SPORT
WK met een
bloedig randje
Feyenoord slaat dubbelslag
Dick Nanninga: 'Finale konden we niet winnen'
W
zaterdag 5 juli 2003 rdag
door Rob Sporken
Een magistrale kanonskogel liet vijfentwintig jaar ge
leden het doel net kreunen, het complete Argentijnse
volk huiveren en miljoenen Nederlanders jubelen. De
krachtige kopbal, afkomstig van het granieten hoofd
van Dick Nanninga, verloor echter zijn gouden glans.
Argentinië haalde in de verlenging van een meesle
pend voetbalgevecht alsnog de wereldtitel van 1978
naar zich toe. Voor de tweede achtereenvolgende keer
verliet een teleurgesteld Oranje als verliezer de arena
van een WK-flnale.
De pijnlijke herinneringen aan de verloren eindstrijd
in 1974 tegen West-Duitsland resulteerden vier jaar
geleden in een onuitputtelijke stroom aan reporta
ges, publicaties en herhalingen. Het enerverende
treffen in en tegen Argentinië op 25 juni 1978 heeft
blijkbaar minder littekens achtergelaten. „Er had
zich nog niemand gemeld", verklaart Dick Nannin
ga. „Is prima zo, want voor mij hoeft dat allemaal
niet."
Dick Nanninga, 54 jaar, in een vorig leven gevreesd
stormram op de Nederlandse voetbalvelden. Geen
tegenstander was veilig voor de niets en niemand
ontziende Groninger, die wel zo vriendelijk was zijn
opponenten altijd te waarschuwen. „Dan zei ik te
gen de doelman: 'Als je uit het vijfmetergebied komt,
ben je voor mij'. Bij gasten als Doesburg en Van Be-
veren hielp dat, die bleven keurig op de lijn. Een ty
pe als Schrijvers was minder onder de indruk. Die
knalde er net zo hard in."
Tijdens zijn eerste jaar als profvoetballer bij Veen-
dam gingen negen 0) keepers voortijdig naar de
kant. Allemaal afgevoerd met een handtekening van
de meedogenloze spits, die van koppen een kunst
maakte. Zijn ongekende sprongkracht, perfecte ti
ming en betonnen hoofd vormden een dodelijke
combinatie.
Volmaakte kopbal
In een EK-kwalificatiewedstrijd tegen IJsland produ
ceerde hij ooit de volmaakte kopbal: van buiten het
strafschopgebied plaatste de vijftienvoudig interna
tional hoog opspringend zijn hoofd zo ongenadig
hard tegen een voorzet dat de verbouwereerde sluit
post de bal pas zag, toen deze tegen de touwen ex
plodeerde. Het was zijn mooiste, maar niet zijn be
langrijkste treffer voor Oranje. Daarvoor moeten we
terug naar 25 juni 1978. Plaats van handeling: Bue
nos Aires.
Nog steeds wordt 'De Lange' geassocieerd met hét
moment. De gelijkmaker (1-1) in de WK-finale op
aangeven van René van de Kerkhof ging de hele we
reld over. Ook al verscheen 'Poortvliet' als doelpun
tenmaker op het televisiescherm, de naam van Nan
ninga was voor eeuwig gevestigd. „Nog steeds spre
ken klanten me aan over dat ene doelpunt", ver
klaart de vertegenwoordiger bij sanitairzaak Sphinx
in Maastricht.
Nanninga en Argentinië vormen sindsdien een twee
eenheid. Wie het een zegt, denkt aan het ander. Eind
2001 kreeg hij een telefoontje. Of de enige Nederlan
der die ooit een velddoelpunt scoorde in een WK-fi
nale zitting wilde nemen in het Comité van Aanbe
veling van de actie Nationaal Geschenk Mensen
rechten Argentinië. „Het is een goed doel, dus ik wil
de mijn naam daar best aan verbinden. Maar ik heb
er verder niets mee te maken, volg ook geen verga
deringen of bijeenkomsten. Daar heb ik helemaal
geen tijd voor."
