Vijfhonderd banen bij omroepen weg MEDIA De media en het paar: een haat-liefde-verhouding Wie wordt de baas in Hilversum? Pelgrimage naar Ghana emotionele getuigenis Radiostations eisen plekje op FM-band Bladen hebben yt door: Maxima zwange Duel Schalken, Lapentti trekt veel kijkers Endemol en HMG leggen hun geschil bij NVJ vreest voor toekomst van Wereldomroep HOC 648 DONDERDAG 26 JUNI 200 Sjeng Schalken Foto: EPA hilversum/mediaredactie - Het einde van de tennispartij gister avond op Wimbledon tussen winnaar Sjeng Schalken en de Equadoriaan Nicolas Lapentti heeft bij RTL 5 1,5 miljoen kij kers getrokken. Volgens Jeroen Verspeek van de dienst Kijk- en Luisteronder zoek (KLO) publieke omroep is dat een extreem hoog cijfer voor een tenniswedstrijd. Ook de wedstrijd tussen Martin Verkerk (verliezend finalist Franse Open op Roland Garros) en de Zweed Robin Soderling op Wimbledon, dinsdag in de vroege avond, heeft een groot aantal kijkers getrokken: 815.000. Ook de terugblikken 's avonds tussen 22.00 en 23.00 uur trek ken nog veel kijkers, rond de 563.000 gemiddeld. hilversum/aalsmeer/anp - De Holland Media Groep (HMG) en producent Endemol beëin digen vandaag hun ruzie over de afnameverplichting van tele visieprogramma's. Ze schakelden vorig jaar juni een arbitragecommissie in om het meningsverschil over de uiüeg van de inhoud van een contract op te lossen. Inmiddels ligt er een nieuw contract op tafel. Volgens een woordvoerster van HMG is dat een korter contract. Het loopt van 1 januri 2003 tot 31 decem ber 2006. De afnameverplich tingen zijn veranderd. Verder worden er geen mededelingen gedaan over de inhoud. 32 hilversum/mediaredactie - Frits Barend had z'n koffers al gepakt. Hij vertrekt vandaag op vakantie. Zijn 'goede vriend' Henk van Dorp is al weg. Toch nog even bellen met prinses Magarita. Ze zou in september in de nieuwe reeks van Barend en Van Dorp op bezoek komen, samen met haar man Edwin de Roy van Zuydewijn. Tot zijn verrassing kreeg Frits van Mar garita de vraag of ze nu alvast geïnterviewd kon worden, want ze wilde wat kwijt: dat ze niet van Edwin gaat scheiden. Het prinselijk paar houdt de Nederlandse media aardig in zijn greep. Het is een haat-lief- de-verhouding. ,,Ik zou willen dat ze ons een privé-leven gun nen. Ze moeten ons met rust laten," verzuchtte de prinses gisteravond tegen Frits Barend over de pers. Toch zijn het de prinses en haar man die keer op keer zélf journalisten opzoe ken. Eerder werden het week blad HP/De Tijd en de televi sierubrieken NOVA en Jeugd journaal uitverkoren om uit te leggen dat het Koninklijk Huis volgens het tweetal een wrok tegen hen koestert en dat er ju ridische stappen zouden vol gen. De pers in de functie van vriend die doorgeeft wat het paar op de lever heeft. Destijds was het mede De Tele graaf die de uitspraken van het paar natrok. Niet alles wat de twee vertelden bleek te klop pen. De pers werd al snel een beetje vijand. Gisteren hele maal. De Telegraaf opende met het verhaal dat het paar gaat scheiden. De spanningen rond de rechtszaken zouden Marga rita te veel zijn geworden. Bo vendien is er een breuk tussen De Roy van Zuydewijn en de advocaten van het paar. Drie van de vier raadslieden willen alleen nog voor de prinses blij ven optreden. Ook dat gaf voe ding aan de geruchten. Nog voordat de krant in de kiosken lag, zat De Roy van Zuydewijn dinsdagavond al bij NOVA. Hij had de redactie zelf gebeld, bedankte na afloop presentator Jeroen Pauw nog dat hij zo snel mocht komen en Pauw bedankte hem weer dat hij zo snel wflde komen. „We hebben geleerd dat als er be paalde verhalen over ons ver schijnen, we die snel moeten