BUITENLAND
'Hooligans
in hele EU
aanpakken'
Arafat legt conflict
met Abbas weer bij
Uranium-rel roept vragen op over rol Dick Cheney
Twaalfjarige loopt weg met internet-vriend
China gaat bemiddelen
in zaak Noord-Korea
Wachten op voedselhulp
Italië: Uniebreed stadionverbod
>ld laait
^Kashmir
door onze correspondent Ans Bouwmans
Washington - Het is dé vraag in politiek
Washington: hoe zijn de zestien woorden
over Afrikaans uranium waarvan presi
dent George Bush nu spijt heeft in de Sta
te of the Union terechtgekomen? Een re
constructie van de uranium-puzzel, die
vragen oproept over de rol van vice-presi
dent Dick Cheney.
Op 28 januari zegt president Bush in zijn
'troonrede' dat de Britse regering over
informatie beschikt dat Saddam Hussein
heeft geprobeerd uranium (een grond
stof voor kernwapens) aan te schaffen in
Afrika. Op dat moment is al duidelijk dat
daarover twijfel bestaat bij de CIA en de
inlichtingendienst van het Amerikaanse
ministerie van buitenlandse zaken.
Die hebben kennis genomen van een
rapport van ambassadeur Joseph Wil
son, die al begin 2002 na een bezoek aan
Niger waarschuwt voor het waarheids
gehalte van een rapport over een Iraakse
poging uranium in dit land te kopen.
Desondanks komt de claim in de rede
van Bush terecht, als een van de aanwij
zingen dat de Iraakse leider blijft probe
ren massavernietigingswapens te be
machtigen.
Ook als begin maart, dus nog vóór het
militaire optreden in Irak duidelijk
wordt dat het hele Niger-verhaal een
vervalsing is, houdt de Amerikaanse re
gering stug vol dat er meer aanwijzingen
zijn. Pas nadat Wilson begin deze
maand publiekelijk met zijn verhaal
naar buiten komt, verandert het Witte
Huis van koers.
Omdat de Britten blijven vasthouden
aan hun claim, waarvan ze zeggen dat
die niet alleen gebaseerd is op Niger,
hoeft Bush niet per se fout te hebben ge
zeten. Maar het is toch een misser, aldus
het Witte Huis, omdat er hoge eisen ge
steld mogen worden aan de State of the
Union. Als de Amerikaanse regering het
zélf niet kan bewijzen ze het ook niet
moeten beweren.
Het lijkt een ingewikkeld woordenspel,
maar daarom niet minder belangrijk.
Het uitblijven van enig spoor van bacte
riologische of chemische wapens in Irak
- Bagdad viel al drie maanden geleden -
roept vragen op over het gehalte van het
Amerikaanse inlichtingendossier over
Irak. De geloofwaardigheid van Bush
staat op het spel. Als zo'n 'foute' zin in
de State of the Union komt, ondanks al
le twijfel erover, wat zegt dat dan over de
rest?
De regering-Bush pleegt zich op de
borst te slaan over haar eerlijkheid,
maar ondervindt nu aan den lijve hoe
het is om verzeild te raken in een moe
ras van tegenstrijdigheden en uitvluch
ten. Ontkenningen dat de regering niet
op de hoogte was van de twijfel bij de
CIA blijken niet te kloppen. Er is contact
geweest over de bewoording van de zin,
erkende Bush' veiligheidsadviseur Condi
Rice vrijdag. Sterker: de uraniumclaim
wordt afgezwakt en toegeschreven aan
de Britten als gevolg van CIA-commen-
taar.
Rice onthult dat de twijfels zich niet be
perkten tot de CIA, maar dat ook de staf
van minister van buitenlandse zaken
Colin Powell heeft verklaard de informa
tie onbetrouwbaar te achten. Powell zei
vorige week dat er genoeg materiaal was
om te veronderstellen dat de verklaring
'niet volledig uit de lucht gegrepen was'.
