De absolute vorst van Tonga
GESPREK VAN DE DAG
Rechter legt beslag op
bezit Curry en Paay
Oppermachtige Taufa'ahau Tupou IV wil van geen wijken weten
lai
To be... or not to be
VRIJDAG 27 JUNI 2003
DAGELIJKS LEVEN
JB VOEt-TJÉ. TOcH /vj/t-T C5E&12-V{\*-T, ANNE-LlES
MENSELIJK
Een op de vijf Nederlanders is tij
dens zijn vakantie PASSIEF en ON
BEREIKBAAR. Ruim 20 procent
van de vakantiegangers zet zijn mo
biele telefoon uit en reageert niet op
binnenkomende e-mails. Neder
landse toeristen vinden het het
leukste om niks te doen. Dat blijkt
uit een onlangs gepubliceerd onder
zoek onder 1200 Nederlanders,
Duitsers en Belgen dat is uitgevoerd
in opdracht van bungalowparkketen
CENTER PARCS. Van de Nederlan
ders viert 85 procent vooral vakantie
om te ontspannen. Tweederde wil
uitrusten van gedane arbeid, 'din
gen van zich af zetten' en energie
opdoen. Daarbij heeft 60 procent
alleen oog voor de partner en het ge
zin. Ruim de helft wil enkel genie
ten van de zon. Nederlanders zijn
volgens Center Pares opvallend wei
nig actief tijdens hun vakantie. Een
derde van de Duitsers vindt het bij
voorbeeld prettig om actief bezig te
zijn tijdens de vakantie, tegen 22,7
procent van de Nederlanders.
De twee Nederlanders Joost Schreve
(29) uit Amsterdam en Greg Nieu-
wenhuys (24) uit Delft skiën vol
gend jaar mei de zesde hoogste
BERG van de wereld af, de Cho Oyu.
De berg ligt op 8200 meter hoogte'
in de Himalaya, op de grens van Ti
bet met Nepal. Het is de eerste keer
in de geschiedenis dat Nederlan
ders een 'achtduizender' skiënd af
dalen. De Cho Oyu Expeditie 2004
bèstaat naast Schreve en Nieuwen-
huys uit de Nederlandse arts Her
man Frima (29) en de Nepalese gids
Dorji Sherpa (31). De klimmers zijn
nu volop in voorbereiding. „We zijn
vooral bezig met onze training: con
ditie en skitraining waarvoor we in
december en januari lange tijd in de
Alpen zitten", zegt Schreve. Het
duo zegt al het sponsord geld bijeen
te hebben gehaald om de trip te
kunnen maken. Het gaat om enkele
tienduizenden euro's.
De Amerikaanse rapper EMINEM
heeft tijdens een optreden in Milton
Keynes in Engeland een peperdure
halsketting weggeven aan een van
zijn fans, zo meldt de BBC. „Ik geef
dit aan de meest sexy vrouw die ik
zie", riep Eminem, waarna hij op
het podium voorover boog en het
sieraad gaf aan een meisje dat voor
aan stond. „Het leek een enorme,
met DIAMANTEN afgezette cruci
fix", zei ooggetuige Toby Friedner.
„Het meisje aan wie hij het gaf was
blond, mooi, droeg een bril en was
18 tot 20 jaar. Natuurlijk was ze
volkomen overdonderd." De BBC
schatte de waarde van het kleinood
op zo'n 400.000 euro. Woordvoer
ders van Eminem in New York en
Los Angeles konden het geschenk
niet bevestigen en vertegenwoordi
gers die hem op zijn Europese tour
nee vergezelden waren niet bereik
baar voor commentaar. Foto: AP
GERRIT BRAKS is benoemd tot ereburger van Noord-Brabant. Commissaris van
de koningin Houben reikt hem de bijbehorende penning zondag uit. Braks, oud
minister en voormalig voorzitter van de Eerste Kamer, krijgt de onderscheiding
voor zijn verdiensten voorde Brabantse samenleving. De in Sint-Michielsgestel
wonende oud-bewindsman heeft zich volgens een woordvoerder van de provin
cie vooral verdienstelijk gemaakt op het vlak van de landbouw, de economie, de
natuur, het milieu en het beroepsonderwijs. De provinciepenning is een bronzen
kunstwerk ontworpen en gemaakt door de Brabantse kunstenaar Niel Steenber
gen. Foto: ANP
Het DOLFIJNTJE dat dinsdagavond
in het Harderwijkse Dolfinarium
werd geboren, is een dag later
OVERLEDEN. De verzorgers zijn erg
geschrokken, vooral omdat het in
eerste instantie heel goed leekte
gaan met de babydolfijn. Maar de
eerste periode na de geboorte is voor
jonge dolfijnen altijd heel riskant,
omdat ze dan nog geen weerstand
hebben. Die moeten ze opbouwen,
onder meer door veel vette melk van
hun moeder te drinken. Volgens de
verzorgers ging het zogen van de ba
by goed en ook de andere dolfijnen
reageerden positief op de komst van
het kleintje. Wat er precies mis is
gegaan, weet nog niemand.
