Irak stapje dichter bij democratie BUITENLAND Brits kabinet is nog niet van Irak-dossier af 'Zwarte weduwen' Tsjetsjenië opereren uit wanhoop Belgische regering rond 'Meer soldaten nog niet nodig' Israëlische kat en Palestijnse muizen Ontwikkeling 'somber maar niet hopeloos' Parijs blijft zitten met Corsicaanse paradox tsonde met (es ruimte in naveral - Het Ameri- fe ruimtevaartagentschap jheeft afgelopen nacht de edition Rover gelan- kie de rode planeet moet nderzoeken. Kort voor iest de NASA de lance- )g uitstellen in verband i chnische problemen aan »t. Die konden worden pen. De aan boord aan- sonde 'Opportunity' net het al gelanceerde ichip 'Spirit' in januari in [omen na een reis van 483 0 kilometer. De lancering belopen weken tot frus- i de NASA herhaalde- •steld. tie voorkomt ^dbadin VS elrhia - De politie in de ;aanse staat New Jersey iet weten te voorkomen e jongeren een bloedbad |itten. De jongens van 14, 3 waren tot de tanden apend, en stonden op |nt zoveel mogelijk men- poden, eerst op hun 1 in een voorstad van Phi- ïia, en daarna in de stad. elijk zouden ze zelf- I plegen. De politie pakte j toen zij een auto pro- te stelen. Medescholie- frelden dat het drietal e vrijheidsstrijders' Zij gingen altijd in het ;ekleed, geïnspireerd e film The Matrix. verbranding lijn verijdeld II - Voor het gebouw van Isdag in Berlijn heeft een Turkse vrouw gisteren ge- Jrd zichzelf en haar twee en in brand te steken. Als gaf de 28-jarige vrouw ligende uitwijzing op. idspersoneel merkte de lig op. De vrouw viel op voor de bezoekersin- :heen met een fles en iteker in de hand. De ihaar elfjarige dochter en zoontje bleven onge- stromingen uidoost-Azië Tientallen mensen zijn omen en duizenden an- lakloos geraakt door omingen in delen van Elangladesh en China. [Vltergeweld wordt veroor- oor de moessonregens, ladesh zijn zo'n ander- ljoen mensen ingesloten overstromingen, die e helft van het land on- ter hebben gezet. De tad Dhaka dreigt onder Ook het aangrenzende losten van India is zwaar in, net als de Chinese ie Anhui. Daar zijn al mensen geëvacueerd. n zit met malen in VS - Groot-Brittanriië heeft bedenkingen' bij het ise voornemen om ;e terreurverdachten militair tribunaal te erechten. Mocht blijken Britten de doodstraf krijgen, dan zal Londen kst mogelijke bezwaren' oren, aldus een woord- De Amerikaanse presi- ish zei vorige week be at zes terreurverdachten angen zitten op Cuba !t tribunaal moeten ver- n. Onder hen zijn de itten. Zij werden opge- Pakistan en Afghanistan banden met terreur- dinsdag 8 JULI 2003 minuut dode klein wapen ik - Elke minuut valt er chtoffer door het gebruik ine wapens: een half mensen per jaar. Ne- irocent van de slachtof- vrouwen en kinderen. VN-secretaris-generaal nan gisteren bij de ope- n een bijeenkomst van landen die twee jaar ge en overeenkomst heb- ekend om kleine wa- machinepistolen, snel leren, pistolen en hand- :n te verbieden. Daar is :1 weinig van terecht ge- itieschuim te Columbia roNio - Onderzoekers Amerikaanse ruimte- ganisatie NASA hebben iggevende bewijzen' ge- voor wat de ramp met nteveer Columbia op 1 i heeft veroorzaakt. Een latieschuim dat al bij de los schoot heeft vol- een gat in de linker- ilagen waardoor gassen het ruimte- len konden dringen bij in de atmosfeer, al- immissie die het onge- de Columbia moest on- brussel/anp - Na zeven weken formeren zijn in België de libe ralen, de socialisten en de klei ne links-liberale partij Spirit, de winnaars van de parlements verkiezingen van 18 mei, het eens geworden over een regeer akkoord. De tweede regering- Verhofstadt is daarmee bijna een feit. De laatste loodjes wo gen