Vandaag heeft hij zijn driedelig kostuum ingeruild
voor een campingoutfit: T-shirt zonder mouwen,
kort broekje, teenslippers. Het pakje shag binnen
handbereik Behalve zijn werk als vertegenwoordiger
helpt hij in zijn Belgisch-Limburgse woonplaats Dil-
sen-Stokkem geregeld in de Zwarte Kat, het café van
zijn Poolse echtgenote. „Boven de zaak wonen een
paar Poolse vrouwen. Maar het is geen hoerentent.
Gewoon een beetje muziek draaien en dansen, daar
gaat het hier om."
Aan de muur hangt één ingelijste krantenpagina,
achter de bar een serie postzegels met zijn afbeel
ding. Op de markt gebracht door de streekpost in
Noord-Nederland als aandenken aan zijn opvallen
de carrière. De bouwvakker maakte pas op 24-jarige
leeftijd de overstap van de amateurs naar de profs
om vijfjaar later een heksenketel tjokvol gepassio
neerde Argentijnen stil te krijgen. „De foto's en vi
deobanden liggen ergens in een doos op zolder. Ik
hecht daar niet zo gek veel waarde aan. Wat geweest
is, is voorbij."
Het eerste sigaretje wordt gerold.
Dictator
Het WK '78 stond, lang voordat het eerste fluitsig
naal had geklonken, in het teken van het regime van
Jorge Videla. De bloeddorstige dictator was twee jaar
eerder na een militaire coup aan de macht gekomen
en nam het niet zo nauw met de mensenrechten. De
protesten in Nederland tegen deelname aan het eve
nement namen toe naarmate de openingswedstrijd
naderde. Bij aankomst op Schiphol voor het vertrek
richting Zuid-Amerika werd het Oranje-gezelschap
opgewacht door tal van groeperingen en demon
stranten.
„Stiekem werden we via een achterdeur naar binnen
geloodst", weet Nanninga nog. „De KNVB vond het
verstandiger dat we niet met hen in contact kwamen
op het vliegveld. Natuurlijk was je het niet eens met
de verschrikkingen die daar plaatsvonden. Maar wij
gingen om te sporten. Denk je nu echt dat de situatie
veranderd was als Nederland had afgezegd of als een
zekere Dick Nanninga thuis was gebleven? Voor mij
tien anderen."
De spits van Roda JC, waarvoor hij acht seizoenen
met succes uitkwam, lag in september '77 nog op
het ziekbed. Geveld door een hernia. Kees Kist en
Ruud Geels maakten bekend het WK te laten schie
ten. 'Dan moet ik maar gaan' flitste door het hoofd
van de Groninger die op dat moment nog in de
kreukels lag. „Geels en Kist waren twee belangrijke
concurrenten, dus ik wist dat ik een goede kans
maakte." Op de vraag of hij geen angst had, sprak hij
destijds de legendarische woorden: 'Dan kop ik die
kogels gewoon terug'.
Pinchhitter
Nanninga debuteerde vlak voor het WK in een oe
fenwedstrijd tegen Tunesië. Met twee doelpunten
knalde hij de deur naar Argentinië hardhandig open.
Eentje die ruim twee maanden later ruw werd dicht
geslagen in een uitpuilend River Plate-stadion. In
een beklemmende sfeer; een mix van agressie en
provocatie, ging Nederland met 3-1 kopje onder in
de verlenging van een bloedstollende finale.
Voor de doelpuntenmaker was opnieuw een rol van
pinchhitter weggelegd. De sloper werd het hele toer
nooi pas van stal gehaald in de meest kritieke fases.
Een kwartier na rust kreeg hij (net als eerder tegen
Iran, Peru en West-Duitsland) het seintje van Ernst
Happel: 'Nanninga warmlaufen'.
„Meer heeft Happel tijdens het WK niet tegen me
gezegd. Hij was een man van weinig woorden. Het
enige waarmee hij zich bezighield buiten het voetbal
was kaarten. Arie de Vroet moest steeds aantreden.
Dick Nanninga: „Volgens mij liep de helft van de spelers bebloed rond. Er gebeurde werkelijk van alles. En de scheids zag natuurlijk niets. Althans in het geval van Arg
tijnse aanslagen." Foto: CPD/Phil Nijhuis
Die arme man heeft amper kunnen slapen tijdens
het toernooi. Arie bekeek onze tegenstanders en
bracht dan rapport uit. Hij vertelde steeds hoe oud
en hoe groot de verschillende spelers waren. Dat
wisten we zelf ook wel. Over de manier van voetbal
len had hij niets te zeggen. Daar moest zelfs Happel
soms om lachen."
