar toen kwam de dood van
Claus en alles werd grauw en
onbelangrijk."
De openbaarmaking van alle
miezerige zaken rond Edwin de
Roy van Zuidewijn, de echtge
noot van haar nichtje Margari
ta, doet Beatrix nu besluiten om
voor eens en voor altijd de defi
nitieve verdediging van de
Oranjedynastie en van deze be
genadigde staatsvorm uit te
spreken. De voorstelling is te
zien in Theater De Engelenbak
in Amsterdam van donderdag 6
november tot en met zondag 9
november. Een tournee volgt
later in het seizoen.
beeldende kunst recensie
Bernadette van der Goes
Expositie: 'Ricordarsi Sicilia'. schilderijen
en tekeningen van Wik de Jong. Prijzen:
120 tot en met 900 euro. Te zien: t/m
3/8, wo t/m vrij 12-18 uur, do avond ook
19-21 uur, za ïo -17 uur, zo 13-17 uur,
galerie Zóne, Nieuwstraat 17b, Leiden.
Het maken van reizen is voor
veel mensen van onschatbare
waarde. Behalve dat het prettig
is er even uit te zijn, zie en be
leef je dingen die je de rest van
je leven bij zullen blijven. Nog
jaren later weet je hoe kruidig
het rook in dat leuke vissers
plaatsje, hoe het voelde om op
een olifant te zitten en hoe
gastvrij de straatarme bevolking
was. Al tijdens de reis doen we
er alles aan die dierbare mo
menten niet kwijt te raken. We
kopen souvenirs, fotograferen
ons suf en leggen onze beleve
nissen vast in een reisdagboek.
Beeldend kunstenaars hebben
nog een extra mogelijkheid.
Dikwijls leggen zij onderweg in
schetsboekjes hun ervaringen
vast, om die later te gebruiken
als inspiratiebron voor hun
werk.
Dat is precies wat kunstenares
Wik de Jong een poosje geleden
heeft gedaan. Al tekenend en
fotograferend trok zij over Sici
lië. Eenmaal terug in haar ate
lier gaf zij haar herinneringen
op een aantal paneeltjes weer,
die op dit moment te zien zijn
bij de Leidse galerie Zóne. 'Ri
cordarsi Sicilia', zich Sicilië her
inneren, heet de expositie. Een
zeer toepasselijke titel, want op
de schilderijtjes beeldt De Jong
haar indrulcken inderdaad af
alsof het flarden herinneringen
zijn. Dat komt in de eerste
plaats door haar schetsmatige
manier van schilderen, waar
door de voorstellingen er vluch
tig uitzien. Een stijl die doet
denken aan decoraties op zeer
oude Myceense potten. Vaak
combineert De Jong in haar
voorstellingen bovendien een
aantal losse fragmenten. Dan
zien wij bijvoorbeeld tegen een
egale achtergrond een klassieke
figuur in een blauw gewaad af
gebeeld en een vrouwentorso
die ernaast zweeft. Alsof het
beelden zijn die plotseling uit
het geheugen opdoemen.
De Jong laat ons letterlijk zien
hoe het is wanneer wij ons iets
herinneren. Een effect dat het
grootst is als zij een aantal pa
neeltjes samenvoegt. Op de
tentoonstelling hangen onder
meer twee werken die opge
bouwd zijn uit twaalf schilderij
tjes. Daarop zien we Sicilië in al
zijn facetten: het landschap, de
bomen, de vulkaan de Etna, de
Griekse en Romeinse oudhe
den, de huizen, bloemen en
planten. Alles uitgevoerd in de
karakteristieke blauwe, bruine,
beige en roze tinten die bij het
eiland horen. Vooral voor wie
er ooit een bezoek aan heeft ge
bracht heel herkenbaar. Wie
nog een souvenir daarvan
zoekt, moet zeker gaan kijken.
Restaurateur Agnese Parronchi werkt aan de hand van Michelangelo's David. Foto: AFP/Marco Bucco
amsterdam/anp - Wie het in dit herdenkingsjaar nog niet
heeft gehad met alle kuren rond Vincent van Gogh, kan
naar de Amsterdamse rosse buurt. In museum 'Ons Lieve
Heer op Solder' aan de Oudezijds, zo'n beetje tussen 'La
Vie' en 'Rose Raamverhuur' en seksclub Tam Yam', is een
kleine maar originele expositie te zien over het Amster
damse leven van de meester.
