Met bonnenboekje en pen de stad ir|
f
DE ZOMER VAN
'Ook na tien jaar ben ik nog trots op het ontwerp'
NAVRAAG
Het Leidse zwembad De Vliet was op 23 augustus 1965 de plek waar
Ada Kok het wereldrecord op de 200 meter vlinderslag verbeterde. In
'Ze dachten dat vlinderslag
te zwaar was voor vrouwen
de kou en
in de regen
zwom 'de
Amster
damse ste
notypiste' een halve seconde sneller (2.25.8) dan het amper een week
oude record van de Amerikaanse Moore. 'Ada Kok -18 jaar, blond,
groot en goedlachs - heeft opnieuw de zwemwereld verrast', zo be
gon het artikel in het Leidsch Dagblad. Inmiddels is ADA KOK 56 jaar,
ze is nog steeds blond, en groot en goedlachs,
maar geen stenotypiste meer. De Zuid-Limburg
se werkt als adviseur van een badpakkenfirma.
Wat herinnert u zich van die dag?
..Het was verschrikkelijk koud en het water
kwam ook niet op temperatuur. We stonden in
een soort schuurtje bij een kacheltje ons op te
warmen. En dan holden we naar het water, de
den gauw het trainingspak uit, en dan 'op uw
plaatsen'. Niemand had verwacht dat ik daar een
wereldrecord zou zwemmen, ik ook niet."
Waardoor lukte het toch?
„Geen flauw idee! Of nou ja. misschien doordat ik
toch heel ontspannen was. We stonden een beetje
te dollen in het schuurtje."
Werd er toen alleen nog maar in open baden ge
zwommen?
„Ja. Ik trainde ook in open water. Vanaf eind april,
begin mei, nou, dan was de watertemperatuur ook
niet echt optimaal. Triest hè, als je het met nu ver
gelijkt."
U verbeterde in Leiden een wereldrecord van nog
geen week oud.
..Dat kwam doordat de 200 meter vlinderslag net
was opgenomen als olympisch nummer. Tot die tijd
dachten ze dat het te zwaar voor vrouwen zou zijn.
De een na de ander verbrak het record. Ik heb het
zelf daarna ook nog een paar keer verbeterd."
En, wds de 200 meter vlinderslag zivaar voor vrouwen?
„In het begin wel. Toen ben ik ook wel plat op mijn bek gegaan.
Dan zwom je de 100 me
ter, maar dan kwam er
nog eens 100 meter bij.
Bij vlinderslag is het be
langrijk dat je je armen
tegelijk beweegt, maar op
die laatste honderd meter
ging je oneven zwem
men. Maar het was een
kwestie van training,
vooral op de baaninde-
ling. Later is het toch wel
mijn favoriete afstand ge
worden. Op die 200 me
ter vlinderslag ben ik uit
eindelijk ook olympisch
kampioene geworden."
Zwemt u nog wel eens?
.Alleen als het mooi weer
is en in de vakantie. Ik
heb het gehad. Voordat je
je badpak hebt gepakt en in het zwembad bent. Bovendien heb ik
een opgroeiend gezin, ik kom er niet aan toe."
Marianne Menger-de Boer 38 jaar later, in gesprek met de 23-jarige Leidse agente S
Duijvenbode. Foto: Mark Lamers
tekst: Janet van Dijk
foto: archief Leidsch Dagblad
UIT DE ARCHIEVEN
ANNO 1965, vrijdag 2 juli
LEIDEN - Duizenden Leidenaars hebben gisteren uitbundig negen le
den van ons Koninklijk gezin toegejuicht. Koningin Juliana, Prins
Bernhard, de Prinsessen Beatrix, Irene, Margrieten Christina, Claus
von Amsberg, Prins Carel Hugo en Pieter van Vollenhoven, kwamen te
gen half zes naar Leiden om te dineren in sociëteit Minerva, officieel
ontvangen te worden in de academie en op het Pieterskerkplein het
spel van Hugo Claus te bewonderen. Koningin Juliana was gekleed in
een donkerblauw ensemble, Prinses Beatrix in een zwarte mantel, met
een breed openvallende witte bontkraag, Prinses Irene in een crème
kleurig mantelpakje en Prinses Christina in een blauwe mantel. Van
zelfsprekend ging de grootste belangstelling van het samengestroomde
publiek uit naar de verloofde van Prinses Beatrix, Claus von Amsberg,
die vriendelijk lachend de enthousiaste huldiging van zovelen onder
ging. Een zegetocht werd de wandeling van de Koninklijke gasten van
academie naar Pieterskerkplein, via de Kloksteeg. Prinses Beatrix
poogde haar verloofde allerlei bijzonderheden over gebouwen aan het
Rapenburg uit te leggen, maar kreeg daartoe nauwelijks de kans, om
dat Claus von Amsberg het veel te druk had met teruggroeten van de
duizenden, wier belangstelling in het bijzonder naar hem uitging.