zwaar. De onderhandelaars hadden twee nachten vergade ren en een laatste ronde van veertien uur praten nodig om vanmorgen overeenstemming te bereiken. Communautaire kwesties, onderwerpen waar over Vlaanderen en Wallonië twisten, gaven veel hoofdbre kens. Dat gold bijvoorbeeld de nachtvluchten boven Brussel, waarover begin mei de Fransta lige groene transportminister Durant struikelde. Haar partij, Ecolo, kreeg net als in Vlaande ren zusterpartij Agalev de reke ning betaald van de kiezers. Ag alev verdween zelfs uit het par lement, Verhofstadt ging er prat op dat de partijen het snel eens zijn geworden. „Het zijn vijftig dagen op de kop geworden. Dat is niet lang in vergelijking met Nederland en sommige kabi netten die aan dit vooraf zijn gegaan." bagdad/rtr-dpa-anp Onder het toeziend oog van de Ameri kaanse bewindvoerder in Irak, Paul Bremer, is gisteren de nieu we gemeenteraad van Bagdad geïnstalleerd. Het college heeft vooralsnog alleen een adviseren de rol. De 37 raadsleden, onder wie zes vrouwen, werden tijdens bijeenkomsten in wijken gekozen. De bestuurders gaan vooral meedenken over een spoedig herstel van de gemeentelijke dienstverlening en over verbe tering van de openbare veilig heid. Bremer sprak van 'moge lijk de belangrijkste dag' sinds de val van het Hussein-regime, omdat het democratisch sys teem weer is ingevoerd in Bag dad. Bremer kondigde ook aan dat half oktober een nieuwe dinar zal worden ingevoerd. De nieu we valuta vervangt zowel de ou de, onlangs nog herdrukte di nar met de afbeelding van Sad dam Hussein, als een munteen heid in het door de Koerden ge controleerde noorden van Irak. Landen in de regio maken in tussen steeds nadrukkelijker duidelijk dat zij vinden dat de Irakezen zo spoedig mogelijk voor hun eigen zaken moeten gaan zorgen. De Egyptische president Mubarak en zijn Syri sche ambtgenoot al-Assad be nadrukten tijdens een bijeen komst in Cairo dat er een snel einde aan de Amerikaans-Britse bezetting moet komen. De Arabische krant Al-Hayat meldde dat de Verenigde Arabi sche Emiraten bij de Ameri kaanse bewindvoerder hebben gepleit voor een snelle over dracht van de beslissingsmacht aan een Iraakse regeringsraad. De VS daarentegen blijven na een reeks overvallen op Ameri kaanse militairen over troepen- versterkingen nadenken. De vertrekkende opperbevelhebber van de Brits-Amerikaanse coali tie in Irak, generaal Tommy Franks, vindt het echter nog te vroeg voor uitbreiding van de Amerikaanse aanwezigheid. „Het is nu niet de tijd om meer militairen te sturen. Wat we nu moeten doen, is voortgang blij ven maken met het totstand- brengen van veiligheid door met de Irakezen in Irak samen te werken", aldus de 57-jarige Franks. Momenteel zijn er circa 171.000 Amerikanen in Irak. Volgens de bevelhebber van de Turkse strijdkrachten beginnen de VS en Turkije spoedig een gemeenschappelijk onderzoek naar de arrestatie van elf Turkse militairen door Amerikanen in Noord-Irak. Het incident afge lopen weekeinde leidde tot een crisis in de relatie tussen Anka ra en Washington. De Turkse officieren en onderofficieren zijn inmiddels weer vrij. De Amerikaans-Turkse verhou dingen staan al sinds maart on der druk omdat het Turkse par lement weigerde 62.000 Ameri kaanse manschappen via Tur kije naar Irak te laten optrek ken. raeah - Ondanks de relatieve ontspanning van de afgelopen weken, gaat het kat en muis spel tussen Palestijnse jongeren en het Israëlische leger in de be zette gebieden gewoon door. Deze jongens bij Rafah in de Ga- zastrook worden opgejaagd door een tank, nadat ze het voertuig met stenen hadden bekogeld. In het noorden van Israël heeft