Curator R. Oskamp heeft voor 3,3
miljoen euro beslag laten leggen
op bezittingen van Adam Curry
en Patricia Paay, wegens onrecht
matigheden in de boekhouding
van het helikopterbedrijf Rotorjet
bv. Dat werd in maart failliet ver
klaard.
In verband met die onregelmatig
heden stelt Oskamp Curry, Paay
en de bv Silicon Polder hoofdelijk
aansprakelijk voor de schulden
die uit het faillissement voort
vloeien. De onrechtmatigheden
zouden hebben plaatsgevonden
bij de verkoop van een helikopter.
Er is onder andere beslag gelegd
op een pand aan de Keizers
gracht, diverse rekeningen, enkele
auto's en het cosmeticabedrijf van
Paay. Verder is ook beslag gelegd
op geld dat het paar tegoed heeft
van BNN en SBS.
Rotorjet werd in 2000 opgericht
door de bedrijven Silicon Polder
van Curry en Fiber Fun van Si
mon Cavendish, die beiden ruim
1,5 miljoen euro investeerden en
later nog meer geld in de firma
stortten. Het bedrijf heeft nauwe
lijks klanten gehad en werd in le
ven gehouden met geld van Curry
en Cavendish.
Volgens het faillissementsverslag
is in 2001 'naar verluidt' een con
flict ontstaan tussen Curry en Ca
vendish. Fiber Fun trad daarop te
rug als bestuurder en werd opge
volgd door LaPaay Holding. Later
dat jaar werd een helikopter, die
voor 3,3 miljoen euro was aange
schaft, verkocht voor 2,1 miljoen
euro.
Volgens het verslag werd daarna
bijna 1,9 miljoen euro overge
maakt naar Curry, Paay en Silicon
Polder, terwijl Cavendish geen
geld kreeg. Volgens Curry was dat
'comform afpraak'. De curator
heeft echter nooit uitleg gekregen
over deze afspraak. Hij ziet de be
taling als 'wanbeleid' en noemt
het een 'onrechtmatige daad' je
gens Rotorjet en Cavendish. Os
kamp zegt het geld terug te zullen
vorderen.
Deze twee varkens uit Hiwasse in de Amerikaanse staat Arkansas zoeken verkoeling in een meertje. I
ratuur liep op tot zo'n 35 graden Celsius. Foto: AP/Mare Henning
TERI
kan
inei
ibei
De oudste koning van de wereld,
Taufa'ahau Tupou IV van Tonga,
heeft zijn bevoegdheden uitge
breid om zijn tegenstanders en cri
tici nog beter de mond te kunnen
snoeren. De bijna 85-jarige, zwaar
lijvige autocratische heerser logen
straft alle berichten over zijn ta
nende macht en gezondheid, en
wil van geen wijken weten.
De koninklijke familie van Tonga
heeft binnen het Britse Gemene
best een anekdotische roem. Die
dankt zij aan de opmerkelijke ver
schijning van koningin Salote bij
de kroning van haar Britse collega
Elizabeth, vijftig jaar geleden. Op
die bewuste dag regende het in
Londen, maar Salote liet zich niet
van de wijs brengen door zoiets
onnozels als een stortbui. De im
posante vorstin (1 meter 90 lang,
127 kilo) reed in een open landau
er terug van de plechtigheid, ge
nietend van de toejuichingen van
het publiek.