Dat Amsterdamse leven was maar kort. Van Gogh bivak
keerde in de hoofdstad van 1877 tot 1878, ruim een jaar.
In 1881 en 1885 keerde hij kortstondig terug. Vincent
woonde in '77/78 in bij zijn oom Jan van Gogh, de eer
biedwaardige schout-bij-nacht die directeur/comman
dant van 's Rijks Marinewerf was. Oom Jan bewoonde een
huis vlakbij het huidige scheepvaartmuseum.
Vincent was bepaald niet naar Amsterdam getogen om
zich te laven aan alle verlokkingen die de grote stad ook
toen al bood. Hij bereidde zich er voor op een toelatings
examen voor de studie theologie. Hij wilde immers predi
kant worden. Vandaar dat 'Ons Lieve Heer op Solder',
waar de katholieken in de zeventiende eeuw in verbor
genheid voor het fel-protestantse stadsbestuur hun geloof
beleden, ook de stellingen heeft betrokken ter gelegen
heid van het 150e geboortejaar van de schilder. Dat ge
beurde trouwens op verzoek van het Van Gogh Museum,
dat zelf zo druk in de weer is met de invloed op en van
Van Gogh.
„Zondags ging Van Gogh meerdere malen naar de kerk.
Verder struinde hij heel heel veel boek- en kunsthandels
langs. Hij heeft veel door de stad gewandeld, heel veel ge
wandeld", vertelt Thijs Boers van het museum. Vincent
schreef zijn indrukken van de stad in tientallen brieven
aan zijn broer Theo. De epistels zijn de basis waarop de
expositie "Van Gogh op solder. Hoezo?' stoelt.
Het museum voert de bezoeker langs achttien punten in
de stad die Van Gogh heeft bezocht en beschreven. Frag
menten uit de brieven worden gecombineerd met foto's
van die plekken toen en nu. Eèn en ander verschijnt ook
nog in boekvorm.
„Ik wandel graag in die oude, nauwe, min of meer sombe
re straten met apotheken en magazijnen van scheepsvic-
tualieën", schreef Vincent aan Theo. Van Gogh vatte in
Amsterdam ook een -onbeantwoorde- liefde op voor zijn
oudere nicht Kee, die weduwe was en aan de Keizers
gracht woonde. „In 't onderhavige geval zie ik haar als
een echte vrouw, met vrouwelijke passies en grillen en ik
houd enorm van haar." Een foto van de wat knorrig ogen
de Kee illustreert ook dit fragment.
Er is ook een enkele alinea van anderen over
Zo beschreef Anton Kerssemakers de inmiddels
de kunst bekeerde Van Gogh in 1885 op het Ci
tion: „Doodbedaard in zijn harige ulster en met
scheidelijke pelsmuts op, ijverig bezig een p;
stadsgezichten te maken."
Werk van Van Gogh is niet te zien in 'Ons Lievté'
Solder'. Het enige dat origineel van zijn handN
handtekening in het gastenboek van het Tri 'e
waar hij etsen van de door hem hogelijk befak
Rembrandt had bekeken. 0
not
De expositie is te zien tot en met 12 oktober. H171
um is ter gelegenheid van de Van Gogh-tentodëei
per dag twee uur langer open, nu tot zevi le'(
avonds.
purmerend/anp - Dal
heeft twee weken voo^ct
val een slotoffensief i
de laatste kaarten te
In totaal zijn 40.000 ki61
schikbaar, daar zij :8-
36.000 van verkocht.
Organisator UDC rekr
augustus uitverkoch
Volgens een woordi
het gebruikelijk dat
weken nog een pa«
kaarten verkocht m<
den. „Er moet ext |o
met
j'
worden gedaan met
ties en spotjes", zegt
medewerker. Hij mee ft 2
festival als Pinkpop tg I
niet heeft gerealiseer igd
om niet uitverkocht vlog
Dance Valley vindt ojou:
tus plaats in reerfltap
Spaamwoude bij V 99
het festival draaien jas
Sinds vorig jaar is lede
kersaantal gehalveeri loi
organisatie beter rvva
Twee jaar geleden liéan
op Dance Valley toemer
onvoldoende vervoejlla
baar was. Feestgan^bt
uren in de regen metfToi
lingsverschijnselen. £ft 1
We
muziek recensie
Rick Treffers
Concert- Robbie Williams. Gezien; 17/7,
Arena, Amsterdam.