een zelfmoordaanslag gisteravond twee levens geëist. Een man blies zichzelf op in Kfar Jawetz, niet ver van de Westelijke Jor- daanoever, en sleurde een 65-ja- rige Israëlische vrouw mee de dood in. De aanslag is opgeëist door de Islamitische Jihad. De ra dicale Palestijnse beweging heeft laten weten dat een van hun leden zichzelf heeft opge blazen. Daarmee lijkt de wapen stilstand verbroken die de Isla mitische Jihad en andere radicale Palestijnse organisaties ruim een week geleden hadden afgekon digd. Drie kleinkinderen van de vrouw werden onder de puinho pen van de ingestorte woning vandaan gehaald en kwamen er met relatief lichte verwondingen vanaf. Aanvankelijk was ondui delijk of het een aanslag betrof of een gasexplosie. De autoritei ten vonden na de ontploffing echter ontstekingsmechanismen die duidden op een aanslag. Ver moedelijk had de zelfmoorde naar een groter doel op het oog, maar zijn de explosieven te vroeg afgegaan. Het vredespro ces gaat intussen ook door. Israël en de Palestijnse Autoriteit heb ben gisteren afgesproken hun handelsbetrekkingen weer aan te halen. Zij deden dat op een tweedaagse handelstop tussen tien mediterrane landen en de Europese Unie op het Italiaanse eiland Sicilië. Foto: AFP/Said Khatib genève/gpd - Als rijke en arme landen hun krachten bunde len, is de armoede in de we reld wel degelijk terug te drin gen. Dat zegt het ontwikke lingsprogramma van de Ver enigde Naties (UNDP) in zijn vandaag verschenen jaarrap port. Het UNDP is 's werelds be langrijkste orgaan voor ont wikkelingssamenwerking, met programma's in 165 landen en een budget van 50 miljard dollar. Het jaarrapport is zo wel een balans als een lei draad voor regeringen, hulp organisaties en de zakenwe reld, die steeds meer bij mon diale ontwikkelingssamen werking wordt betrokken. De Doelstelling voor het Mil lennium, het door alle VN-lid- staten onderschreven actie plan om de armoede in de wereld binnen vijftien jaar te halveren, hoeft geen vrome wens te blijven, aldus het UNDP. Het rapport pleit voor een nieuwe strategie, geba seerd op meer tweerichtings verkeer tussen de arme en de rijke wereld. Daarbij moeten arme landen niet alleen meer inspraak krij gen, maar zich ook verplich ten tot hervormingen in eigen huis. Maar zonder verdubbe ling van de wereldwijde ont wikkelingshulp van 50 miljard dollar zijn de Millennium Doelstellingen niet haalbaar, waarschuwt het UNDP. Voor al het door aids geteisterde Afrika glijdt dan steeds verder af, en ook Oost-Europa loopt gevaar. door onze correspondent Esther Gotink londen - De Britse regering mag dan zijn vrijgepleit van het 'opkloppen' van geheime in lichtingen die aanleiding gaven tot deelname aan de oorlog in Irak, zij moet wél alsnog aanto nen dat de gegevens uit de wa pendossiers juist zijn. De Lager huiscommissie die de rappor ten over massavernietigingswa pens in Irak onderzocht, heeft de regering-Blair gisteren dui delijk aangesproken op haar optreden in de aanloop naar de oorlog. De commissie heeft tijdens haar onderzoek de afgelopen vier weken geen bewijzen kun nen vinden dat het Britse kabi net heeft gegoocheld met infor matie over de wapens van Sad dam Hussein. Premier Blair en regeringswoordvoerder Alastair Campbell zijn daarmee gevrij waard van de aantijging dat ze het Lagerhuis en het Britse volk bewust hebben misleid op weg naar de oorlog. Wel valt er volgens de commis sie nog heel wat uit te leggen. Zo wil ze wel weten of het kabi net nog steeds achter de in houd van het uit september stammende dossier staat, waar in wordt gemeld dat Irak in staat zou zijn binnen drie kwar tier biologische wapens te