Tweede Kamer wijst
baas van OM terecht
BINNENLAND
Mooie meiden, maar zeker geen Baywatch
Eeuwig gevecht met procureurs-generaal
De Wijkerslooth wil bemoeienis minister beperken
Knappe eurovervalsingen
komen toch aan het licht
Zalm: Paars 2 gaf te veel uit
Bijbellezen en psalmzingen in de botsauto's
Strand slechter bewaakt op
doordeweekse vakantiedag
I
liken chauffeur
_>l bus verlaten
L - De twintig passagiers
1 touringcar waren van-
d vroeg op de Al bij
a het gevaarlijke rijge-
in hun chauffeur zo zat
jïem dwongen de bus
{kant te zetten. De 36-ja-
,auffeur uit Gendt reed
i promillage van 1,9 te
ie gewaarschuwde poli-
zijn rijbewijs in en gaf
pi rijverbod van tien uur.
ttenden konden hun reis
tten met een andere bus
ve chauffeur.
maandag 14 juli 2003
kpartij in
i Den Haag
*1*0 - Hen man is gister-
na een steekpartij in een
Den Haag om het leven
Een andere man is in
toestand naar het zie-
gebracht. Het incident
^{twee mannen vond
ind 23.30 uur op de
van de Elandstraat en
ielstraat, aldus een poli-
voerster. De politie on-
de zaak.
Eedure over
lerhuur De Roy
idam Stadsherstel Am-
m N.V., beheerder van
feche panden in de
{tad, dreigt met een pro-
tegen Edwin de Roy van
ijn, de echtgenoot van
Margarita. De Roy van
ijn huurt een pand van
stel, maar zou de wo
rn de regels onderver-
itadsherstel heeft De
Zuydewijn gesom
en einde aan de onder
maken. Mocht hier niet
termijn geen einde aan
J, spant Stadsherstel een
e procedure tegen hem
kende man
ziekenhuis
den haag/gpd - De Tweede Ka
mer keurt de voorstellen af die
procureur-generaal De Wijker
slooth, de hoogste baas van het
openbaar ministerie, heeft ge
daan om de politiek minder in
vloed te geven op zijn werk
zaamheden. Ook minister Don-
ner van justitie laat vanaf zijn
vakantieadres weten niets in de
plannen te zien. Na zijn terug
keer in Nederland zal hij „een
keer met De Wijkerslooth om de
tafel gaan zitten", laat Donners
woordvoerder weten.
In de ogen van De Wijkerslooth
heeft de minister van justitie nu
te veel wettelijke mogelijkheden
om zich met een rechtszaak te
bemoeien. Daarom moet zijn
zeggenschap over het werk van
het OM worden beperkt. De be
voegdheid van de minister om
het openbaar ministerie op te
dragen in een zaak al dan niet
tot vervolging over te gaan,
moet uit de wet worden ge
schrapt.
De grootste partijen in de
Tweede Kamer, CDA, WD en
PvdA, zien niets in de ideeën
van De Wijkerslooth. „In een
democratie moet iedere macht
op de vingers kunnen worden
getikt, ook het OM", vindt Wim
van de Camp van regeringspar
tij CDA. „Wie moet het OM cor
rigeren als Donner dat niet
meer kan?"
Van de Camp noemt het voor
beeld van de fraudezaak rond
de Schipholtunnel. „Het OM
trof een schikking. In de maat
schappij viel het terecht ver
keerd dat grote bedrijven frau
de konden afkopen. Toen is de
politiek zich gaan roeren. Nu
worden er geen schikkingen
meer getroffen bij grote bouw-
fraudezaken."
Ook WD-Kamerlid Griffith ziet
geen enkele aanleiding om het
OM meer vrijheid te geven.