Ze zat echter niet alleen in het rij
tuig, ook een van de Maleisische
sultans - met zijn iele gestalte een
scherp contrast vormend met de
gezette koningin - reed mee. Hij
smeekte haar vergeefs de kap neer
te laten. „Ik deed net of ik hem
niet verstond", aldus Salote ach
teraf. „Wie is dat?", vroeg iemand
aan de Britse komiek Noël Co
ward. „Haar lunch", was het nog
vaak aangehaalde antwoord.
Democratie heeft nog geen plaats
in het 130.000 inwoners tellende,
streng-christelijke Tonga. „We
hebben ons eigen systeem", aldus
de minister van sociale zaken vo
rige week. Op papier bestaat er
wel enige zeggenschap, maar
slechts negen van de 33 parle
mentsleden worden rechtstreeks
gekozen. Koning Tupou, die zijn
moeder Salote in 1965 opvolgde,
bepaalt wanneer het parlement
bijeenkomt en hij stelt zelf twaalf
leden aan, onder wie de tien mi
nisters. De resterende negen par
lementszetels zijn gereserveerd
voor afgevaardigden van de 33
edelen, die de zetels (en de leuk
ste hapjes van de noodlijdende
economie) onderling verdelen.
Eerste minister van het eilanden
rijk ter grootte van de Nederland
se Antillen, is de tweede zoon van
de koning, prins Ulukalala Lavaka
Ata. Hij is ook minister van bui
tenlandse zaken, landbouw en
visserij. De andere kinderen van
de koning doen in zaken, daar
Een oude - en aanzienlijk minder dikke - koning (linksboven achter, met krukken) zag in 2000 de Olympische vlam voor de spelen in Sydney op Ton-(
ga voorbij komen. Rechtsboven de gezette vorst zoals hij er bij zijn kroning^uitzag, en onder zijn imposante moeder Salote bij de ontvangst van de
Britse koningin Elizabeth op Tonga. Foto's: Archief
hebben ze volgens Tupou als ie
dere andere eilander recht op. Al
leen heeft dochter Pilolevu Tuita
het monopolie op de satelliet
communicatie, en heeft zoon en
kroonprins Tupouto'a de zeggen
schap over de energievoorziening,
de import van bier en de handel
in domeinnamen voor het inter
net.
Kritiek is er al jaren, maar de op
positionele partij van Akilisi Pohi-
va kan nooit een meerderheid ha
len en wordt bovendien op alle
mogelijke manieren dwars geze
ten. De jongste stappen van ko
ning Tupou zijn daar weer een
voorbeeld van. Het blad Taimi O
Tonga beschuldigde de koning er
van 350 miljoen dollar te hebben
op een buitenlandse privé-reke-
ning. Prompt werd het blad, dat
in Nieuw-Zeeland wordt gemaakt,
verboden. Pas enkele weken na
dat de rechter het verbod onwet
tig verklaarde, ging het paleis
overstag.
De koning stelt nu een grond
wetswijziging voor die de rechter
lijke macht verbiedt om koninklij
ke besluiten te toetsen, en die de
media verhindert nog langer de
koninklijke familie in diskrediet te
brengen. Dat heeft in binnen- en
buitenland tot scherpe protesten
geleid. In Nieuw-Zeeland en Au
stralië gaan stemmen op om Ton
ga te laten schorsen als lid van het
Britse Gemenebest Ook moeten
de landen op 4 juli verstek laten
gaan bij het verjaardagsfeestje van
de vorst. Prins Uluvalu
Tu'ipelehake, neef van koning en
voorzitter van het parlement, gaat
tegenstemmen. „We worden an
ders een bananenrepubliek."
Kroonprins Tupouto'a zegt de za
ken in de toekomst anders te zul
len aanpakken, maar de metho
distische kerk en edelen zullen
zich heftig weren en zijn eigen za
kelijke belangen zal hij niet op het
spel willen zetten. De koning zelf
vindt alle ophef 'buiten propor
tie'. Hij blokkeert modernisering
en verandering omdat alleen hij
immers weet wat goed is voor het
ooit door Nederlanders 'ontdekte'
Tonga.
Hans Jacobs
Ze hebben ruzie. Stemmen over en weer. Eentje die
precies weet hoe het moet en eentje die het vooral
niet zo wil doen. Verder zijn er nog wat schrapende
piepgeluiden en zachtjes fluisterende hormonen,
maar die leven min of meer op vredige wijze samen
met de rest van mijn lichaam.