lan ceren. Die '45-minutenclaim' kwam uit slechts één, onbeves tigde bron. „We raden de rege ring aan uit te leggen waarom aan deze bewering zoveel be lang werd gegeven in het rap port", aldus de commissie. Campbell heeft volgens de on derzoekers geen bemoeienis gehad met de claim, zoals BBC- verslaggever Andrew Gilligan beweerde. Zijn beschuldiging dat Campbell het dossier had opgeklopt, leidde tot een ruzie tussen de regering en de BBC die vooralsnog niet is gesust. Beide kanten verlangen onver minderd een excuus. Minister van buitenlandse za ken Straw vindt dat de BBC nu 'Bewering Bush over uranium vergissing' De Amerikaanse president Bush had begin dit jaar in zijn 'troonrede' niet moeten beweren dat Irak uranium wilde kopen in Afrika. Dat heeft een hoge Amerikaanse functionaris verklaard, met toestemming van het Witte Huis. „Wetende wat we nu weten, had deze bewering niet in de State of the Union moeten staan." Bush meldde dat de Britse regering achter de Iraakse plannen was geko men. Het Internationaal Atoomenergie Agentschap noemde die melding meteen al onjuist en gebaseerd op vervalste documenten. wel móet toegeven dat ze fout zat, maar nieuwschef Richard Shambrook vindt dat het on derzoeksrapport de keuzen van de BBC juist rechtvaardigt: „De problemen die nog steeds be staan rondom de 45-minuten claim, zijn dankzij de BBC voor het voetlicht gebracht en heb ben publieke aandacht gekre gen." De commissie heeft op geroepen tot een nader onder zoek naar de bronnen van Gilli gan. Ze vindt ook dat Campbell zich wel wat meer op de achter grond had mogen houden. Zo was het niet zijn taak om een vergadering van de commissie voor de geheime diensten (JIC) te leiden. Ook Blair heeft teveel op eigen houtje geopereerd, zonder de betrokken Lagerhuis commissies te raadplegen. De commissie vond verder dat Blair slordig was geweest bij de publicatie van een rapport in februari dat te veel onzorgvul digheden bevatte. De onder zoekers noemden het 'een mis stap' dat Blair de status van dit document zo had overschat. Met name passages over de nu cleaire dreiging van Irak, die af komstig bleken uit een proef schrift dat van internet was ge plukt, deden de commissie hui veren. „Het is totaal onaccepta bel dat de regering een werk plagieert zonder bronvermel ding, zonder de aanpassingen te duiden en zonder toestem ming te vragen van de oor spronkelijke auteur." Zij noemt bovendien het taalgebruik in beide dossiers 'stelliger dan ge bruikelijk in inlichtingenrap porten'. Volgens Liberaal-Democraat Menzies Campbell roept het rapport evenveel vragen als antwoorden op. „De commissie heeft in de Ader beschikbare we ken ontzettend haar best ge daan, maar er is een rigoureu zer onderzoek nodig. De roep om een onafhankelijke hoorzit ting geleid door een rechter is overweldigend." Zijn partijlei der Charles Kennedy noemde het rapport 'niet overtuigend'. „Er is onafhankelijk onderzoek nodig, waarin de premier ge dwongen wordt met bewijzen te komen." door onze correspondent Frank Hendrickx moskou - Twee jonge Tsjetsjeense vrou wen bliezen zich zaterdag op bij een pop concert in Moskou. Het is het startsein voor een nieuwe fase in de 'vuile' Tsje tsjeense oorlog. Vrouwelijke kamikazes dienen nu als sinistere wapens tegen bur gerdoelen. De 'zwarte weduwen' zijn een mysterie: wie zijn ze, en waarom doen ze dit? Eerst maar de theorie van het Kremlin: de Tsjetsjeense vrouwen die zich zater dag in Moskou opbliezen, zijn gehersen spoeld door organisaties als al-Qaeda. „Deze kamikazes zijn buiten Rusland opgeleid", zegt Serge Ignatsjenko, woordvoerder van de geheime dienst FSB. Ook president