Vlak voor het slotnummer 'An
gels' houdt Robbie Williams
één van zijn meest serieuze
preekjes van de avond: „De
kranten en bladen kunnen
schrijven wat zij willen, maar ik
ben een zanger. Een entertai
ner." Luid gejuich stijgt op uit
de massa. Williams heeft het
gelijk aan zijn zij, want als je
wint heb je vrienden. En wie wil
er nou geen vriend(in) van' zo'n
sympathieke, guitige en lenige
Britse rockster zijn?
Wiliams riep zichzelf een paar
jaar geleden uit tot rockster. En
hij werd het ook. Hij is wel ty
pisch een rockster van deze
door media en multinationals
gedicteerde tijd, zo bleek gister
avond in een volgepakt Ajax-
stadion, waar 'het dak' er on
danks de overkapping toch
vanaf ging.
Via een slimme autoreclame
verschijnt de uitdagende tronie-
van de voormalig Take That-
Robbie Williams in de Amsterdamse Arena waar 'het dak' er ondanks de overkapping toch vanaf ging.
Foto: ANP/Juan Vrijdag
genlijk via televisie, waar de
strak geregisseerde show goed
te volgen is. Het optreden is als
een videoclip waar je met tien
zanger eerst op drie kolossale
videoschermen. De twee daar
opvolgende uren volgt het pu
bliek Williams' fratsen dus ei-
duizenden tegelijk naar aan het
kijken bent, compleet met
showbizzpodium met gouden
trappen, een kordon sexy dan-
'Me and My Monkey' opzichtig
afrekent met zijn drugsverle
den.
De lange neuzen naar Justin
Timberlake en Gary Barlow en
de wel erg vaak herhaalde op
merking dat hij zo'n ontzettend
gelukkig en dankbaar mens is,
worden op den duur een beetje
pathetisch. Maar het publiek is
dan al te veel om de vinger ge
wonden door de professionele
acteur Williams om zich daar
nog aan te storen.
Door de overtuigende mega-
show zou je haast vergeten dat
Williams ook nog muziek
maakt. Zelfs daarin onder
scheidt hij zich van de rest, om
dat muzikale originaliteit hem
nagenoeg vreemd lijkt. De am
bachtelijk gecreëerde nummers
van Williams en zijn rechter
hand Guy Chambers zijn een
algemene vergaarbak van aller
hande hitparademuziek van de
afgelopen twintig jaar, met een
rockende knipoog naar Bryan
Adams, Elton John en Oasis.
Nee, het is de goed zingende
poseur Robbie Williams die de
persoonlijkheid heeft. De ras
entertainer wint het daarmee
met zeer grote voorsprong van
de kunstenaar. Williams heeft
dus gelijk: hij is een entertainer.
seressen en een regelmatig pro
vocerend in de camera gluren
de Williams.
Robbie Williams is behalve
voetbalsupporter ook groot
aanhanger van seks, of het nu
opmerkingen tegen een veer
tienjarige meisje in het publiek
betreft, de geringe, maar voor
orale seks o zo handige lengte
van Kylie Minogue of het meisje
Carolijn waar hij tijdens zijn
huidige hitje 'Come Undone'
hitsig en openlijk op ligt te wor
stelen, op het podium. Robbie
is een geile bink en kan er leuk
grapjes over maken.
Het wordt door iedereen gepikt.
Want Williams is ook grappig.
Hij is ordinair, maar tegelijker
tijd 'one of the boys'. Als hij bij
voorbeeld een mobieltje aan
pakt van een meisje dat blijk
baar naar huis aan het bellen is,
zegt hij door de telefoon: „Hal
lo, hier is Robbie Williams."
Soms wordt de 29-jarige ener
geticus ook echt serieus. Als hij
in de commerciële breaks tus
sen de voorprogramma's van
Skin en Kelly Osboume zijn
wijsvinger opsteekt tegen uit
buiting van kinderen in de der
de wereld bijvoorbeeld. Of als
hij in het met aanstekelijke ma-
riachi-trompetten aangeklede