Het is het geijkte plaatje van het engeltje en het dui
veltje die over mijn schouder mee schreeuwen en pas
zwijgen als ze hun zin krijgen. Vermoeiend. Die twee
samen in één hoofd, betekent eigenlijk elke dag op
nieuw discussie. Een voortdurende strijd wie het tij
delijk voor het zeggen krijgt. Het eeuwenoude con
flict tussen goed en kwaad, al zijn dat wel erg heftige
termen voor huis-tuin-en keuken-kwesties, en ver
taalt het zich dus eerder naar nalatigheid/perfectio
nisme, lusten/lasten, gevoel/verstand, aangeleerd!af
geleerd en meer van dat soort psychologisch verant
woorde termen, waarbij het niet altijd kristalhelder
of het ene goed is, maar het andere beter of wat
slecht is en nog slechter. Behalve een hoop discussie
dus ook een boel verwarring. Resultaat is een onbe
trouwbare mix van tegenstrijdige karaktereigen
schappen. Een dubbelleven. Een tweestemmig le
vensmotto, een dubbele moraal.
Ter visualisatie. Mijn kamer is het prototype var
kensstal. Alles heeft een vaste plaats, maar alles is
meestal ook tijdelijk verplaatst. Mijn kleren doen
dienst als vloerkleed. Op tafel ligt een slagveld van
administratie en andere papieren, in principe gesor
teerd, maar met het blote oog is het lang zoeken
naar logica. De afwas doe ik liever niet. Dus is het
creatief stapelen totdat ik het hele servies er door
heen heb gejaagd. Op zich toont zich daar de eerste
vorm van tegenstrijdigheid, want ik heb een hekel
aan het clichébeeld van de student die niet afwast,
vind het heel smerig en dus is die tegen wil en dank
groeiende stapel dan ook een grote bron van frustra
tie. Maar de echte tegenstrijdigheid zit 'm in mijn
bijbaantje. Twee keer per week doe ik huishoudelij
ke hulp voor de Thuiszorgen sta ik geconcentreerd
en ijverig te boenen op onzichtbare vlekken of jaag
ik op stofjes alsof m'n leven er vanaf hangt.
Daar blijft het niet bij. Ik spreek ABN met een 'r', die
een beetje kakker niet zal misstaan, maar gooi daar
op ongecoördineerde momenten wel krachttermen
tussendoor d la achterbuurt. Ik eet het liefst met
mijn haruien, maar wel met de pinken omhoog. Ik
weet dat het ideale maatje ver beneden mijn massa
ligt, maar laat in de supermarkt toch achteloos een
rol goddelijke koekjes in mijn mandje vallen. Ik
weet dat roken dodelijk is, maar mijn humeur als ik
stop is dat ook. Ik weet dat hij nog steeds een vrien
din heeft, maar ben niet in staat mezelf het genot
van een schaamteloze flirtpartij te ontzeggen. Ik
weet dat ik te laat ga komen en trek op het aller
laatste moment toch nog een andere broek aan.
Weten wat niet mag en het toch willen. We
ten hoe het hoort, maar niet luisteren. Soep
eten met een vork. Is het de basis van een
goede opvoeding die ik steeds meer ge
weld aan doe? Zijn het de laatste stuip
trekkingen van puberaal gedrag voor ik
definitief volwassen word?
Of is dit wat ons menselijk maakt? De
mogelijkheid om op elk moment uit
een ander oogpunt te handelen en ie
dere keer de keus om te kiezen. Neem
ik kaas of jam op mijn brood, omdat
zelfs een gezonde boterham met kaas
naast een zoete klodder jam reden kan
zijn voor een intern debat. Laat ik de en
gel of de duivel aan het woord. Kortom:
Hoe blijf ik met zo min mogelijk schade
gelukkig? Aan de andere kant, als het
lukt om het met die tivee op een ak
koordje te gooien, telt het geluk ook
voor tiuee. Dan is het even stil in mijn
hoofd.
Reageren?
reacties_op_column@hotmail.com
ENING
loor c
tinW
<pgetr«
orisico
£jlheid.
ü^ol W(
5>rokei
51 War
uheen
èjn). H.
gngisi
zjal on.
Plecht
ngetrc