Oftewel: hij geloofde er zelf geen klap
van. Ook geeft het Witte Huis toe dat
CIA-directeur Tenet in oktober 2002 een
verwijzing naar de aanschaf van een
grote hoeveelheid uranium in Niger
heeft laten verwijderen uit een speech
van Bush.
Het Witte Huis legt nu de schuld neer bij
Tenet, maar gezien het aantal alarmbel
len moet er een weloverwogen besluit
zijn genomen om een verwijzing te laten
staan in de speech. De uraniumzin
kwam eind januari goed van pas om het
risico van een Saddam Hussein met
kernwapens te onderstrepen. Bush
moest zijn volk voorbereiden op een
oorlog. Hoe dreigender het gevaar van
Irak leek, hoe beter.
Een belangrijke tegenstrijdigheid in de
beweringen van het Witte Huis betreft
vice-president Dick Cheney. Hij heeft
vanaf het begin aangestuurd op een mi
litaire ingreep in Irak. Rice heeft sinds
maart herhaaldelijk verklaard dat 'nie
mand in de regering' in januari wist dat
de informatie over Niger onjuist was. De
twijfels die er waren, zouden niet tot de
top zijn doorgedrongen, maar zijn blij
ven hangen bij ambtenaren.
Van Bush is bekend dat hij zich niet ver
diept in details. Hij heeft de gewoonte
zich te verlaten op zijn adviseurs. Che
ney daarentegen kent het Irak-dossier
van binnen en van buiten. Cheney is bo
vendien degene die de CIA begin 2002
heeft gevraagd om de informatie over
Niger uit te zoeken. Ambassadeur Wil
son heeft vorige week verklaard zich niet
te kunnen voorstellen dat zijn rapport
vervolgens nooit bij de vice-president is
terechtgekomen.
Cheney en zijn stafchef Lewis Libby zijn
het afgelopen jaar bovendien 'onge
woon' vaak bij de CIA op bezoek ge
weest. De Washington Post berichtte vo
rige maand dat de druk van Cheney op
CIA-analisten zó groot was, dat sommi
gen zich geïntimideerd voelden. Dat
heeft speculaties aangewakkerd dat er
zou zijn toegewerkt naar een 'politiek
gewenste' uitkomst van inlichtingenrap
porten. Het maakt het ook zeer onwaar
schijnlijk dat Cheney - die de concept-
speech van Bush van tevoren heeft gele
zen - niets over Niger wist. Het boek
over Afrikaans uranium lijkt nog lang
niet gesloten te worden, ook al wil het
Witte Huis dat graag.
l-Oaeda-lid
liet getuigen
tON - De Fransman
loussaoui, die geldt
itigste kaper die had
edoen aan de aansla-
l september 2001,
strafzaak 'geen lid
da getuigen. Met de-
ng in verband met de
veiligheid' legde
m gisteren een bevel
hter naast zich neer.
!n Amerikaanse
heeft de verdachte
«n getuigen op te
)or de afwijzing van
tn is het in principe
at justitie de rechts-
Moussaoui staakt,
ite had gehoopt dat
Jtrijder Binalshibh,
^s coördinator achter
in, hem zou vrijplei-
tekens bij
al-Oaeda
bandopname waar
van het terroristen-
Qaeda de aanvallen
rtïnen in Irak opeist, is
ijk niet echt. Volgens
Ie verklaring alleen
n de Amerikanen
te jagen. De opname
bruikelijke kenmer-
n boodschap van Os-
tden en zijn netwerk
was de opname niet
met citaten uit de
ebruikte de stem de
alender en niet de is-
adesh vindt
ootterug
1marine van Bangla-
J de veerboot opge-
vorige week met
opvarenden aan
jezonken. Inmiddels
70 lichamen uit het
er van de rivier Me
ngen. Het schip werd
alve kilometer van
ar het verging aange-
boot zonk vrijwel
l65|dat hij in een draai-
m rechtgekomen. De
ir> erboot Nasreen zou
inderd personen aan
>en gehad, twee
hËsToëgestaan, On-
r, ïhonderd personen
i de ramp.
