Washington huiverig voor
herhaling Afrikaans drama
BUITENLAND
Geweld laait op na bloedige aanslag moskee Pakistan
VN leveren duizend ton
voedsel per uur in Irak
Amerikanen schieten
Iraakse belagers dood
Berlusconi blijft hardleers: excuses waren geen excuses
Taylor voert nog altijd oorlog
ommandant
)marska' in
:heveningen
Stem van Saddam
op bandje Al-Jazeera
midst revolvers
i Fransman
;sel De Belgische politie
drie revolvers gevonden
huis van een Fransman
mogelijk betrokken is bij de
lord op twee Franse meisjes,
man woont al tien jaar in
ië, in het dorpje Sart-Cust-
tegen de Franse grens. De
jelopen dagen zijn huis en
230 li grondig doorzocht, nadat
was aangehouden voor een
l7klukte poging tot ontvoering
Veen Belgisch meisje. De
jens zijn tien jaar geleden
tolen uit een politiebureau
iet Franse Givet, net over de
is, aldus plaatsvervangend
cureur Cambier in Dinant.
zaterdag 5 juli 2oo3
st«$
nden
Holt
a/d fl
LINt
s taki<
r u
sus annuleert
ezoek Mongolië
uari 11
ricAANSTAD - Het Vaticaan
pft gisteren een bezoek van
paus aan Mongolië geannu-
fd. Het bezoek stond voor
NER|d augustus op de agenda.
tens een woordvoeder heeft
ng vjannuleren van de reis niets
kaken met de gezondheids-
istand van paus Johannes
45 u.pus n. maar is een bezoek
jhet boeddhistische Mongo-
'op dit moment niet oppor-
in'. In Mongolië wonen vol-
ANNfc cijfers van het Vaticaan
leb. tfchts 170 katholieken. Het
6 HJjd wordt door de kerk echter
te jchouwd als een belangrijke
laag,|t voor missiewerk in Azië.
eld.
eb impelhof in
ep,errJ4 gesloten
in De roemruchte Duitse
ithaven Tempelhof in Ber-
gaat eind september 2004
rgoed dicht. Dat hebben de
ithavenautoriteiten in Ber-
jisteren meegedeeld. Tem-
lof kreeg wereldwijd be-
eid als landingsbaan voor
:htbrug naar West-Berlijn,
sovjettroepen het stads-
in 1948 van de buitenwe-
afsloten. De Duitse be-
lering^rders willen de drie Berlijn-
lijk 2^1iegvelden Tempelhof, Tegel
B.V.,Bchönefeld vervangen door
I nieuw internationaal vlieg-
d twintig kilometer ten oos-
tvan het centrum van de
ltse hoofdstad.
Iree Britten voor
bunaal VS
Er zijn twee Britten
ir de eerste zes verdachten
in Guantanamo Bay voor
Amerikaanse militaire com-
sie moeten verschijnen. Dat
ft het Britse ministerie van
lenlandse zaken gisteren be-
dgemaakt. Eerder was al be-
d geworden dat de Austra-
David Hicks een van de zes
lachten is. Ze worden ervan
lacht dat ze aanhangers wa-
van het Taliban-regime in
ïanistan, dat anderhalf jaar
den werd verdreven door
Imerikanen.
door onze correspondent
Ans Bouwmans
Washington - President Bush
heeft besloten militaire experts
naar Liberia te sturen. Ameri
kaanse troepen volgen naar ver
wachting later. Het zullen de
eerste Amerikaanse vredessol-
daten op Afrikaanse bodem zijn
sinds het drama in Mogadishu.
Liberianen demonstreren al
dagen in de hoofdstad Monro
via om uiting te geven aan hun
fervente hoop op de komst van
Amerikaanse mariniers. Maar
Washington is huiverig en pre
sident George Bush wikt en
weegt.
Eerst moet de Liberiaanse pre
sident Charles Taylor het land
uit, zo luidt de boodschap. Als
dat naar genoegen is geregeld,
kan een Idein contingent Ame
rikanen (500 tot 2.000) met een
VN-mandaat op zak vertrek
ken.