weerleggen", gaf hij als reden voor zijn snelle komst. De me dia waren weer even vriend. Niet voor lang echter. Het NOS Journaal nam woensdagoch tend het bericht van De Tele graaf over. Ook Het Journaal beschikte namelijk over bron nen rond het paar die de breuk bevestigden. Bovendien had den omroepmedewerkers De Roy van Zuydewijn de avond daarvoor op de gang van de NOS-studio vlak voor het NO- VA-interview telefonisch ruzie horen maken met zijn vrouw. .Anders vertel ik live in de uit zending dat we gaan scheiden! schreeuwde hij. Als dét geen bewijs was. Het Journaal bracht de breuk als een feit in de uitzendingen van twaalf en één uur. Het werd voor het paar weer de hoogste tijd voor een tegenaan val via de media. Dit keer was het de beurt aan Frits Barend. Samen met diens kompaan Henk van Dorp onderhoudt die naar eigen zeggen al maanden contact met het paar met de bedoeling hen in september in een reguliere uitzending van hun programma te ontvangen. Woensdag had Frits weer even telefonisch contact en nu wilde de prinses op stel en sprong praten, zonder Henk en nota bene op de dag voordat hij op vakantie zou gaan. Dat was 10 even slikken voor Barend, hij hapte toch toe. En dus DO vroeg prinses Margarita v 12 de camera's van RTL om i knuffeltje van haar Edwin II dat iedereen zou geloven bij elkaar zijn én blijven. Bij het Journaal wisten ze gisteren even niet meer. hebben in het Journaal v< acht uur de feiten van de ste 24 uur gewoon op eenflO gezet. Dan moet iedereen maar van denken wat hij wil", aldus adjunct-hoofc 10 dacteur Bernadette Slotbi De pers en het paar zijn t 12 vriendjes. Voor even. 67 rijswuk/anp - De publieke om roep vreest dat honderden men sen - het getal tussen de 400 a 500 wordt genoemd - door de bezuinigingen van 60 tot 100 miljoen euro hun baan verliezen. Gedwongen ontslagen worden daarbij niet uitgesloten. De Ne derlandse Vereniging van Jour nalisten (NVJ) en politici vrezen dat vooral de Wereldomroep zwaar wordt getroffen. McKinsey brengt in het stuk, op verzoek van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Weten schappen, mogelijkheden tot bezuinigen in kaart. De rege ring wil dat de omroep in 2004 40 miljoen euro per jaar bezui nigt. In 2007 is dat gestegen naar 80 miljoen. Omdat McKin sey stelt dat er tot 100 miljoen kan worden bespaard, is er vol gens staatssecretaris Van der Laan (Media) speelruimte bij het vaststellen van de bezuini gingen. „Het bedrag dat be spaard kan worden, is hoger dan de bezuinigingsdoelstel ling. Ik kan dus keuzes maken." Hoewel eerdere onderzoeken lieten zien dat de efficiëntie en effectiviteit van de publieke omroep in Nederland gunstig afsteekt bij die van publieke omroeporganisaties in andere Europese landen, stelt McKin sey dat er fors op de uitgaven kan worden bespaard. Zo levert beperking van het aantal omroeporkesten en -ko ren maximaal 16 miljoen op jaarbasis op. Volgens het bu reau bereiken de programma makers de belangrijkste bespa ring (jaarlijks tot 55 miljoen) door efficiënter te werken. Het verlagen van de loonkosten vormt daarbij de grootste post. Onderling moeten de omroe pen beter samenwerken, zodat ze tot 50 miljoen euro kunnen bezuinigen. De onderzoekers denken daarbij onder meer aan het beter benutten van produc tiefaciliteiten en de gezamenlij ke productie van programma's. 747 AM (vroeger Radio 5) zou in piekuren Radio 1 kunnen door geven en alleen in daluren de doelgroepen tegemoet kunnen komen (besparing 8 miljoen per jaar). Het korten van de ta ken van de Wereldomroep be spaart de overheid 21 tot 29 miljoen euro per jaar. Vooral de voorgestelde bezuini gingen bij de Wereldomroep en 747 AM leidden