Voor de rest viel er weinig te genieten in het hotel
waar Oranje verbleef. De accommodatie vormde
zo'n beetje het eindpunt van de bewoonde wereld
en de poort naar het onherbergzame Andesgebergte.
„Er was werkelijk niets te beleven. In het stadje even
verderop was alleen een bowlingbaan waar je zelf de
kegels moest rechtzetten. Het was een kwestie van
trainen, eten, kaarten en slapen. Doordat we zo
hoog zaten, daalde de temperatuur 's nachts tot een
graad of acht onder nul. We trainden 's morgens al
tijd op een bevroren veld. En dat in Zuid-Amerika."
Sterke drank
Voor het vertier moesten de spelers zelf zorgen. Op
Schiphol had een aantal internationals uit voorzorg
een lading sterke drank ingeslagen. Zo ook het kaart-
groepje Doesburg-Jongbloed-Schrijvers-Nanninga.
„Dan haalden we aan de bar netjes een glas cola om
het vervolgens aan te vullen met cognac of whisky.
Of iemand dat wist Dat lijk me wel als een dag later
de lege flessen rechtop in de prullenbak staan. Toch
is er nooit iets van gezegd."
Na een uiterst moeizame eerste ronde (3-0 tegen
Iran, 0-0 tegen Peru, 2-3 tegen Schotland), pompte
Happel met Wildschut, Brandts en Poortvliet fris
bloed in de verzadigde formatie. Oranje slachtte bij
de start van de tweede groepsronde Oostenrijk af (5-*
1) en kon via West-Duitsland een optie nemen voor
de eindstrijd. Bij een 1-2 achterstand werd weer een
beroep gedaan op de lange joker. Nadat Nederland
op 2-2 was gekomen, moest de invaller, acht minu
ten na zijn invalbeurt, inrukken.
„Hölzenbein en ik hingen bij een vrije rap in de
muur aan elkaar. Beetje duwen, trekken, slaan, je
kent dat wel. Geeft de scheidsrechter ons beiden
geel. Niets aan de hand, totdat Rob Rensenbrink
roept: "You crazy referee'. Draait die man zich om en
ziet hij Rensenbrink en mij naast elkaar staan. Hij
wist natuurlijk niet wie geroepen had, maar ik kreeg
mooi rood."
De geschorste Groninger moest de zenuwslopende
laatste groepswedstrijd tegen Italië (2-1) vanaf de tri
bune volgen. „Nou ja tribune. We hadden geen ei
gen plaatsen en stonden in een soort kantine. We za
gen bijna niets, want de mensen die wel op de tribu
ne zaten, sprongen constant op."
Peru
Door de nipte overwinning was Oranje als eerste fi
nalist bekend. In de andere poule moesten de Ar
gentijnen de laatste wedstrijd met vier treffers ver
schil winnen van het stugge Peru om het reeds uit
gespeelde Brazilië voor te blijven. „Dat was eigenlijk
onmogelijk. Toen we die wedstrijd op televisie za
gen, keken we elkaar eens verbaasd aan. Die gasten
liepen zo door de Peruaanse verdediging, 6-0. Toen
wisten we genoeg: hier klopt iets niet."
Met het thuisland als tegenstander maakte Neder
land zich op voor een opwindende ontmoeting. Op
vallend genoeg werden aanvankelijk geen pogingen
gedaan de Europese opponent te irriteren. ,,Mes
was goed geregeld. We gingen steeds onder politie
begeleiding naar de trainingen en konden ook door
de stad lopen. Dat gebeurde wel in kleine groepjes
van vier. Of beter gezegd vijf, want elk groepje kreeg
een bewaker mee. Die trok ook een Oranje trainings
pak aan, alsof hij een van ons was. Maar iedereen
zag de enorme blaffer onder zijn jack zitten. Boven
dien stonden overal op de daken van de gebouwen
scherpschutters. Dat was een beangstigend beeld."