Er zijn veel redenen waarom
de Verenigde Staten zich liever
niet in het West-Afrikaanse
wespennest steken. Een van de
belangrijkste is dat de inter
ventie indruist tegen een ver
kiezingsbelofte van president
Bush: hij zou Amerikaanse
strijdkrachten alleen op mis
sies sturen die van vitaal be
lang waren voor de Ameri
kaanse veiligheid.
Om die reden heeft de machti
ge defensieminister Donald
Rumsfeld er ook weinig zin in.
Het leidt maar af van de oorlog
tegen terrorisme, zei hij tegen
Bush. Het Pentagon heeft al
genoeg om handen, met bijna
250.000 Amerikaanse militai
ren in actie in Irak, Afghanis
tan, Korea, de Balkan en aller
lei andere plekken in de we
reld.
De Amerikanen hebben verder
geen beste herinneringen aan
de laatste Afrikaanse vredes
missie, die in Somalië. In Mo
gadishu vonden in 1993 18
Amerikaanse mariniers de
dood bij een poging een Soma
lische krijgsheer gevangen te
nemen. De Amerikanen waren
gekomen om te helpen, en tot
hun grote vernedering werd
het lijk van een van hun solda
ten door de straten gesleept.
Om herhaling van zo'n drama
te voorkomen, benadrukt Bush
dat er sprake moet zijn van een
duidelijke missie met een hel
dere exit-strategie. De Ameri
kanen willen zo min mogelijk
gevaar lopen, zelf het com
mando voeren, en niet langer
dan drie maanden blijven.
Het is de vraag of de Amerika
nen genoegen zullen nemen
met de toezegging van Taylor,
gisteren, dat hij zal vertrekken
als de vredesmacht is gearri
veerd. De angst is dat de presi
dent zich alsnog met getrou
wen terugtrekt en een guerrilla
begint waarvan Amerikaanse
soldaten het slachtoffer wor
den.
Zelfs als Taylor naar Nigeria of
een ander land uitwijkt, is een
vredesmissie in Liberia geen
kinderspel. Het land is volledig
vernield, meer dan de helft van
de bevolking is ontheemd of
naar het buitenland gevlucht
en de hoofdstad Monrovia ligt
in puin.
Tegenover al deze bedenkin
gen staan enkele positieve
overwegingen voor Bush. Om
te beginnen is er de verwach
ting vanuit Liberia dat de VS
iets doen, samen met de Afri
kaanse landen die vredessolda-
ten hebben beloofd. Amerika
heeft een historische band met
het land, dat in 1822 werd op
gericht door bevrijde Ameri
kaanse slaven. Monrovia is ge
noemd naar de Amerikaanse
president James Monroe. De
VS kunnen rekenen op veel
goodwill onder de bevolking.
Vrede in Liberia mag dan niet
van vitaal belang zijn voor de
VS, het doet er wel degelijk toe
dat de regio stabiel wordt, zei
Bush' veiligheidsadviseur Rice
van de week. Het is van belang
'mislukte' staten te voorko
men, want die vormen een
broeinest van terrorisme. Bush
vertrekt maandag voor een reis
naar Afrika.
Hij gaat in vijf dagen naar vijf
landen, met de boodschap dat
hij geeft om Afrika. Niets doen
aan Liberia zou het hele effect
van de trip teniet doen.
monrovia/anp -
Charles Taylor speelt al
meer dan dertig jaar een
centrale rol in het politie
ke en militaire spel in Li
beria. Hij werd in 1948
geboren in een familie
van Amerikaanse oor
sprong. Deze groep
vormt de elite in het
West-Afrikaanse land. Zij
komen voort uit de vrij
gelaten Amerikaanse sla
ven die het land in de 19e
eeuw stichtten. Zijn carri
ère begint in 1979 als hij
terugkeert van zijn studie
in de Verenigde Staten.
President William Tolbert
benoemt hem tot hoofd
van het overheidsbureau
voor financiën. Wanneer
sergeant Samuel Doe in
april 1980 een staatsgreep
pleegt tegen de uiterst
onpopulaire kliek van
Amerikaanse oorsprong,
kiest Taylor verrassend
de zijde van Doe. Hij mag
op zijn post blijven, maar
de relatie loopt vier jaar
later toch stuk. Doe beschuldigt Taylor ervan
miljoenen te hebben verduisterd. Taylor vlucht
naar de Verenigde Staten, waar hij in de gevange
nis belandt. Het lukt hem te ontsnappen en hij
keert terug naar Afrika en begint een opstand te
gen het bloeddorstige bewind van Doe.