tot verontwaar diging bij de Nederlandse Ver eniging van Journalisten (NVJ). „Met deze suggesties lijkt McK insey de door de politiek vast gestelde taak die deze onderde len van de omroep vervullen, te ontkennen", zo stelt een woordvoerder. „Wezenlijke programma-inhoudelijke on derdelen van het publieke be stel worden hiermee bij het grofvuil gezet." Hoewel veel Tweede-Kamerle den zich goed kunnen vinden in de conclusie van het onder zoeksbureau, houden ook zij wat de Wereldomroep betreft nog een slag om de arm. CDA- woordvoerder Atsma wil het rapport eerst goed bekijken en veel minder ver gaan. Dat geldt ook voor zijn collega Baldcer van D66. „Bij de Wereldomroep is wel efficiencywinst te beha len, maar het uitkleden van ta ken is wat ons betreft niet aan de orde." De WD wil eventuele negatieve besluiten over de Wereldom roep niet op voorhand uitslui ten, net als besluiten richting andere omroepen. Woordvoer der De Grave ziet het rapport als een kans voor de omroepen, temeer omdat er meer te be sparen valt dan de bezuini gingsdoelstelling. Hij conclu deert daar niet uit dat die doel stelling omhoog kan: „De om roep is geen flipperkast". De SP vindt het hele rapport veel te ver gaan en noemt het stuk „ge makkelijk en afstandelijk". Omroepen krijgen steeds minder te zeggen over programma's Hoe bezuinig je tachtig miljoen euro op de publieke omroep? Onder zoeksbureau McKinsey schreef er een rapport over dat gisteren openbaar werd. Het bureau vroeg aan de omroepen zelf hoe het iets je minder kan, zocht er de cijfers bij en deed een nietje door de blad zijden. De kijkers en luisteraars merken weinig van de bezuinigingen. De echte vraag is dan ook: wie wordt straks de baas in Hilversum. door Dolf Rogmans Hilversum - Wat meer herhalin gen van goed bekeken televisie programma's. Dat doen ze in het buitenland ook- En hele du re programma's waar weinig mensen naar kijken, dat kan niet meer. Dan is zijn de kosten per kijker te hoog. Dat merkt u als kijker en luisteraar naar de programma's van de publieke omroep van de bezuinigingen die de komende jaren worden doorgevoerd in Hilversum. Dat valt dus best mee. U krijgt bovendien nog een aantal nieu we programma's ook. Zo komt er meer drama en ook meer programma's voor de jeugd. In ruim honderd pagina's be schrijft onderzoeksbureau McKinsey hoe de publieke om roep de komende drie jaar maximaal honderd miljoen eu ro op jaarbasis kan bezuinigen en ook nog eens veertig tot vijf tig miljoen kan vrijmaken voor nieuw beleid. Alles een beetje minder en stoppen met een paar omroep orkesten en over een paar jaar hebben we gewoon dezelfde publieke omroep nog, alleen ietsje goedkoper. Ongeveer een procent of zes. Dat lijkt de boodschap van McKinsey. Toch is dat schijn. Aan de buitenkant mogen de veranderingen dan niet zo groot zijn, intern gaat de publieke omroep behoorlijk op de schop als doorgaat wat in het rapport van McKinsey te le zen valt. Niet dat het onderzoeksbureau dat allemaal zelfheeft bedacht. De onderzoekers luisterden vooral wat de omroepen zelf vertelden over hoe het beter, ef ficiënter en vooral goedkoper kan. En ze maakten daar een lange lijst van. Daarbij vallen een paar dingen op: veel voor stellen worden al lang uitge voerd of zaten al in de plan ning. Bovendien geldt voor de meeste bezuinigingsmogelijk heden de opmerking: waarom doen ze dat al lang niet zo? Ook wordt wel heel gemakkelijk op het personeel bezuinigd en worden echt ingrijpende bezui nigingen (bijvoorbeeld een tele visienet minder) niets eens ge noemd. Als laatste stuurt Mckinsey wel heel hard aan op innige samen werking tussen de omroepen, waarmee de rol van de omroe pen