leiden - Een platte tas met een
bonnenboekje en een pen was
de wapenuitrusting van Mari
anne Menger-de Boer, toen zij
in de zomer van 1965 ging sur
veilleren in de stad. Bijna veer
tig jaar later kijkt de eerste
vrouwelijke politieagente van
Leiden met verbazing naar de
riem van Simone van Duijven
bode. „Het is een zware riem",
beaamt de 23-jarige Leidse
agente. „Vooral door het wa
pen."
Simone van Duijvenbode,
werkzaam bij de politie in de
Leidse binnenstad sinds no
vember 2001, doet geen stap
buiten de deur zonder Walter-
pistool, wapenstok, pepper-
spray, handboeien,
portofoon, deurklem en zak
mes. „Wij hadden wel een
wapen toegewezen gekregen,
maar dat lag achter slot en
grendel", vertelt Marianne
Menger. En daar bleef het
ook.
Werken bij de politie had des
tijds iets romantisch, vertelt
de 59-jarige Leiderdorpse.
Vanwege d£ goede sfeer op
het oude bureau aan de Zon
neveldstraat en vanwege de
leuke, afwisselende werk
zaamheden. Bang was ze ei
genlijk nooit, gevaar was er
niet of nauwelijks te duchten.
Dat is het grootste verschil
met nu, constateert ze, als zij
op het bureau aan de Lange-
gracht praat met Simone van
Duijvenbode. Marianne Men
ger-de Boer vraagt zich hard
op af of ze in deze, zo veel ge
vaarlijkere tijd, weer zou kie
zen voor een baan bij de poli
tie. „Ik geloof het niet. Ik heb
echt bewondering voor de
meiden die het werk nu
doen. „Ik geloof wel dat het
gevaarlijker is dan vroeger,
maar je hebt je bewapening
en bent er alert op", reageert
Simone van Duijvenbode.
„En in een gevaarlijke situatie
zijn je collega's er snel bij."
Samen met haar iets jongere
zus trad Marianne, toen nog
De Boer, in juli in dienst. Op
hun eerste werkdag maakte
niet alleen het Leidsch Dag
blad een foto, de zusjes ston
den ook groot op de voorpagi
na van De Telegraaf. In de
stad zelf waren zij een be
zienswaardigheid: 'Juh, kijk
ter is, tivee vrouwelijke juten'.
Tegenwoordig kijkt er eigen
lijk niemand meer vreemd op
van vrouwelijke agenten, is de
ervaring van Simone van
Duijvenbode. Op de opleiding
niet, binnen het korps niet, op
straat niet. Bij het korps Mid
den Holland is 35 procent van
de werknemers vrouw, maar
de meesten hebben een kan
toorfunctie.
Aangestoken door de enthou
siaste verhalen van een kennis
bij de Hilversumse politie be
sloten de twee zusjes De Boer,
dochters van de plaatsvervan
gend korpschef in Hellen-
doom, hun banen bij de bank
en op een notariskantoor op
te zeggen. De twee volgden de
politie-opleiding in Wasse
naar waar zij, anders dan de
mannelijke leerlingen, wer
den ondergebracht bij een ge
zin in de buurt.
Toen Simone van Duijvenbo
de op de politieschool in
Leusden zat, sliepen een jon
gen en een meisje soms sa
men op een kamer. Volstrekt
ondenkbaar was dat in 1964.