Was de aanloop tiaar de eindstrijd in betrekkelijke
rust verlopen, in de kolkende voetbaltempel gevuld
met bijna 80.000 opgefokte 'Argentijnen werd met
een het openingsschot gelost van een ware voetba
loorlog. Vlak voor de aftrap werd de Italiaanse
scheidsrechter Gonella er door Argentijnse spelers
op gewezen dat de polsmanchet van René van de
Kerkhof te veel gevaar opleverde. Happel sommeer
de vervolgens de complete ploeg van het veld te
stappen. Dan maar geen finale. „Het was een enor
me chaos die enkele minuten duurde. Ik hoopte dat
René inderdaad niet mocht spelen, want dan was ik
zelf in de basis gestart."
CO
J» Cc
Happels dreigement maakte zoveel indruk, dat d|
arbiter overstag ging. r
In de daaropvolgende honderdtwintig minuten ij* Fis
wikkelde zich een ware veldslag. „Bloed aan de I
paal", omschrijft Nanninga de situatie. „Volgens)
liep de helft van de spelers bebloed rond. Er geb<* °l
de werkelijk van alles. En de scheids zag natuurlij. Sn
niets. Althans in het geval van Argentijnse aansla
We merkten tijdens de wedstrijd dat het onmoga
was voor ons die finale te winnen."W
En toch was het bijna gebeurd. In de laatste mini. Be
mikte Rensenbrink de bal tegen de paal. Het haii^ 0
van het machtige Zuid-Amerikaanse land stond
even stil. „Dan nog hadden we het niet gehaald, r 0|
scheidsrechter had laten doorspelen totdat het 2j. Q|
was geworden. Of nog makkelijker: hij had het dl
punt afgekeurd. We hadden na die 1-1 nadrukke'
ker moeten doordrukken. Met Brandts en mijzelj
voorin kozen we voor opportunisme. Dat werkte;
gentinië was rijp voor de slacht. Nu gaf Ruud Kra
het sein weer van achteruit te gaan opbouwen eij
werd Brandts teruggehaald naar de defensie. Ik li
dat nooit begrepen. Krol zei na afloop dat Happi
hem die opdracht had gegeven, maar ik geloof d
niets van."
Dronken
In de verlenging sloegen de gastheren tweemaal
Oranje droop af. Zonder huldiging, zonder meda
les. Van tevoren was afgesproken dat niemand d
met bloed besmeurde hand van Videla zou schu
den. Het was natuurlijk een ongekende stunt ge
weest: een wereldkampioen die meteen na afloo)
een feestje viert op het veld en vervolgens zondei
beker in ontvangst te nemen naar de kleedkameE=
slentert. „Ook als we eerste waren geworden, hal
den we de prijs niet opgehaald. De medailles zijij
ter opgestuurd naar het hotel, waar we in de bar^
goed dronken zijn geworden. De mensen waren
gek dat we de straat niet meer op konden."
Hij rolt zijn zoveelste Zware Van Nelle. Zoals hij I
meteen na de finale in het kleedlokaal de shag e
een vloeitje tevoorschijn toverde uit zijn tas. On
volgens het WK met het bloedige randje in de rol
pluimen van zijn sigaret te laten vervagen.
door Marcel van der Kraan
Rotterdam - Met het vastleggen
van de Servische spits Danko
Lazovic tot 2008 en het open
breken van het contract van
Thomas Buffel (tot 2007 ver
lengd) heeft Feyenoord een
dubbelslag geslagen. De Rotter
dammers, die eerder Katwijker
Dirk Kuyt al hadden gecontrac
teerd, hebben nu voor de lange
termijn hun aanval rond. Nu
nog een paar verdedigers
Lazovic arriveert dit weekeinde
in Rotterdam-Zuid om de laat
ste handelingen rond zijn vijfja
rige overeenkomst te verrich
ten. Hij moet nog wat details in
zijn contract bespreken en een
medische keuring ondergaan.
Maar maandag wordt hij op het
trainingsveld verwacht en ge
presenteerd aan publiek en
pers.
Van de generatie eigen jonge
spelers was de Belgische inter
national Thomas Buffel de be
langrijkste om voor meerdere
jaren onder contract te krijgen.