Op kerstavond 1989 trekt hij met zijn mannen Li
beria binnen. Tot veler verrassing krijgt hij al snel
Charles Taylor gisteren tijdens een bijeen
komst met kerkeleiders in de Liberiaanse
hoofdstad Monrovia. Foto: AP/Ben Curtis
een groot deel van het
land onder controle. Zijn
rivaal Doe laat hij in 1990
vermoorden tijdens een
'verzoeningsfeest'. Maar
de inname van Monrovia
wordt verhinderd door Ni-
geriaanse vredestroepen
gesteund door Sierra Leo
ne.
Woedend is hij op het
laatste land en hij zweert
wraak. In 1991 stuurt hij
een groep van honderd
man naar de diamant
streek van Sierra Leone en
bezet uiteindelijk via zijn
stroman Foday Sankoh en
het Revolutionair Ver
enigd Front (RUF) bijna
de helft van het land. On
geveer 200.000 mensen
worden vermoord. Taylor
verdient enorm aan de il
legale handel in diaman
ten.
In zijn eigen land is in de
tussentijd een burgeroor
log uitgebroken. In de
bloedige strijd wordt Tay
lor uiteindelijk op alle
fronten teruggedrongen door de strijdgroepen
van andere krijgsheren in het land. Als een dui
veltje uit een doosje kan hij in 1995 toch nog de
hoofdstad Monrovia binnentrekken.
Taylor is nu nog slechts president van een stad.
Wie hem moet opvolgen, is niet bekend en of
met zijn vertrek de vicieuze cirkel van geweld
wordt doorbroken is maar zeer de vraag.
door onze correspondent
Harald Doornbos
quetta - Ze zijn woedend, bijna door
het dolle heen. De honderden sji'itische
moslims die zich op vrijdagmiddag op
straat hebben verzameld in de west-Pa-
kistaanse stad Quetta. Ze steken auto's
en bankfilialen in brand. Overal dikke,
zwarte rook en de geur van traangas.
Want de politie probeert de woedende
menigte met man en macht onder be
dwang te houden.
Maar traangas deert deze mannen niet
meer. Daarvoor hebben ze vandaag al
genoeg gehuild. 44 van hun geloofsge
noten werden enkele uren eerder ge
dood door onbekend gebleven terroris
ten, die tijdens het vrijdaggebed een
handgranaat in een volle moskee gooi
den. Vervolgens openden ze het vuur
op de overlevenden. Het resultaat is
shockerend: naast de doden vallen ruim
vijftig gewonden. Zelfs voor Pakistaanse
begrippen, waar sectarisch geweld tus
sen sji'itische en soennitische moslims
regelmatig tot bloedvergieten leidt, is
dit een zwarte dag.
De Pakistaanse president Moesharraf
veroordeelde de aanslag onmiddellijk
en sprak zijn bezorgdheid uit over 'een
kleine minderheid die het gedachten-
goed van de Pakistaanse meerderheid
ondermijnt.' Maar de mannen op straat
vinden weinig troost in de woorden van
de president, die trouwens een Soeni is.
'Moordenaars, moordenaars', schreeu
wen de sji'ieten tegen de ordetroepen,
terwijl sommigen van hen messen trek
ken en de politieagenten te lijf gaan.
Die laatsten gooien er nog wat traangas
tegen aan, maar opnieuw zonder resul
taat. Onmiddellijk wordt de hulp van
het leger ingeroepen. Zwaar bewapende
Pakistaanse soldaten springen uit
vrachtwagens en vormen een lijn tegen
over de demonstranten. Maar nog altijd
brengt het de sji'ieten niet tot bedaren.
Met messen en zwaarden bewapende
jongens vallen zelfs de pantserwagens
van het leger aan, die inmiddels ook op
het strijdtoneel zijn verschenen.
Soldaten zoeken dekking achter muur
tjes of liggen op straat. Plotseling sprin
gen ze op en rennen richting meute,
terwijl ze het vuur openen. Overal klinkt
nu het geratel van machinegeweren.