Marianne Mengen „Ik had
een paar maanden een
vriendje uit de klas en we
moesten bij de directeur ko
men. Die vroeg of mijn ou
ders het wel wisten.
Na de eenjarige opleiding be
gonnen de zusjes De Boer in
de algemene dienst bij de
Leidse politie. Collega's moes
ten wennen, ze zagen ze den
ken: aan vrouwen heb je toch
niet zo veel. In een tuniek met
een rok, op zwarte degelijke
schoenen, met kousen ('die
waren verplicht, maar 's zo
mers droeg ik ze niet') fietsten
of liepen de zusjes door de
stad. „Ik héb niet eens een
rok", vertelt Simone van Duij
venbode. „Ik had liever een
extra broek. Bij een rok moet
je hakken dragen, dat lijkt me
erg onhandig op straat."
Na een jaar algemene dienst
stapten de zusjes De Boer
over naar de afdeling verkeer.
Automatische verkeerslichten
waren er nog niet. De politie
bediende de installaties bij de
Gijzelaarsbank op het Rapen
burg, in de 'Duiventil' op de
hoek van de Hogewoerd en de
Korevaarstraat en bij de in
gang van het AZL aan de
Rijnsburgerweg. De verkeers
dienst beschikte over twee Fi-
atjes 600 en een zwarte Volks
wagen Kever. Later kwamen
er ook een soort bromfietsjes,
'hele leuke dingen'.
Op een dag zat Marianne
Menger in het verkeershuisje
bij het Rapenburg toen er een
groep ladderzatte studenten
van Njord aankwam. „Ik zag
de bui al hangen, die hadden
zin om een geintje uit te halen
met de vrouwelijke agente.
Dus ik heb gauw de telefoon
gepakt om collega's te waar
schuwen. Eentje was er al
binnen, die zei: Ooo, ik wil je
kussen. Toen kwam de auto
met de collega's eraan."
Het was ook wel eens makke
lijk om vrouw te zijn. Ver
baasd waren collega's dat ze
een dronken automobilist zo
makkelijk meekreeg naar het
bureau. Maar het was hele-
maal niet moeilijk geweest. Ze
vroeg: 'Ga je mee?'. Hij ant
woordde: 'Met jou altijd'. Ook
Simone van Duijvenbode
merkt dat vooral mannen
soms eerder meewerken met
een vrouwelijke agente. „We
krijgen veel positieve reac
ties en er is veel goodwill."
In 1971, een paar jaar na
haar zus, die stewardess
was geworden bij de KLM,
nam Marianne Menger-de
Boer ontslag. Ze was ge
trouwd met een collega en
wilde een gezin stichten.
Zwanger rondlopen in een
mannengemeenschap,
dat zag zij niet zitten. Dat
is nu volstrekt normaal,
wel worden zwangeren
direct uit de surveillance
dienst gehaald, vertelt Si
mone van Duijvenbode.
In al die jaren is de
hechte band tussen col
lega's gebleven. Simone
van Duijvenbode: „Je
moet elkaar kunnen
vertrouwen en je maakt
ook samen dingen mee
waarvan andere men
sen niet beseffen wat
ze voor je betekenen."
De jonge Leidse agen
te knikt als Marianne
Menger, nu werkzaam
bij de afdeling perso
neelszaken van de Lo-
rentzhof, vertelt dat
ze 's ochtends altijd
VOO
A -chi
ht:
opstond met een spanne: dar
gevoel, omdat je bij de po n b
nooit wist wat de dag zou L
brengen. Ook dat is in bij 1
veertig jaar niet anders ge rtie
den.
Janet van Dijk
lDH^eaü"JaU8us,us
2'Woolly BuUy/Samthe
Sham
Th^rbourinema«'
StonéfaCt,0n/rhcf,0»«f
homvëu
6 n co hc Marchers
7 Cit tn"210 Nini Ross°
£Cryto me /The Pretty
Things
OrSbSrU'rem^/Roy
10. Imalive/The Hollies
COLOFON
Leidsch Dagblad
Directie: BM Essenberg. G.P. Arnold
W.MJ Bouterse (adjunct)
E-mail: directie@damiate.hdc.nl
Hoofdredactie: Jan Geert Majoor, Kees van
der Malen, Léon Klein Schiphorst (adjunct)
E-mail: redactie ld@damiate.hdc.nl
HOOFDKANTOOR
Rooseveltstraat 82. Leiden, tel. 071-5 356 356
Postadres Postbus 54,2300 AB Leiden.