„Tot nu toe heeft een minister
nooit misbruik gemaakt van
zijn aanwijzingsbevoegdheid",
zegt zij. .Aanklagen in strafza
ken is een publieke taak. Daar
moet iemand politiek verant
woordelijk voor zijn en dat is de
minister. Wil meneer De Wij-
kersloot soms dat hijzelf door
de Tweede Kamer op het matje
wordt geroepen om zich in on
derhavige gevallen te verant
woorden?"
Volgens PvdA-woordvoerder
Wolfsen zitten er voldoende
waarborgen in de wet om de
mogelijkheid van politieke ver
volgingen te voorkomen, iets
waar de OM-top altijd beducht
voor is. „De Wijkerslooth heeft
een punt als hij zegt dat de po
litiek als zodanig zich niet met
individuele rechtszaken moet
bemoeien. Zo moeten politici
niet hun mening geven over
rechterlijke uitspraken zoals in
het proces tegen Volkert van
der G. Maar de politiek gaat wel
over het algemene vervolgings
beleid. De Tweede Kamer hoort
in debat met de minister te be
palen of er meer moet worden
opgetreden tegen bijvoorbeeld
drugssmokkel of huiselijk ge
weld."
door Hans van Soest
den haag - De politiek moet
zich niet bemoeien met het
werk van het openbaar ministe
rie, vindt de hoogste baas van
het OM. Deze uitspraak van
procureur-generaal Joan de
Wijkerslooth hoeft niet veel op
zien te baren. Al jaren steggelen
de bazen van de staande magi
stratuur (zoals het OM ook wel
wordt genoemd) met hun poli
tieke chef over hoeveel invloed
die op hun werk mag hebben.
Al anderhalve eeuw zijn beide
partijen bezig hun territorium
af te bakenen en zo af en toe
willen ze het vergroten. Onder
liggende reden van deze strijd is
de opvatting dat een officier
van justitie (de aanklager in een
strafzaak) geen speelbal mag
zijn van de politiek. Zoals een
rechter geacht wordt onafhan
kelijk te zijn, zo wordt een offi
cier geacht zonder aanzien des
persoon te beslissen al dan
geen rechtszaak aan te span
nen. Het OM is huiverig voor
het schrikbeeld dat een minis
ter op politieke gronden vervol
ging tegen deze of gene kan la
ten instellen of juist tegengaan.
Beide partijen zijn het met deze
opvatting eens. Maar dat is voor
de politiek nog geen reden om
het OM in alle vrijheid zijn gang
te laten gaan. De Tweede Ka
mer en de minister van justitie
vinden dat zij wel degelijk het
recht hebben om te sturen bij
het openbaar ministerie. Door
de beperkte capaciteit bij de
vervolging van criminelen,
moeten keuzes worden ge
maakt welke zaken voor de
rechter worden gebracht en
welke zaken door de verdach
ten kunnen worden afgekocht.
De politiek vindt dat zij daarin
moet meebeslissen. Bij het OM
gaan dan al snel de nekharen
overeind staan.
Recentelijk gebeurde dit nog in
de zaak van de bouwfraude
rond de Schipholtunnel. Het
OM besloot dat het beter was
de verdachte bouwbedrijven
een schikking voor te leggen.
Dit zou uiteindelijk meer geld
opleveren voor de schatkist en
jarenlange juridische procedu
res voorkomen. De Tweede Ka
mer was woest. De bouwfraude
riep zoveel maatschappelijke
verontwaardiging op, dat ande
re argumenten hadden moeten
gelden. De verdachten hadden
zich in het openbaar moeten
verantwoorden voor de rechter.
Het OM wilde echter niet op de
schikking terugkomen, toenma
lig minister van justitie Korthals
had geen zin in ruzie met zijn
procureurs en de Kamer startte
een parlementaire enquête
naar de bouwfraude.
Triest dieptepunt in de eeuwig
durende strijd tussen OM en
politiek was de op straat uitge
vochten ruzie tussen toenmali
ge minister Sorgdrager van jus
titie en het toenmalige hoofd
van het college van procureurs
generaal, Docters van Leeuwen.