zelf flink wordt uitgehold. In de voorstellen tot meer sa menwerking schuilt waar schijnlijk de meeste pijn. Min der personeel en goedkoper personeel, daar komen ze wel uit in Hilversum. Maar minder vrijheid voor de KRO, de VARA en de TROS om zelf te bepalen welke programma's ze wanneer mogen maken en uitzenden. Dat ligt gevoelig. Samenwerking McKinsey schrijft die voorstel len slim op. Het bureau sluit aan bij de huidige situatie: om roepen werken samen op een net, zoals de TROS en de AVRO op Nederland 2. Alleen kan die samenwerking vele malen strakker en daarmee goedko per, aldus de onderzoekers. En laat dat goedkoper nu juist noodzaak zijn. Voor elk net moet straks zeer precies wor den omschreven welk program ma wel en niet op de zender past plus daarbij doelstellingen ten aanzien van budget en be reik. Vervolgens wordt de uit voering daarvan ook verre gaand gecentraliseerd. Er komt een 'integrale productieplan ning' voor de bulk van de pro gramma's. Omroepen mogen alleen binnen dat systeem inko pen bij producenten. Voor een deel mogen ze zelf blijven kie zen met wie ze zaken doen. Maar voordat de handtekening eronder gaat, moet eerst een centraal bureau de offerte be oordelen om te kijken of het el ders toch niet net iets goedko per kan. Omroepen besturen samen het net waarop ze zitten. Maar het keurslijf dat ze zichzelf opleg gen wordt wel heel dwingend. Geen enkele omroep is straks nog echt de baas over zijn eigen programma's. Mocht dit deel van het rapport- McKinsey werkelijkheid wor den, dan dient de vraag zich aan wat nog de invloed op de programmering is van de om roepverenigingen met hun mil joenen leden. Omroepen heb ben die invloed zelf jaren ver waarloosd en met deze plannen verdwijnt die invloed. Als de KRO-leden een katholiek pro gramma op televisie wilden, ge beurde dat een aantal jaar gele den gewoon. Straks past het niet meer in het profiel van de zender, is het te duur of kijken er te weinig mensen. En dus gaat het niet door. Het zal de komende weken in Hilversum voor de publieke tri bune vooral gaan over hoe de miljoenen euro's bezuinigingen in de begroting voor 2004 en verder verwerkt kunnen wor den, maar achter de schermen woedt het gevecht om de macht. Rotterdam - Vijf commerciële radiostations hebben gisteren in kort geding voor de recht bank in Rotterdam geëist dat de landelijke FM-frequenties op nieuw worden verdeeld. De zenders Radio 10 FM, Radio Nationaal, Arrow Classic Rock, 100 NL en NRG visten bij de verdeling op 26 mei achter het net. Radio 10 FM, in bezit van het bedrijf Talpa van John de Mol, verloor de plek aan de 'gouwe ouwe zender' Radio 103, eigen dom van Sky Radio. Volkomen ten onrechte, betoogde Radio 10 voor de rechtbank. Het zou Sky in het genre gouwe ouwe aan kennis en ervaring ontbre ken. Protesten Meerdere radiostations protes teerden er gisteren tegen dat HMG en Sky voor twee zenders etherfrequenties kregen. Beide concerns riepen daarvoor een nieuw station in het leven, res pectievelijk RTL FM en Radio 103. „Gelukszoekers met papie ren plannen", noemde advo caat M. Resink van Radio Na tionaal ze. Deze zender van ei genaar Ruud Hendriks verloor de strijd om een plaatsje van concurrent RTL FM. De verlie zers waarschuwden dat ze mil joenen euro's schade lijden en mensen moeten ontslaan, als de rechter het kabinet niet sommeert de frequenties als nog aan hen toe te kennen. Ar row Classic Rock noemde een verlies van 22 miljoen euro. Rock- en blueszender Arrow en NRG (van zakenman Erik de Vlieger) azen samen op het ka vel bestemd voor klassieke mu ziek. Dat bleef op 26 mei als enige onverdeeld. Het kabinet deed vorige week het voorstel om