Monrovia - Liberiaanse kinderen vermaken zich in het
voetbalstadion van de hoofdstad Monrovia met een ge-
improviseerde kruiwagen, terwijl hun ouders wachten
op voedselhulp en dekens die het Rode Kruis er gisteren
uitdeelde. In het stadion hebben zo'n 33.000 vluchtelin
gen onderdak gevonden sinds de burgeroorlog in het
West-Afrikaanse land weer is opgelaaid. Volgens de
hulpverleningsorganisatie is de situatie in het stadion zó
nijpend dat de ontheemden zelfs hun schamele bezittin
gen, zoals kleren, proberen te verkopen. Om aan het ge
weld een einde te maken, is de Amerikaanse president
Bush 'in beginsel' bereid een beperkte Amerikaanse vre
desmacht naar Liberia te sturen. Die moet dan een grote
re vredesmacht van Afrikaanse staten te ondersteunen.
Bush zei dat gisteren na een gesprek met secretaris-ge
neraal Kofi Annan van de Verenigde Naties. „Elke ver
plichting die we aangaan, zal van beperkte omvang en
duur zijn", aldus Bush na afloop van het overleg met An
nan. Een definitieve beslissing voor het sturen van mili
tairen heeft hij evenwel nog niet genomen. Militaire ex
perts moeten de situatie in het West-Afrikaanse land
eerst nog goed in kaart brengen, en de Liberiaanse presi
dent Charles Taylor moet zijn vertrokken voordat Ameri
kanen naar het land gezonden kunnen worden, aldus
Bush. De zoon van Taylor, 'Chucky', bevindt zich nog in
Liberia. Het Franse persbureau AFP meldde vorige week
dat Charles Taylor jr. naar Zuid-Afrika was gevlucht,
maar gisteren vertelde Chucky aan AFP dat hij het land
niet heeft verlaten. Taylors zoon is hoofd van de gevrees
de Anti-Terroristen Eenheid (ATU) van Liberia. Deze presi
dentiële bewakingsdienst maakt zich volgens mensen
rechtenorganisaties schuldig aan schendingen van de
mensenrechten. Bronnen bij de ATU vertelden vorige
week dat Chucky voor zijn vertrek documenten en opna
mes van de organisatie had vernietigd.
Foto: AP/Ben Curtis
In Kashmir zijn gis-
jr 21 mensen omgeko-
aantal doden was het
ip één dag sinds India
in april begonnen
itering van hun be-
Beide landen clai-
■elstaat. Moslimrebel-
een Indiase legerpa-
bij de grens met Pa-
bij twee militairen
lood. In Srinagar
een militair gedood,
jrlijke schietpartijen
nen nog eens twee
twaalf rebellen en
lamfers om.
'Ssconi te
iij Bush
d^roN - De Amerikaanse
?rad| Bush ontvangt de Ita-
emier Berlusconi 20
ipi °P ziïn ranch 'n
larf, Texas. „Italië be-
>ie' Je naaste NAVO-
•iio>ten van en 's
s-steun in de wereld-
u |og tegen terrorisme
ede en democratie",
woordvoerder Flei-
2 sh en Berlusconi zul-
2 ijn zeggen met elkaar
3o ver onder meer mas-
■Égingswapens, vrede
in het Midden-
*Tèstrijd tegen terroris-
^sterking van de trans-
Ie relaties.
nden bij
»g Corsica
ij een bomaanslag op
itoor in Folelli op
gisteren drie men-
td geraakt. Het ge-
rwoest. De aanslag is
iist, maar vrijwel ze-
irk van Corsicaanse
:n. De aanslag valt uit
pidat de separatisten
(nachts toeslaan, zo-
ti slachtoffers vallen.