Redactie fax 071-5 356 415
Advertentie fax 071-5 323 508
Familieberichten fax 023-5150 567
ADVERTENTIES
071-5 356 300
Sprinters (rubrieksadv). 072-519 6868
ABONNEESERVICE
071-5128 030
E-mail: abonneeservice@hdc.nl
ABONNEMENTEN
Bij vooruitbetaling (acceptgiro)
p/m €19,60 (alleen aut ine)
p/kw €55.00 p/j €210,60
Abonnees die ons een machtiging verstrekken
tot het automatisch afschrijven van het
abonnementsgeld ontvangen €0,50 korting
per betaling.
VERZENDING PER POST
Voor abonnementen die per post (binnenland)
worden verzonden geldt een toeslag van €0,50
aan portokosten per verschijndag.
GEEN KRANT ONTVANGEN?
Voor nabezorging: 071-5128 030
ma t/m vr: 18-19.30 uur, za: 10-13 uur
AUTEURSRECHTEN
Alle auteursrechten en databankrechten ten
aanzien van (de inhoud van) deze uitgave
worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze
rechten berusten bij HDC Uitgeverij Zuid BV
cq. de betreffende auteur.
O HDC Uitgeverij Zuid BV, 2003
De publicatierechten van werken van
beeldende kunstenaars aangesloten bij een
CISAC-organisatie zijn geregeld met Stichting
Beeldrecht te Amstelveen
HDC Uitgeverij Zuid BV is belast met de
verwerking van gegevens van abonnees van
dit dagblad. Deze gegevens kunnen tevens
worden gebruikt om gerichte informatie over
voordeelaanbiedingen te geven, zowel door
onszelf als door derden. Heeft u hier bezwaar
tegen, dan kunt u dat schriftelijk laten weten
aan HDC Uitgeverij Zuid BV, postbus 507,
2003 PA Haarlem.
noordwijk - 'Vastgoedmagnaat wil
Huis ter Duin afbreken' kopt het
Leidsch Dagblad in de zomer van
1965. Huis ter Duin is dan een 'wat
sombere mastodont' aan het Noord-
wijkse strand. Het kurhotel rendeert
niet. Vastgoedmagnaat Reiner Zwols-
man stelt de gemeenteraad voor het
gebouw te slopen. Uiteindelijk gaat
dat plan niet door. Het huidige Huis
ter Duin is beginjaren negentig ge
bouwd, nadat een brand in 1990 het
oude hotel bijna volledig in de as leg
de. Drie architecten, onder wie de
ontwerper van het Noordwijkse vijf
sterrenhotel, geven hun visie op het
gebouw.
Arie Korbee, architect van Huis ter
Duin: „Het hotel is een hele tijd ver
loederd geweest. Uiteindelijk is een
aantal vleugels van het gebouw ge
sloopt en zijn in de jaren zeventig
aan weerszijden appartementen ge
bouwd. Gelukkig is na de brand in
1990 besloten om de herbouw gelijk
goed te doen. Het moest een ge
bouw van enige omvang worden,
met een goeie vijfsterrenuitstraling.
Ik heb het hotelgedeelte zelf ontwor
pen en tien jaar later ben ik er nog
e'.f
idi{
cht
emj
ndt
be
lije:
ling
va
nde
ïrdi
wo
trijc
ïr c
;ad
Huis ter Duin anno 2003. „Het hoogste en meest opvallende gebouw van Noordwijk." Foto: Frans Roomer
steeds trots op. Gelukkig wel. Ik wil
overigens niet zeggen dat ik het nu
hetzelfde zou doen als toen, hoor.
Achteraf gezien was ik best jong toen
ik het ontwerp maakte: 25 jaar.