Gelukkig vuren de soldaten net boven
de hoofden van sji'ieten. Maar het twee
minuten durende salvo is nog niet
voorbij of een huilende jongen werpt
zich met een dolk op een soldaat. Ver
driet en woede lijken de angst om
doodgeschoten te worden te hebben
weggenomen.
Van de 1,6 miljoen inwoners van Quetta
behoort 85 procent tot de belangrijkste
stroming binnen de islam, de soennie
ten. In de stad wonen zo'n kleine 200
duizend sji'ieten. Honderden jaren ge
leden zijn ze vanuit Afghanistan naar de
stad gekomen. Deze zogenoemde Ha-
zara's zijn de minst ontwikkelde bevol
kingsgroep in Quetta. Door de soennie
ten worden ze als onvolwaardige mos
lims gezien. Ze hebben hun eigen wij
ken en zitten met name in de handel
van stoffen en doeken.
Bij geweld tussen soennitische en sji'iti
sche moslims zijn in Pakistan de afgelo
pen jaren honderden doden gevallen.
Ook de moskee in Quetta was eerder
het toneel van onlusten tussen sji'ieten
en soennieten.
rsicaan
larresteerd
us - De Franse politie heeft
eren de meestgezochte man
het land gearresteerd. De
dachte Corsicaan is hoofd-
dachte van de moord op de
rsicaanse prefect Claude
nac in februari 1998. De
èct, de regeringsvertegen-
Drdiger in de regio, werd
dgeschoten bij een theater
jaccio. Vlak na de aanslag
e een aantal extreem-natio-
stische Corsicaanse groepe-
en de verantwoordelijkheid
r de aanslag op. Acht ver-
iten van de moord staan
enteel in Parijs terecht. De
arige arrestant geldt als per-
n die geschoten heeft
haag/anp - De Bosnische
viër Zeljko Meakic, volgens
VN-aanklacht in 1992
ïpcommandant van het be-
hte concentratiekamp, is
eren overgebracht naar de
•gevangenis in Schevenin-
Dat heeft het Joegoslavië-
unaal bevestigd. Meakic gaf
1 30 juni over aan de Servi-
e politie.
Dmarska, in het noordwest-
nische district Prijedor,
rden duizenden Bosnische
lims en Kroaten opgesloten,
iet kamp werd gemoord, ge-
rteld en verkracht. Nadat het
laan van de kampen in
edor in de zomer van 1992
end werd bij de intematio-
gemeenschap, werd Om-
a gesloten.
ikic werd in 1995, samen
twintig andere Bosnische
Mërs, aangeklaagd. Meakic
d toen nog genocide (vol-
moord), misdaden tegen de
isheid en oorlogsmisdaden
laste gelegd. Het zwaarste
it van de aanklacht, genoci-
werd in de meest recente
>ie van de tenlastelegging uit
2 weggelaten.
akic wordt maandagmiddag
r het eerst voorgeleid voor
tribunaal.
door onze correspondent
Hans Geleijnse
rome - „Ik heb geen excuses
aangeboden." Met die woorden
onderstreepte de Italiaanse pre
mier Silvio Berlusconi gisteren in
Rome dat er geen sprake is van
inslikken van de vergelijking van
de Duitse Europarlementariër
Schulz met een beul uit de nazi
kampen.
Volgens de Duitse bondskanse
lier Schroder en zijn minister
van buitenlandse zaken Fisher
had Berlusconi donderdag in
een telefoongesprek met Schro
der zijn verontschuldigingen
voor zijn uitlatingen in het Eu
roparlement in Straatsburg
aangeboden. Berlusconi's uideg
- gisteren op een persconferen
tie na een vergadering met de
Euror^se Commissie - was dat
hij het zou betreuren wanneer
'mijn ironische opmerkingen'
door anderen zouden worden
uitgelegd als beledigend voor
Duitsland en de gevoelens van
Duitsers.