Irtlijk is de bom een re-
Vfc celstraffen van vijf-
Dt levenslang die acht
ise separatisten vrij-
rijs kregen wegens de
I de prefect van Corsi-
door onze correspondent
Esther Gotink
londen - Een 12-jarig meisje uit het En
gelse Lowton, nabij Manchester, is afge
lopen weekeinde naar Frankrijk gereisd
met een Amerikaanse ex-marinier die ze
op internet heeft leren kennen. Shevaun
Pennington vertrok zaterdag met het
smoesje dat ze met twee vriendinnen
ging winkelen. In werkelijkheid ont
moette ze de 31-jarige Toby Studabaker,
van wie de Amerikaanse politie beweert
dat hij al eens werd verdacht van een af
faire met een 12-jarige. Dit werd echter
nooit bewezen, en Studabaker is nooit
vervolgd.
Shevaun ontmoette de ex-soldaat onge
veer een jaar geleden in een 'chatroom'
op het internet, waar ze hem vertelde
dat ze 19 jaar oud was en studeerde. Fa
milie van Studabaker - wiens vrouw net
voor de kennismaking was overleden -
verdedigt hem nu, omdat hij zijn reis
vanuit Amerika begon in de veronder
stelling dat hij een 19-jarige Britse zou
ontmoeten.
Het tweetal vertrok samen naar vliegveld
Heathrow in Londen, waar de vliegreis
naar Charles de Gaulle in Parijs begon.
Shevauns ouders sloegen groot alarm
toen hun dochter zaterdag niet thuis
kwam, en ze ontdekten dat haar pas
poort en kleding waren verdwenen. De
politie in Manchester schakelde de
luchthavenpolitie in, en Interpol werd
geïnformeerd. De FBI heeft Shevauns
computer inmiddels in beslag genomen
zijn echter machteloos om jongeren te
stoppen contact te leggen met vreem
den. Minderjarigen weten vaak meer
van het internet dan degenen die hen in
de gaten proberen te houden.
De Universiteit van Central Lancashire
ontdekte vorig jaar dat de jeugd vaak fie-
lemaal niet op de hoogte is van de basis
regels op het gebied van persoonlijke
veiligheid. „Ouders blijken kinderen op
zeer jonge leeftijd de stranger danger-
boodschap (vreemdelingen kunnen ge
vaarlijk zijn, red.) te leren, maar verge
ten dat voort te zetten in de tienerja
ren", legt directeur van de onderzoeks
afdeling Rachel O'Connell uit.
Central Lancashire had ruim 1300 kin
deren in de leeftijd van negen tot zestien
jaar ondervraagd, van wie eenderde niet
wist dat er risico's kleven aan het rege
len van blinde afspraakjes met chat
room-contacten. Welgeteld een op de
tien van de betrokkenen had een 'rela
tie' opgebouwd met een onbekende via
het internet.
In het afgelopen jaar werd Engeland op
geschud door twee grote pedofilie-zaken
waarbij de daders gebruik hadden ge
maakt van het internet om hun eerste
contact met kinderen te leggen. De 36-
jarige Michael Wheeler uit Cambridge,
die 13-jarige meisjes via 'chatrooms'
paaide, belandde vorige maand voor
drie jaar in de gevangenis. Mark Tann
(29) uit Kent had met hulp van internet
24 seksuele misdrijven op zijn naam
staan, en werd in januari voor 15 jaar
opgesloten.
ptal SARS
«ada op 40
l Het dodental als ge
ne longzfekte SARS is
Ingestegen tot veertig.
D overleed vrijdag een
yrouw. Nog zeventien
jgen in Canada in
ten met de besmette-
feiekte, die wordt ver-
iloor een corona-vi-
Ito was de enig regio
waar de ziekte hard
lagen. Het gebied is
|weer SARS-vrij ver-
om het verkeer tussen de twee te bestu
deren.
De ouders van Shevaun, die gisteren
voor de televisiecamera's een geëmotio
neerde oproep deden, zeiden dat ze hun
dochter herhaaldelijk hadden gewezen
op de risico's van chatrooms op het in
ternet, waar mensen van over de hele
wereld met elkaar kunnen 'kletsen' mid
dels het toetsenbord. „We vertelden
haar dat ze nooit haar naam of adres
moest doorgeven aan iemand", zei
moeder Joanna Pennington. „Voor zo
ver wij wisten, zat ze gewoon onschuldig
te kletsen met mensen van haar eigen
leeftijd."