Hij en de rest van de procu
reurs pikten het niet dat zij zich
bemoeide met een (overigens
dubieuze) bijbaan van een van
hen.
De ruzie stond niet op zichzelf.
Het OM en Sorgdrager lagen in
de clinch over het geblunder
van het OM in de IRT-affaire
die Sorgdragers voorganger
Hirsch Baffin de kop had ge
kost. Sorgdrager legde de ver
houdingen tussen haar en het
openbaar ministerie beter vast
in de wet. Hierin stond nog
eens duidelijk verwoord dat het
OM onder de volledige verant
woordelijkheid van de minister
van justitie valt en dat de minis
ter daarom de bevoegdheid
heeft 'algemene en bijzondere
aanwijzingen' te geven.
Dat De Wijkerslooth die moge
lijkheid weer uit de wet wil heb
ben, is dus niet zo opzienba
rend. Overigens heeft de minis
ter nog nooit van zijn bevoegd
heid gebruik gemaakt. Meestal
voelt de top van het OM wel
aan wanneer iets politiek zo ge
voelig ligt dat er een wijziging
in het vervolgingsbeleid moet
komen. Recent gebeurde dit
met de bolletjesslikkers. Onder
Bouwfraudezaken
allemaal voor rechter
Het openbaar ministerie
gaat alle acht grote bouw
fraudezaken die het onder
zoekt, voor de rechter bren
gen. In geen van de gevallen
zal de kwestie worden afge
daan met een schikking,
waarbij de betrokken bedrij
ven met een geldboete straf
rechterlijke vervolging ontlo
pen. Dat heeft voorzitter van
het college van procureurs
generaal De Wijkerslooth,
zaterdag gezegd in NRC
Handelsblad. Het OM on
derzoekt sinds anderhalf jaar
acht grote bouwprojecten
waarbij de aannemende be
drijven zich schuldig zouden
hebben gemaakt aan illegale
prijsafspraken. Het justitieel
onderzoek is zo goed als
klaar. In de bouwwereld be
stond de stille hoop dat jus
titie opnieuw zou aansturen
op schikking, net als twee
jaar geleden in een fraude
zaak met de Schipholtunnel.
druk van de maatschappelijke
discussie liet het OM die niet
langer lopen.
enman krijgt
Jiina 18 jaar cel
I- De Nederlands-Chine-
nan Yang Bin is in
jeroordeeld tot achttien
Ivoor onder meer fraude
loping. Yang Bin kwam
;ge de jaren tachtig
fderland. Hij maakte for-
et het kweken van orchi-
h China. Verder hield hij
pig met vastgoed en het
ten van textiel. Volgens
jerikaanse financieel tijd-
Worbes Magazine was hij
■met een geschat vermo-
1900 miljoen dollar de
a rijkste man van het
inistische land.
'ragsregels
ooicontract'
- Scholen moeten
afsluiten met ouders
gedrag van de kinde-
le contracten moeten
over spijbelen,
kledingsvoorschriften
irbod op het bezit van
Dat heeft minister Van
'en (onderwijs) zater-
jd in een interview in
"^kkrant. De vastgelegde
moeten voorkomen
verhaal komen ha-
de school overtredingen
=ilingen bestraft.
wil kinderen
3iis verbranden
Iicht - De politie heeft
1 iorgen een man en
üt Maastricht opgepakt,
daarvoor tot twee maal
len hebben geprobeerd
ig in brand te steken,
is waren op dat mo-
;e kleine kinderen aan-
rolgens een woordvoer-
de politie hebben de
bewoonster, moeder
kinderen, en haar
,°fe vriend een psychiatri-
'"mtergrond.