Berlusconi deed er gisteren nog
een grapje ten koste van Schulz
bovenop. Hij vergeleek de Duit
se sociaal-democraat met de
dommige sergeant Schulz uit
de tv-serie Hogan's heroes. De
Italiaanse premier onderstreep
te nog eens dat het Schulz was
die hem zwaar had beledigd tij
dens het debat over het Itali
aanse EU-voorzitterschap
woensdag in het Europarle
ment. Van het aanbieden van
excuses aan datzelfde parle
ment, zoals Schulz en parle
mentsvoorzitter Cox willen, zal
dan geen sprake zijn, bleek uit
de woorden van Berlusconi.
Zowel Schroder als Fischer
hadden laten weten dat het in
cident met de telefonische
cuses van Berlusconi door hen
als gesloten werd beschouwd.
Een Duitse regeringswoord
voerder voelde er gisteren, ge
confronteerd met Berlusconi's
nieuwe uitlatingen, weinig voor
om de zaak weer op te rakelen.
„Hij heeft duidelijk zijn excuses
aangeboden. Daarbij blijft het.
Ik voel er niets voor om in taal
kundige spelletjes verzeild te
raken", zei hij.
Daarmee lijkt voor Berlusconi
de kous af en kan hij tegenover
het Italiaanse thuisfront het ge
zichtsverlies dat zijn escapade
in Straatsburg op het interna
tionale toneel opleverde be
perkt houden. Flet presenteren
van excuses die geen excuses
waren onderstreept echter dat
het Italiaanse EU-voorzitter
schap de komende zes maan
den een moeizame affaire
wordt. De strakke blik van
Commissie-voorzitter Romani
Prodi
Balkenende zal Berlusconi aanspreken
Premier Balkenende zal de Italiaanse premier Berlusconi bij
hun eerst volgende ontmoeting duidelijk maken dat zijn uit
spraken in het Europees Parlement niet door de beugel kon
den. Dat zei de premier gisteren na afloop van de laatste mi
nisterraad voor het zomerreces. Hij heeft zijn ongenoegen al
geuit tegenover de Italiaanse ambassadeur in Nederland. Bal
kenende karakteriseerde het begin van het Italiaanse EU-voor-
zitterschap opnieuw als een 'valse start'. „Het was een schrij
nende vergelijking." Het 'allerergste' vindt Balkenende dat de
uitspraken van Berlusconi „ten koste gaan van een goede in
vulling van het voorzitterschap van de EU". Volgens de pre
mier zou het een stap te ver zijn als het CDA de samenwerking
met Berlusconi's Forza Italia in het Europees Parlement zou
opzeggen. „Daar zijn de Italianen een betrouwbare bondge-
Voedsel voor hele bevolking
door onze correspondent
Bob Kroon
genève - Het Wereldvoedsel
programma van de Verenigde
Naties (WFP) heeft de hele be
volking van Irak aan tafel. Vori
ge maand verstrekte de organi
satie aan 27 millioen Irakezen
760,000 ton tarwebloem, rijst,
spijsolie, bonen, zout, suiker en
thee, plus zeep en wasmidde
len. Dat komt neer op 1000 ton
per uur.
De distributie van het voedsel
verloopt via een netwerk van
40,000 centra. De dankbare
klanten betalen geen cent, want
de kosten van deze gigantische
hap, 2,7 miljard dollar, worden
grotendeels gedekt door de op
brengsten van Iraakse olie via
het 'olie voor voedsel'-pro-
gramma van de VN.
Dat systeem functioneerde al in
de tijd van Saddam Hussein,
maar de Veiligheidsraad be
sloot het programma te verlen
gen tot eind oktober. „Wij mo
gen ons nu het grootste levens-
middelenbedrijf ter wereld noe
men", grapte Jean-Jacques
Graisse, de onderdirecteur van
het WFP.
In Irak lijdt niemand honger,
want het dagelijkse voedselpak
ket is goed voor 2200 calorieën
en daar val je niet van af, con
stateert Graisse, die net terug is
uit Irak. De voedselhulp ver
loopt via buurlanden als Syrië,
Turkije en Iran, waarvoor een
vloot van 5000 zware trucks is
ingezet. Irak's enige haven in
Um Qasr is nog niet geschikt
voor grote vrachtschepen, maar
daar wordt aan gewerkt. „Het
grootste probleem blijft de vei
ligheid en de drinkwatervoor
ziening", zegt Graisse. „Maar
gelukkig voor ons zijn de op
slagplaatsen en graansilo's in
tact gebleven."