Shevauns verdwijning onderstreept op
nieuw de gevaren van de intemet-ont-
moetingspagina's. In Groot-Brittannië
waarschuwen experts al jaren voor
pedofielen die zich online verschuilen
achter een valse identiteit. Autoriteiten
Toby Studabaker, in 2001 gefotografeerd toen hij nog in het leger zat, en Shevaun
Pennington. Foto's: Reuters en AP
dinsdag 15 juli 2003
door onze correspondent
Hetty van Rooij
brussel - Het Italiaanse EU-voor-
zitterschap wil zijn eigen aanpak
van voetbalvandalisme doorvoe
ren in de hele Europese Unie.
Vandalen die in één EU-land een
wedstrijd-of stadionverbod aan
de broek hebben, moeten vol
gens het voorstel in alle lidsta
ten worden gebrandmerkt als
'hooligans'. Zonder dat er een
rechter aan te pas komt, kan een
stadionverbod dan ook in de an
dere landen worden opgelegd.
De Italianen hebben haast. Het
voorstel, formeel een ontwerp
besluit voor de Europese minis
ters, is ingediend op 30 juni,
één dag voordat Italië voorzitter
van de Unie werd. Als de ande
re landen met het idee instem
men, wordt de bewegingsvrij
heid van voetbalvandalen flink
ingeperkt. De Italianen wijzen
op de komende grote evene
menten, zoals volgend jaar het
Europees Kampioenschap in
Portugal en het WK in Duits
land in 2006.
Vandalisme in eigen land kan
in Europa niet zonder gevolgen
blijven, redeneert Rome. De
oplossing is kort en simpel: een
land waar een internationaal
toernooi of een wedstrijd van
internationaal belang wordt ge
speeld, krijgt gegevens over
hooligans van de andere lidsta
ten. Op basis daarvan kunnen
'reizende vandalen' in het bui
tenland een wedstrijd- of stadi
onverbod opgelegd krijgen, of
zelfs worden opgepakt en tijde
lijk vastgezet.
Het Italiaanse idee stuit wel op
praktische problemen. Slechts
in vier EU-landen wordt regel
matig een wedstrijd-of stadion
verbod uitgedeeld.
De Italianen zijn de absolute
kampioen: momenteel zijn daar
ruim 2000 strafmaatregelen van
kracht. Daarna volgen Groot-
Brittannië (1400), Duitsland
(1368) en Nederland (ruim
1000).
België, Denemarken, Ierland,
Luxemburg en Portugal hebben
helemaal geen wetgeving om
voetbalvandalisme tegen te
gaan. Die moeten ze volgens ar
tikel 1 het ontwerp-voorstel on
middellijk invoeren, omdat het
plan anders niet kan worden
uitgevoerd.
door onze correspondent
Ad Bloemendaal
tel aviv - De spanning tussen
de Palestijnse president Arafat
en premier Abbas lijkt geweken.
De twee leiders hebben elkaar
gisteravond voor het eerst in
vier dagen gesproken, en lieten
daarna weten dat ze hun ge
schillen hebben bijgelegd.
Abbas behoudt de taken die hij
tot nu toe heeft vervuld, maar
heeft beloofd dat hij in zijn
eerstvolgende overleg met de
Israëlische premier Sharon zal
aandringen op een herstel van
de bewegingsvrijheid van Ara
fat. De Palestijnse president zit
al anderhalf jaar vast in zijn
grotendeels verwoeste hoofd
kwartier in Ram all ah. Hij mag
van Israël naar de Gazastrook
vertrekken, maar moet daar
dan blijven.
Het conflict tussen de twee Pa
lestijnse leiders liep vorige week
hoog op, toen Arafat Abbas er
van beschuldigden dat hij geen
vuist maakte in de onderhande
lingen met Israël. De ruzie liep
zó hoog op dat de president de
premier beschuldigde van ver
raad aan de Palestijnse zaak.