Jy
tekersrecord
r Delfsail 2003
j - Delfsail 2003 heeft een
lantal bezoekers getrok-
Igens de organisatie
ti bijna een miljoen be-
jnaar de zeilmanifesta-
jZijn er veel meer dan de
keer, in 1998, toen
'mensen het vierdaagse
lent bezochten. Tot de
(ïbliekstrekkers behoor-
jaar de Dewaruci uit In-
de Kruzenshtem uit
1 en de clipper Stad Am-
Viden - In het ziekenhuis
tiwarden verblijft al
iken een man die niet
eet wie hij is. Op 1 juli
[politie de man in ver-
pestand aangetroffen in
pving van het politiebu-
Üe Friese hoofdstad. De
iet zich alleen zijn voor-
i herinneren: Sven. Hij
accentloos Nederlands
iaat naar eigen zeggen
jot geen Fries. Wel ver-
I Engels en Duits. De
that de leeftijd van man
ie25 en 30 jaar.
leeuwarden/anp - De politie in
Friesland doet onderzoek naar
professionele vervalsingen van
biljetten van 100 euro. Afgelo
pen week werden in Leeuwar
den vier mannen uit Litouwen
1 aangehouden die 4000 euro aan
valse biljetten bij zich hadden.
Een politiewoordvoerder stelde
zaterdag dat de biljetten nau
welijks van de echte zijn te on
derscheiden. „Zelfs een UV-
lamp in de supermarkt kan niet
aantonen of de biljetten vals
zijn."
De mannen van 22 en 23 jaar
hebben het valse geld in elk ge
val bij twee zaken in Dokkum
en drie in Leeuwarden aange
boden. In een supermarkt in
Leeuwarden vond het perso
neel het biljet van 100 euro
vreemd aanvoelen en ging er
voor de zekerheid mee naar de
bank. Omdat een caissière van
de supermarkt het kenteken
van de auto van de mannen
had genoteerd, kon de politie
hen even later aanhouden.
De politie is bezig met een in
ventarisatie, bij welke winkels
de verdachten nog meer zijn
geweest. Ook wordt onderzocht
of de groep zelfstandig werkt of
deel uitmaakt van een bende.
De verdachten zitten nog
steeds vast.
Afgelopen week doken ook val
se biljetten van 100 euro op in
Woerden en Mijdrecht. In de
eerste plaats werden een 21-ja
rige Duitser en een 23-jarige
man uit Lelystad aangehouden
die in het bezit waren van een
stapeltje goed nagemaakte
briefjes. In april werden op ver
scheidene plaatsen in Neder
land nagemaakte biljetten van
200 euro ontdekt. Ook deze
briefjes waren, zelfs met behulp
van ultraviolet licht, nauwelijks
van echt te onderscheiden.
Het Korps Landelijke Politie
Diensten (KLPD) erkent dat er
steeds vaker goed gelijkende
vervalsingen van euro's opdui
ken. „De euro is nu al een tijdje
op de markt zodat mensen die
zich bezig houden met valse
munterij, hier steeds bekwamer
in worden", aldus een woord
voerder. „Maar het gaat beslist
niet om verontrustende hoe
veelheden. Vóór de invoering
van de euro was er meer nage
maakt geld van EU-lidstaten in
omloop dan nu het geval is."
utrecht - Waar gewoonlijk de hits uit de boxen schallen, weerklonk gisteren een meer gewijd repertoire. Het orgel werd bespeeld door een non van de Zusters Augustinessen
tijdens de jaarlijkse dienst voor kermisklanten en exploitanten op de Maliebaan in Utrecht. Foto: ANP/Marcel Antonisse
Hilversum/ANP - Het tweede
paarse kabinet had de financië
le meevallers voor slechtere tij
den moeten reserveren. Dan
had het kabinet-Balkenende nu
minder hoeven te bezuinigen.
Dat heeft minister Zalm van fi
nanciën gisteren gezegd in het
Radio 1 Journaal. Volgens
Zalm, ook minister van financi
en in de twee paarse kabinetten
(1994-2002), is er destijds te
veel geïnvesteerd in onderwijs
en gezondheidszorg.