Wat er gaat gebeuren als het
'olie voor voedsel'-programma
afloopt weet Graisse nog niet.
„Door zijn olie is Irak in feite
een rijk land. Met de coalitie en
misschien een tussenregering
zal het WFP tegen die tijd een
andere regeling moeten beden
ken om de opbrengsten van de
olieuitvoer in voedsel om te zet
ten."
Slachtoffers van de aanslag op een moskee in de Pakistaanse stad Quetta worden op de laadklep van een vrachtwagentje naar het ziekenhuis vervoerd. Meer dan veertig men
sen kwamen gisteren om bij de explosie. Foto: AP/Arshad Butt
balad/ap - Amerikaanse mili
tairen hebben gisteren elf Ira
kezen doodgeschoten bij de
plaats Balad, 90 kilometer ten
noorden van Bagdad. De elf
beschoten een passerend mili
tair konvooi van de Amerika
nen, zo verklaarde het Ameri
kaanse leger. De militairen
openden daarop het vuur en
schoten alle elf belagers dood.
Geen van de militairen raakte
gewond.
Donderdag vielen bij aanval
len op Amerikaanse militairen
in Irak een dode en tien ge
wonden, maakte het leger vrij
dag bekend.
De dode was een militair die
in Bagdad het nationale muse
um bewaakte. Staande in de
geschutskoepel van een voor
het museum geparkeerd voer
tuig werd hij door een sluip
schutter geraakt. Hij overleed
in een militair hospitaal aan
zijn verwondingen. De gewon
den waren kort daarvoor ge
vallen bij een mortieraanval
op een basis bij Balad.
De basis ligt in wat bekend
staat als de 'soennitische drie
hoek', een gebied ten noorden
en westen van de Iraakse
hoofdstad waar Saddam Hus
sein zijn machtsbasis had en
waar het Amerikaanse leger
momenteel jacht maakt op
Saddam-getrouwen die ver
antwoordelijk worden gehou
den voor het groeiend aantal
anti-Amerikaanse aanslagen.
Sinds de Amerikaanse presi
dent George Bush twee maan
den geleden verklaarde dat de
oorlog was afgelopen zijn 27
Amerikaanse soldaten door
vijandelijk vuur om het leven
gekomen.
Door de aanslagen wordt de
Amerikaanse onafhankelijk
heidsdag voor de 150.000
Amerikaanse militairen in Irak
sober gevierd.
Op de meeste bases zijn bar
becues gepland. Wel komt Ar
nold Schwarzenegger komt
naar de luchthaven van Bag
dad om zijn nieuwste film te
vertonen.
menlijke persconferentie voor
spelde in elk geval weinig goeds
over de samenwerking tussen
Commissie en Italiaanse rege
ring, de prachtige woorden
daarover van beide heren - po
litieke rivalen die eikaars bloed
wel kunnen drinken - ten spijt.
bestrijden. Hij prijst de „isla
mitische strijders" om hun
standvastigheid, de jihad en
hun offers.
Sinds de val van Bagdad op 9
april is Saddam spoorloos.
Donderdag loofden de Ver
enigde Staten een beloning uit
van 25 miljoen dollar voor de
'gouden tip' die leidt tot de
aanhouding van de ex-dicta
tor.
Op de hoofden van zijn zoons
Uday en Qusay staat een prijs
van 15 miljoen dollar, zo
maakte de Amerikaanse be
windvoerder in Irak, Paul Bre-
bekend.
cairo/dra - De Arabische
nieuwszender al-Jazeera heeft
gisteren een geluidsopname
uitgezonden waarop de stem
van de voormalige Iraakse lei
der Saddam Hussein te horen
zou zijn. 'Saddam' zegt op de
band onder meer dat hij het
goed maakt, in Irak is en dat de
opname op 14 juni is gemaakt.
„Ik ben in Irak, met een kame
raad", meldt de stem.
Saddam zegt verder dat Iraakse
strijders, zowel mannen als
vrouwen, zich op grote schaal
hebben georganiseerd om de
troepen van de door de Ver-
ei^^de Staten geleide coalitie te