Een 23-jarige Palestijn, die zegt
dat hij tot Fatahs Aksa-brigade
behoort, stak afgelopen nacht
in Tel Aviv een 24-jarige Israë
liër dood. Hij had eerder gepro
beerd een restaurant binnen te
dringen, waarna bewakers de
achtervolging inzetten. De aan
valler, afkomstig uit Oost-Jeru-
zalem, werd in een been ge
schoten en overgedragen aan
de politie.
Het Israëlische leger heeft giste
ren Ramallah op de Westeoever
weer afgesloten van de buiten
wereld. Het is op zoek naar een
61-jarige Israëlische taxi-chauf
feur, die vermoedelijk is ont
voerd. Het vermoeden bestaat
dat een Palestijnse organisatie
de chauffeur wil uitwisselen te
gen Palestijnen die in Israël ge
vangen worden gehouden,
maar tot nu toe zijn er geen ei
sen voor zijn vrijlating ontvan
gen.
Een uit Noord-Ierland afkom
stige man die afgelopen week
einde is aangehouden bij
Ramallah blijkt geen terrorist te
zijn, maar een journalist. Op
aanwijzing van de Britse veilig
heidsdienst pakten Israëlische
soldaten zaterdag bij een con
trolepost John Morgan op, die
een beruchte bom-deskundige
van de IRA zou zijn.
Volgens de Britten is Morgan
drie jaar geleden spoorloos ver
dwenen. Ze dachten hem weer
te hebben opgespoord toen ie
mand van die naam enkele we
ken geleden naar Israël reisde,
maar de op de Westoever aan
gehouden man is een andere
John Morgan.
Hij is in Noord-Ierland bekend
onder zijn Ierse naam Sean
O'Muireagain, werkt voor de
Iers-talige krant La en is actief
in een pro-Palestijnse groep in
Belfast.
In de Israëlische media is naar
aanleiding van de arrestatie de
laatste dagen veel aandacht be
steed aan samenwerking tussen
de IRA en Palestijnse militan
ten.
peking/anp-rtr - China pro
beert Noord-Korea en de Ver
enigde Staten weer om de tafel
te krijgen in een poging de cri
sis tussen beide landen te be
slechten. De Chinese vice-mi
nister van buitenlandse zaken
Dai Bingguo heeft daartoe gis
teren gesprekken gevoerd in
Pyongyang. Hij overhandigde
een brief van de Chinese presi
dent Hu Jintao aan Noord-Ko-
rea's sterke man Kim Jong-il.
Volgens diplomaten in Peking
hoopt China op nieuw overleg
tussen Washington en Pyongy
ang. Noord-Korea eist directe
gesprekken, terwijl de VS onder
meer China en Zuid-Korea bij
de ontmoeting wil betrekken.
Om de impasse te doorbreken,
stelt China multilaterale ge
sprekken voor, waarbij in de
marge ruimte is voor bilateraal
overleg. Zuid-Korea zou daar
mee hebben ingestemd.
Het besluit van de Chinese pre
sident om in te grijpen wordt
door diplomatieke bronnen van
groot belang geacht. „Als ie
mand Noord-Korea kan beïn
vloeden, dan zijn het de Chine
zen", aldus een hoge diplomaat
in Seoul. China is de belangrijk
ste bondgenoot van Pvpngyang.
Voor het merendeel^tan zijn
voedsel en brandstofleveranties
is het stalinistische regime van
Noord-Korea afhankelijk van
het grote communistische
buurland.
De spanningen tussen de VS en
Noord-Korea zijn recentelijk
opgelopen na berichten dat Py
ongyang al zijn 8000 splijtstof
staven zou hebben opgewerkt.
Hiermee is Noord-Korea uitein
delijk in staat om plutonium te
produceren, wat weer geschikt
is voor kernwapens. Het con
flict begon acht maanden gele
den toen Noord-Korea een
Amerikaanse delegatie mee
deelde in strijd met afspraken
uit 1994 toch aan een kemwa-
penprogramma te werken.