Eventuele meevallers zegt Zalm
voortaan wel te willen reserve
ren. Als Nederland ervan afziet
deel te nemen in de ontwikke
ling van de Joint Strike Fighter,
levert dat volgens de bewinds
man op termijn geen financieel
voordeel op. D66-leider Dittrich
heeft daarvoor vorige week ge
pleit. Op die manier zouden de
in het hoofdlijnenakkoord
voorgestelde investeringen in
onderwijs en zorg kunnen wor
den veiliggesteld, meende de
leider van D66.
den haag/gpd - De stranden
zijn op doordeweekse vakan
tiedagen slechter bewaakt dan
in de weekenden. Door een
tekort aan vrijwillige strand-
wachten is slechts een deel
van de posten open en laten
de reddingsbrigades preven
tieve wandelpatrouilles schie
ten. Op de mooie zomerse da
gen deze week is er dus min
der toezicht.
Volgens verschillende red
dingsbrigades moeten zij zich
doordeweeks concentreren op
patrouilles met de boot, het
verlenen van EHBO en de op
vang van verloren kinderen.
In een grote badplaats als
Scheveningen zijn op deze da
gen twee van de vijf posten
open. In andere plaatsen als
Egmond en Bergen aan Zee
sneuvelen wandelpatrouilles
langs de zeerand.
Reddingsbrigades langs de
hele Noordzeekust beschou
wen preventie als de basis
voor een veilig strand. Tijdens
de patrouilles letten de
strandwachten op peuters en
kleuters die in de poelen spe
len, op jongeren die achter
een bal aan zwemmen bij
sterke wind of stroming en op
ouderen die zich te ver in zee
wagen.
Volgens de brigades is er geen
öprake van dat menseh onno
dig verdrinken op de doorde
weekse dagen. Bij calamitei
ten wordt ondanks de lagere
bezetting toch aan geldende
stiptheidseisen voldaan: de
strandwachten zijn binnen
drie minuten bij een drenke
ling. Iedereen die te redden is
wordt daardoor gered.
De tekorten ontstaan omdat
de vrijwillige strandwachten
doordeweeks werken. De bri
gades moeten het die dagen
doen met de spaarzame vaste
krachten, gepensioneerden en
jongeren zonder vakantie
baantje. Volgens directeur
Van Gemert van Reddingsbri
gades Nederland zijn jonge
ren minder bereid vrijwilli
gerswerk te doen. In de zo
mermaanden willen ze geld
verdienen om drie weken va
kantie in Spanje te bekostigen.
Zelfs als de populariteit van
het vrijwillige werk van
strandwacht snel aantrekt is
dat op korte termijn geen op
lossing voor het tekort. Een
kandidaat moet meestal vier,
vijf jaar cursussen volgen hij
een volwaardige strandwacht
is die kan redden, EHBO ver
leent, kan varen en met een
auto kan patrouilleren. De ba
sisvoorwaarde voor het werk
is dat men een goede, gedi
plomeerde zwemmer moet
!$n.
door Alex Bogers
den haag - De reddingsbrigades
hebben moeite om voldoende
nieuwe vrijwilligers te vinden.
Jongeren kiezen eerder voor een
vakantiebaantje om mobiele te
lefoon en vakantie te betalen.
Wie wel voor de reddingsbrigade
kiest, geniet van het spannende
strandleven.
Geconcentreerd stuurt Jaap
Ligthart de iets meer dan veer
tig kilometer per uur varende
brandingsreddingsboot van de
reddingsbrigade tussen de pila
ren van de Scheveningse pier
door. Een paar honderd meter
verderop in het water bij het bij
jongeren populaire Zwarte Pad-
strand zwemmen een paar
mensen gevaarlijk dicht bij een
golfbreker. Die moeten daar
weg.