dit kavel opnieuw te verde len. Als zich geen klassieke zen ders melden, mogen ook ande re zenders meedingen. De rechtbank doet 3 juli uitspraak in deze zaak. Hilversum - Frank Zichem is boos. De regisseur verlaat zijn positie op de achtergrond en komt in beeld om zich in de discussie te mengen met de ko ning van de Ashanti. Hij ergert zich aan de ontwijkende praat jes van de stamoudsten en wil de waarheid horen over de sla venhandel in Ghana. Daarmee is de documentaire Katibo Ye Ye, geketend door het verleden, meer geworden dan een zakelijk reisverslag van de pelgrimage van de hoofdper soon. Het is een emotioneel do cument. De documentaire is vanavond te zien op Nederland 3 in Vergezicht. Met de in Suriname geboren en in Nederland wonende leraar Clarence Breeveld bezoekt ci neast Zichem het Afrikaanse land Ghana, waar de West Indi sche Compagnie (WIC) slaven haalde voor de plantages in Su riname. De reis voert van de hoofdstad Accra naar Salaga in het noorden. De Ashanti ver kochten daar slaven, die een voettocht van vijfhonderd kilo meter naar het zuiden te wach ten stond. Voor één persoon moesten honderd tot 150 kolanoten wor den neergeteld. Ook gierst fun geerde als betaalmiddel. Een oude vrouw toont hoe slaven van haar vader met ijzeren boeien in het gareel werden ge houden, als zij te trots waren om te werken. In het dorp Klikor zingt een ou de man het lied van Tenu, zijn grootvader die als slaaf werd verkocht na een bezoek aan de markt. Hij was het slachtoffer van een oorlog tussen twee fa milies. In Kromanti ontmoeten zij Stephen Kodjo Korsha, die hen veel kan vertellen over de geschiedenis van de slavernij in zijn eigen land. Over Suriname, het eindpunt voor veel van zijn stamgenoten, weet hij niets. Breeveld vertelt hem dat de winti in Suriname in de Kro- mantische taal met de geesten 10 Stephen Korsah (links) en Clarence Breeveld bij Fort Elmina in Ghana. Foto: GPD spreken. Dat is voor hen de hei ligste taal. Korsha heeft echter nooit van de winti gehoord. „Het wordt misschien tijd dat wij een band aangaan en de dingen daar en hier met elkaar in verband brengen erkent hij. As in Mousu is het eindpunt van de noordelijke slavenroute en het begin van dé zuidelijke rou te naar de kust. Hier woonden de tussenhandelaren en wer den de slaven bij de rivier ge reed gemaakt voor de veiling. t Hun grijze haren werden ge schoren en de huid met olie in gesmeerd. In Fort Elmina werden mannen en vrouwen gescheiden. Boven de vrouwenkerker bevindt zich een kapel van de Nederlands- hervormde kerk. „Je had dus boven de hemel en beneden de hel", vertelt Korsha. Breeveld kan maar niet begrijpen dat christenen hun medemens zo onmenselijk konden behande len. In het slavenfort Cape Coast Castle zingt hij een ge bed. De ontmoeting met Nana Saamanhene, het stamhoofd van de Ashanti, is een pijnlijke confrontatie. Hun rol in de sla venhandel wordt uiteindelijk erkend: de vorst is bereid land te geven, in de hoop dat hier mee het meningsverschil uit de wereld is. Het tweede deel van deze docu mentaire brengt Stepen Kodjo Korsha naar Suriname. Histori cus Mildred Caprino windt er geen doekjes om dat joden een grote rol hebben gespeeld bij de slavenhandel. Zij waren de eersten die plantages begonnen langs de Surinamerivier. Korsha reageert opgewonden, durft volgens hem niera rol van de joden in de sl te noemen. Gezamenlijk bezoeken 17-* marron in het dorp Ad; 'm Deze nazaten van de vi slaven werden veelal ui «gei manti geroofd. Merkwa Das genoeg blijken veel oor kelijke tradities en ritue beter bewaard dan in van herkomst. „Als wij passen zijn wij over vijfl al dit soort rituelen kwi Korsha. „In Ghana