De appartementengebouwen moest
ik als gegeven accepteren. Maar voor
de rest is het natuurlijk een fantasti
sche plek, zo aan het strand, op de
het nieuws
•Afrikaans. B52-bommenwerpers voeren
bombardementen uit ten noorden van Saivon
Zo n 60.000 Amerikanen vechten in Vietnam
koude weer bereikt een dieptepunt met een
maximum van veertien graden Celsius. Strandex-
ploitanten Hagen steen en been over het winderi
ge strand en lege badhokjes. Het Leidsch Dagblad
iofï mer vaIt m het water'- De zomer van
1965 IS een van de natste van de afgelopen eeuw.
Ajax tast diep in de buidel om Henk Groot bin
nen de gelederen te krijgen; vermoedelijk betaalt
de club 400.000 gulden voor zijn transfer.
DWS heeft als eerste club 16 voetbalspelers in
volledige dienst (o.a Jan Jongbloed). Ze verdie-
vJëd 12 T 2? P00 glüdeamus <s™>
is een van de eerste profs'. Hij zegt zijn baan als
opperman bij de gemeente Amsterdam op.
•Herman Stok zet een punt achter het populaire
ld»?r°grami?a ToP °f F'0?- De presentator staat
met meer achter de formule van de öenerrubriek.
„Tegenwoordig willen ze alleen nog gitaar en dan
nog liefst alleen de Rolling Stones."
Philips en NTS maken bekend dat de 'kleurente
levisie' er binnen twee jaar is.
duinen. Ik heb van het hotel het
meest opvallende en hoogste ge
bouw van Noordwijk gemaakt. Ik
vind Huis ter Duin stijlvoller dan het
Palace Hotel. Het staat op een veel
mooiere plek, met veel ruimte erom
heen en een grote parkeerplaats.
Voor een architect is Huis ter Duin
een goede referentie. Als je zegt 'ik
ben zo lekker bezig met woningen in
Pijnacker' maakt
dat niet meteen
indruk. Huis ter
Duin kent ieder
een in Nederland,
dat is een groot
verschil. Maar het
is ook niet zo dat
veel klanten gil
lend tegen me
zeggen 'doe mij
ook zo'n hotel'.
Het komt maar
een enkele keer
voor dat klanten
naar iets dergelijks
vragen."
Hans van Egmond, architect van
Palace Hotel in Noordwijk: „Het
hotel zelf is een heel net gebouw.
Mooi verzorgd, met een goede de
taillering. De entree is goed: ruim,
majestueus, zoals je dat bij een vijf
sterrenhotel verwacht. Maar die ap
partementen aan weerszijden, dat
ziet er niet uit. Daardoor wordt het
totale complex veel te massaal.
Noorlander zou, als eigenaar van
Huis ter Duin, de appartementen
moeten opkopen en slopen. Die ge
bouwen maken het geheel zó hard,
zo confronterend met de rest van
het dorp.
Degene die Huis ter Duin heeft ont
worpen, was belast met die smerige
appartementen, die er al waren.
Nou, mijn complimenten voor Arie
Korbee hoor, want hij is erin ge
slaagd van het hotel iets moois te
maken. Maar het mooiste hotel van
Noordwijk is het Palace Hotel, na
tuurlijk."
Hans Bik, architect van bureau Bik
Mulder, voorheen werkzaam bij
architectenbureau Van Manen
Noordwijk: „Het hangt ervan af
welke invalshoek je naar het coi
plex kijkt. Huis ter Duin is bijna
zessterrenhotel, met die enoi
fel aan de voorkant en al die glit
en glamour binnenskamers, fid
er laatst nog geweest, maar het
véél. Een beetje protserig qua ii
ting ook, maar dat zal wel met
entèle te maken hebben. Ik vine
persoonlijk wel jammer, die im
ting. Wij zitten de laatste tijd oo
de hotelmarkt en designhotels
juist in. Dat protserige gaat er
gelukkig maar. Wij zijn momenttit
bezig met de uitbreiding van h(
Hotel Amsterdam/Tulip Inn.
De gebouwen aan weerszijden \jd<
het hotel zijn lelijk. Arie Korbee
destijds niet anders dan nog h<
gaan dan die appartementengel
wen. En daarin is hij geslaagd,
dat golfje op het dak. Maar het j
heel is als compositie zó kolossen
Erna Straatsma
dipi<
be
pd
utert
eke
fj,
I0| ladi
eq er
nbprt
d?,
der