Daarmee is niet gezegd dat Buf
fel ook tot 2007 zal blijven, om
dat er nu al belangstelling is
voor hem uit het buitenland.
De lange verbintenis verzekert
Feyenoord echter wel van een
forse afkoopsom als volgend
jaar zomer clubs van het kaliber
Bayem München opnieuw op
de stoep staan. De zaakwaarne
mers van Buffel - de Belgen
Paul Courant en Luc Nilis -
kwamen deze week tot een ak
koord met de technische lei
ding van de Rotterdammers.
Omdat zijn contract over twaalf
maanden zou aflopen, was Fey
enoord er veel aan gelegen om
nog voor de start van het sei
Thomas Buffel (rechts) verlengde zijn contract met Feyenoord.
Foto: ANP/Marcel Antonisse
zoen 2003-2004 met Buffel
overeenstemming te bereiken.
Het risico dat de club hem na
melijk net als Jon Dahl Tomas-
son voor niets zou moeten la
ten vertrekken, was daarvoor te
groot.
Een nieuw contract zit er voor
Brett Emerton bij Feyenoord
niet meer in. De Australiër te
kent niet meer bij en had plan
nen om in de zomer van 2004
transfervrij naar Engeland te
gaan. Maar nu de interesse uit
Engeland zo groot is geworden
(drie clubs staan in de rij), over
legt hij in zijn vaderland met
zijn vader en zijn advocaat Si
mon Konstantinidis of hij nog
voor maandag zijn handteke
ning zet bij een club in de Pre
mier League.
Emerton verblijft na zijn huwe
lijksreis (de speler trouwde vier
weken geleden in zijn geboorte
stad Sydney) nog altijd in Au
stralië. Volgende week wordt hij
terug in Nederland verwacht,
maar waarschijnlijk alleen nog
maar om zijn koffers te pakken
voor de verhuizing naar Enge
land.
Newcastle United zit niet meer
bij de clubs die in de strijd zijn
om de gunsten van de rechts-
benige middenvelder. Voor de
'Magpies' van Bobby Robson
was de vraagprijs van Feyen
oord (zo'n vier miljoen euro) te
hoog. Daarom legde de tegen
stander uit de Champions Lea
gue van het afgelopen seizoen
Lee Bowyer voor dezelfde posi
tie vast.
Feyenoord wacht ook met
smart op groen licht van Bona-
venture Kalou, die in eigen land
al heeft verkondigd dat hij naar
Auxerre vertrekt, maar die for
meel nog geen akkoord heeft
bereikt met de Fransen. Feyen
oord heeft wel een deal geslo
ten over de overgang van de
speler, die drie zomers lang
heeft geprobeerd weg te komen
en daarin nu eindelijk lijkt te
slagen.
Toch blijft er in ieder geval een
Kalou bij Feyenoord. Salomon,
het jongere broertje van Feye-
noords rechtsbuiten, krijgt als
enige nieuweling uit de jeugd
opleiding, een kans in de A-se-
lectie. Trainer Bert van Marwijk
neemt de jongere broer van
'Bona' ook mee naar het trai
ningskamp in Oostenrijk.
Uiterlijk dit weekeinde hoopt
Feyenoord ook de ruil tussen
RKC's Peter van den Berg en de
bij Excelsior gestalde Steve 01-
fers te kunnen afronden. Glenn
Loovens zou de plaats van 01-
fers kunnen innemen bij Excel
sior, maar Feyenoord verhuurt
hem liever een jaar aan een ere
divisieclub. Willem II is voorlo
pig de belangrijkste gegadigde.
Tomasz Rzasa vertrekt naar
Partizan Belgrado. De Pool te
kende voor een seizoen. De ver
dediger kwam de laatste jaren
uit voor Feyenoord. Na de afge
lopen competitie kreeg hij geen
nieuw contract. Eerder speelde
Rzasa in Nederland voor De
Graafschap.
De bij Excelsior op het tweede
plan geraakte doelman Malek
Malkowski keert terug naar
'Zuid'. Hij wordt derde doel
man achter Patrick Lodewijks
en Edwin Zoetebier.