Eenmaal op de plek aangeko
men luisteren de zwemmers di
rect naar Ligthart en zijn mee
varende collega. De oranje boot
en zijn fluorescerende gele jasje
stralen gezag uit, ook al is Iig-
thart in feite nog maar een
broekie van 18 jaar. Alleen als
de zwemmers verdoofd zijn
door drank en/of pillen moet
de strandwachter van de Haag
se Vrijwillige Reddingsbrigade
vftrtt meer zijn best doen om ze
„In de zomermaanden ben ik
verplicht 12 dagen in de week
enden op de post van de briga
de. Op de doordeweekse dagen
kan ik tijdens de zomervakantie
werken in een restaurant bij het
strand van Kijkduin. Maar als ik
zin en tijd heb ook in het week
end. Dan bel ik gewoon en
vraag ik of er werk is."
Peters en Ligthart denken nog
lang niet aan stoppen. De sfeer
op de post is opperbest. Zeker
ook omdat een aantal jaar gele
den besloten is de leiding op de
post te verjongen. Sindsdien is
die leiding in handen van twee
mannen van krap dertig. Zij
De dames van reddingspost vier op patrouille langs het Scheveningse strand. Foto: GPD/Alex Bogers
slaan volgens Peterg en Ligthart
de oud
en de jeugd.
een brug tussen de oude garde
weer op veilige afstand van de
golfbreker te krijgen.
Ligthart geniet zichtbaar van
het stukje snel varen. Hij is voor
het derde seizoen gediplo
meerd strandwacht en wordt
nu opgeleid tot bestuurder van
een boot. Hij mag praktisch alle
soorten hulp verlenen, maar
die boot geeft toch een extra
kick. „Lekker in het zonnetje
rustig in de branding varen en
af en toe gas erop om mensen
te waarschuwen of te redden",
verklaart hij.
Jongens en meisjes als Ligthart
zien ze graag komen bij de red
dingsbrigades in alle Neder
landse kustplaatsen. Hij is blij
vertje en komt trouw zijn dien
sten draaien. Maar al te vaak
haken de jongeren na een of
twee seizoenen af. Ze krijgen
andere interesses en bezighe
den, een relatie of een (vakan-
tie)baan. Of de zomer is slecht
waardoor ze vaak de hele dag
binnen zitten omdat er geen
hond naar het strand komt.
Dan valt er ook niets te redden.
Ligthart hoeft naar eigen zeg
gen geen baantje om extra geld
te verdienen. Iedere dag feesten
in de zomer of een zuipvakantie
aan de Middellandse Zee ziet
hij^niet zitten. „Slecht voor je
gezondheid en het kost te veel
geld", stelt Ligthart. En de
mooie meiden ziet hij ook wel
op Scheveningen, want zijn
post staat midden tussen harde
muziek draaiende strandtenten
van het Zwarte Pad. „Maar het
is hier zeker geen Bayiuatch. De
meisjes kijken me niet verlek
kerd na."
Zijn 21-jarige collega Maik Pe
ters begrijpt niet goed waarom
andere jongeren een vakantie-
baan, vakantie en het werk voor
de reddingsbrigade niet kun
nen of willen combineren. Hij
heeft de afgelopen jaren tijdens
zi$? studie niet anders gedaan
Vanwege die jonge leiding en
de hippe sfeer op het strand
heeft ook de vijftienjarige Mark
Krijtenberg voor het Zwarte Pad
gekozen,. Hij zit nu voor het
tweede jaar op de post en mag
alleen nog maar meevaren,
meerijden en toekijken. Enge
dingen zoals het vinden van
een drenkeling heeft hij nog
niet meegemaakt. „Ik weet niet
hoe ik daarop zal reageren",
zegt Krijtenberg. „Ik heb een
keer mee moeten zoeken naar
een verloren gewaande man.
Dat bleek loos alarm. Maar op
een dag zal ik mijn portie krij
gen, daar ben ik me goed van
bewust."