zijn ken zo invloedrijk, dat 2 meeste tradities verdrii kqJ Hans Tabbers Vergezicht, RVU, vatuiu derlaiid 3, 23.08 uur Tag h «en Fne Kon BIJ D KAPPER Een ontstellend gebrek aan lef, gekop peld aan een portie burgerlijke ge hoorzaamheid waar mijn bermuda van afzakt. Als ieder land de rochelpers krijgt die het verdient, is het met Nederland nog slechter gesteld dan het kabinet ons aan wil praten. Komen de vier roddelflodders toch warem pel allemaal met een foto van MAXIMA en WH J ,F.M-ALEXANDER op de cover. Je ge looft het toch niet. Dat er dagbladen zijn die met het nieuws openden, was al erg ge noeg - waar zijn de tijden gebleven dat een oranje zwangerschap ergens keurig onder de krantenvouw werd gemeld? Terug naar de bladen. Die worden de ene week vreselijk geschoffeerd door de Rijks voorlichtingsdienst, die roepen ach en wee op alle radio- en tv-zenders en die openen dan de volgende week toch gewoon met het zwangere paar. Spelen ze de RVD dus alle argumenten in handen om ze bij een volgende gelegenheid vrolijk nog eens te passeren. Wedden dat de troonopvolger op een dinsdagmiddag wordt geboren, zodat de bladen het nieuws weer gaan missen? Alleen Party houdt zich redelijk in door ook CHANTAL JANZEN een fotografisch gevuld plekkie op de cover te gunnen, maar dit wordt prompt weer verknald door het vig net EXCLUSIEF bij de foto's van het baby buikje van MAXIMA die Story ook heeft. Wat een armoe. En Party-kopman TON DE WIT maar pochen dat zijn kleurendruk- werkje het nieuws al had gebracht. Ten be wijze wordt een postzegeltje van de cover van drie weken geleden getoond die maar één ding echt bewijst: dat Party, als ze daar achteraf toch zo zeker waren van hun pri meur, een nieuwsgevoel heeft van 0,016 op de schaal van Roddel Rochel. Wordt het niet eens tijd voor een echt brutaal gossip- blad dat geheel zijn eigen lijn trekt? Me dunkt. Overigens hadden we al een troonopvolger kunnen hebben. Als ALEX nou gewoon met dat andere, Hollandse burgermeisje EMILY BREMERS was getrouwd, dan had haar zoon PHILIP, die vorige week dinsdag werd Heu W tai erici DFS KjsjC Wet Johj ht. 0 Heu' Heul 13.35 City< >.05 Prins Willem Alexander en prinses Maxima maakten na de deadline van de roddelpe heuglijke nieuws bekend. Foto: AP geboren, later koning kunnen worden. Mooie naam wel voor een koning. Of voor een nieuwslezer. Nu het toch over baby's gaat: hoe zit dat nou met DAPHNE BUNS- KOEK? Wel of niet in verwachting door JE ROEN PAUW? Ze lijkt warempel wel knip- perlichtzwanger. Privé heeft ze zoenend, maar het krimpende naveltruitje van DAPHNE geeft geen krimp. Uitzicht, maar geen uitsluitsel. Voor een plek in haar nachtverblijf kan IN GE IPENBURG maar geen geschikte logé van mannelijke kunnen vinden, wanhoopt ze in Party. Misschien moet de soapie, die na negen jaar terugkeert in GTST en voor heen de naam had meer mannen te ver slinden dan er aan hagelslagjes in een fa- miliepak zit, eens bij weerman PIET PAU- LUSMA aankloppen of hij niet zo nu en 0° dan -bij krimpende maan of zoiets voor heen- en weerwolf kan speler meldt dat PAULUSMA het niet zo neemt met de huwelijkse trouw, logé per se ongetrouwd moet zijn, DER, de meest ongetrouwde man derland, die niet alleen geen WEN1 heeft, maar ook geen zangcarrière voor een concert in Thialf maar 50 waren verkocht. Ik ben overigens zeer benieuwd de roddelpers volgende week weei deze week het nieuws over PRINS1 GARITA hebben gemist. En boveni 0 CONNIE PALMEN en HANS VAN 1 w« helemaal niet uit elkaar. Zelf geziei 0 Theo Hakkert W Jet ril "raxx ihc N( loord Droor .00" nacl irftadio M 1 ifslag

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2003 | | pagina 8