ZOMERSPORT SPEL
De sporthallen zijn gesloten, de velden
dicht en en de binnenbaden leeg. Als het
reguliere seizoen erop zit, breekt de tijd aan
voor typische zomersport en -spelen. Daar
bij behoort - naast tennis, wielrennen en
golf - ook een aantal relatief onbekende en
onderbelichte bezigheden. Kanoën is er
daar een van.
Zonder een spoor van golfslag te veroor
zaken, glijdt een rode kano over het op
pervlak van de Dwarswatering. De be
stuurder peddelt ritmisch en geluidloos,
in schril contrast met de andere waterge
bruikers op een zomerse middag. Kanoën
is niet echt een onbekende sport. Enkele
onderdelen zoals wildwatervaren en
sprinten genieten zelfs olympische status.
Toch legt peddelen het in vergelijking met
bijvoorbeeld roeien behoorlijk af. „Toch
gek", zegt Bart van der Weerd, bestuurslid
van de Leidse studenten kanovereniging
Levitas. „Veel vakantiegangers die wel
eens in Zuid-Frankrijk of de Ardennen ko
men, zijn met kanoën in aanraking ge
weest. Wij vragen ons ook voortdurend af
waarom roeien in Nederland zoveel po
pulairder is. Kanoën is spectaculairder,
veelzijdiger en meer afwisselend. Alleen al
het feit dat je vooruit gaat in plaats van
'achteruit' is toch al een voordeel op roei
en."
Desondanks heeft Van der Weerd wel
twee redenen bedacht waarom zijn sport
in georganiseerde vorm bescheiden van
omvang is. „De kanobond zit krap bij kas
en heeft weinig geld voor promotie. Daar
om is onze sport bij de jongste jeugd zo
goed als onbekend."
Van der Weerd is zelf ook iemand die tij
dens vakantie voor het eerst in een kano
stapte en pas toen hij in Leiden ging stu
deren zich bij Levitas aanmeldde. „We
maken tochten over de Waddenzee, langs
Noorse fjorden of de kust van Kroatië.
Tourvaren is niet voor niets het populairst
bij ons. Je belt wat mensen bij elkaar en
vanuit ons clubhuis zitten we zo op De
Wij
Voo
Polo is de voo
meest objre|e
scure vorn
van kanoé
■HBpèmWri* Foto: Unity
"-*■'SS5^ Photos de
Boer
Kaag, bij de kust of het rivierenland. De
vrijheid op het water, daar is het mij om
te doen. Kanoërs komen uit alle lagen van
de bevolking. Wat ze gemeen hebben, is
dat het outdoor-mensen zijn, die meestal
ook houden van wandelen, fietsen en
klimmen."
Kanoën, zeker met het doel om toertjes te
maken is volgens Van der Weerd eenvou
dig te leren. Gevorderden wagen zich op
wildwaterbanen, in de branding of doen
aan polo, rodeo of wedstrijden op snel
heid. Rodeo is de naam voor het vertonen
van trucjes voor de ogen van een jury.
Een soort kunstzwemmen of -skiën maar
dan per kano. Polo is de meest obscure
vorm van kanoën die zowel bij Levitas als
de Leiderdorpse club Rijnland wordt be
oefend. Twee drijvende doeltjes op stel
ten, twee meter boven de waterspiegel
vormen een soort kruising tussen een wa-
terpologoal en een basketbalring. Vijf
wendbare kano's („iedere tak heeft som
so een eigen soort kano") en een bal. „1
gaat er ruw aan toe. Met peddels slaan
elkaar omduwen is toegestaan. Je moei
dus goed kunnen eskimoteren en het d
gen van een soort ijshockeyhelm is no
dig."
Slalommen door poortjes, in een sterk
stromend bergbeekje, is een olympisch
nummer. Hoewel ons land beschikt ovePar
één voor dat doeleinde gebouwde wild- Afd
waterbaan, blijken er toch al heel wat Pos
meer te zijn. Onlangs werd in de Eftelintele
ontdekt dat de waterachtbaan in dat pr)e_iï
park, de Piranha, ook uitermate geschi
is voor kanovaarders. „Met een beetje
meer water erbij bleek dat een prachtij
wildwaterbaan. Het seizoen wordt om
meer door een kanodemonstratie ge
opend. Heeft Duinrell ook zo'n baan?
moeten we maar eens contact leggen."