Vladimir Poetin her haalt keer op keer dat de Tsjetsjeense re bellen internationale terroristen zijn. De vrouwen zijn volgens hem niet meer dan instrumenten in handen van religi euze fanaten. De VS ondersteunen die theorie. Eerder dit jaar plaatste Washington na druk van het Kremlin drie Tsjetsjeense organisa ties op een zwarte lijst van terroristische organisaties. Bovendien vochten volgens de CIA enkele Tsjetsjenen in de 055-Bri- gade van al-Qaeda in Afghanistan. De eensgezinde verkettering van de Tsjetsjenen onderstreept de goede per soonlijke betrekkingen tussen Poetin en George Bush, maar overtuigend zijn de beweringen niet. Er is amper bewijs voor de vermeende innige band tussen het Tsjetsjeense verzet en al-Qaeda. On der de honderden moslimstrijders die in Afghanistan gevangen zijn genomen, bevond zicht niet één Tsjetsjeen. In Guantanamo Bay op Cuba zitten acht militanten met de Russische nationali teit, maar geen van hen is van Tsje tsjeense afkomst. Volgens het Kremlin worden de Tsje tsjeense rebellen net als Bin Laden ge dreven door religieus fanatisme, in het bijzonder door het wahabisme, de ultra orthodoxe stroming van de islam uit Saudi-Arabië. De eeuwenoude onafhan- kelijkheidsstrij d van de Tsj etsj enen Tsjetsjeense vrouwen huilen om de doden van een zoveelste gewelddaad. Steeds meer wanhopige vrouwen uit de deelrepubliek werpen zich op als zelfmoordterrorist. Foto: AP/Musa Sadoelajev speelt volgens Poetin geen rol meer. Desondanks blijft onduidelijk hoe groot de invloed van het religieus fanatisme werkelijk is. Het is in elk geval een recent verschijnsel. Tijdens de verkiezingen van 1997 stemde slechts 0,9 procent van de Tsjetsjenen voor Movladi Oedoegov, een aanhanger van het wahabisme. Een Russische staatscommissie constateerde in 1998 nog dat wahabisme geen gevaar was voor het land. Tegenstanders van het Kremlin beweren dat juist de wreedheden van de oorlog het extremisme in Tsjetsjenië aanwakke ren. De biografieën van enkele vrouwe lijke kamikazes bevestigen dat. Van de twee jonge vrouwen die zich zondag op bliezen, is weinig bekerid, al achterhaal de het dagblad Kommersant dat de 20- jarige Zoelechan Elechadzjievoj een half jaar geleden een broer verloor tijdens een militaire operatie van het Russische leger. Dat zou passen in het patroon, want bij na alle vrouwelijke kamikazes waren ge traumatiseerd door de oorlog. De 46-ja- rige Sjachidat Bajmoeradova, die zich in mei opblies tijdens een bijeenkomst met de pro-Russische leider Akhmad Kady- rov, bleek haar man en zoon te hebben verloren. Bij de bloedige zelfmoordaan slag op het regeringsgebouw in de Tsje tsjeense hoofdstad Grozny in december reed een meisje mee dat haar moeder verloor in de oorlog. De 'zwarte weduwen' die in oktober be zoekers van het Nord Ost-theater in Moskou gijzelden, hadden ook zwaar geleden in de Tsjetsjeens oorlog, zo bleek uit een reconstructie van de krant Moskovskije Novosti. De 26-jarige gijzel- neemster Ajsjat Bakoejeva verloor drie broers en een zwager. De even oude Amnat Isoejeva was weduwe met drie jonge dochters. Terroriste Marjam Cha- dzjijeva verloor haar man in de oorlog. Studente Sekilat Alijeva zag haar broer sterven. De zusjes Rajana en Ajmana Koerbanova keken toe hoe hun broer werd ontvoerd tijdens een razzia. Later vonden ze zijn zwaar gemartelde lijk te rug. Humanitaire organisaties hebben de gruwelijkste schendingen van mensen rechten door het ongedisciplineerde en corrupte Russische leger uitvoerig gedo cumenteerd, maar geen buitenlandse leider durft Moskou nog terecht te wij zen. De door het Kremlin gecontroleer de televisiestations besteden al helemaal geen serieuze aandacht meer aan de Tsjetsjeense nachtmerrie. Volgens Poetin zijn de zwarte weduwen religieuze fanaten, gehypnotiseerd en gedrogeerd door types als Bin Laden. Dat het wrede optreden in Tsjetsjenië het geweld alleen maar in de hand werkt, wil er bij de Russische leider niet in. En dus wacht Rusland op meer aan slagen. Uit een recent rapport van het minister van binnenlandse zaken bleek dat 36 vrouwelijke kamikazes klaar staan in Tsjetsjenië. Na zaterdag zijn er nog 34 door onze correspondent Henk Glimmerveen parijs - De Franse regering had vorig jaar bij haar aantreden aangekondigd dat ze nu echt werk zou gaan maken van de centralisatie van het bestuur. De eenheidsstaat moest meer in de Europese pas gaan lopen en de regio's dienden meer au tonomie te krijgen. De ambiti euze minister van binnenland se zaken, Nicolas Sarkozy, koos voor de eerste proef meteen de moeilijkste streek uit: Corsica. Het eiland in de Middellandse Zee, in 1768 gekocht van de stad Genua, is van het begin af aan een probleem geweest voor Parijs. Het referendum van zondag moest een begin zijn voor normalere verhoudingen. De Corsicanen zouden hun ei gen boontjes moeten gaan dop pen. Alleen het uitvaardigen van wetten bleef voorbehouden aan Parijs. Maar Corsica zei met zeer ge ringe meerderheid 'nee'. Het ei land blijkt hopeloos verdeeld: 51 procent zag niets in autono mie, 49 procent was voor. De Corsicaanse paradox sprak weer eens. Al dertig jaar heerst op het eiland een sfeer van ge weld, veroorzaakt door afschei- dingsgroepen die met aansla gen hun streven kracht denken te moeten bijzetten. De regering-Raffarin wilde met het referendum twee vliegen in één klap slaan. Als de decentra- lisatieproef op Corsica zou sla gen, zou de rest van Frankrijk moeiteloos volgen, was de re denering. Tegelijkertijd werd de nationalisten een worst voorge houden: meer autonomie komt immers tegemoet aan de wens van de bommenleggers, een eerste stap op weg naar onaf hankelijkheid. Dat zou het ge weld moeten terugdringen. Van beide doeleinden is niets terecht gekomen, en Parijs breekt zich het hoofd over de vraag waarom niet. Het plan stak namelijk zó logisch in el kaar dat zelfs de socialistische oppositie zijn aanhang had op geroepen 'ja' te stemmen. Een deel van het antwoord ligt in de traditionele achterdocht jegens Parijs op Corsica. Veel Corsica nen hebben het idee dat er een verborgen agenda achter de plannen zit. En het feit dat de bommenleggers vóór waren, leek voor nogal wat kiezers re den om juist tegen te stemmen. Corsica telt bovendien oneven redig veel ambtenaren, die bang zijn dat een ander bestuur hen hun lucratieve baan zal kosten. Eigenbelang dus. Corsi ca telt ook veel gepensioneer den. De recente onrust over het nieuwe pensioenstelsel doet veel bejaarden denken dat de regering het op hun oudedags voorziening heeft gemunt. Niet dat referendum en pensioenen iets met elkaar te maken heb ben, maar leg dat die tejaarde Corsicaan maar eens ütt. En dan is er natuurlijk ook het grote aantal plaatselijke politici dat zijn machtsbasis dankt aan het oude verdeel-en-heersprin- cipe. Samen vormen deze groe pen een aardig aantal tegen standers. Maar niet genoeg om een positieve uitslag van het re ferendum te voorkomen, zo dacht men. De vraag is nu wat de toekomst brengt. Velen vrezen dat de na tionalisten de komende tijd wraak zullen nemen voor hun electoraal echec. De eerste zo merhuisjes van Parijzenaars zijn de nacht na het referen dum al de lucht ingegaan. Het zullen ongetwijfeld niet de laat ste zijn.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2003 | | pagina 5